College: Beperkte rechten | WorldSupporter Summaries and Study Notes

College: Beperkte rechten

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege betreft het Goederenrecht, specifiek de Beperkte rechten.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Geen sprake van onderwerpen die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkeling in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het belangrijk te weten wat erfdienstbaarheid betekent. Het houdt in dat er sprake is van een heersend erf en een lijdend erf. Er dienen hiervoor 2 erven en 2 verschillende eigenaren te zijn. Erfdienstbaarheden kunnen een dulden of niet-doen inhouden. Verder stelden de Romeinen 3 voorwaarden:

- Vicinitas (naburigheid): de romeinen namelijk een ruim begrip voor naburigheid, namelijk zolang het gebruik van het ene erf maar in het belang is voor het andere erf.

- Utilitas (nut): de erfdienstbaarheid moet te maken hebben met normaal gebruik heersend erf.

- Causa perpetua: niet door uitoefening tenietgaan.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord.

- Hoe wordt een erfdienstbaarheid gevestigd?

Hierbij dient onderscheid te worden gemaakt in:

a. Landelijke erfdienstbaarheid; hierbij gaat het om dulden

b. Stedelijke erfdienstbaarheid; hierbij gaat het om nalaten; werd gevestigd door een overdracht in rechten door middel van een schijnproces.

- Hoe gaat een erfdienstbaarheid teniet?

Een erfdienstbaarheid kan tenietgaan door het tenietgaan van het heersend of lijdend erf. Ook kan het tenietgaan door afstand; wanneer de eigenaar van het heersend erf eenzijdig afstand doet van zijn recht en tot slot door vermenging van eigendom van het heersend en het lijdend erf.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Consensuele overeenkomsten

De enkele consensus bindt. In het Romeinse Recht is dit niet per definitie genoeg om een contractuele band tot stand te brengen. De gedachte dat consensus bindt is christelijk, het komt uit bijbel teksten.

Desondanks waren de belangrijkste Romeinse overeenkomsten toch consensueel. De belangrijkste vieren waren de koop/verkoop (emptio venditio), de huur/verhuur (locatio conductio), de maatschap (societas) en de lastgeving (mandatum). Dit zijn overeenkomsten die naar Romeins Recht ontstaan door de enkele wilsovereenstemming. Er zijn twee gemeenschappelijke trekken, namelijk 1) je kunt ze afsluiten onder afwezigen (dit in tegenstelling tot bijv. de stipulatio) en 2) ze zijn allemaal wederkerige overeenkomsten, bonae fide.

Emptio venditio.

Is koop een vorm van ruil tegen geld? De Romeinen zeiden van niet. Koop is een eigensoortig contract dat je niet kon zien als ruil. Ruil is een innominaatcontract en koop kun je daar absoluut niet tot beschouwen. Naar Nederlands Recht vinden wij ook van niet, de koop is opgenomen in art.7:50BW. Wat is koop dan wel? Koop is een volmaakt wederkerig contract er vloeien altijd verbintenissen uit voort.

De verplichtingen van de koper

De koper moet natuurlijk de prijs (pretium) betalen, aan de prijs worden drie eisen gesteld. Ten eerste moet de prijs bepaalbaar zijn (let op is iets anders dan bepaald) (certum), de koopprijs moet verum zijn (waarachtig): de prijs moet in reële verhouding staat tot de waarde van de zaak en ten slotte moet de prijs ook rechtvaardig zijn (iustum).

Waar komt dat rechtvaardigde prijs vandaan? Diocletianus (284-305). Hij heeft een prijzenedict uitgevaardigd, een keizerlijke wet waarin voor allerlei goederen een bepaalde prijs werd genoemd. Aan de hand van die prijzenlijst gold het leerstuk van de enorme benadeling. Namelijk als je de zaak kocht voor minder dan helft van de waarde zoals in hete edict dan kon de verkoper de overeenkomst vernietigen of hij kon tegen de koper zeggen dat de verkoper de overeenkomst wil vernietigen tenzij de koper kon de helft van de waarde van de prijs in het edict alsnog betaalde voor de zaak. Bijstorten tot de helft van de waarde dan kon koper de zaak als nog krijgen. De koper heeft de actio empti.

De verplichtingen van de verkoper

De verkoper heeft de actio venditi. Als eerste moet de verkoper het ongestoorde bezit van de zaak verschaffen. Daarnaast is een verplichting vrijwaren tegen uitwinning. Wat is uitwinning? A verkoopt en levert aan B een ring die van C is. Er is dus een koopovereenkomst tussen A en B. De eigenaar is dus C, die wellicht de ring opspoort bij de bezitter (B). C stelt tegen B de rei vindiciatio (revindicatie) in. Wanneer treedt de verplichting vrijwaring tegen uitwinning in? Op het moment dat de koper niet langer het ongestoorde bezit heeft. Pas als de eigenaar de revindicatie richt tegen B dan pas vindt er een storing van zijn tot dan toe ongestoorde bezit plaats en kan de koper zeggen tegen de verkoper dat hij hem moet helpen om te bewijzen dat B eigenaar is. Je roept de verkoper in vrijwaring op omdat je uitgewonnen wordt door de derde, die verplichting treedt dan pas in werking als je bezit niet langer ongestoord is.

In het Nederlands Recht is het net iets anders geformuleerd, opgenomen in art.7:9 lid 1 BW. In het Nederlands Recht is de verkoper verplicht om de zaak in eigendom over te dragen. Dit betekent als u er achter komt dat de verkoper geen eigenaar was, je meteen een vordering tegen de verkoper in kan stellen. Dit kon in het Romeins Recht niet, want zolang een derde zich er niet mee bemoeit blijft je bezit ongestoord en dus heeft u dan geen poot om op te staan. Pas als derde zich meldt met een zakelijk recht kun je de uitwinning aanvechten.

Aedilis curulis

Daarnaast heeft de verkoper nog een verplichting, hij staat namelijk in voor verborgen gebreken die ten tijde van koop aan de zaak kleefde. Als de koe ziek werd ten tijde van de koop, dan was u aansprakelijk ook al heb je het niet geweten. Dus ook aansprakelijk als u zich niet onbehoorlijk heeft gedragen. Als er zo'n gebrek was, dan kon de koper twee dingen doen. Ten eerste kon hij van de koopovereenkomst af, dat is wat we nu noemen vernietiging (actio redhibitoria) of hij kon de zieke koe wel nemen, maar voor een lagere prijs (actio quanti minoris). Dit vindt zijn oorsprong niet bij de Praetor maar bij een lagere ambtenaar, de Aedilis curulis, hij was juridisch gezien in charge bij de slaven- en dierenmarkt.

