Vragen

Vraag 1a (3 punten)

Hieronder vindt u een bepaling uit de huidige Warenwet en een daarop gebaseerde bepaling uit het Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen.

Warenwet: Artikel 8.

Ten behoeve van de duidelijkheid voor de afnemers van waren kan bij algemene maatregel van bestuur worden verboden om waren, behorende tot een bij de algemene maatregel van bestuur aangewezen categorie, te verhandelen anders dan met inachtneming van de voorschriften, bij de algemene maatregel van bestuur gesteld met betrekking tot hun aanduiding.

Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen: Art. 3.

De aanduiding azijn mag uitsluitend worden gebezigd voor een vloeibare waar die azijnzuur als kenmerkend bestanddeel bevat, met dien verstande dat het gehalte aan azijnzuur van de waar ten minste 4 gram per 100 ml bedraagt.

Waaraan moet een besluit voldoen om als algemene maatregel van bestuur te kunnen worden aangemerkt?

Vraag 1b (3 punten)

Stel dat een grote meerderheid van de Tweede Kamer artikel 3 Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen gewijzigd wil zien, wat kan zij dan doen?

Vraag 1c (4 punten)

Stel dat de eisen voor het gebruik van de aanduiding ‘azijn’ niet in het Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen zouden zijn opgenomen, maar in de wet, en stel dat een grote meerderheid van de Tweede Kamer die eisen gewijzigd wil zien. Zou de invloed van de Tweede Kamer dan groter of kleiner zijn dan in de bij 1b beschreven situatie?

Vraag 2 (10 punten)

Is het bepaalde in artikel 3 Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen een algemeen verbindend voorschrift?

Vraag 3a (5 punten)

Zou artikel 3 van het Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen mogen bepalen dat nadere eisen voor het bezigen van de aanduiding ‘wijnazijn’ bij ministeriële regeling worden vastgesteld?

Vraag 3b (5 punten)

Zou artikel 3 van het Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen mogen bepalen dat azijn niet in glas verpakt mag worden?

Vraag 4a (5 punten)

Kan het in artikel 3 van het Warenbesluit Gereserveerde Aanduidingen opgenomen verbod door straffen gehandhaafd worden?

Vraag 4b

Stel dat een azijn fabrikant een boete opgelegd krijgt en hij voor de rechter aanvoert dat artikel 3 Warenbesluit in strijd is met EU-recht. Indien de rechter tot hetzelfde oordeel komt, moet hij de bepaling van het Warenbesluit dan buiten toepassing laten?

Vraag 5a (5 punten)

In het Reisbureau Rita arrest toetst de rechter aan een verdragsbepaling. Beargumenteer dat het inderdaad ging om een verdragsbepaling waaraan de rechter mag toetsen.

Vraag 5b (5 punten)

In bepaalde staten bestaat, anders dan in Nederland, een dualistische verhouding tussen de internationale en nationale rechtsorde. Hoe kan een dergelijke staat ervoor zorgen dat een burger toch in de nationale rechtsorde een beroep op het in art. 10 EVRM vastgelegde recht op vrijheid van meningsuiting kan doen?

Vraag 6a (5 punten)

Draagt een minister die in de ministerraad tegen een door de ministerraad genomen besluit heeft gestemd, voor dat besluit van de ministerraad politieke verantwoordelijkheid?

Vraag 6b (5 punten)

Vragen

Casus: De onfortuinlijke supermarkthouder

Jan de Vries krijgt op een dag het idee om een supermarkt bij hem in de buurt te gaan openen en exploiteren. In de net gebouwde nieuwbouwwijk waarin de nieuwe bewoners zich zojuist gevestigd hebben, is namelijk nog geen supermarkt gevestigd met de focus op duurzame en biologische producten. Jan neemt daarom contact op met Ferdinand Smit, directeur van de grote supermarktketen Dirk Heijn (hierna: “DH”), teneinde een franchise-overeenkomst aan te gaan. Hierbij geeft Jan te kennen dat hij, alvorens een dergelijke overeenkomst aan te gaan, eerst een vestigingsonderzoek wil laten uitvoeren in de nieuwbouwwijk. Ferdinand is direct enthousiast en geeft onmiddellijk opdracht aan Olivier Mand van de interne onderzoeksafdeling van DH om dit vestigingsonderzoek uit te voeren in de nieuwbouwwijk.

