Wat is narcolepsie?

Narcolepsie is een chronische neurologische aandoening die het slaap-waakritme verstoort.

Wat zijn de symptomen van narcolepsie?

• Overmatige slaperigheid overdag: Mensen met narcolepsie ervaren extreme slaperigheid, zelfs na een goede nachtrust. Ze kunnen dutjes doen op ongepaste momenten, zoals tijdens het werk of in een gesprek.
• Slaapaanvallen: Onbedwingbare periodes van in slaap vallen, die plotseling en onverwachts kunnen optreden. Deze aanvallen kunnen variëren van enkele seconden tot enkele minuten.
• Verstoorde nachtslaap: Mensen met narcolepsie hebben vaak last van gefragmenteerde slaap, met frequente ontwakingen gedurende de nacht.

Andere symptomen:

• Kataplexie: Plotselinge verlies van spiertonus, die kan worden uitgelokt door emoties zoals lachen, boosheid of angst. Dit kan leiden tot spierzwakte, instorting of zelfs vallen.
• Slaapverlamming: Tijdens het in slaap vallen of ontwaken kan een tijdelijke verlamming optreden, waardoor men niet kan bewegen of spreken.
• Hallucinaties: Levendige en realistische hallucinaties, die kunnen optreden bij het in slaap vallen of ontwaken.

Wat is de prevalentie van narcolepsie in Nederland?

Narcolepsie is een zeldzame aandoening die naar schatting 1 op 2.000 mensen in Nederland treft.

Wat is de oorzaak van narcolepsie?

De exacte oorzaak van narcolepsie is onbekend, maar er wordt gedacht dat het een auto-immuunziekte is. Hierbij valt het immuunsysteem van het lichaam de eigen cellen aan die verantwoordelijk zijn voor de regulering van slaap en waakzaamheid.

Wat is de behandeling van narcolepsie?

De behandeling van narcolepsie heeft als doel de symptomen te verlichten en de kwaliteit van leven te verbeteren. Er is geen genezing voor de aandoening, maar er zijn verschillende behandelingen beschikbaar:

Medicijnen:

• Stimulerende middelen: Deze medicijnen, zoals modafinil en methylfenidaat, kunnen de slaperigheid overdag verminderen en je alerter maken.
• Antidepressiva: Antidepressiva, zoals venlafaxine en citalopram, kunnen kataplexie en andere symptomen zoals slaapapneu en hallucinaties helpen beheersen.

Leefstijlveranderingen:

• Regelmatige slaaptijden: Ga elke dag op hetzelfde tijdstip naar bed en sta op, ook in het weekend.
• Geplande dutjes: Plan korte dutjes (20-30 minuten) op vaste tijden overdag.
• Lichaamsbeweging: Regelmatige lichaamsbeweging kan de energieniveaus verhogen en de slaapkwaliteit verbeteren.
• Vermijd alcohol en cafeïne: Alcohol en cafeïne kunnen de symptomen van narcolepsie verergeren.

Therapie:

• Cognitieve gedragstherapie: Cognitieve gedragstherapie (CGT) kan je helpen omgaan met de symptomen van narcolepsie en de impact op je dagelijks leven. CGT richt zich op het veranderen van negatieve gedachtenpatronen en het ontwikkelen van coping-strategieën.

Andere behandelingen:

• Natriumoxybaat: In sommige gevallen kan natriumoxybaat worden voorgeschreven om kataplexie en slaapapneu te behandelen. Dit medicijn heeft echter een aantal bijwerkingen en moet met voorzichtigheid worden gebruikt.