Hoorcollege 5: Zien en licht - Toegepaste Cognitieve Psychologie (TCP, UU)

Licht is elektromagnetische straling tussen een bepaalde golflengte. Het visuele spectrum ligt van 400nm – 700 nm. Licht heeft als eigenschappen kleur, intensiteit en richting. Wat licht je niet verteld, is van hoe ver het komt.

Perceptie is automatisch, snel en moeiteloos en bijna identiek in iedereen.

Via het oog komt alleen maar een scherp beeld binnen als het licht op hetzelfde punt op het netvlies valt (als dat niet zo is, noem je dat spherische aberratie). De buitenste delen van de lens zorgen echter voor een onscherp beeld, dat is de reden dat er een pupil voor zit.

Dus een functie van de pupil is: minder last van spherische aberratie en grotere scherptediepte.

De pupil wordt groter als het donker is, omdat er al weinig ligt is en je de spherische aberratie dan niet zo veel meer uitmaakt.

De pupil reageert ook op arousal. Hier kun je echter geen emotie uit halen. Functies van de pupil:

  1. Bij genoeg licht: scherptediepte verbeteren
  2. Bij weinig licht: regelen van meer licht
  3. Impliciete communicatie

Een nadeel van het laten laseren van je ogen is glaring.

Licht bevat dus de informatie: richting, kleur en intensiteit. De ruimtelijke informatie-inhoud van licht is daardoor tweedimensionaal (2D). Een belangrijke taak voor ons visuele systeem is uit indirecte informatie (diepte-zien cues) toch 3D kennis te extraheren.

Waar halen wij onze diepte zien cues dan vandaan?:

 

 

 

 

Hierin mist nog occlusie (objecten staan voor andere objecten), schaduw en textuur.

Waarom hebben we twee ogen? Voor stereopsis, groter visueel veld, Wortel(2) lagere drempels (je ziet accuratere info met 2 ogen), en het is een reserve oog. 

Tussen bijvoorbeeld de sterrenhemel en een zonnige dag zit er een verschil in luminantie van een factor miljard. De pupil kan maar variëren in licht met een factor 10. Maar de kegeltjes en staafjes in het netvlies passen zich aan enorme verschillen in lichtniveau ’s aan, maar dat kost tijd (adapteren). Lichtadaptatie gaat sneller dan donkeradaptatie.

 

 

 

 

 

Staafjes zijn dus ongevoelig voor rood licht.

Je netvlies registreert niet de absolute hoeveelheid licht die erop valt, maar relatief gezien: contrasten.

Verandering van het netvlies beeld als functie van de tijd: temporeel contrast

Verandering van het netvlies als functie van de plaats: spatieel contrast.

Samen heet dit het spatio-temporeel contrast.

Luminantie contrast: hoe groter het luminantie contrast, hoe beter je dingen kan zien.

Afbeelding met tekst

Automatisch gegenereerde beschrijving

Weber contrast: gebruik je als een grote achtergrond hebt met een klein objectje erop.

Afbeelding met tekst

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

 Michelson contrast: als beide objecten ongeveer even groot zijn.

 

Bij hoge frequenties heb je meer contrast nodig om het nog te kunnen zien.

 

Opbouw netvlies (Koenderink stackmodel):

  • Het hele netvlies bevat eenheden die grote dingen kunnen waarnemen, dus gevoelig zijn voor lage spatiële frequenties.
  • Meer naar het midden zitten kleinere receptieve velden, dus in het midden van het netvlies ben je gevoelig voor hoge en lage frequenties.
  • Dus als je goed scherp wilt zien, moet je er een oogbeweging naar maken.

Een klein receptief veldje is gevoelig voor de kleinere elementen in het beeld. In dit plaatje wordt het receptieve veld steeds groter:

Afbeelding met tekst

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

 

 

Laagcontrast letters zijn mooier omdat je de beeldscherm-artifacten slechter waar kan nemen. Het nadeel hieraan is dat oude mensen een hoger contrast nodig hebben.

Flicker fusion frequency: frequency at which an intermittent light stimulus appears to be completely steady to the observer. Ligt bij mensen onder de 75 Hz.

Mensen zijn gevoeliger voor flicker:

  • Verder in de periferie
  • Bij grotere stimulus
  • Bij meer licht

Metamerisme: verschillende spectra leveren dezelfde kleur. De televisie zendt dezelfde 3 kleuren uit, maar door een mix te maken van de intensiteiten kan je allerlei kleuren aanbieden.

Ordening in visuele systeem:

  • Nabijheid
  • Continuering
  • Gelijkenis

 

 

 

 

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Vond je deze samenvatting interessant en wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwe bijdragen? Volg dan snel mijn Worldsupporter account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken! Wordt erg gewaardeerd :)

Image

Access: 
Public

Image

Join WorldSupporter!

Image

 

 

Contributions: posts

Help other WorldSupporters with additions, improvements and tips

Image

Spotlight: topics

Check the related and most recent topics and summaries:
Activities abroad, study fields and working areas:
Institutions, jobs and organizations:

Image

Check how to use summaries on WorldSupporter.org
Submenu: Summaries & Activities
Follow the author: JuliaV
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Statistics
Search a summary, study help or student organization