Chan-a-Hung/Maalsté (HR 04-05-2001, NJ 2002, 214)

Relevante artikelen

Art. 6:162, 6:101 BW jo. 185 WVW.

Onderwerp

Reflexwerking art. 185 WVW; de aansprakelijkheid van een niet door een motorrijtuig vervoerde (vordering door de eigenaar van het motorrijtuig).

Casus

Op 16 december 1993 heeft zich een verkeersongeval voorgedaan tussen de partijen. Maalste, op dat moment 16 jaar reed op zijn bromfiets op het fietspad (dat was toen nog verplicht) en Chan, 33 jaar oud op dat moment, reed op een fiets tegen de toegestane rijrichting in. De aanrijding vond plaats onder slechte weersomstandigheden. Chan bleef ongedeerd, maar Maalste heeft ten gevolge van het ongeval letsel bekomen. Hij is inmiddels voor 14 % arbeidsongeschikt verklaard. Hij was niet verzekerd tegen de financiële gevolgen van het ongeval; Chan wel. De schadeverzekeraar van Chan heeft aangeboden 50 % van de schade te vergoeden, dit is door Maalste afgewezen. Hij vordert Chan aansprakelijk te stellen voor de gehele schade die hij lijdt en nog zal lijden als gevolg van het ongeval, zijn vordering baserende op art. 6: 162 BW.

Rechtsvraag

Kan de volledige aansprakelijkheid bij een verkeersongeval ook geheel voor de bestuurder van een niet-gemotoriseerde voertuig komen?

Rechtsgang

De rechtbank heeft de vordering toegewezen. In beginsel zou Maalsté volgens de rechtbank op grond van eigen schuld ex. art. 6:101, 10% van de schade zelf dienen te betalen, maar de billijkheid staat hieraan in de weg. Derhalve wordt Chan verantwoordelijk gesteld voor 100% van de schade, mede omdat zij tijdens het ongeluk wel verzekerd was en Maalsté niet. Daarbij de andere omstandigheden van het geval.

Het Hof heeft het vonnis van de rechtbank bekrachtigd. Hoge Raad geeft aan dat in geval van een aanrijding tussen een motorrijtuig en een fietser/ voetganger die krachtens art. 6:162 aansprakelijk is op grond van onrechtmatige daad, voor de omvang van die aansprakelijkheid het volgende geldt: met betrekking tot zaak- en letselschade geldt dat art. 185 WVW met zijn strenge zorgvuldigheidsnorm van overeenkomstige toepassing is. Er geldt reflexwerking. Bij een aanrijding tussen een motorrijtuigbestuurder en een fietser/voetganger komt de eigen schade voor een deel voor rekening van de motorrijtuigbestuurder, behoudens overmacht.

Welk gedeelte van de schade voor rekening van de eigenaar/ bestuurder blijft, moet worden beantwoord aan de hand van art. 6: 101, dat een causaliteitsafweging vereist waarna een billijkheidscorrectie aan de orde kan komen. Op grond van de billijkheidscorrectie is het mogelijk dat de gehele schade van de eigenaar/ bestuurder moet worden vergoed. Dit laatste is in casu het geval.

Leerstuk

In dit arrest wordt de reflexwerking van art. 185 WVW uitgelegd. Bij een aanrijding tussen een motorrijtuigbestuurder en een fietser/voetganger komt de eigen schade voor een deel voor rekening van de motorrijtuigbestuurder tenzij deze kan aantonen dat er aan zijn kant sprake is van overmacht. Welk deel er voor zijn eigen rekening komt, moet beoordeeld worden aan de hand van art. 6:101 BW.