Olivier Mand stelt het rapport op in het derde kwartaal van 2011. Uit dit rapport blijkt dat er maar liefst 4.000 gezinnen in de nieuwbouwwijk wonen die behoefte hebben aan een supermarkt die duurzaamheid belangrijk vindt, en die ook beschikken over de financiële middelen die vereist zijn om de dure duurzame en biologische producten te kopen: volgens het rapport kunnen deze 4.000 gezinnen elk gemakkelijk € 250 per maand aan dergelijke boodschappen besteden bij de supermarkt. Dat komt neer op een maandelijkse omzet van
€ 1.000.000. Volgens Ferdinand, die dit namens DH ook herhaaldelijk schriftelijk bevestigd heeft, is het rapport ‘met grote zorgvuldigheid’ opgesteld door de interne onderzoeksafdeling.

Op 1 december 2011 sluiten DH en Jan de Vries daarom een franchise-overeenkomst.

In 2012 blijkt dat klanten helemaal niet zoveel geld hebben om dure biologische producten te kopen en daartoe ook helemaal niet zo bereid te zijn. De daadwerkelijke omzetcijfers van 2012 vallen dan ook enorm tegen: de maandelijkse omzet bedraagt slechts € 500.000 in plaats van de voorspelde € 1.000.000. Jan de Vries is enorm teleurgesteld over de resultaten en wil af van de franchiseovereenkomst met DH.

Vraag 1

Kan Jan de Vries van de overeenkomst met DH af?

Vervolg casus

Stel dat Jan de Vries niet van de overeenkomst met DH af kan, maar dat later blijkt dat Oeverloos bewust verkeerde cijfers heeft opgegeven in zijn rapport aangezien hij wist dat er geen 4.000, maar slechts ongeveer 2.500 gezinnen in de nieuwbouwwijk zouden komen te wonen die de boodschappen van DH zouden kunnen betalen. Door Ronald Boerema, directeur van de concurrerende supermarktketen Oldi, was Olivier Mand namelijk een baan aangeboden met een salaris dat twee keer zoveel bedraagt als zijn huidige salaris. In ruil daarvoor moest Olivier Mand wel eerst nog enkele vestigingsonderzoeken met bijbehorende onjuiste rapporten voor DH opstellen. Dat Olivier Mand onjuiste cijfers heeft opgenomen in de rapporten, komt voor risico van DH.

Vraag 2

Kan Jan de Vries in dat geval van de overeenkomst af?

Vervolg casus

Stel dat Jan de Vries

Vragen

Vraag 1A

Sommige wetenschappers hebben Koning Willem I omschreven als een absoluut vorst. Benoem twee argumenten voor dat standpunt. (5 punten)

Vraag 1B

In 1879 werd de regelgevende bevoegdheid van de Kroon behoorlijk ingeperkt. Leg dat uit (5 punten)

Vraag 2A

In 1848 is het mogelijk geworden om staatssecretarissen te benoemen. Wat was daarvoor de belangrijkste reden? (2 punten)

Vraag 2B

De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft een aantal omstreden benoemingsbesluiten ondertekend. De minister is daarvoor medeverantwoordelijk. Is die toedeling van ministeriële verantwoordelijkheid aan de minister hetzelfde als het uitgangspunt van 'geen verantwoordelijkheid zonder bevoegdheid'? (5 punten)

Vraag 2C

Is het bij vraag 2 B gegeven uitgangspunt ook één van de door Belinfante/De Reede geformuleerde hoofdregels voor Staatsinrichting? (3 punten)

