BPOP Hoorcollege 22 - Slaapstoornissen

Slapen is een rustperiode voor lichamelijk en geestelijk herstel. De energie die slaap geeft is gelijk aan de verbruikte energie overdag, dit evenwicht is nauwelijks te beïnvloeden. Een verstoorde balans van inspanning en rust leidt tot overprikkeling van lichaam en geest en zorgt voor vermoeidheid en slaapproblemen.

Twee-processenmodel:

  • Slaapdruk: hoe langer je wakker bent, hoe slaperiger je wordt (slaapschuld)
  • Circadiaanse ritmiek: we lopen op een ritme van 24 uur. Is gesynchroniseerd met het licht. De biologische klok zit in de suprachiasmatische nucleus (SCN). Melatonine modelleert de biologische klok. Dit gebeurt automatisch.

Tijdens het slapen wordt door de VLPO de hersenschors geinhibeerd; werkt als een soort ‘slaapswitch’. De care-body temperature is tijdens het slapen het laagst en de melatonine is het hoogst. Tijdens inslapen is er lage mate van cortisol, maar bij het wakker worden is de cortisol hoog.

De lichaamstemperatuur heeft een relatie met de cognitieve prestatie: als je wel genoeg geslapen hebt, maar niet tijdens de nacht, is er sprake van verminderde cognitieve prestatie.

Het brein gaat verschillende fases door tijdens het slapen. Er is de NREM slaap en de REM slaap. Tijdens het dromen: korte hersengolven, tijdens stadium 4 (diepe slaap): grote hersengolven.

De gemiddelde volwassene heeft 8 uur slaap nodig, maar hierin zijn veel individuele verschillen.

Functie van slaap

  • Energiebesparing
  • Restauratie: afweer, herstel, groei
  • Geheugenbeheer: consolidatie, etc.

Slaap is erg belangrijk en een heel groot deel van de gezondheid!

Om in slaap te kunnen vallen is het belangrijk dat je een veilige, vertrouwde omgeving hebt, voldaan bent, dat het rustig en donker is, comfortabel bed, niet te warm en niet te koud, aandacht verliezen voor prikkels.

Aanhoudende verstoring slaap: slaapstoornis

2 classificatiesystemen voor slaapstoornissen: de slaapgeneeskunde en de psychiatrie.

Insomnie (slapeloosheid) wordt gekenmerkt door inslaap of doorslaap problemen. Worden vaak vroeg wakker en hebben overdag klachten als vermoeidheid, verminderde stemming, etc. Ontstaat door het 3-factorenmodel, bestaande uit voorbestemde factoren (biologische trekken), uitlokkende factoren (stress) en onderhoudende factoren (piekeren). Insomnie is een vicieuze cirkel. Behandelingen bestaat uit o.a. een slaapdagboek, slaapmedicatie

Interventies:

  • Stimuluscontrole: versterken van cues die wijzen op slaap en verkleinen cues die slaap in de weg staan.  
  • Slaaprestrictie: tijd in bed verkorten om meer slaapdruk te krijgen.
  • Rustmomenten overdag
  • Ontspanningsoefeningen
  • Cognitieve interventies (piekerprogramma of cognitieve therapie)

Slaap apneu: de tong zorgt ervoor dat er tijdelijk geen adem kan worden gehaald. Een reflex treedt op en de mensen schrikken kort wakker. Hierdoor is er een veel minder diepe slaap. Behandeling via masker, waardoor de ademhaling verbetert. Er kan ook een operatie nodig zijn.

Hypersomnolentiestoornis: minstens 7 uur slapen en nog steeds niet uitgerust zijn zonder dat het verklaard kan worden door andere stoornissen.

Narcolepsie: tekort aan orexine, waardoor slaperigheid overdag voorkomt. Er is sprake van slaapverlamming, hypnagoge hallucinaties en soms kataplexie.

Circadiane ritme stoornis: verlaatte slaap fases. Kan komen door bijvoorbeeld shift-work of jet-lag.

Rusteloze benen: onweerstaanbare drang om benen te bewegen waardoor de slaap belemmerd wordt.

Pavor nocturnus of night terror: nachterlijke angst-aanval. Wakker schrikken, maar geen herinnering aan. Komt vaak voor bij kinderen. Niet wakker maken bij pavor nocturnus, persoon geruststellen en weer naar bed leiden.

Differentiaal diagnoses:

  • Slaapverlamming: verlamming tijdens ontwaken uit REM-slaap
  • Hypnagoge (inslapen) of hypnopompe (ontwaken) hallucinaties

Slaapwandelen: nachtelijke bewegingen, vaak uit bed, in een ander bewustzijnsniveau. Bij wakker worden: trage oriëntatie en geen herinnering. Behandeling: wakker maken is niet noodzakelijk, rustig naar bed brengen en geruststellend spreken.

Nachtmerries: lange, extreem negatieve dromen

REM-slaapgedragsstoornis: bij de mensen met deze stoornis zijn de spieren tijdens de REM-slaap niet verlamd, waardoor de dromen worden uitgevoerd. Dit kan heel gevaarlijk zijn. Vaak vroege manifestatie van neurodegeneratieve aandoening.

Dromen vinden in de REM-slaap plaats.

Nachtmerries hebben een negatieve invloed op de slaap, welbevinden en dagelijks functioneren. Nachtmerries worden in stand gehouden door een verhoogde arousal door intense emoties. Indirecte interventies zijn het gebruik van een dagboek en ontspanning. Directe interventies zijn exposure (opschrijven), imaginary rehearsal therapy/ imaginative en rescripting therapie (herschrijven van je eigen nachtmerrie) en lucid dreaming therapy (tijdens het dromen realiseren dat je droomt).

Als je deze aantekeningen handig vond, volg dan gelijk mijn WorldSupport account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken. Wordt erg gewaardeerd :)

Image

Access: 
Public

Image

Join WorldSupporter!
Search a summary

Image

 

 

Contributions: posts

Help other WorldSupporters with additions, improvements and tips

Add new contribution

CAPTCHA
This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.
Image CAPTCHA
Enter the characters shown in the image.

Image

Spotlight: topics

Check the related and most recent topics and summaries:
Institutions, jobs and organizations:
Activities abroad, study fields and working areas:

Image

Check how to use summaries on WorldSupporter.org

Online access to all summaries, study notes en practice exams

How and why use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?

  • For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
  • For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
  • For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
  • For compiling your own materials and contributions with relevant study help
  • For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.

Using and finding summaries, notes and practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

  1. Use the summaries home pages for your study or field of study
  2. Use the check and search pages for summaries and study aids by field of study, subject or faculty
  3. Use and follow your (study) organization
    • by using your own student organization as a starting point, and continuing to follow it, easily discover which study materials are relevant to you
    • this option is only available through partner organizations
  4. Check or follow authors or other WorldSupporters
  5. Use the menu above each page to go to the main theme pages for summaries
    • Theme pages can be found for international studies as well as Dutch studies

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance

Main summaries home pages:

Main study fields:

Main study fields NL:

Follow the author: JuliaV
Work for WorldSupporter

Image

JoHo can really use your help!  Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Statistics
1719