Wat is bekend over adolescenten en hun schermtijd?

De meeste adolescenten spenderen meer tijd per week online dan op school. De gemiddelde schermtijd voor adolescenten is 7,5 uur per dag, waarvan een uur op sociale media. Deze hoge niveaus leiden tot zorgen over de gevolgen voor adolescenten hun sociale en emotionele welzijn. Echter zijn er nog geen sterke verbanden gevonden tussen schermtijd, sociale media en welzijn van adolescenten. Dit artikel vat samen wat bekend is over de associatiatie tussen de mentale gezondheid van adolescenten, sociale relaties en het gebruik van sociale media. 

Zijn smartphones en sociale media verbonden aan de mentale gezondheid van adolescenten?

Volwassenen en de media geven veel aandacht aan de gevolgen van smartphone en sociale media gebruik. Zoals dat veel sociale media gebruik kan leiden tot depressie en angststoornissen bij adolescenten. Echter zijn er geen onderzoeken die hard bewijs leveren voor deze veronderstellingen. Twee reviews hebben dezelfde conclusies over wat bekend is over de associaties tussen schermtijd, sociale media en de mentale gezondheid en welzijn van adolescenten. De eerste review kon alleen een conclusie trekken over correlationele onderzoeken, waarvan de samengevoegde resultaten slechts een heel klein effect hadden. De tweede review vond ook alleen maar kleine effecten. Volgende onderzoeken moeten meer op elkaar afstemmen met betrekking tot concepten, metingen en testen. Deze kleine en gemixte resultaten laten zien dat het onderzoek naar sociale media nog niet bij is.

Hoe kunnen de gemixte resultaten verklaard worden?

Een groot onderzoek met 50.000 studenten liet zien dat er geen sterke verbinding was tussen digitale technoloige en mentale gezondheid. Echter heeft dit onderzoek verschillende resultaten opgeleverd. De eerdere analyses toonden namelijk wel aan dat er een klein effect was van sociale media gebruik en depressieve symptomen. Deze resultaten werden nogmaals bekeken, waarna de conclusie getrokken kon worden dat dit effect nauwelijks bestaat. Hoewel kleine effecten wel een klinische of praktische implicatie kunnen hebben, kan deze studie geen causale verbanden verklaren en daardoor geen uitspraken over de richting van het verband doen. 

Wat is een valkuil bij schattingen op populatie niveau?

Huidige onderzoeken hebben voornamelijk gefocust op schattingen op populatie niveau, waarbij er geen sprake is van duidelijk bewijs voor een associatie tussen digitale technologie gebruik en mentale gezondheid. Echter wanneer onderzoek gedaan wordt in specifieke subgroepen verschijnen er meer consistente bevindingen (negatieve associaties):

• Vroege depressieve symptomen in meiden in de adolescentie voorspellen latere sociale media gebruik. 
• Adolescenten met kwetsbaarheden in de mentale gezondheid, zoals adolescenten die gepest worden of gevoelig zijn voor sociale evaluatie, hebben meer risico op het ontwikkelen van meer mentale gezondheidsproblemen door sociale media gebruik.
• Adolescenten van lage-inkomen huishoudens spenderen meer tijd op schermen vergeleken met adolescenten van meer welvarendere huishoudens. Ook worden adolescenten van lage-inkomen huishoudens minder goed in de gaten gehouden door ouders en zullen meer waarschijnlijk negatieve online ervaringen rapporteren. 
• Adolescenten met gestigmatiseerde identiteiten (zoals de LHTBQ+ gemeenschap) ervaren veel steun aan de online gemeenschappen, omdat zij hierin meer van zichzelf kunnen delen zonder gepest te worden. Hoewel deze groepen nog steeds meer gepest worden, zoeken zij ook meer bescherming en steun bij anderen online. 

Wat zijn vervolgstappen in onderzoek naar de mentale gezondheid en sociale media?

De volgende verbeteringen is studie ontwerp, metingen en analyses is vereist om de rol van sociale media in het vormen van de mentale gezondheid van adolescenten beter te begrijpen:

• Experimentele studies die testen of blootstelling aan sociale media de mentale gezondheid en welzijn verbeterd. Deze studies moeten worden verbeterd door adolescenten van jonge leeftijd te betrekken, door gebruik te maken van randomisatie van blootstelling aan sociale media en randomisatie van sociale media platformen.
• De zelfgerapporteerde schermtijden moeten vervangen worden door digitale metingen binnen de smartphone waardoor een beter en concreter beeld ontstaat van hoe lang en waarvan participanten gebruik op het internet.
• Er moet meer onderzoek gedaan worden naar de factoren binnen individuen die invloed kunnen hebben op de relatie, zoals etniciteit, geslacht, seksuele oriëntatie en SES. 

Kunnen smartphones en sociale media gebruikt worden als middelen om de mentale gezondheid van adolescenten te ondersteunen?

Adolescenten maken ook steeds meer gebruik van sociale media om zich te informeren over mentale gezondheid en om steun te zoeken. Adolescenten rapporteren dan ook meerdere positieve invloeden van sociale media op hun welzijn. Het kan ook zijn dat adolescenten zich prettiger voelen bij het zoeken naar bepaalde typen ondersteuning online in plaats van de traditionele omgevingen, zoals het meer waarde hechten aan privacy en anonimiteit. Deze openheid naar online steun voor mentale gezondheid creëert een mogelijkheid voor verzorgers, aanbieders en educatoren om die mensen te bereiken die nooit naar een kliniek zouden gaan. 

Er is onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze online mentale gezondheid interventies. Hieruit blijkt dat digitale cognitieve-gedragstherapie effectief kan zijn bij depressie en angststoornissen. Echter zijn de digitale interventies nog niet goed genoeg ontwikkelt en is er nog gebrek aan effectieve online middelen. Naast dat een interventie effectief moet zijn, moeten adolescenten het ook nog gaan gebruiken. Volwassenen en oudere adolescenten laten veelbelovende resultaten zien in het gebruik, maar het is nog de vraag of dit ook aansluit bij jongere adolescenten. Ook in dit gebied moet er meer aandacht naar de jongere adolescenten om deze doelgroep ook te betrekken in het huidige onderzoeksdomein. Veel apps zijn gemaakt voor commerciële doeleinden, waardoor de noden van de adolescenten niet beantwoord worden. 

Wat kan geconcludeerd worden over de associatie tussen welzijn en sociale media?

Onderzoek naar de effecten van sociale media op de ontwikkeling van adolescenten is nog steeds aan de gang. Gezien het hoge gebruik onder adolescenten is het van belang dat deze onderzoeken snel resultaten leveren. Hiervoor zijn grote veranderingen nodig in de manier waarop en waarmee onderzoek gedaan wordt. Het creëren van een veilig en productief online platform kent ook een grote prioriteit.