Introductie

Mary Ainsworths' Sensitiviteit-Insensitiviteit schaal gegrond in de Hechtingstheorie en wat oudererlijke sensitiviteit op hun baby's meet, is belangrijk geweest voor de ontwikkelingen in het werkveld van opvoeding en kinderen en wordt nog steeds veel gebruik in onderzoek.

• Sensitivteit (Ainsworth) = het vermogen om (1) signalen van het kind op te merken, (2) deze correct te interpreteren en (3) en snel en adequaat op te reageren.
• De Sensitiviteit Schaal van Ainsworth is als voorbereidingsopdracht van werkgroep 2 van het vak Observatie van interacties binnen gezinnen samengevat. Hierin kan je ook terugvinden wat er verstaan wordt onder hoge en lage sensitiviteit.
• In deze Sensitiviteit schaal worden aspecten zoals warmte en positieve affect weggelaten en vallen deze aspecten juist onder de Acceptatie en Afwijzing Schaal. Dus deze aspecten worden wel gebruikt in de gehele Maternal Schaal van Ainsworth, maar er wordt tussen schalen onderscheid gemaakt wat er onder valt.
• Ainsworth's schaal was gebaseerd op moeders, maar wordt nu ook vaak gebruikt voor vaders.
• De schaal werd ontwikkeld op basis van lange observaties van interacties in natuurlijke situaties. Nu zijn die observaties vaak tussen de 10 en 30 minuten lang en ook zoveel mogelijk in natuurlijke situaties.

In de tussentijd zijn er een aantal nieuwe observatie-instrumenten ontwikkeld om ouderlijke sensitiviteit te meten en die variëren in hun formulering van het gevoeligheidsconstruct, waarbij sommige sterk lijken op het oorspronkelijke construct en andere nieuwe elementen bevatten of bepaalde aspecten weglaten. Ze variëren ook in hun focus in termen van doelgroep en observatiesetting.

In deze review worden 8 nieuwere instrumenten op het gebied van sensitiviteit vergeleken met de Sensitiviteit Schaal van Ainsworth. Hierbij zijn alle instrumenten op macro-level codering gebaseerd, wat inhoudt dat toegelichte schaalpunten worden gecodeerd aan de hand van concrete handelingen.

Methoden
Via een literatuuronderzoek werd er gescreend naar observatie-instrumenten van sensitiviteit op marco-level schaal. Hier kwamen 8 instrumenten uit die in het grootste aantal publicaties werden gebruikt. Deze instrumenten zijn gecodeerd met betrekking tot verschillende kenmerken:

• Toegankelijkheid van instrument
• Leeftijdrange van doelgroep
• Observationele setting
• Of het gebruikt is in niet-Westerse landen
• Of het gebruikt is voor vaders
• Gebruik van 1 sensitiviteit schaal of een compositie van schalen in 1 sensitiviteit schaal
• Gebruik van positieve affect en warmte in de definitie van sensitiviteit
• Link met hechtingskwaliteit

Resultaten

Tabel 1. Beknopte kenmerken van de 8 instrumenten in vergelijking met de Ainsworth Sensitiviteit Schaal.

Conclusie

Slechts 3/8 instrumenten bevatten een enkele globale beoordelingsschaal voor gevoeligheid (EA Scales 3rd ed., Global Ratings of Mother-Infant Interaction en NICHD-SECCYD gevoeligheidsschalen), terwijl de andere de optelling van verschillende schalen vereisen. Dit staat in contrast met de oorspronkelijke Ainsworth Sensitiviteit Schaal die vereist dat de waarnemer één globale beoordeling van gevoeligheid maakt, in plaats van afzonderlijk specifiek moederlijk gedrag te evalueren dat bijdraagt ​​aan de gevoeligheidsconstructie. De multi-aspect composieten die in sommige instrumenten worden gebruikt, reiken verder dan de kernelementen van Ainsworth. Sommige van deze specifieke toevoegingen lijken de uitbreiding naar oudere leeftijden te weerspiegelen waarin andere soorten interacties worden waargenomen dan in de kindertijd en die ook op gevoeligheid moeten worden beoordeeld. Het specificeren van afzonderlijke subschalen per modaliteit zou interessante informatie kunnen opleveren over cultuurspecifieke patronen van sensitiviteit. Verschillende schalen van sensitiviteit coderen is wat betreft de hoofdcomponenten niet noodzakelijk, omdat ze ook weergegeven kunnen worden in een globale schaal. Maar het kan wel meer informatie opleveren.

Daarnaast worden 7/8 instrumenten positieve affect en warmte opgenomen in de schaal. Dit artikel beargumenteert echter dat een hoge mate van positieve affect en warmte niet meteen hoeft te betekenen dat een ouder ook sensitief is voor de signalen van het kind.

Het is ook logisch dat er in verschillende instrumenten ook meerdere leeftijdens opgenomen zijn, aangezien onderzoek heeft laten zien dat relaties met hechting ook nog invloeden heeft op latere leeftijden. Het is een goede ontwikkeling dat vaders ook vaker worden opgenomen in deze schalen, maar er moet nog veel onderzoek worden gedaan. Ook is het belangrijk dat instrumenten buiten de westerse landen worden ingezet.

Er wordt geconcludeerd dat er al veel instrumenten bestaan die sensitiviteit meten en dat er geen behoefte is aan meer, maar dat er ook een bijzonder aantal instrumenten geen of een gebrekkige theoretische achtergrond hebben. Dit is echter wel belangrijk om een duidelijk instrument te ontwikkelen.

Artikelsamenvatting van Mesman, J., & Emmen, R. A. (2016). Mary Ainsworth's legacy: A systematic review of observational instruments measuring parental sensitivity. Maternal sensitivity, 43-64 bij het derdejaars vak Observatie van interacties binnen gezinnen van de studie Pedagogische Wetenschappen aan de Universiteit Leiden.