Hoorcollege 1 

Inleiding over het vak en inhoud

Op de eerste dag krijt de student voornamelijk informatie over de cursus, introductie van 2 cases en we gaan in op OB, en vier basisprincipes van OB (organisational behaviour). Organisational behaviour, 5^de editie nodig. Sinding et al. Geen andere boeken/versies gebruiken. Tentamen is hele boek, behalve hoofdstuk 10 en 11, want deze hoofdstukken worden deels al in andere vakken gegeven. 

Het vak doet al jaren onderzoek naar studiesucces onder eerstejaars studenten. Succes wordt gemeten in ECTS na 1 jaar. Uit onderzoek blijkt dat een goede planning de beste manier is om succes te bereiken, en daarna de cijfers van de middelbare school.

Elke week college in stadskerk, tot er met week 1 in 2016. Colleges beginnen om 9 uur. Collegestof is ook tentamenstof. Slides staan na college op nestor. Doel van werkgroepen: tentamenvoorbereiding, dus oefenen en verdiepen in de stof, voorbereiding deeltoetsen, vragen stellen. Binnen je werkcolleges zal je in een subgroep 2 presentaties, van 10 en 15 procent geven. Je krijgt een bonus als je bij 6 van 7 werkcolleges aanwezig bent. Je krijgt dan 1 extra goed antwoord extra bij MC-vragen.

1^e deeltoets telt voor 30% mee, en de 2^e voor 45%. Er wordt aangeraden om op tijd te beginnen omdat de stof voor beide deeltoetsen erg veel is. Bij een eindcijfer onder de 5,5 moet je een herkansing doen. Boven een 5,5 betekent dat je geslaagd bent voor het vak.

Deelname aan onderzoek:

Geldt als verplicht practicum. Moet in de periode november december gedaan worden. Bij niet voldoen een aftrek van 0,5 bij eindcijfer. 4 Research points nodig, wat ongeveer een uur werk is. 1 punt moet via een online onderzoek studiesucces behalen, waarvan je een link in week 48 krijgt. Minimaal 3 RP in FEB research lab halen.

Introductie Organisational Behaviour

Case 1: ABN-AMRO

ABN-Amro is een bank die rond 1990 is begonnen door een fusie van de banken ABN en AMRO. Deze 2 banken hadden een totaal andere manier van werken, zo was de ABN zorgvuldig, maar de AMRO nam juist risico’s. Verder opereerden ze ook in andere markten. OB haakt hier op in omdat er door de fusie sprake is van een andere organisatiecultuur en een organisatieverandering (hoofdstuk 12 en 16, college 6,7). Verder was er ook onenigheid in de top, waar OB ook om de hoek kwam kijken, namelijk met leiderschap (hoofdstuk 15), teamprocessen (hoofdstuk 7,8), botsende persoonlijkheden (hoofdstuk 2), besluitvorming en macht & politiek (hoofdstuk 13,14)

In totaal zijn alle hoofdstukken van het boek dus relevant.

Case 2: Nationale politie

• Te veel bokito’s (Hoofdstuk 2, 7 & 8)

• Botsende waarden en emoties (Hoofdstuk 3)

• Communicatie problemen (Hoofdstuk 4)

• Motivatieproblemen (Hoofdstuk 5 & 6)

• Stress en wantrouwen (Hoofdstuk 9)

• Botsende culturen (Hoofdstuk 12): ministerie versus politie

• Beslissingen worden teruggedraaid (Hoofdstuk 13)

• Leiderschapsstijl (Hoofdstuk 15)

• Politiek en macht (Hoofdstuk 14)

• Organisatieverandering (Hoofdstuk 16)

Ook bij deze casus komen weer alle hoofdstukken aan bod

Introductie gedrag in organisaties

Interdisciplinair vakgebied dat het (sociale) gedrag, de kwaliteiten, het denken, de percepties en de emoties van mensen op het werk bestudeert. Vakgebied wordt komt overal voor, zoals management, psychologie, HRM, sociologie, communicatiewetenschap etc.

Er zijn drie niveaus van analyse:

• Individu

• Groep/afdeling

• Organisatie

OB als discipline kan op twee manieren worden bekeken:

• Bekeken als een wetenschappelijke discipline, de empirische cyclus steekt hier de kop op.

• OB kan ook gezien worden als een toegepaste discipline, de regulatieve cyclus komt hier onder de aandacht.

Empirisch:

1. Probleem: cohesie is soms wel en soms niet gerelateerd aan teamprestaties

2. Vraagstelling: onder welke omstandigheden leidt cohesie tot betere prestaties?

3. Theorie en hypothesen: cohesie leidt alleen tot betere teamprestaties als teamleden prestatiedoelen accepteren.

4. Uitvoeren onderzoek bij teams

5. Hypothese bevestigd? Zo nee, terug naar stap 1

6. Resultaten communiceren in wetenschappelijk tijdschrift.

Onderzoeksmethoden empirische cyclus

• Case study: Diepgaande analyse van 1 of enkele entiteiten: observaties, interviews etc.

