Er zijn verschillende tests die verschillende domeinen onderzoeken:

• VAT --> geheugen
• Token -->  Taalbegrip
• Boston Benoem test --> woorden benoemen
• Sleutelzoek taak --> Planning
• Regelwissel Test --> inhibitie
• Camcog figuren --> visuoconstructie
• TMT A --> snelheid
• TMTB --> verdeelde aandacht
• JULO --> visuoperceptie, met oriëntatie van lijnen

Er zijn verschillende typen vraagstellingen:

• Onderkenning: Wat is er met deze patiënt aan de hand?
• Verklaring: Waarom vertoont deze patiënt gedragsproblemen?
• Predictie: Hoe kan een operatie het cognitief functioneren beïnvloeden?
• Indicatie: Wat zijn de implicaties van de cognitief sterke en zwakke punten voor revalidatie?
• Evaluatie: Wat is het effect van het gebruik van Ritalin op het cognitief functioneren?

De diagnosticus vormt vanaf het eerste moment hypotheses. Hypotheses vormen de vragen in de anamnese; tijdens anamnese kun je je hypotheses bijstellen.

Waarschijnlijkheidsdiagnose: verwerpen van een aantal hypotheses en op 1 hypothese uitkomen.

Soms zijn er andere disciplines nodig voor verder onderzoek. De medicus stelt de medische diagnose. 

De COTAN (commissie testaangelegenheden nederland) beoordeelt op:

• Uitgangspunten bij constructie
• Kwaliteit testmateriaal
• Kwaliteit handleiding
• Normen
• Betrouwbaarheid
• Begripsvaliditeit
• Criteriumvaliditeit

Punten van aandacht zijn: veel taken komen uit het buitenland; veel taken hebben nog geen COTAN beoordeling. Je moet dus zelf beoordelen of een test geschilt is. 

Problemen met herhaald testen; leereffect treedt op, en van veel testen zijn geen test-hertestgegevens beschikbaar. Gebruik parallel testen. Echter, dan nog steeds testwise (je kent het idee van de test al, bijvoorbeeld het verrassings effect van de Rey taak).

Gedragsneurologische proeven kunnen ook nodig zijn(gezichtsvermogen, apraxie, etc.).

Volgorde van test: zorg dat er geen interferentie is. Zorg ook voor standaardisatie. Maar ook: testing the limits. Dit houdt in dat als je bijvoorbeeld een psychomotorisch vertraagde patiënt hebt, je het snelheids component weghaalt uit de taak. Anders meet je namelijk alleen de traagheid terwijl dat niet het doel is van de taak. 

Naast cognitief functioneren moet je ook andere factoren in kaart brengen omdat die allemaal invloed kan hebben op je cognitieve functies. Zoals:

• Persoonlijkheid
• Emotionele problemen, bv. BDI, GDS of HADS
• Klachten, bv. SCL-90
• Quality of life

Je meting bestaat uit twee onderdelen:

• Het resultaat van meetprocedure zelf
• Bijdrage van invloeden die daarbuiten liggen: stoorfactoren.

Betrouwbaarheid is belangrijk: blijft het resultaat van de test hetzelfde als je de test nogmaals afneemt?

Validiteit van test eveneens belangrijk: meet de test wat hij beoogt te meten?

Normen: gezonde controles of een vergelijkbare patiëntengroep

De sensitiviteit en specificiteit kunnen weergegeven worden in een ROC curve. Je kijkt naar de AUC (area under the curve). 0.5 is geen onderscheidend vermogen, 1.0 is maximaal onderscheidend vermogen. 

Ook de positief(kans dat een persoon die een afwijkende score heeft, de ziekte ook echt heeft) en negatief voorspellende waarde (geen klachten, geen ziekte). zijn belangrijk. Niet alleen de sensitiviteit en

Is migratie een risico? Migranten hebben gemiddeld minder jaren onderwijs, wat betekent dat er minder cognitieve reserves zijn. Ook is er sprake van een lagere socio-economische status, wat je levensstijl beïnvloedt. Roken bijvoorbeeld is ook een risico. Etniciteit zelf is geen risicofactor voor het krijgen van cognitieve aandoeningen; sekse ook niet.

Hoe neem je tests af als de moedertaal niet Nederlands is?

• Bestaande testen vereenvoudigen
• Een meer kwalitatieve dan kwantitatieve beoordeling
• Kijken naar het gehele profiel
• Tolk

Diagnostiek is lastig want:

• Taalbarrière
• Schoolse vaardigheden (jaren onderwijs)
• Inhoud niet herkenbaar of begrijpelijk
• Validiteit en betrouwbaarheid in geding

Je kunt dus wel de test gaan vertalen, maar nog steeds is de validiteit en betrouwbaarheid in het geding, omdat het niveau vaak nog te hoog ligt.

Mensen die niet-geletterd zijn blijken moeite te hebben met de visuele associatie test. De reden lijkt te zijn dat het lastig is om een plaatje in woorden om te zetten bij mensen met weinig jaren onderwijs. Realistische plaatjes (ipv tekeningen) gebruiken helpt al een stuk.

Welke geheugentesten zijn bruikbaar?:

• WMS
• Complex figuur van Rey
• Trail Making Test
• Kloktekening

Er is een Cross-Culturele Dementiescreening (CCD), die geschikter is omdat:

• Geen gesproken respons of uitleg
• Geen items die beroep doen op schoolse vaardigheden
• Inhoud moet herkenbaar zijn voor personen uit allerlei culturen
• Uitleg over verwachtingen tijdens test: verwachtingen uitleggen.

Corsi Block-Tapping Test is een alternatief voor de WAIS-cijferreeksen test.

Beperkingen CCD:

• Geen interbeoordelaarsbetrouwbaarheid
• Screening omvat niet alle domeinen
• Multitasken tijdens afname
• Extra instructie van omgeving
• Of: moeilijk om te weten of patiënt het niet begrijpt of het niet kan

Een alternatief voor de MMSE is de RUDAS. Hierbij wordt het volgende getest:

• Geheugen: boodschappen onthouden
• Woordvloeiendheid: dieren
• Praxis: gebaren nadoen
• Visuoconstructie/EF: kubus tekenen
• Oordeelsvermogen: oversteken

Redenen voor niet (of laat) inschakelen van specialistische hulp kunnen zijn schaamte, dementie niet zien als ziekte of als onderdeel van normale veroudering, schaamte en stigma

Dus: wat maakt diagnostiek bij niet-westerse migranten zo moeilijk? De taal, culturele verschillen, begrijpelijkheid van de inhoud, laag geletterd.

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Vond je deze samenvatting interessant en wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwe bijdragen? Volg dan snel mijn Worldsupporter account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken! Wordt erg gewaardeerd :)

Wat is intelligentie? Hier zijn twee ideeën hierover:

• G-factor
  • Galton
  • Spearman
• Multifunctioneel
  
  • Thurstone
  • Guilford
  • Binet
  • Cattell

Binet ontwikkelde een test voor de geschiktheid voor school of voor het leger. Dit is de basis voor onze intelligentietest.

Catell onderscheidde fluid en crystallized intelligence.

• Fluid: problem-solving capacity, met stijgen van de leeftijd neemt intelligence af
• Crystallized: knowledge of facts and procedures. Product van leren, beïnvloed door opleiding

Intelligentie is geassocieerd met het fronto-pariëtale netwerk.

Flynn effect: elke 10 jaar gaat de intelligentie omhoog.

De WAIS 3  geeft een IQ-score aan de hand van de verbale en performale schaal. Bestaat o.a. uit:

• Woordenschat
• Symbool substitutie
• Ontbrekende figuren
• Figuur leggen

Nu wordt de WAIS 4 gebruikt; geen verbaal en performaal IQ meer, maar Index scores. Hierbij zijn er veel testen veranderd. 4 indexen:

• Verbaal begrip index
• Perceptueel redeneren index
• Werkgeheugen index
• Verwerkingssnelheid index

En een totaalscore.

Raven: een test voor mensen die de taal niet spreken. Meet fluid intelligence / de g factor. Deze zou cultuurvrij moeten zijn, maar westerse landen zijn hier gewend aan.