Vraag 3A

Het kan voorkomen dat bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer een kandidaat gekozen wordt, terwijl die kandidaat minder stemmen heeft dan een andere, niet gekozen kandidaat die op dezelfde lijst staat. Leg uit hoe dat kan. (4 punten)

Vraag 3B

Leg uit hoe het kan dat na invoering van een relatief meerderheids-districtenstelsel bij de Tweede Kamerverkiezingen gemakkelijker is om een kabinet te formeren. (6 punten)

Vraag 4A

In de Tweede Kamer is een wetsvoorstel aanhangig tot wijziging van de Woningwet. Een Kamerlid dient een amendement in dat ziet op een verhoging van de AOW-leeftijd. Een ander Kamerlid stelt vervolgens dat er niet gestemd mag worden over de verhoging van de AOW-leeftijd. Geef aan of hij gelijk heeft. (5 punten)

Vraag 4B

Is het mogelijk dat een wetsvoorstel tot wijziging van de Grondwet in tweede lezing in de Tweede Kamer in een hoofdelijke stemming wordt aangenomen met 50 stemmen voor en 23 stemmen tegen? (5 punten)

Vraag 5

In de Stoomwet is vastgesteld dat er bij AMvB voorschriften kunnen worden gesteld in het belang van de veiligheid van stoommachines. Op grond van die wettelijke bepaling maakt de regering een AMvB die onder andere bepaalt dat de minister nadere regels kan stellen omtrent verkoopprijzen van stoommachiens.

Vraag 5A

Door wie wordt een AMvB ondertekend? (4 punten)

Vraag 5B

Noem twee argumenten voor de stelling dat deze AMvB onverbindend is. (6 punten)

Antwoordindicatie

Vraag 1A

• Constitutionele monarchie; de Koning opereert binnen de grenzen van de Grondwet

• Het parlement was medewetgever

• Het parlement had het recht om de begroting goed te keuren Bron: reader, p. 77 (Kortmann over absolutisme).

Vraag 1B

Tot HR 13 januari 1879 (Meerenberg) had de Koning (regering) regelgevende bevoegdheid tenzij de Grondwet – of wet – anders bepaalde. De HR oordeelde in dit arrest echter dat de Koning (regering) slechts dan regelgevende bevoegdheid heeft als de Grondwet – of wet – hem deze uitdrukkelijk toekent.

Vragen

Casus ‘dubbele nationaliteit’

Mevrouw Groen is lid van de Tweede Kamer voor de partij ‘Hop Nederland!’. Hoewel zij op de 21e plaats van de kandidatenlijst stond, is zij door een persoonlijke campagne toch verkozen in de tien leden tellende fractie. In de media heeft Groen vooral de aandacht getrokken door haar scherpe afwijzing van een dubbele nationaliteit. Nederlanders die ook onderdaan zijn van een vreemde staat, zouden volgens haar geen kiesrecht voor de Tweede Kamer mogen hebben. Tijdens de behandeling van een wetsvoorstel tot wijziging van de Wegenverkeerswet ziet zij haar kans schoon: ze dient een amendement in dat een wijziging van artikel B1 van de Kieswet voorstelt. Haar voorstel om Nederlanders met een dubbele nationaliteit het kiesrecht te ontnemen, valt echter niet zo goed. De minister die het wetsvoorstel verdedigt noemt het amendement ‘ontoelaatbaar’ en ‘onaanvaardbaar’. Uitsluiting van het kiesrecht zou vooral onrechtvaardig zijn tegenover mensen die geen afstand kunnen doen van hun tweede nationaliteit, omdat de wet van het tweede vaderland dat verbiedt. Ook de fractie van ‘Hop Nederland!’ is gevoelig voor dit argument. Groen besluit daarom haar amendement af te zwakken. Volgens het gewijzigde amendement wordt aan artikel B1 van de Kieswet een derde lid toegevoegd:

'3. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen Nederlanders worden uitgezonderd die tevens onderdaan zijn van een andere staat’.