• Vragenlijstonderzoek /survey: Gebruik van een steekproef (sample) en voorleggen van (gesloten) vragen.

• Experiment: Systematisch variëren van omstandigheden en effecten daarvan bestuderen bij een steekproef

• Meta-analyse: Kwantitatieve samenvatting van de resultaten van eerder onderzoek, als in vinden verschillende onderzoeken steeds dezelfde waarden?

Regulatieve cyclus, voorbeeld teambuilding

1. Waarneming van een probleem: team functioneert slecht

2. Specificeren van probleem: weinig coöperatie

3. Generen of toepassen van een theorie: mogelijke oplossingen voor het probleem: gebrek aan cohesie?

4. Interventie om kwaliteit oplossing te toetsen: team building

5. Evaluatie van de interventie

6. Maatregelen doorvoeren: overal team building?

Vier principes binnen het OB

Principe 1: Diversiteit

Mensen verschillen van elkaar in:

• Persoonlijkheid en intelligentie (hoofdstuk 2)

• Normen, waarden, attitudes (hoofdstuk 3)

• Vaardigheden (hoofdstuk 2)

• Culturele achtergrond (hoofdstuk 12)

• Demografische kenmerken (hoofdstuk 9)

En deze zijn gerelateerd aan uitkomsten, zoals:

• Prestatie

• Afwezigheid

• Motivatie

• Tevredenheid

Principe 2: multicausaliteit

Menselijk gedrag wordt beïnvloed door een veelheid aan drijfveren (hoofdstuk 5)

Er bestaat ook een soortgelijke piramide van Maslov, deze is beschreven in Alderfer’s ERG theorie (hoofdstuk 5). Hier staat ERG voor existence, relatedness en growth.

Dus: mensen willen niet alleen geld verdienen, maar ook:

• Leuk en uitdagend werk

• Positieve relaties met anderen

• Zelfwaardering en aanzien

• Zelfontplooiing, ontwikkeling

Leidinggevenden moeten hiermee rekening houden omdat het invloed heeft op onder andere prestaties, tevredenheid en motivatie.

Voorbeeld: Scientific management van Taylor (Taylorism). Taylor liet deze managementtheorie uittesten in lopende bandfabrieken.

• Arbeidsindeling: simpele taken

• Optimaliseren en standaardiseren

• Contingent belonen, dus hoe meer productie, hoe meer geld.

Voordelen zijn oa:

• Hoge productiviteit

• Vergaande controle

• Geen gekwalificeerd personeel nodig

• Geen opleidingskosten

In het model van Taylor was geld de enige behoefte waar rekening mee gehouden werd, dus het was niet multicausaliteit!

Principe 3: (ir)rationaliteit

Menselijk gedrag is lang niet altijd rationeel. Dit werd duidelijk gemaakt met een experimentje dat is uitgevoerd in de dagen voor het college door middel van een vragenlijst. Hier bleek uit dat er verschillende soorten verlieservaring was gevoeld en hierna ook gehandeld is.

Verlieservaring beïnvloed onder andere:

• Percepties (hoofdstuk 4)

• Cognitie (hoofdstuk 2)

• Gevoel (hoofdstuk 3)

• Besluitvorming (hoofdstuk 13)

Principe 4: interactiviteit

Mensen gedragen zich anders in groepen dan alleen. Dit wordt onder andere in hoofdstuk 7 en 8 (groepsdynamica) besproken, hoofdstuk 9 (klimaat) en hoofdstuk 12 (cultuur).

Voorbeeld conformiteit: Solomon Asch, een onderzoeker in de tweede wereldoorlog liet een vrijwilliger een opdracht uitvoeren waarbij hij 2 lengtes met elkaar moest vergelijken en tot de juiste lengte moest komen. Dit deed hij in een groep. Langzaam gingen de mensen in de groep die waren ingehuurd expres duidelijk foutieve antwoorden zeggen. Uit het onderzoek bleek dat 20% steeds met de rest meeging, 50% soms en de resterende 30% bleef steeds bij zijn eigen mening.

Gedrag is sociaal:

• Zie ik het goed?

• Ik wil niet afwijkend zijn

• Ik wil niet buitengesloten worden

Is er een objectieve werkelijkheid en ziet een iedere de wereld hetzelfde? Heel vaak is dat namelijk niet zo, want mensen beschikken niet over dezelfde informatie, hebben verschillende ervaringen en zij vergelijken hun meningen en gedrag met andere mensen door middel van sociale vergelijking, validatie of sociale normen.

Samenvatting van de terminologie

Diversiteit:  Mensen verschillen van elkaar en dit is gerelateerd aan uitkomsten

Multi-causaliteit: Menselijk gedrag is niet iets simpels. Een veelheid van drijfveren is er op van invloed.

(Ir)rationaliteit: Mensen kunnen heel verstandig zijn maar doen ook vaak merkwaardig.

Interactiviteit: In groepsverband gedragen mensen zich anders dan wanneer ze alleen zijn.