NLV: kan binnen 5 minuten tijd, en geeft een goed beeld van het premorbide functioneren van patiënten. Ook bij stoornissen blijven de gebieden van deze test vaak intact.

KAIT (Kaufman Adolescent and Adult Intelligence Test): gebaseerd op neuropsychologische modellen, onderscheidt gekristalliseerde en vloeiende intelligentie. Heeft een grote normgroep.

Waarom intelligentie meten binnen de neuropsychologie?:

• Als basis voor interpretatie van scores op andere tests
• Bepaalde (maar niet alle) subtaken testen specifieke aspecten van het cognitief functioneren.
• Maar bepaalde taken kunnen ook gerelateerd worden aan meerdere functies

Testing the limits: probeer verklaringen voor het slecht presteren van patiënten uit te sluiten:

• Laat patiënten doorgaan nadat de tijdslimiet bereikt is
• Help de patiënt
• Geef een simpelere versie van de taak

Conclusie van het artikel van Barbey: intelligentie overlapt met werkgeheugen en executieve functies. Gedeelde betrokkenheid van groot parieto-frontaal netwerk.

Vaak wil je een schatting van het pre-morbide functioneren. Als iets volgens de normgegevens afwijkend is hoeft dat geen verandering in functioneren te betekenen. En andersom hoeft een volgens de normgegevens gemiddelde prestatie niet te betekenen dat er geen verandering in het functioneren heeft plaatsgevonden.

Pre-morbine functioneren is echter lastig vast te stellen, dus vaak komt het neer op een schatting, op basis van opleiding en beroep. 

• Traditionele hold benaderingen: kijk naar hold taken zoals subtaken Informatie, Woordenschat, subtaken die gekristalliseerde intelligentie meten zijn minder gevoelig voor hersenbeschadiging.
• Alternatieve hondbenadering: leestaken als voorspellers van premorbine functioneren, bv NLV.
• Maar het hangt af van de patiënt: bij lichte cognitieve tekorten NLV gebruiken, bij ernstige

Alle artikelen die deel uitmaken van de stof voor het vak Neuropsychologische Diagnostiek aan de UU zijn samengevat door JOHO. Maak gebruik van de zoekfunctie op WorldSupporter om de samenvattingen te vinden:

• Norris, G., & Tate, R.L. (2000). The Behavioural Assessment of the Dysexecutive Syndrome (BADS): Ecological, Concurrent and Construct Validity. Neuropsychological Rehabilitation: An International Journal, 10 (1), 33-45.

• Lamberts KF, Evans JF, Spikman JM. A real-life, ecologically valid test of executive functioning: The executive secretarial task. J Clin Exp Neuropsych. 2010:32;56–65

• D. VonDras, M. R. Powless , A. K. Olson , D. Wheeler & A. L. Snudden (2005) Differential effects of everyday stress on the episodic memory test performances of young, mid-life, and older adults, Aging & Mental Health, 9:1, 60-70

• Lugtmeijer S, de Haan EHF & Kessels RPC (2019) A comparison of visual working memory and episodic memory performance in younger and older adults, Aging, Neuropsychology, and Cognition, 26:3, 387-406

• Carone, D. A., Iverson, G. L., & Bush, S. S. (2010). A model to approaching and providing feedback to patients regarding invalid test performance in clinical neuropsychological evaluations. The Clinical Neuropsychologist, 24(5), 759-778

• Kent P. (2017) Fluid intelligence: A brief history, Applied Neuropsychology: Child, 6:3, 193-203

• Paragraaf 3.9 uit Richtlijn neuropsychologische revalidatie

• Paemeleire, F. & Moerkerke, L. (2019). Dynamisch assessment bij personen met ernstige afasie. Logopedie, 32(4), 5-17

• Goudsmit,M., Uysal-Bozkir, O., Parlevliet ,JL. van Campen, JPCM., de Rooij SE., Schmand B. (2017) The Cross-Cultural Dementia Screening (CCD): A new neuropsychological screening instrument for dementia in elderly immigrants, Journal of Clinical and Experimental Neuropsychology, 39, 163-172