Vraag 1A

Wie besluit over de ‘ontoelaatbaarheid’ van een amendement? Hoe zal het besluit ten aanzien van het amendement van mevrouw Groen moeten luiden? (max 4 punten)

Vraag 1B

Wat kunnen de gevolgen zijn als een amendement dat door de regering ‘onaanvaardbaar’ is genoemd, toch door de Tweede Kamer wordt aanvaard Noem twee verschillende gevolgen. (max 6 punten)

Vraag 2

Kon de fractie van ‘Hop Nederland!’ mevrouw Groen verplichten haar amendement te wijzigen? (max 4 punten)

Vraag 2B

Stel dat mevrouw Groen tijdens het debat in de Tweede Kamer beledigende uitspraken doet over allochtone Nederlanders. Is het mogelijk dat zij daarvoor door de strafrechter wordt veroordeeld? Welke andere maatregelen kunnen tegen haar worden genomen? (max 6 punten)

Vraag 3A

Geef aan wie een hoofdelijke stemming over het amendement kunnen afdwingen. (max 4 punten)

Vraag 3B

Stel dat het amendement bij hoofdelijke stemming is aanvaard. Bereken het laagste aantal Kamerleden dat voor het amendement moet hebben gestemd (max 6 punten)

Vraag 4A

Laat de voorgestelde wijziging van de Kieswet toe dat de bevoegdheid om uitzonderingen te maken wordt overgedragen aan de minister van Binnenlandse Zaken? (max 5 punten)

Vraag 4B

Is de voorgestelde wijziging van de Kieswet in overeenstemming met de Grondwet? (max 5 punten)

Vraag 5

De raad van Bellingwedde trekt zich de verspreiding van het gedachtegoed van mevrouw Groen nogal aan. De raad neemt daarom in de APV de volgende bepaling op: ‘Het is verboden in of in de buurt van de gemeente Bellingwedde

Vragen

Casus

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Vergaderjaar 2008–2009

31 467 Wijziging van de Gemeentewet, het Wetboek van Strafvordering en het Wetboek van Strafrecht ter regeling van de bevoegdheid van de burgemeester en de bevoegdheid van de officier van justitie tot het treffen van maatregelen ter bestrijding van voetbalvandalisme, ernstige overlast of ernstig belastend gedrag jegens personen of goederen (maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast)

A GEWIJZIGD VOORSTEL VAN WET

7 april 2009

Wij Beatrix, (…)

ARTIKEL I

De Gemeentewet wordt als volgt gewijzigd:

A Na artikel 172 worden twee artikelen ingevoegd, luidende:

Artikel 172a

1. Onverminderd artikel 172, derde lid, en hetgeen bij gemeentelijke verordening is bepaald omtrent de bevoegdheid van de burgemeester om bevelen te geven ter handhaving van de openbare orde, kan de burgemeester aan een persoon die herhaaldelijk individueel of groepsgewijs de openbare orde heeft verstoord of bij groepsgewijze verstoring van de openbare orde een leidende rol heeft gehad, bij ernstige vrees voor verdere verstoring van de openbare orde een bevel geven:

1. zich niet te bevinden in of in de omgeving van een of meer bepaalde objecten binnen de gemeente, dan wel in een of meer bepaalde delen van de gemeente;

2. zich niet in een of meer bepaalde delen van de gemeente op een voor het publiek toegankelijke plaats zonder redelijk doel met meer dan drie andere personen in groepsverband op te houden; of

3. zich op bepaalde tijdstippen te melden op bepaalde plaatsen, al dan niet in een andere gemeente.

(...)

4. Het bevel geldt voor een door de burgemeester vast te stellen periode van ten hoogste drie maanden. Het bevel kan ten hoogste driemaal worden verlengd met een door de burgemeester vast te stellen periode van telkens ten hoogste drie maanden.