Locatio conductio

De verhuurder heeft de actio locati (opeisen huurpenningen van huurder) en de huurder heeft de actio conducti (het huurgenot wordt verschaft door verhuurder).

Een belangrijk verschil met het Nederlands Recht

In het Romeins Recht gold het adagia, emptio tollit locatum (koop breekt huur). Dit betekent dus als je een huis verkoopt en de kamer huurt, dan gaat dat niet mee want de gehuurde kamer had naar Romeins Recht geen zaaksgevolg. De huurovereenkomst was een persoonlijke overeenkomst in de ogen van de Romeinen. Om dit te voorkomen als huurder, moest je vragen aan de verhuurder of hij bij de koop wilde vragen of de huurder mocht blijven zitten bij de verkoop aan de nieuwe eigenaar (dat is dan een nevenbeding). Dit is het tegengestelde in het Nederlands Recht, daar geldt dat de huurovereenkomst automatisch mee over gaat op opvolgers onder bijzondere titel van de verhuurder (koopt breekt geen huur, art.7:226BW).

Voorbeeld:

A verhuurt aan B. A verkoopt zijn huis aan C. Er geldt een nevenbeding tussen A en B dat bij verkoop de koper dezelfde huurovereenkomst moet aangaan. Daarnaast geldt er een actie tussen A en C. Als A het nevenbeding tegen C heeft gezegd en daar akkoord mee gaat dan moet C het huis wel aan B verhuren, C is dan namelijk contractueel verplicht om de overeenkomst met B te sluiten. Kortom, huur heeft de normale werking van contracten in het Romeinse Recht.

Societas

Een maatschap is een overeenkomst om door middel van inbreng van partijen winst te pogen. Er ontstaat dus niet een rechtspersoon of iets dat eigendom is van spullen. Het is een overeenkomst en geen rechtspersoon met eigen vermogen. De inbreng is dus niet van de maatschap, maar van de maten in mede eigendom. Het is een band tegenover A en B. Als A een auto koopt voor de maatschap van C. Dan heeft C een actie tegenover A en niet tegen B. In het Nederlandse Recht is dit hetzelfde. A moet betalen met gemeenschappelijk maatschap geld of met eigen geld. Indien A het met eigen geld betaalt, wil je natuurlijk dat B (mede maat) een deel van dat geld terug betaalt, dat doe je door de actio pro socio in te stellen. Er wordt dan een vergoedingsverplichting vastgelegd die afhankelijk is van wat wij in de overeenkomst van de maatschap hebben afgesproken. De hoogte van actio pro socio is dus afhankelijk van de maatschap overeenkomst.

De maatschap

De leeuwenmaatschap is dat de ene partij alle winst krijgt en de andere partij al het verlies op zich neemt. Dat mocht naar Romeins Recht niet. De grenzen liggen bij deze leeuwenmaatschap. Dat is een verboden maatschap, dan komt er geen maatschap tot stand.

Hoe eindigt een maatschap? Je sluit een maatschap met een persoon waarmee je winst wil maken. Als één van de maten overlijdt, dan eindigt de overeenkomst van de maatschap. Dit betekent niet dat de vorderingen die al bestonden voor het overlijden ook te niet gaan, enkel de overeenkomst van de maatschap gaat direct teniet, de eerdere vorderingen zijn nog geldig. Als je een maatschap hebt met 30 man, dan is het niet handig dat de maatschap eindigt als er maar één overlijdt, daarom kon je een verblijvensbeding opnemen in je maatschap. Dan werd de erfgenaam van de overleden maat, de nieuwe maat bij de andere 29. Daarnaast kun je de maatschap ook opzeggen, dan is de overeenkomst ook geëindigd.

Als je eindigt met de maatschap, dan zijn er overgebleven producten (geld, meubilair etc.) en die wil je natuurlijk verdelen. Dit doe je door een actio communi dividundo in te stellen. Het vonnis wijst dan waarover jij de eigendom verkrijgt. Als jij de koe krijgt toegewezen, dan word jij daar eigenaar van.

Lastgeving

Je geeft aan iemand een last om iets voor jou te doen. Bijv. de vraag of jij mijn rok naar de stomerij wilt brengen. Als je dat niet wilt, dan stel je de actio mandati directa in: daarmee kan de lastgever de lasthebber aanspreken op hetgeen wat hij heeft belooft om dat ook daadwerkelijk te doen. De lasthebber heeft een tegen actie, de actio mandati contraria, de kosten die je maakt uit de last kun je terugvorderen met deze actie. Als je bijv. de bus moet nemen naar de stomerij.

Het is wederom een onvolmaakte wederkerige overeenkomst: altijd ontstaat de last voor de lasthebber, en het kan zo zijn dat er een tegenactie ontstaat, maar dat hoeft niet (je kan bijv. ook naast de stomerij wonen). Er ontstaat altijd één verbintenis, en wellicht mogelijk twee. De onvolmaakte wederkerige overeenkomst wordt door de bonae fidei beheerst.

Hoe eindigt lastgeving? Natuurlijk als je de last hebt uitgevoerd. Maar ook als de lasthebber overlijdt. Dit omdat je echt de persoon kiest voor de last en daardoor eindigt het contract van lastgeving bij de dood van de lasthebber. Dit betekent niet dat de vorderingen die al bestonden voor het overlijden ook te niet gaan, enkel de overeenkomst lastgeving gaat direct teniet, de eerdere vorderingen zijn nog geldig.

Lastgeving is niet hetzelfde als vertegenwoordiging. A geeft B last om voor A een slaaf te kopen. B koopt van C een slaaf. C verricht de voor eigendomsoverdracht vereiste handelingen. De eigenaar van de slaaf is B. De Romeinen kenden immers geen figuur van een achterman en vertegenwoordiging. Dus als je een lastgevingovereenkomst sloot dan verkrijgt die lasthebber gewoon de eigendom en de lasthebber moet het dan weer in eigendom overdragen aan de lastgever.