• Stralen, H. E., & Dijkerman, H. C. (2011). Central Touch disorders. Scholarpedia, 6(10), 8243

• Schintu, S., Hadj-Bouziane, F., Dal Monte, O., Knutson, K.M., Pardini, M., Wassermann, E.M.,Grafman, J., & Krueger, F. (2014). Object and space perception – Is it a matter of hemisphere? Cortex, 57, 244-253

Een psycholoog handelt:

• Verantwoordelijk: kwaliteit en continuïteit, zorgvuldig handelen, volledigheid en actualiteit van het dossier en voorkomen van misbruik van resultaten en rapportages
• Integer: betrouwbaarheid, rolintegriteit (kun je een relatie aangaan?), eerlijkheid, aanhouden of stoppen van de behandeling? Alleen vragen wat noodzakelijk is
• Respectvol: lichamelijke integriteit, informatie verstrekking, toegankelijkheid tot dossier, geheimhouding, inzage in rapportage, correctie, etc van gegevens. Accepteren van patiënt.
  
  • Onbewust racisme: etnocentrisme, klachtenpresentatie, afwijzing hulpverleners, wat doe je bij een crisis?
• Deskundig: ethisch reflecteren, vakbekwaam, weet waar je grenzen liggen, professionele verantwoording af kunnen leggen voor je handelen.

De Algemene Standaard Testgebruik NIP: een richtlijn over hoe je je dient te gedragen tijdens het afnemen van tests. Bestaat uit o.a.:

• Testkeuze moet je kunnen verantwoorden
• Ook je methoden en conclusie moet je kunnen onderbouwen
• Geen testformulieren meegeven
• Regels van de rapportage

Actoren:

• Patiënt
• Verwijzer
• Opdrachtgever
• Rapporterend neuropsycholoog

Taalgebruik:

• Briefverslag / narratief verslag
• Beknopt
• Spelling en grammatica
• Goede indeling structuur

Een rapport bestaat uit:

• Personalia
• Datum onderzoek
• Geldigheid resultaten
• Reden verwijzing
• Anamnese en heteroanamnese
• Vraagstelling en hypotheses
• Observaties
• Testgegevens
• Bespreking en conclusies
• Testbijlage

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Vond je deze samenvatting interessant en wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwe bijdragen? Volg dan snel mijn Worldsupporter account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken! Wordt erg gewaardeerd :)

Een anamnese is een balans tussen volledig zijn en durven selecteren, en tevens ben je gebonden aan een tijdslimiet.

Je begint de anamnese door de procedure uit te leggen:

• Doel van het gesprek
• Tijdsduur
• Gang van zaken
• Vragen vooraf?

Beginvragen kunnen zijn:

• Wat is de reden van uw komst?
• Wat is uw voornaamste klacht?
• Kunt u vertellen waarom u hier vandaag bent?

Onderwerpen die je behandelt:

• Aard van cognitieve klachten
  • Alle cognitieve domeinen zijn van belang:
    • Geheugen
    • Taal
    • Aandacht
    • Executieve functies
    • Mentale snelheid
    • Sociale cognitie
    • Motoriek/praxis
    • Waarneming
    • Oriëntatie
• Ontstaan en beloop
• Interferentie dagelijks leven
• Emoties en persoonlijkheid
• Slaap
• Middelengebruik
• Sociale situatie
• Opleiding en werk
• Vrije tijd

Belangrijkste thema’s heteroanamnese:

• Al dan niet bevestiging van verhaal patiënt
• Aanvullende klachten / veranderingen
• Persoonlijkheid en gedrag
• Ziekte-inzicht

Observaties:

Noteer alle observaties; de interpretatie kan achteraf!

Vragen? Laat het vooral hieronder weten en ik probeer ze te beantwoorden!

Vond je deze samenvatting interessant en wil je op de hoogte blijven van mijn nieuwe bijdragen? Volg dan snel mijn Worldsupporter account! Dit kan door rechts naast deze samenvatting op '+ Follow' te klikken! Wordt erg gewaardeerd :)