(…)

Gegeven

De Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

De Minister van Justitie,

Vraag 1

1. De behandeling van het wetsvoorstel in de Tweede Kamer is tamelijk turbulent geweest. Tegen de zin van de regering werd een amendement op artikel 172a, vierde lid, ingediend, waardoor een bevel van de burgemeester na drie maanden niet meer zou kunnen worden verlengd. Hoe kon de regering druk uitoefenen om aanvaarding van het amendement te voorkomen?

2. Een meerderheid van de Eerste Kamer vindt het jammer dat het amendement niet is aangenomen. Kan de Eerste Kamer bewerkstelligen dat de wet alsnog wordt gewijzigd overeenkomstig de strekking van het amendement?

Vraag 2

1. Na de inwerkingtreding van de wet krijgt een inwoner van de gemeente Zierikzee op basis van het nieuwe artikel 172a Gemeentewet een schriftelijk bevel zich gedurende drie maanden niet te bevinden in het uitgaanscentrum van de betreffende gemeente. De inwoner die dit bevelopgelegd krijgt, wil dit aanvechten. Beschrijf de volledige rechtsgang die open staat

Vragen

Vraag 1

1. Wat is de kern van een ‘parlementair stelsel’?

2. Verklaar waarom het in een land met een parlementair stelsel als Nederland geen harde regel kan zijn dat de partij die bij de verkiezingen de grootste is geworden de premier levert.

3. Maak duidelijk waarom de invoering van een relatief meerderheidsstelsel met enkelvoudige districten de kans aanzienlijk vergroot dat de grootste partij ook de premier levert.

Vraag 2

J.Th.J. Van den Berg, Werkboek, p. 149/150: ‘Het parlementair bewustzijn in ons land heeft steeds te lijden gehad onder de niet-aanvaarding van het idee van de volkssoevereiniteit als grondslag voor alle politieke machtsuitoefening, daarmee tevens de ontkenning van het primaat van de volksvertegenwoordiging ten opzichte van de regering. Op zijn best zijn wij, achter Thorbecke aan, in een soort van juridisch evenwicht tussen regering en parlement blijven geloven, de soevereiniteitsvraag vermijdend. Velen onzer zijn echter heel lang, al dan niet ‘stiekem’ of zelfs onbewust, blijven geloven in de soevereiniteit van de koning. Wat daarvan in elk geval is overgebleven is de gedachte dat het parlement niet het gezag uitoefent over de regering, maar de belangen van de bevolking bepleit bij de regering.’

Naar aanleiding van deze tekst de volgende vragen

1. Welk bezwaar heeft Thorbecke tegen een staatsinrichting die gebaseerd is op de idee van de volkssoevereiniteit?

2. Beredeneer kort bij welke van de volgende politieke denkers de opvatting van Thorbecke over de verhouding tussen regering en parlement het beste aansluit: Hobbes, Locke, Montesquieu, Rousseau?

3. Noem een element van het moderne proces van kabinetsformatie dat niet strookt met ‘de gedachte dat het parlement niet het gezag uitoefent over de regering, maar de belangen van de bevolking bepleit bij de regering’.

Vraag 3

Willem I, die tussen 1815 en 1840 Koning was, had beduidend meer bevoegdheden dan onze huidige Koning.

1. Noem er drie.

2. Betoog dat de huidige Koning te veel bevoegdheden heeft, waarmee hij de samenstelling en besluitvorming van de regering kan beïnvloeden.

Vraag 4

Een Kamerlid komt met een initiatiefwetvoorstel om de maximumsnelheid te verhogen.