Cessiemandaat

Cessie is de overdracht van een vordering. Dat kenden de Romeinen in beginsel niet. Zij deden dit via contracten en dan wel een lastgeving contract. Een speciale vorm, de procuratio in rem suam. Normaal moest de lasthebber de eigendom van bijv. peren doorgeven aan de lastgever. Maar hier mocht de lasthebber de eigendom voor zichzelf houden, als het ging om vorderingen.

Voorbeeld:

A geeft een last aan C om zijn last op B te innen. Dit lijkt erg veel op wat wij tegenwoordig cessie noemen, maar het grote verschil is dat A crediteur blijft van B. A geeft enkel de inningsbevoegdheid weg aan C zodat C kan gaan innen, want C heeft die last verkregen.

Enkele problemen? De Praetor stelt de lasthebber tot inning (C) een actie, actio utilis in, zodat C een actie kan instellen tegen B. Dit is dezelfde actie als die A heeft naar B. Het gevaar zit hierin dat A crediteur is en blijft van B. De Praetor heeft ook hier in geholpen, als er mededeling is gedaan van de inningsbevoegdheid aan B, dan weet B dat hij aan de lasthebber (C) moet betalen. Als de crediteur (A) dan bij B komt, moet hij zeggen dat hij niet aan de crediteur betaalt, want A mag dat helemaal niet meer innen omdat hij die bevoegdheid aan C heeft gegeven (exceptio doli). Tot de mededeling betaalt B gewoon bevoegd en bevrijdend aan A, daarvoor kon hij namelijk niet weten dat A die bevoegdheid niet meer had. (let op: dit lijkt sterk op onze Nederlandse stille cessie, behalve dan dat A crediteur blijft in het Romeins).

Check page access:

Public

Join WorldSupporter!

Join with a free account for more service, or become a member for full access and support of WordSupporter

This content is related to:

Romeins recht - Recht - RUG - B2 - Sheetnotes & Collegeaantekeningen

In deze bundel worden collegeaantekeningen uit het verleden met recentere updates in de vorm van sheetnotes gedeeld voor het vak Romeins Recht voor de opleiding Rechten, jaar 2 aan de Rijksuniversiteit Groningen. Voor een compleet...Read more

1802 reads

Check more or recent content:

Romeins recht - Recht - RUG - B2 - Sheetnotes & Collegeaantekeningen

College: Uitwendige geschiedenis

Sheetnotes 18/19
Collegeaantekeningen 16/17

Sheetnotes 18/19

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

DIt hoorcollege gaat over Romeins Recht: de uitwendige geschiedenis.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen

Hier is geen sprake van. Week 1a omvat Prota Hoofdstuk 5 verbintenissrecht V 1 t/m 4 en G 1 t/m 4 & Hoofdstuk 1 uitwendige geschiedenis (U) 7 & 8.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken

Geen sprake van recente ontwikkelingen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het belangrijk globaal te weten hoe de uitwendige geschiedenis van het codificeren van het Romeinse Recht heeft plaatsgevonden.

Ook is het van belang dat er geen gebruik hoeft te worden gemaakt van Latijnse woorden/zinnen op het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Hoe is de codificatie van het Romeinse recht begonnen?

Justiniaus (527-565) begon met het codificeren van het Romeinsrecht. De rechtsbronnen in die tijd verschilden van het ius (ook wel juristengeschriften) en leges (keizerlijke constituties). Leges kunnen weer worden opgedeeld in:

Edicata = algemene regels
Rescripta = beschkkingen
Decreta = beslissingen van de keizer als rechter
Manadata = ambtsinstructies voor de ambtenaren van de keizer

De eerste Codex Justinianus is in 529 gecodificeerd. Daarna ging het het ius te lijf. De digesten en de instituten stammen beide uit 533.

Collegeaantekeningen 16/17

Keizer Justitianus heeft het Romeinse recht in de 6e eeuw gecodificeerd. Één van zijn Digesten is overgebleven en in de 11e eeuw ontdekt. Dit leidde tot de Universiteit van Bologna. Zo heeft het Romeinse Recht de verschillende Europese codificaties beïnvloedt. Codificatie Justitianus: Corupus Iuris Civilis betekent het lichaam van het civiele recht (het Romeinse Recht). Er waren twee rechtsbronnen:

Ius: juristen recht

Keizer Augustus (27 v. Chr - 14 na Chr): wilde alleenheerser zijn, maar wilde dit niet laten blijken. Daarom heet hij ook keizer. Hij bedacht het recht om in openbaar antwoorden te geven: Ius publice respondendi = als een jurist dit recht van de keizer had gekregen, dan mocht de jurist zijn adviezen presenteren in naam van de keizer. Dat wilden juristen natuurlijk, want in naam van keizer heeft veel gezag en bij een volgende advies komen ze sneller bij jou, en dat was goed voor de winst. De adviezen gingen wel in de richting van de mening die de keizer had.

De Praetor

Daarnaast hebben juristen commentaren geschreven in boeken, op enerzijds het wettenrecht (ius civile) en anderzijds de commentaren op het Edict.....read more

Access:

Public

College: Procesvormen

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege gaat over het Proces recht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Geen sprake van. Terug te vinden in de literatuur: Prota, Hoofdstuk, Proces recht (P) 1 t/m 22.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkelingen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het van belang de drie procesvormen in Rome te kunnen onderscheiden.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Wat waren de drie porcesvormen in Rome?

1. Legis actio - proces: in de tijd van de Wet van de Twaalf Tafelen

Dit is een zeer formeel proces waarbij in vaste formules moest worden uitgesproken. Recht en religie hingen nog sterk samen.

2. Proces per formulam

Dit is de vorm die de grootste in vloed op het Romeins Recht heeft gehad. Het geschil werd vastgelegd in een akte en de jurist zorgde voor de juiste vaste volgorde in de akte.

3. Cognitio extraordinaria

Hierbij was sprake van speciale gevallen van geschillen waar de keizer een rechter heeft benoemd die de uitspraak doet. Dit was eigenlijk een manier voor de keizers om hun eigen macht te versterken. Dit werd uiteindelijk de gewone rechtsgang.

- Waarom worden de procedures gevoerd?

Dit vanwege een executoriale titel die door het proces wordt verkregen. Zonder deze titel is er sprake van eigenrichting, dit is niet toegestaan.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Wat zijn mijn rechten? Antwoord tegenwoordig, kijk naar het materiële privaatrecht.

Romeinen dachten: kan ik een proces beginnen? Zo ja, dan kan ik over een recht beginnen.

Executoriale titel

De Romeinen procedeerden om een executoriale titel krijgen, om een stuk te hebben dat ten uitvoer wordt gebracht. Het veroordelende vonnis in het bijzonder. Zodra je een executoriale titel hebt, heb je recht van meewerking van de overheid volgens dat vonnis. Echter, er bestaat een zekere beoordelingsmarge in geval van openbare orde -> dan is de overheid niet verplicht mee te werken.

Oudste vorm executie civiel: executie op persoon die veroordeeld was. Hij verloor dan zijn juridische persoonlijkheid, deze persoon werd dan dus slaaf en die kon je verkopen op de markt en dan had je het geld. Inclusief als de schuldenaar wel vermogen had maar niet wilde betalen, dan verloor hij dat ook allemaal. Wat te doen met schuldenaar met meerdere schuldeisers? Dan schuldeisers bevoegdheid om schuldenaar in meerdere

Access:

Public

College: Personen -en familierecht

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit college wordt het Romeins personen- en familierecht behandeld.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Hier is geen sprake van: Prota, hoofdstuk 3 Personen- en familierecht (PF) 1 t/m 19.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Hier is geen sprake van.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Geen opmerkingen specifiek met betrekking tot het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Wanneer is er sprake van minderjarigheid?

Infans: betekent dat iemand onder de 7 jaar is en bijgestaan wordt door een tutor. In fari betekent dat iemand nog niet kan praten, ofterwijl nog geen juridisch relevante wil heeft. Deze rechtshandelingen zijn nietig.

Impubes: betekent dat iemand onder de 12 is en respectievelijk 14 jaar. Dit betekent dat iemand nog niet geslachtsrijp is. Er is wel sprake van een juridische wil, zij konden ook koopovereenkomsten sluiten en deze waren slechts vernietigbaar. Dus de rechtshandelingen waren niet per definitie nietig. De tutor is een voogd die de impubes bijstaat bij hun handelen in rechte.

Pubes: betekent dat het meisjes zijn vanaf 12 jaar en voor jongens vanaf 14 jaar. Deze rechtshandelingen zijn ook vernietigbaar. In dit geval is er geen sprake meer van een tutor, maar een curator.

Maior aetas: betekent dat iemand volledig handelingsbekwaam is, dit is vanaf de leeftijd van 15 jaar.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Romeinen zagen personen samen met een drager van rechten en plichten, kortom of je een vermogen kon hebben hing in verband met de persoon.

Absolute rechten: rechten tegen een ieder gelden.

Relatieve rechten: vorderingen. Indien negatieve vorderingskant, dan heb je een passieve vordering oftewel een schuld.

Als u een vermogen wilt opbouwen, doet u dat ook als u geld leent. Dus een vermogen is niet per definitie een positief saldo. Juridisch gezien is iemand die een vermogen kan hebben, een drager van rechten en plichten en zo iemand is een persoon. Persoon betekent letterlijk gezien een masker. Dan deed je mee in de juridische wereld, dan had je absolute en relatieve rechten.

Naar Romeins recht is niet ieder mens een persoon. Je status, de manier waarop je bestaat in de wereld, speelt een belangrijk rol of je een persoon bent. Er zijn drie zaken van invloed of je inderdaad een persoon bent:

Libertas. Besta je in vrijheid?
Civitas.

Access:

Public

College: Type verbintenissen

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

In dit hoorcollege wordt een start gemaakt met het Goederenrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er worden geen onderwerpen behandeld die niet worden behandeld in de literatuur. Hoofdstuk 4, Goederenrecht (G) 1 T/M 11 van Prota van belang.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er is geen sprake van recente ontwikkelingen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Belangrijk voor het tentamen is te weten wat het verschil is tussen een zakelijk- en persoonlijk recht.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Wat is het verschil tussen een zakelijk- en persoonlijk recht?

1. Zakelijke rechten zijn limitatief. Persoonlijkrechten komen daarentegen in oneindig veel vormen voor, dit komt door de contractsvrijheid.

2. Zakelijke rechten volgen de zaak, ongeacht onder wie deze is. Dit heeft tot gevolg dat zakelijke rechten tegenover een ieder in te roepen is. Persoonlijke recht slechts tegen een of enkele personen.

3. Zakelijk recht levert bij een faillissement een preferente positie op.

- Wat is het verschil tussen het genereren van vruchten als inkomst?

Naar Romeins recht verkrijg je de vruchten niet door bijvoorbeeld afscheiding of inbezitneming. Je moest daadwerkelijk de vrucht geplukt hebben om het eigendom te verkrijgen.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Persoon is drager van rechten en plichten, in dat vermogen zitten drie dingen: de absolute rechten, de relatieve rechten en de schulden.

In de tijd dat er nog geen verbintenissenrecht was, leefden volkeren naar hele andere uitgangspunten. Het ging er dan om dat de religieuze verplichting of bevoegdheid had om de andere persoon een zelfde portie leed mag toe brengen. Dus als iemand jouw been breekt, mag jij diegene zijn been ook breken. - wet op de weerbraak (lex talionis).

Lex Duodecim Tabularum

Romeinen laten het idee van wraak los door middel van de zogenoemde Wet van de Twaalf Tafelen (Lex Duodecim Tabularum). Het idee werd dat er niet een verplichting bestond tot het feitelijk wraak nemen, maar dat er geld moest worden betaald. Dus geen geweldpleging maar een zakje geld geven. Romeinen zagen het wel als geld, maar als debiteur niet wilde of kon betalen dan mocht u de debiteur in uw eigen kerker zetten. Er staat precies hoe zwaar de boeien/kettingen mogen zijn en hoeveel eten je de debiteur moet geven. Als niemand na 60 dagen het geld voor hem betaalde, mocht je

Access:

Public

College: Overmacht, hoofdelijkheid en deelbaarheid

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

In dit hoorcollege gaat het wederom over het Goederenrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er is geen sprake van onderwerpen die niet in de literatuur worden behandeld. Hoofdstuk 4, goederenrecht (G) 12 $ 13, 15 t/m 20 uit Prota van belang. Het eigendom staat centraal.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkelingen in dit vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Het eigendom zoals we het nu kennen is eigenlijk precies hetzelfde zoals de Romeinen dit definieerden. Het gaat om het meest omvattende recht dat je kan hebben op een zaak; Eigendom = Dominium.

Voor het tentamen is het belangrijk te weten welke beperkingen kunnen worden uitgeoefend op het eigendomsrecht.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Welke beperkingen kunnen worden uitgefoefend op het eigendomsrecht?

Burenrecht: een wettelijk beperktrecht. Cautio damni infecti bij de praetor, indien je buurman zijn perceel niet goed onderhield. Dit was ter zekerheid dat indien er schade zou ontstaan ten gevolge van dit slechte onderhoud deze schade vergoed zou kunnen worden en zelfs eventuel in bezit kon komen van de personen die de schade had moeten ondergaan.
Onrechtmatige daad/misbruik als ongeschreven recht
Ook zijn er nog vrijwille beperking zoals de erfdienstbaarheid en vruchtgebruik.

Collegeaantekeningen 2016/2017

De verbintenis

Een verbintenis is een rechtsbetrekking tussen ten minste twee personen. Er bestaan subjecten en objecten binnen een verbintenis. De subjecten zijn de deelnemers of de partijen bij de verbintenis. Het object is vaak de prestatie die moet worden verricht bij het sluiten van een verbintenis.

De bepaalbaarheid

Het object van de verbintenis: het voorwerp, de prestatie die moet worden verricht door de schuldenaar. Dat moet bepaalbaar zijn wil het een verbintenis zijn. Hoe ver reikt dat precies? Kun je een verbintenis in het leven roepen waarbij de schuldenaar nog niet precies weet wat hij moet presteren, maar een derde wordt daar voor gevraagd. Voorbeeld: koper van een huis, verkoper van het huis maar beide komen er over de prijs niet uit, dus zij spreken af dat een derde de prijs van het huis bepaalt (de taxateur). Heb je dan geldige koopovereenkomst waar verbintenissen uit voortvloeien? Romeinen zeiden van wel. De verbintenis is niet bepaald (staat nog niet vast), maar wel bepaalbaar (snapt wel wat er uit komt) en dus een

Access:

Public

College: Tenietgaan verbintenissen, crediteursverzuim en overmacht

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege gaat wederom over Goederenrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er zijn geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur. Hoofdstuk 4, Goederenrecht (G) 14 & 21 t/m 25 van belang.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkelingen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Geen opmerkingen specifiek met betrekking tot het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord.

Geen opmerkingen specifiek met betrekking tot tentamenvragen.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Tenietgaan van verbintenissen

Het doel van verbintenissen is dat ze zo snel mogelijk tenietgaan, dus nakoming van de verbintenis. De vorderingen die je hebt wil je graag inleveren bij de schuldenaar die de prestatie wil leveren. Betaling is het nakomen van de verbintenis. Gold in het Romeins recht hetzelfde -> De term van betaling is solutio, betekent letterlijk losmaken. Je maakt de verbintenis los, de verbintenis werd als een ketting gezien door de Romeinen.

Wanneer moet er worden betaalt?

Een schuldenaar heeft altijd een redelijk termijn om te presteren. Je kunt hierdoor bijv. een betalingstermijn afspreken of afspraken maken over de opeisbaarheid (bijv. pas presteren op een nader te bepalen tijdstip in toekomst). Naar Romeins Recht moest je enorm uitkijken dat je niet te snel begon te procederen, want als je de zaak verloor dan verdween jouw vordering (schuldvernieuwing) en werd die vervangen door het vonnis van de rechter. Als die beoogde dat je niks kreeg, dan had je niks meer in rechte. Men noemde dat petitio: de eiser heeft te veel geëist. Kan men spreken van een onverschuldigde betaling als de opeisbaarheid nog niet is verstreken? Dan is er geen onverschuldigde betaling, de schuld was er namelijk wel, ook al was die nog niet rechtens afdwingbaar. Je kan dan niet het geld terugvorderen.

Een derde betaalt voor de schuldenaar

In beginsel zal de schuldenaar zelf moeten betalen, maar op die regel bestaat een uitzondering: in beginsel is elke derde bevoegd om de schuld van de schuldenaar te voldoen. Het resultaat van die betaling is dan dat de verbintenis tenietgaat. In de praktijk werd een schuldenaar vaak bevrijd door een betaling van een derde, die hem vrij kocht van de crediteur. Als de schuldenaar niet betaalde nam de crediteur hem namelijk in gevang.

Waarom zou een derde betalen voor de schuldenaar?

Access:

Public

College: Nakoming, inbetalinggeving, schuldvernieuwing en kwijtschelding

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege gaat over Goederenrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Geen sprake van odnerwerpen die niet worden behandeld in de literatuur. Hoofdstuk 4 Prota, Goederenrecht paragraaf 12 en 13, 15 t/m 20 van belang.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkelignen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het belangrijk te weten dat het begrip "traditio" tweeslachtig is. Je kunt er allereerst mee bedoel; "overdracht". Er moet dan sprake zijn van titel, beschikkingsbevoegdheid en levering (3:84 BW). De tweede betekenis is bezitsverschaffing (levering). Voor bezitsverschaffing moet het bezit dan dus ook worden verschaft.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Hoe kun je in het Romeinsrecht bezit verkrijgen?

middels bezitsverschaffing (traditio); OF
middels inbezitneming

Het verschil tussen beide is dat bij bezitsverschaffing het verzit van een anders krijgt, indien je het zelf doet is er sprake van inbezitneming. Bezitsoverdracht is een term die Romeinen niet kende. Het ging om een feitelijke handeling.

- Wat is het verschil in Nederlands recht en Romeins recht voor de verkrijging van het bezit van onroerende zaken?

Voor het Nederlands recht is een akte voor bezitsverschaffing van onroerende zaken wél vereist, voor het Romeins recht niet.

Collegeaantekeningen 2016/2017

De Romeinen keken waar het economisch belang van het contract lag. Als je iets in bruikleen krijgt, dan ligt het belang van het contract bij de gebruiker. Dit betekende dat van hem een hoge zorgplicht werd verwacht. Hij was sneller aansprakelijk als hij het niet teruggaf of dergelijke. Als je iets in bewaarleen krijgt, bijvoorbeeld je geeft je jas af bij een concert, dan ligt het belang van het contract bij de bewaargever; diens jas wordt gratis bewaakt. Hier is het niet de debiteur die het belang heeft, maar de gever.

Nakoming onmogelijk

Indien de nakoming onmogelijk is geworden, dan is van belang waar het belang van het contract ligt want bij diegene ligt logischerwijs ook de meeste zorgplicht. De debiteur is sneller aansprakelijk. Behalve bij bewaargeving, dan was je later aansprakelijk omdat je dan als crediteur handelt. Zie in ons huidige BW, art.6:27.

Nakoming nog mogelijk

Indien de nakoming nog mogelijk is, dan krijgt men eerst nog een tweede kans om als nog na te komen. De crediteur heeft pas recht op vervangende schadevergoeding

Access:

Public

College: Consensus, dwaling, bedrog en dwang

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

In dit hoorcollege gaat het wederom over het Romeins Goederenrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er worden geen onderwerpen besproken die niet terug te vinden zijn in de literatuur. Hoofdstuk 5 van Prota is van belang.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkelingen.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Op het tentamen wordt vaak gevraagd welke vorm van schenking niet geldig is.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Welke vorm van schenking is niet mogelijk?

Dit is geval van schenking in een huwelijk gedaan. Deze schenkingen aan elkaar als echte lieden is nietig. Eigendom van de gegeven zaak kan dus niet over zijn gegaan, er is geen objectieve geldige titel.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Consensus

Voor iedere overeenkomst in het Romeinse Recht is consensus vereist. Dit is de wilsovereenstemming bij de overeenkomst. In het Nederlands Recht is dit anders, bij ons komt er soms toch nog een overeenkomst tot stand ondanks een gebrekkige wilsovereenstemming (derdenbescherming) . In het Romeinse Recht moet er consensus zijn. Indien er dissensus over de overeenkomst is, dan komt er geen overeenkomst tot stand. Indien dissensus over het object, dan komt er tevens geen overeenkomst. In het Nederlands recht kom je in zo'n geval dan bij art.3:35 BW.

Dwaling

In het Nederlandse recht hebben we dwaling. In het Romeinse Recht werd dit niet beschouwd als wilsgebrek, maar ze vonden het een toepassing van de regel van consensus. Als de consensus ontbrak, dan was er geen overeenkomst tot stand gekomen. Het Romeins Recht kende alleen de tweezijdige dwaling. Het moet gaan om dezelfde zaak maar allebei moeten ze een onjuiste voorstelling van zaken hebben.

Een voorbeeld. Beide partijen hebben het over een fles rode wijn. Deze wijn is echter verzuurd. Is er dan sprake van dwaling? Volgens de Romeinen niet, want er zit wel degelijk rode wijn in alleen is de zuurgraag anders. Dat was onvoldoende voor dwaling bij de Romeinen en de koper heeft in zo'n geval pech. Als er bijvoorbeeld in plaats van wijn, azijn in de fles zat dan was er wel sprake van dwaling.

Bedrog

In het Ius Civile gold het volgende. 'Deceptus tamen volui' - ik ben misleid, maar ik heb wel gewild.

Ratihabitio / praetorische rechtsmiddelen

Als het gaat om een overeenkomst die nog

Access:

Public

College: Soorten overeenkomsten en contracten

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Deze week gaat over het Romeins Goederenrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er is geen sprake van onderwerpen die niet worden behandeld in de literatuur. Hoofdstuk 5 van Prota van belang.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er is geen sprake van recente ontwikkelingen in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het belangrijk de vereisten voor verkrijgende verjaring te kennen.

Voor het tentamen is het van belang het verschil in redenatie te weten met betrekking tot "goede trouw" in het huidige recht en het Romeinse recht.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Wat zijn de vereisten voor verkrijgende verjaring?

Gedurende de wet van de twaalf tafelen, waren dit er slechts twee. Er moest sprake zijn van bezit en dit bezit had een termijn van 1 jaar voor roerende zaken en 2 jaar voor onroerende zaken. Hier kwam echter commentaar op omdat het nu wel heel makkelijk was om onder overdracht uit te komen. Nu zijn de eisen dat het niet mocht gaan om een gestolen zaak. Er moet sprake zijn van een titel en goede trouw en tot slot moet er sprake zijn van bezit en voldaan zijn aan de verjaringstermijn.

- Wanneer was er in het Romeinse recht sprake van goede trouw?

Naar Romeins recht was het geen vereiste dat je moest hebben gedacht eigenaar te zijn geworden. Je kon eigendom verkrijgen ook al wist je dat de levering onjuist was, voldoende voor verjaring was instemming van de eigenaar. Het ging om het uitgangspunt dat de bezitter van die zaak goede trouw moet hebben gehad op het moment dat hij het goed in bezit krijgt, voor de rest van het verjaringstermijn doet het er niet meer toe.

- Wat was de nieuwe verjaringstermijn?

Eerst 1 jaar voor roerende zaken; deze werd veranderd in 3 jaar. Eerst 2 jaar voor onroerende zaken en dit werd veranderd in 10 jaar voor onroerende zaken in dezelfde provincie en 20 jaar voor onroerende zaken in een andere provincie.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Overeenkomst vs. verbintenis

Een verbintenis is een rechtsbetrekking die kan voortkomen uit een overeenkomst, maar dat hoeft niet het kan ook uit iets anders. Bijvoorbeeld een onrechtmatige daad.

Omgekeerd, is het ook niet zo dat elke overeenkomst een verbintenis ten gevolge heeft.

Verschillende

Access:

Public

College: Beperkte rechten

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege betreft het Goederenrecht, specifiek de Beperkte rechten.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Geen sprake van onderwerpen die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkeling in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

- Vicinitas (naburigheid): de romeinen namelijk een ruim begrip voor naburigheid, namelijk zolang het gebruik van het ene erf maar in het belang is voor het andere erf.

- Utilitas (nut): de erfdienstbaarheid moet te maken hebben met normaal gebruik heersend erf.

- Causa perpetua: niet door uitoefening tenietgaan.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord.

- Hoe wordt een erfdienstbaarheid gevestigd?

Hierbij dient onderscheid te worden gemaakt in:

a. Landelijke erfdienstbaarheid; hierbij gaat het om dulden

b. Stedelijke erfdienstbaarheid; hierbij gaat het om nalaten; werd gevestigd door een overdracht in rechten door middel van een schijnproces.

- Hoe gaat een erfdienstbaarheid teniet?

Collegeaantekeningen 2016/2017

Consensuele overeenkomsten

Emptio venditio.

Is koop een vorm van ruil tegen geld? De Romeinen zeiden van niet. Koop is een eigensoortig contract dat je niet kon zien als ruil. Ruil

Access:

Public

College: Rechtmatige- en onrechtmatige daden

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege betreft het Goederenrecht, in het bijzonder: erfpachtrecht, pand en hypotheek.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Geen sprake van onderwerpen die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Geen sprake van recente ontwikkelingen in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het belangrijk te weten wat erfpacht inhoudt. Dit is het recht op andermans onroerde zaak. Dit recht is vervreemdbaar en bezwaarbaar.

Hiernaast is het belangrijk te weten wat het onderscheid is tussen de vestiging van pand en hypotheek.

Indien men verzwijgt dat er al een ander zekerheidsrecht is gevestigd op een zaak, heet dit stellionaat.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Wat is het verschil in vestiging bij pand en hypotheek?

Pand wordt gevestigd middels bezitsverschaffing, terwijl hypotheek zonder bezitsverschaffing plaatsvindt.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Andere bronnen van verbintenissen. De rechtmatige en onrechtmatige daden

De rechtmatige daden

Zaakwaarneming (negotiorum gestio)

Je gedragen als belangenbehartiger van iemand anders, is de definitie van zaakwaarneming. Op redelijke grond laat je jezelf in op andermans belangen. Als je als zaakwaarnemer kosten maakt, dan kun je die kosten van de belanghebber vorderen. De actio negotiorum contraria (de actie uit zaakwaarneming). De belanghebbende kan daar als reactie een directe zaakwaarneming actie vorderen op de zaakwaarnemer (actio negotiorum directa).

Het met opzet prijsgeven van een goed, is soms niet voldoende om niet van zaakwaarneming te kunnen spreken. Er moet sprake zijn van een redelijke grond, indien men geen zaakwaarneming mag aannemen. Als je een hond ernstig hebt mishandeld en vervolgens op straat gooit, dan kun je niet zeggen dat je de kosten van de verzorging niet op jouw te verhalen zijn, omdat je de hond had prijsgegeven. (Rechtbank Groningen).

Ongerechtvaardigde verrijking

Naar Romeinen was de ongerechtvaardigde verrijking aanleiding tot de ontwikkeling van de verschillende condictiones. Een condictio is een manier hoe je procedeert. Enkele vormen van condictio (ongerechtvaardigde verrijking):

Condictio indebiti

Ten eerste hadden zij de condictio indebiti (onverschuldigde betaling): dit is bijzonder, want in het Romeins Recht is onverschuldigde betaling dus een onderdeel van de ongerechtvaardigde verrijking, terwijl in het Nederlands Recht zij als aparte rechtmatige zaken worden bekeken. Je dacht dat je een bepaalde schuld had, die heb je ook betaald maar achteraf gezien blijkt dat je helemaal niet hoefde te betalen. De

Access:

Public

College: Vermogensovergang, erfopvolging, erfstelling en onterving

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege gaat over het Erfrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Geen sprake van onderwerpen die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er zijn geen recente ontwikkelingen in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Voor het tentamen is het belangrijk de vereisten van erfopvolging te kennen:

De erflater dient dood te zijn; (slaven hebben geen eigen vermogen, ondanks hun dood kunnen zij geen erflater zijn).
De erflater dient bekwaam te zijn.
De erfgenaam dient in leven te zijn; een kind kan als reeds geboren worden beschouwd. Hiervoor kenden de Romeinen een curator ventris die over de belangen van het kind waakte.
De erfgenaam dient bekwaam te zijn; er was in het Romeinse recht sprake van onbekwaamheid als de erfgenaam geen Romeinse burger was. Oplossing waren fideicommissen, een romein werd dan als erfgenaam ingesteld en deze werd dan vezocht het aan de niet-romein af te staan.
Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

Hoe kan iemand worden onterft?

Formele regels waren het benoemen van degene die je onterft met naam en toenaam.
Materiële regel die te maken hadden met de opbouw van de familie. Je moet degene die bijdragen aan de opbouw van je vermogen een legitieme portie geven.

Collegeaantekeningen 2016/2017

De heer Boomgaard - vermogensovergang

Wat gebeurt er met iemands vermogen na zijn overlijden? Hoe gaat het vermogen van de overledene over op zijn opvolgers? Het gaat om de vermogensovergang. Bij de Romeinen ging het om het volledige vermogen, zowel de zaken, de rechten als de schulden. Zei kenden dit als de opvolging onder algemene titel. Dit zit vast aan het begrip vermogen: absolute rechten (eigendom), de relatieve rechten (persoonlijke vorderingsrechten, tegen één bepaalde persoon) en de schulden. Het feit dat een volledig vermogen in één keer overgaat, is een bijzonder geval. Dit kent men enkel in bepaalde gevallen, namelijk in het meest belangrijke erfrecht.

Kan men een geheel vermogen overdragen indien men nog levend is?

Naar Romeins recht gaat het al fout bij de relatieve rechten, zij kenden namelijk geen cessie dus die vorderingsrechten kun je niet overdragen (in het Nederlandse Recht kennen we wel cessie dus zou kunnen). Daarnaast kun je geen schulden overdragen. Enkel de absolute rechten zou kunnen, maar ook niet alle bijv.

Access:

Public

College: Nalatenschap

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege gaat over het Erfrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er zijn geen recente ontwikkelingen in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

De testamen waarin kinderen werden onterft konden worden aangevocht bij een speciale rachtbank. Deze rechtbank heette "centumviri". Deze bestond uit 100 vaste rechters en was opgedeeld in kamers van 10 mannen. Deze rechtbank ontwikkelde jurisprudentie.

Indien iemand zijn kinderen onterft, werd krankzinnig verklaard. Indien dit gebeurde was het testament dus ongeldig. Deze schenkingen werd bij het vermogen opgeteld en de legitieme portie wordt over dit vermogen berekend.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

Hoe worden de verschillende bestanddelen van een nalatenschap verdeeld?

- Vorderingen; worden van rechtswege verdeeld. Zoveel nieuwe vorderingen als er erfgenamen zijn worden in verhouding verdeeld tot hun erfdeel. Dit geldt tevens voor schulden.

Collegeaantekeningen 2016/2017

De nalatenschap

Men kan op twee manieren aangewezen zijn op een nalatenschap. Op grond van de wet en op grond van een testament. Indien er geen testament is, dan wijst de wet een erfgenaam aan. Indien er wel een testament is, dan wordt die natuurlijk uitgevoerd. Maar een belangrijke vraag is op welk moment verkrijgt de erfgenaam een nalatenschap? Dat hing er van af wat voor soort erfgenaam je was, kortom van de status van de erfgenaam.

De Romeinen onderscheidden twee typen erfgenamen:

Sui of necessarii : de eigen of noodzakelijke erfgenamen. Diegene die zelf pater familias worden als hun pater familias komt te overlijden. De plichten werden onmiddellijk overgenomen door de nieuwe pater familias. Romeinen deden aan voorouders cultes: voor de voorouders nagedachtenis zorgen. Die taak was van de pater familias, dus die taak moest onmiddellijk worden voortgezet. Kortom, de nieuwe pater familias is er onmiddellijk als de oude overlijdt. Die moet deze taak meteen overnemen. Daarnaast verwierf je ook direct het vermogen van de pater familias. Dus je nam direct de plichten en het vermogen op. Kern: je erft van rechtswege. Deze groep erfgenamen wordt niet gevraagd wat ze er van vinden, ze worden automatisch erfgenaam.
Voluntarii, de vrijwillige erfgenamen: die moeten hun wil bepalen, zij moeten zeggen of ze al dan niet de erfenis willen verkrijgen. Als ze

Access:

Public

College: Nalatenschap, schending en deling

Sheetnotes 2018/2019
Collegeaantekeningen 2016/2017

Sheetnotes 2018/2019

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege? Maak (desgwenst) verwijzingen naar de literatuur.

Dit hoorcollege gaat over het Erfrecht.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? Vat deze kort samen.

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er zijn geen recente ontwikkelingen in het vakgebied.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Men kan in twee opzichten een onverdeeld aandeel hebben in de boedel. Dit heeft te maken met de gehele boedel; dit is een abstract aandeel die afhangt van de verdeling die nog moet plaatsvinden. Ook kunnen er afzonderlijke bestanddelen van de boedel zijn. Je moet toestemming vragen om te mogen beschikking over jouw aandeel in de afzonderlijke bestanddelen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? Neem deze op en vermeld ook het antwoord

- Wat houdt een legaat in?

Dit zijn één of meer bepaalde rechten die aan bepaalde personen per testament toekomen. Hierbij wordt onderscheid gemaakt in een legaat waarin iets wordt gegeven en een legaat waarin een ander wordt gedwongen iets te doen.

Collegeaantekeningen 2016/2017

Absolute rechten

In elke nalatenschap zit een onverdeelde boedel. De boedel is het geheel van absolute rechten naar Romeins recht. Hier golden andere regels voor. De absolute rechten op zaken in de nalatenschap gaan gemeenschappelijk over op erfgenamen, die worden gezamenlijk mede eigenaar in alles wat in boedel zit. De boedel is anders dan het vermogen, de boedel betreft het geheel aan absolute rechten dat onverdeeld blijft. Simpel gezegd, de eigendommen (huis, antiek, juwelen). Naar huidig recht zitten de vorderingen ook in de boedel, maar naar Romeins enkel absolute rechten.

Situatie voor deling van de nalatenschap

Wat zit er in de helft van een boedel? Dan ben je mede eigenaar van de boedel als geheel, zo te heten een onverdeeld aandeel in de boedel als geheel. Wat kun je ermee? Je hebt dan recht op de helft van de boedel, afzonderlijk zijn de erfgenamen beschikkingsonbevoegd. Je kunt niet beschikken over het huis, want je hebt maar recht op de helft van dat huis, alleen gezamenlijk kun je bijv. een hypotheek op huis vestigen.

Rechten op afzonderlijke bestanddelen? Kun je daarover beschikken? Je hebt ook een aandeel in afzonderlijke bestanddelen, recht op de helft van het huis, de auto, de klok etc. Hier geldt hetzelfde voor als voor een aandeel in het geheel. Je hebt toestemming nodig van je mede eigenaar in ons huidige recht. In

Access:

Public

Romeins Recht: Samenvattingen, uittreksels, aantekeningen en oefenvragen - RUG

In deze bundel worden o.a. samenvattingen, oefententamens en collegeaantekeningen gedeeld voor het vak Romeins Recht voor de opleiding Rechten, jaar 2 aan de Rijksuniversiteit Groningen.

Voor een compleet overzicht van de door JoHo aangeboden samenvattingen & studiehulp en de beschikbare geprinte samenvattingen voor het vak Romeins Recht ga je naar de Samenvattingen Shop Rechten RUG B2 op JoHo.org

Romeins Recht - RUG - B2 - Oefenmaterialen

Romeins recht - Recht - RUG - B2 - Sheetnotes & Collegeaantekeningen

How to use this summary?

Associate with your Field of Study

Search Summaries or Notes

Start using Summaries

Add a Summary

Work for WorldSupporter

JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world

Working for JoHo as a student in Leyden

Parttime werken voor JoHo

Check more of this topic?

Recht en bestuur

Check all content related to:

Learn & Study

Universiteit Groningen en studieverenigingen

Recht en bestuur

How to use more summaries?

Online access to all summaries, study notes en practice exams
Using and finding summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter
Quicklinks to fields of study (main tags and taxonomy terms)

Online access to all summaries, study notes en practice exams

Check out: Register with JoHo WorldSupporter: starting page (EN)
Check out: Aanmelden bij JoHo WorldSupporter - startpagina (NL)

Using and finding summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter

There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.

Starting Pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
Tags & Taxonomy: gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
Follow authors or (study) organizations: by following individual users, authors and your study organizations you are likely to discover more relevant study materials.
Search tool : 'quick & dirty'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject. The search tool is also available at the bottom of most pages

Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?

Check out: Why and how to add a WorldSupporter contributions
JoHo members: JoHo WorldSupporter members can share content directly and have access to all content: Join JoHo and become a JoHo member
Non-members: When you are not a member you do not have full access, but if you want to share your own content with others you can fill out the contact form