4: Wat is strategisch capaciteitmanagement?

Strategische capaciteitsplanning is het vinden van het algemene capaciteitsniveau van de kapitaalintensieve middelen om de lange termijn strategie van een bedrijf te ondersteunen.

De capaciteitsplanning wordt in het algemeen weergegeven in 3 tijdseenheden:

Long range: langer dan een jaar (focus van dit hoofdstuk);
Intermediate range: maandelijkse plannen of per kwartaal voor de komende 6-18 maanden;
Short range: minder dan een maand.

Capaciteit betekent een maximale hoeveelheid outputs dat een systeem kan krijgen over een specifieke tijdsperiode. Dit begrip is nog niet erg duidelijk, daarom wordt er vaak gekeken naar het best operating level. Dit is het output level waarbij de gemiddelde kosten per unit volledig zijn geminimaliseerd. Een belangrijke maat hierbij is de capacitity utilization rate. Deze meet hoe dicht een bedrijf zit bij het best operating level als een percentage.

Capacity utilization rate = capacity used / best operating level

Als een installatie groter wordt en het volume groter wordt zullen de gemiddelde kosten per unit of output lager worden. Dit is een aanname van een economische schaal. Op een bepaald punt wordt het volume te groot en ontstaan er diseconomies of scale.

Het concept van een focused factory houdt in dat een productie faciliteit het beste werkt wanneer het bedrijf focust op een gelimiteerde set van productiedoelen. Meestal ligt de focus op een specifiek product of productgroep. Er kan ook focus gecreëerd worden door een plant within a plant (PWP): een gebied in een grotere fabriek dat gericht is op een bepaald productiedoel (bijv. een productgroep fabriceren). Een focused factory kan meerdere PWPs hebben, zoals in exhibit 4.1 te zien is.

Capaciteitsflexibiliteit betekent dat er de mogelijkheid is om snel de productielevels te verhogen of te verlagen, of snel te switchen tussen producten/diensten. Flexibiliteit kan ingebouwd worden door het gebruik van:

Flexibele installatie;
Flexibele processen. Economic of scope houdt in dat een product soms goedkoper kan worden geproduceerd wanneer deze in combinatie met andere producten wordt gemaakt in plaats van apart;
Flexibele medewerkers, met meerdere vaardigheden en het vermogen om snel te kunnen switchen tussen taken.

Waar moet ik rekening mee houden wanneer ik een capaciteitsplanning maak?

Behoud systeem balans: de verschillende processen in de fabriek moeten op elkaar afgestemd worden zodat ze in balans zijn. Onbalans kan bijv. voorkomen worden door extra capaciteit aan de bottleneck toe te voegen of buffers in te bouwen.
Frequentie van capaciteit toevoegingen: er zijn twee soorten kosten die in de gaten gehouden moeten worden als er capaciteit wordt toegevoegd: de kosten van te vaak upgraden en de kosten van te weinig upgraden. Zie exhibit 4.2.
Externe middelen van operations en supply capaciteit: soms is het goedkoper om een externe bron te gebruiken in plaats van capaciteit toe te voegen. Dit kan door outsourcen of het delen van capaciteit.
Afnemende capaciteit: een afnemende vraag en daardoor de capaciteit terugschroeven kan een groot probleem zijn voor een bedrijf.

Het bepalen van capaciteitsvereisten voor individuele productlijnen, fabrieken en toewijzing van de productie kan door de volgende drie stappen door te lopen:

Gebruik voorspellingstechnieken om de verkopen van individuele producten binnen een bepaalde product lijn te voorspellen;
Bereken de inrichting en arbeid vereisten om aan de productlijn voorspellingen te voldoen;
Projecteer arbeid en inrichting beschikbaarheid op de toekomstige planning.

Vaak beslist een bedrijf om capacity cushion in te bouwen, wat inhoudt dat er extra capaciteit is bovenop de verwachte vraag. Als de capaciteit van een bedrijf te weinig is om aan de vraag te voldoen, is er een negatieve capacity cushion. Zie example 4.1 voor een voorbeeld.

Om de stappen in een capaciteitsprobleem duidelijk te maken kan een decision tree gebruikt worden. Een decision tree is een schematisch model dat de volgorde van stappen in een probleem en de voorwaarden en consequenties van elke stap voorstelt. Vierkanten betekenen beslissingspunten en cirkels kans gebeurtenissen. Om het probleem op te lossen moet je achteraan de ‘boom’ beginnen. Zie example 4.2 voor een voorbeeld.

Capaciteitsplanning in diensten kent belangrijke verschillen met planningen in producten:

Tijd: diensten kunnen niet opgeslagen worden voor later gebruik.
Locatie: diensten moeten op de locatie zijn waar de klant het wil.
Volatiliteit van de vraag: de volatiliteit van vraag voor diensten is veel hoger dan die voor producten. Dit komt door (1) diensten kunnen niet worden opgeslagen, dus kan de voorraad niet de vraag versoepelen; (2) klanten hebben directe interactie met het productiesysteem, en omdat ze allemaal verschillen van elkaar zal er meer variabiliteit zijn; (3) de vraag is direct afhankelijk van klantgedrag, en dit kan beïnvloed worden door heel veel verschillende dingen.

Planningscapaciteit voor diensten moet rekening houden met de dag-tot-dag relatie tussen zorggebruik en dienstkwaliteit. Exhibit 4.6 show een dienstsituatie waarbij waiting line termen gebruikt worden (arrival rates en service rates). Arrival rate is het gemiddelde aantal klanten dat naar de faciliteit komt in een bepaalde periode. Service rate is het gemiddelde aantal klanten dat bediend kan worden in deze aankomstperiode bij maximale capaciteit.

Access:

Public