1. Op welk moment wordt de Raad van State geraadpleegd over dat wetsvoorstel?

2. Kan een ander Kamerlid er via een amendement voor zorgen dat de maximumsnelheid juist wordt verlaagd?

3. Stel dat het wetsvoorstel bekrachtigd wordt, wanneer treedt het dan in werking?

Vraag 5

In de Stoomwet staat de bepaling dat bij AMVB nadere voorschriften kunnen worden gegeven in het belang van de veiligheid van stoommachines.

1. Mag de rechter in Nederland controleren of de wetgever deze bevoegdheid mocht delegeren aan de regering?

2. Mag de regering op grond van de bepaling uit de Stoomwet vaststellen dat

Vragen

Casus ‘Roken is dodelijk’

Hieronder vindt u achtereenvolgens fragmenten uit de Europese Tabaksrichtlijn, de Tabakswet en het Aanduidingenbesluit tabaksproducten, dat op artikel 2 van de Tabakswet is gebaseerd. De besluitvorming over de Tabaksrichtlijn in de Raad van Ministers vond met gekwalificeerde meerderheid plaats.

TABAKSRICHTLIJN

Richtlijn 2001/37/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 juni 2001

betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen van de lidstaten inzake de productie, de presentatie en de verkoop van tabaksproducten

Het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie,

Gelet op het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, inzonderheid op de artikelen 95 en 133,

Gezien het voorstel van de Commissie,

Gezien het advies van het Economisch en Sociaal Comité,

Gezien het advies van het Comité van de Regio's,

Volgens de procedure van artikel 251 van het Verdrag en in het licht van de op 5 april 2001 door het Bemiddelingscomité goedgekeurde gemeenschappelijke tekst,

(..)

hebben de volgende richtlijn vastgesteld:

(..)

Artikel 5

Etikettering

1. (..)

2. Op alle verpakkingseenheden van tabaksproducten, met uitzondering van tabak voor oraal gebruik en andere niet voor roken bestemde tabaksproducten, moeten verplicht de volgende waarschuwingen worden aangebracht:

a) een algemene waarschuwing

1. "Roken is dodelijk/roken kan dodelijk zijn",

2. "Roken brengt u en anderen rondom u ernstig schade toe".

Bovenstaande algemene waarschuwingen worden afwisselend aangebracht, zodat zij regelmatig verschijnen. Deze waarschuwing wordt aangebracht op de duidelijkst zichtbare kant (voorkant) van de verpakkingseenheid en op elke in de detailverkoop gebruikte buitenverpakking, behalve op extra cellofaanverpakkingen.

b) een bijkomende waarschuwing, die wordt gekozen uit de lijst van bijlage I.

(..)

TABAKSWET

Artikel 1

In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

a. tabaksproducten: producten die voor roken, snuiven, zuigen of pruimen bestemd zijn en die, al is het slechts ten dele, uit tabak bestaan, ook indien genetisch gemodificeerd;

b. Onze Minister: Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport;

(..)

Artikel 2

1. Bij algemene maatregel van bestuur worden in het belang van de volksgezondheid eisen gesteld, waaraan tabaksproducten moeten voldoen ter zake van aanduidingen die moeten voorkomen op de verpakking waarin zij aan particulieren worden verstrekt. (..)

2. (..)

AANDUIDINGENBESLUIT TABAKSPRODUCTEN

Artikel 1

1. Op alle verpakkingseenheden van tabaksproducten worden, met uitzondering van tabak voor oraal gebruik en andere niet voor roken bestemde tabaksproducten, de volgende waarschuwingen aangebracht:

a. één van de volgende algemene waarschuwingen:

Roken is dodelijk Roken brengt u en anderen rondom u ernstige schade toe

b. één van de volgende bijkomende waarschuwingen:

(..)

Artikel 4

1. De waarschuwingen, bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel a, en in artikel 1, tweede lid, beslaan minstens 30% van de buitenvoorkant van het betreffende oppervlak van de verpakkingseenheid waarop zij worden aangebracht.

(..)

6. De krachtens artikel 1 vereiste waarschuwingen (..) worden aangebracht: