1. Wat is de definitie van psychopathologie?

De gehele Nederlandse samenvatting is te vinden op deze pagina: Psychopathology custom edition Groningen

1. Wat is de definitie van psychopathologie?

Psychopathologie is de studie naar abnormaal gedrag of psychische ziekten. Het is lastig om abnormaal gedrag te onderscheiden van normaal gedrag. Tevens is het zo dat niet iedereen die een psychische ziekte heeft hier ook daadwerkelijk last van ondervindt. Klinische psychologie gaat over het begrijpen en behandelen van psychopathologie.

1.1 Wat is de geschiedenis van de psychopathologie?

Een historisch perspectief op psychopathologie is belangrijk om inzicht te krijgen in hoe onze kijk op de oorzaken en behandeling van mentale problematiek is veranderd door de tijd. Medische modellen verklaren psychopathologie in termen van onderliggende biologische of medische oorzaken.

Wat houdt demonic possession in?

Demonic possession is een historische verklaring van de psychopathologie. Volgens dit model is iemand met een psychische ziekte op een of andere manier ‘bezeten’. De eerste symptomen van veel vormen van psychopathologie zijn vaak veranderingen in de persoonlijkheid. Een gereserveerd iemand wordt opeens extravert en de gezellige persoon wordt somber. Het lijkt dan alsof iemand opeens ‘bezeten’ is door iemand of iets. Oude beschavingen geloofden dat deze symptomen werden veroorzaakt door boze geesten, demonologie genoemd.

Deze theorie werd tot de 18e eeuw toegepast in de westerse culturen. Nu speelt deze verklaring echter geen rol meer in de hedendaagse psychiatrie. In andere (niet-westerse) culturen wordt deze demonen-leer echter nog wel steeds toegepast. Een voorbeeld hiervan is voodoo.

Focus point 1.1

In veel culturen wordt nog steeds geloofd dat abnormaal gedrag wordt veroorzaakt door bezetenheid door geesten. Cen is een vorm van bezetenheid waarbij de geest van een overleden persoon in een individu verblijft en daarbij zijn of haar identiteit vervangt. Het blijkt zo te zijn dat dit vaker voorkomt bij ontvoerde kindsoldaten dan bij nooit ontvoerde kindsoldaten. 

Wat is het medische of ziekte model?

Toen culturen zich verder ontwikkelden, zag men steeds meer in dat psychische klachten kunnen worden veroorzaakt door fysieke of biologische afwijkingen. De ontdekking dat syfilis een biologische oorzaak had, droeg bij aan de ontdekking van de stoornis general paresis, een hersenziekte die ontstaat door syfilis. General paresis wordt gekarakteriseerd door dementie, progressieve spierzwakte en verlamming. Dit gaf ruimte voor de gedachte dat meer ziektes medische of biologische oorzaken zouden kunnen hebben. Dit wordt ook wel de somatogenic hypothesis genoemd, deze stelt dat verklaringen voor psychologische problemen kunnen gevonden worden in fysische of biologische beperkingen. Het medisch model heeft geleid tot het ontstaan van een grote hoeveelheid wetenschappelijke kennis van psychopathologie gebaseerd op medicijnen, deze professie staat bekend als psychiatrie.

De belangrijkste benadering van het medische model is het identificeren van biologische oorzaken van psychopathologie en het behandelen hiervan met medicatie of chirurgie. Echter, vaak zijn het ook de ervaringen van een individu die disfunctioneel zijn. Het medische model heeft belangrijke implicaties voor hoe wij mentale gezondheidsproblematiek opvatten. De eerste, logische implicatie is dat medische of biologische oorzaken ten grondslag liggen aan psychopathologie, waarbij het belangrijk is om ook naar de ervaringen van een persoon te kijken, omdat die ook dysfunctioneel kunnen zijn. Ten tweede streeft het medische model ernaar om de complexiteit van de kenmerken van psychopathologie te reduceren tot simpele biologie. Tot slot is er de impliciete assumptie dat psychopathologie wordt veroorzaakt door 'iets wat niet goed werkt'. Dit is echter een problematische visie, ten eerste omdat psychopathologie wellicht een meer extreme vorm van normaal gedrag representeert in plaats van een dysfunctie en dus een continuüm is. Ten tweede heeft deze visie invloed op hoe mensen zichzelf zien en hoe ze worden gezien, waardoor het stigmatiserend kan zijn om als biologisch of psychologisch imperfect te worden gelabeld.

Hoe ziet de loop van inrichtingen naar gemeenschapszorg eruit?

Voor de 18e eeuw waren er vrijwel alleen inrichtingen voor specifieke ziektes. Toen deze ziektes minder gebruikelijk werden, werden deze inrichtingen omgezet in inrichtingen voor de afzondering van individuen met mentale gezondheidsproblematiek. De omstandigheden in deze inrichtingen waren erg slecht. In de 19e eeuw werden de omstandigheden menselijker. De Quaker beweging uit het Verenigd Koninkrijk staakten medische behandelingen ten behoeve van begrip, hoop, morele responsibiliteit en occupationele therapie, deze benadering staat bekend als morele behandeling.

Zelfs in de 20e eeuw bleef opsluiting de norm. Dit leidde vaak tot verergering van symptomen waarbij patiënten het social breakdown syndrome ontwikkelden, gekenmerkt door uitdagend gedrag, fysieke agressie en desinteresse in persoonlijke hygiëne. Midden 20e eeuw (1950-1970) werd dit pas gezien en kwam er een nieuwe vorm van therapie op, milieutherapieën, hierbij werd getracht een therapeutische gemeenschap op de afdeling te vormen, waarbij productiviteit, onafhankelijkheid, verantwoordelijkheid en zelfrespect ontwikkeld zouden worden. Daarna werden token economy programma's ontwikkeld, gebaseerd op operante conditionering. Patiënten ontvingen hierbij tokens als ze bepaald gedrag lieten zien. Deze tokens konden op een later moment ingewisseld worden voor een beloning.

Sinds de jaren '70 is zorg voor patiënten met ernstige mentale gezondheidsproblematiek verschoven van langdurige opname in inrichtingen naar uitgebreide gemeenschapszorg. Alhoewel patiënten nog steeds opgenomen worden, is langdurige opname flink minder geworden door goede behandelingen en zorgprogramma's. Voor individuen die geen baat hebben bij de gezondheidsservices, is er de assertive outreach staff, waarbij ze in hun eigen omgeving behandeld worden en de behandeling gericht is op het ontwikkelen van een band tussen de cliënt en de gezondheidsservices.

Focus point 1.2

Het gebruik van token economies is sterk verminderd. Er zijn verschillende redenen hiervoor aan te dragen.

• Er zijn ethische kwesties verbonden aan token economies. Dit is voornamelijk het geval in het beslissen van wie zal deelnemen, voor hoe lang en wat de beloningen zullen zijn. Tegenwoordig mogen bijvoorbeeld bed comfort en eten niet meer gebruikt worden als beloningen.
• Een uitdaging voor token economies is het behouden van het effect. Er is controversie omtrent het behouden van het effect als gestopt wordt met het programma. Een belangrijk punt blijft dat er actieve participatie nodig blijft om het effect te generaliseren naar buiten het programma.
• Voorstanders van de token economy beweren dat de vermindering van het gebruik komt door ongegronde misvattingen omtrent de aard en doeltreffendheid van de programma's.

1.2 Wat is de definitie van psychopathologie?

In sommige boeken wordt psychopathologie nog ‘abnormale psychologie’ genoemd. Deze naam is echter niet terecht. Mensen met een psychische ziekte worden door deze definitie als ‘raar’ neergezet, wat niet daadwerkelijk het geval is. Groepen die zich bezighouden met het communiceren van verschillende visies op psychopathologie worden service user groups genoemd.

Wat houd afwijking van de statistische norm in?

Om te bepalen wat als afwijkend wordt gezien, wordt vaak vergeleken met de statistische norm, het gemiddelde van een gedraging. Ook dit is echter een methode waar vraagtekens bij kunnen worden geplaatst. Hierbij worden namelijk specifieke behoeften van een individu niet bekeken. Daarnaast kan afwijking van de norm ook positief zijn, bijvoorbeeld als een individu naar boven afwijkt wat betreft IQ. Als laatste zijn de emoties, die vaak ten grondslag liggen aan mentale gezondheidsproblematiek, niet statistisch zeldzaam, iedereen ervaart deze bijna dagelijks.

Wat houdt afwijking van de sociale en politieke normen in?

Het woord ‘raar’ wordt door verschillende culturen op een andere manier geïnterpreteerd. Daarnaast beïnvloeden culturele factoren hoe psychopathologie zich manifesteert. In sommige culturen zijn mensen kwetsbaarder, bijvoorbeeld in arme landen, ook kunnen er cultuurgebonden symptomen zijn, zoals de Ataque de Nervios (bepaalde paniekstoornis) bij Latino’s en Seizisman (psychologische verlamming) in de Haïtische gemeenschap.

Focus point 1.3

Ataque de Nervios wordt gekarakteriseerd door trillen, huilaanvallen, ongecontroleerd schreeuwen, en agressie. Het lijkt een vorm van een paniekstoornis die tot uiting komt door stressvolle gebeurtenissen, maar waarvan de expressie bepaald wordt door sociale en culturele normen. In Latino culturen wordt minder nadruk gelegd op zelfcontrole dan in Westerse culturen.

Seizisman ontstaat door een traumatische gebeurtenis, een familiecrisis of verbaal beledigd worden. Het wordt gekarakteriseerd door dysfunctioneel, gedesorganiseerd, verward en ongevoelig voor de omgeving zijn.

Wat houdt onaangepast gedrag en schadelijk disfunctioneren in?

In de DSM-5 worden beperkingen in het sociale, occupationele en educationele functioneren gebruikt als criteria voor het definiëren van psychologische stoornissen. Aan de andere kant echter, kan dit onaangepaste gedrag een beschermende functie hebben, zoals hoogtevrees beschermt voor mogelijke levensgevaarlijke situaties. Een vergelijkbare benadering is dat mentale gezondheidsproblemen gedefinieerd kunnen worden als harmful dysfunction: de disfunctie van een normaal proces dat als consequentie heeft dat het op een bepaalde manier schadelijk is. Een probleem hierbij is dat nog niet duidelijk is wanneer hersenmechanismen disfunctioneren. Daarnaast is het beter om problemen te zien als dimensioneel in plaats van categorisch. 

Hoe kan psychopathologie gedefinieerd worden op basis van stress en disfuntioneren?

Om iemand te diagnosticeren met een psychische stoornis moeten de symptomen klinisch significant stressvol zijn of belemmerend in het dagelijks functioneren. Bijna alle mensen met zo’n stoornis ervaren erg veel persoonlijke stress.

Je kunt psychopathologie definiëren op basis van de mate van stress en disfunctioneren. Dit is goed omdat het mensen de kans geeft zelf te bepalen in hoeverre hun stressniveau abnormaal is, in plaats van dat door de samenleving (en de psycholoog) te laten bepalen. Daarnaast verschilt het stressniveau per persoon, maar het gaat erom hoe iemand hiermee omgaat. Een persoon met veel verplichtingen kan evenveel of zelfs minder stress ervaren dan iemand met minder verplichtingen.

1.3 Welke verklaringen voor psychopathologie zijn er?

Welke biologische modellen zijn er?

De genetica kijkt naar erfelijkheid en de variatie in geërfde karakteristieken. De neurowetenschappen kijken of symptomen van psychopathologie geassocieerd zijn met abnormaliteiten of verschillen in het functioneren van de hersenen en het centrale zenuwstelsel.

Hoe kan psychopathologie verklaard worden vanuit de genetica?

De manier waarop de genetica psychopathologie beïnvloedt, kan bekeken worden op verschillende manieren.

1. Concordantie studies: studies die de waarschijnlijkheid bekijken dat familieleden een psychologische stoornis ontwikkelen, afhankelijk van hoeveel genetisch materiaal ze delen.
2. Tweelingstudies: studies waarbij onderzoekers de waarschijnlijkheid bekijken dat monozygote (eeneiige) en dizygote (twee-eiige) tweelingen beide symptomen ontwikkelen die indicatief zijn voor psychopathologie om zo te bepalen hoeveel de genetica bijdraagt aan die psychopathologie.
3. Omdat familieleden en tweelingen vergelijkbare omgevingen delen, kan interpretatie lastig zijn. Daarom wordt in sommige studies ook wel gekeken naar het nageslacht van mono- en dizygote tweelingen.

Echter, problemen ontstaan niet alleen door genen, maar door een interactie tussen een genetische predispositie en onze interactie met de omgeving, dit wordt ook wel het diathesis-stress model genoemd. Erfelijkheid is een maat die kijkt naar in hoeverre symptomen worden veroorzaakt door genetische factoren op schaal van 0 tot 1, hoe dichter bij 1, hoe meer genetische invloed. Het gebied van moleculaire genetica zoekt naar individuele genen die betrokken kunnen zijn bij het doorgeven van psychopathologische symptomen. Genetic linkage analysis is een methode waarbij individuele genen worden geïdentificeerd door de overerving van karakteristieken waarvan de locatie op het gen bekend is te vergelijken met de overerving van psychopathologische symptomen. Epigenetica is de studie naar veranderingen in organismen veroorzaakt door modificatie van genexpressie in plaats van verandering van de genetische code. 

Hoe kan psychopathologie verklaard worden vanuit de neurowetenschappen?

De hersenen zijn verdeeld in twee gespiegelde hemisferen die met elkaar verbonden zijn door een set zenuwvezels: het corpus callosum. Het buitenste, geplooide gebied van de hersenen is de cerebrale cortex. De grootste plooien in de cerebrale cortex verdelen de hersenen in vier kwabben: de frontale, occipitale, temporale en pariëtale kwab. De frontale kwab is betrokken bij het controleren van vrijwillige beweging, verbale expressie, probleemoplossen, wilskracht en planning. De occipitale kwab is geassocieerd met visuele perceptie. De temporale kwab ligt aan de zijkant van het hoofd achter de slapen (temples) en is betrokken bij horen, geheugen, emotie, taal, illusies, smaak en reuk. De pariëtale kwab is geassocieerd met visuo-motor coördinatie.

Het limbische systeem is een set hersengebieden dat bestaat uit de hippocampus, mammillary body, amygdala, hypothalamus, fornix en thalamus. Het ligt onder de cerebrale cortex en is nauw betrokken bij emoties en leren. De hippocampus is betrokken bij ruimtelijk leren en de amygdala is belangrijk bij het coördineren van aandacht voor emotionele stimuli en voornamelijk bij angst. 

Hersenneurotransmitters zijn chemicaliën die communicatie tussen neuronen mogelijk maken en het zijn essentiële componenten van de mechanismen die efficiënt en effectief hersenfunctioneren mogelijk maken. Dopamine is een neurotransmitter, een precursor van andere substanties zoals adrenaline en betrokken bij schizofrenie en psychotische symptomen. Serotonine is een belangrijke hersenneurotransmitter, lage hoeveelheden hiervan zijn geassocieerd met depressie. Norepinefrine en gamma-aminobutyric acid (GABA) zijn neurotransmitters die een rol spelen bij angstsymptomen.

Welke psychologische modellen zijn er?

Psychologische modellen bekijken mentale gezondheidssymptomen als normale reacties, gemedieerd door intacte psychologische of cognitieve mechanismen, en niet als resultaat van abnormale processen.

Wat houdt het psychoanalytische of psychodynamische model in?

Dit model werd als eerst geformuleerd door Sigmund Freud, een neuroloog en psychiater, grondlegger van de psychoanalytische psychologie. Samen met Josef Breuer onderzocht hij mysterieuze fysieke symptomen als hysterie en spontane verlamming. Vaak begonnen cliënten over traumatische ervaringen. Het onder hypnose praten over deze ervaringen hielp met het verminderen van de symptomen. Op basis hiervan ontwikkelde Freud zijn psychoanalytische benadering, die gaat over het verklaren van normaal en abnormaal gedrag door onderdrukte herinneringen.

Freud noemde drie componenten waaruit de persoonlijkheid is samengesteld:

• Id (instinctieve behoeften, zoals seksuele behoeften)
• Ego (rationele gedachten, controleert de impulsen van het id: ego defence mechanisms)
• Superego (morele standaards)

Als deze drie in conflict zijn, ontstaan er symptomen van psychopathologie. Volgens Freud proberen we deze symptomen onder controle te houden door middel van afweermechanismen. Een ander aspect wat volgens Freud psychopathologie kon veroorzaken is hoe kinderen door de ontwikkelingsfases heen gaan van geboorte tot volwassenheid. Als een fase niet succesvol doorlopen werd, zou het individu gefixeerd worden op die fase. De eerste 18 maanden noemde Freud de orale fase: in deze fase heeft het kind voedsel nodig van de moeder. Als de moeder deze orale behoefte niet kan bevredigen, kan het kind gefixeerd worden op deze fase en bijvoorbeeld later in het leven extreem afhankelijk zijn van anderen. 

Psychoanalyse heeft perspectieven geïntroduceerd die heden ten dage nog belangrijk zijn. Ten eerste dat psychopathologie zijn oorsprong kan hebben in vroege ervaringen in plaats van een biologische dysfunctie. Daarnaast dat psychopathologie wellicht vaak de werking van afweermechanismen representeert die een individu gebruikt om stressvolle gedachten en emoties te onderdrukken. 

Wat houdt het gedragsmodel in?

Psychopathologie kan worden gezien als aangeleerde reacties op de omgeving. Het gedragsmodel zoekt de oorzaken van psychopathologie in gedrag.

In de jaren 60 van de vorige eeuw werd de leertheorie opgesteld. Volgens de leertheorie leggen mensen associaties tussen verschillende stimuli waardoor ze nieuwe dingen leren. Twee belangrijke concepten van de leertheorie zijn klassiek en operant conditioneren. Bij klassieke conditionering wordt een associatie gelegd tussen twee stimuli, waarbij de eerste, geconditioneerde stimulus (CS) het optreden van de tweede, ongeconditioneerde stimulus (USC) voorspelt. Bij operante conditionering wordt gedrag gemodificeerd aan de hand van consequenties, waarbij beloning de frequentie van het gedrag verhoogt en straf de frequentie verlaagt. Vanuit de leertheorie zijn diverse behandelmethoden ontwikkeld gericht op gedrag, zoals gedragstherapie (gericht op klassiek conditioneren) en gedragsmodificatie (gebaseerd op operante conditionering).

Wat houdt het cognitieve model in?

Volgens dit model is psychopathologie het resultaat van irrationele gedachten (cognities) en gebiaste informatieverwerking. Het model is opgezet door Albert Ellis (1962) en Aaron Beck (1967). Ellis gaat er vanuit dat mensen irrationele gedachten hebben, die niet waargemaakt kunnen worden. Dit veroorzaakt stress. Beck stelt dat depressie veroorzaakt wordt door negatieve gedachten over zichzelf, de wereld en de toekomst. Deze gedachten houden de depressie in stand.

Vanuit het cognitieve model is de cognitieve gedragstherapie (CBT) ontstaan. Deze behandelmethode is een combinatie van de eerder genoemde gedragstherapie en cognitieve therapie. Volgens dit model vormen irrationele gedachten de oorzaak van (negatieve) emoties en (niet-adequaat) gedrag. Een psychische stoornis kan volgens deze benadering in stand worden gehouden door verkeerde gedachtepatronen.

Wat houdt de humanistiek-existentiële benadering in?

De humanistiek-existentiële benadering gaat er vanuit dat psychologische problemen kunnen worden opgelost door middel van persoonlijke ontwikkeling, inzichten en zelfactualisatie. Een voorbeeld van een dergelijke therapie is de cliënt-gecentreerde therapie. Bij deze therapie staat het inzicht van de cliënt centraal. Het uitgangspunt is dat een cliënt degene is die het beste weet wat er met hem of haar aan de hand is. De psycholoog gebruikt bij deze therapievorm veel empathie en onvoorwaardelijke positieve beoordeling, zodat de cliënt zich aangemoedigd voelt.

Focus point 1.5

Er zijn verschillende socioculturele factoren die zowel de verwerving van mentale gezondheidsproblemen en de manier waarop psychopathologie wordt geuit beïnvloeden.

• Geslacht: Biologische verschillen tussen mannen en vrouwen zorgen ervoor dat mannen meer risico hebben op gedragsstoornissen en vrouwen meer risico hebben op eetstoornissen.
• Cultuur: Prevalenties van mentale gezondheidsproblemen worden beïnvloed door het stigma wat geassocieerd is met het rapporteren van problemen, door culturele verschillen in het diagnosticeren en door verschillen in expressie. Sommige problemen komen alleen voor in specifieke culturen (Focus point 1.3).
• Etniciteit: De frequentie van verschillende problemen verschillen onder verschillende etniciteiten. Schizofrenie komt bijvoorbeeld vaker voor in Afrikanen dan in Europeanen.
• Armoede: Socio-economische condities spelen ook een rol in de ontwikkeling van psychopathologie. Armoede is een risicofactor voor veel verschillende stoornissen. 

1.4 Wat houden mentale gezondheid en stigma in?

In de meeste samenlevingen bestaan stigma en discriminatie tegenover mensen met mentale gezondheidsproblemen. In deze paragraaf worden vijf vragen hierover beantwoord.

Wat is het mentale gezondheid stigma?

Het mentale gezondheid stigma kan verdeeld worden in twee types. Het sociale stigma wordt gekarakteriseerd door bevooroordeelde houdingen en discriminerend gedrag tegenover individuen met mentale gezondheidsproblemen als resultaat van het label dat aan hen gegeven is. Het waargenomen stigma of zelf-stigma houdt in dat de cliënt zijn of haar waarnemingen van discriminatie internaliseert. Hierdoor kunnen schaamtegevoelens ontstaan en behandelingen kunnen minder effectief worden.

Wie heeft stigmatiserende opvattingen over mentale gezondheidsproblemen?

Een grote range van individuen in de samenleving heeft stigmatiserende opvattingen. Onafhankelijk van of ze iemand kennen met mentale gezondheidsproblemen of dat ze veel kennis hebben van mentale gezondheidsproblemen. Binnen relaties kan dit vervelende gevolgen hebben, zoals wantrouwen en vermijding.

Welke factoren veroorzaken stigma?

Mentale gezondheidsproblemen kunnen komen door medische of fysische disfuncties, wat impliceert dat mensen met mentale gezondheidsproblemen tot op zekere hoogte 'anders' zijn. Ten tweede impliceert het medische model een diagnose en een diagnose impliceert een label. Labels kunnen geassocieerd worden met bepaalde ongewenste kenmerken. Daarnaast speelt ook de media een rol door stereotypische gevallen te bespreken. Ook de entertainment media laat in bijvoorbeeld films stereotypen zien of geeft zelfs foutieve informatie over stoornissen.

Focus point 1.6

Wanneer horen problemen bij 'het dagelijks leven' en wanneer worden het mentale gezondheidsproblemen? Een eerste voorbeeld: Depressie is de derde meest voorkomende reden dat mensen naar de huisarts gaan in het Verenigd Koninkrijk. Als huisartsen snel geneigd zijn om deze diagnose te geven, bestaat het risico van 'medicalisering' van normale negatieve emoties. Een tweede voorbeeld: Seksuele disfuncties worden soms veroorzaakt door medische condities, maar vaak is het ook gezond dat er momenten zijn dat er verminderd seksueel verlangen is. Echter, de farmaceutische industrie probeert anders te laten geloven om producten te kunnen verkopen.

Waarom doet stigma ertoe?

Stigma heeft een negatief effect op de kwaliteit van leven, maar ook op de effectiviteit van de behandeling. Zelf-stigma zorgt voor meer sociale isolatie en een verminderd succes op de werkvloer.

Hoe kunnen we stigma wegnemen?

Time to Change is een programma in het Verenigd Koninkrijk dat aandacht voor mentale gezondheidsproblemen promoot en stigma en discriminatie bestrijdt. Daarnaast zijn er methoden ontwikkeld die relaties tussen groepen kunnen verbeteren en vooroordelen verminderen.

1.5 Hoe kunnen concepten, paradigma's en stigma's herzien worden?

De vier verschillende types van het definiëren van psychopathologie (afwijking van de statistische norm, afwijking van sociale normen, onaangepast gedrag en leed en beperking) hebben allemaal hun beperkingen. In de praktijk wordt vaak een samenvoeging van deze verschillende benaderingen gebruikt.

Bulletpoints Hoofdstuk 1

• Psychopathologie is de studie van abnormaal gedrag of psychische ziekten. Het is lastig om abnormaal gedrag te onderscheiden van normaal gedrag. Tevens is het zo dat niet iedereen die een psychische ziekte heeft hier ook daadwerkelijk last van ondervindt. Klinische psychologie gaat over het begrijpen en behandelen van psychopathologie.

• Een historisch perspectief op psychopathologie is belangrijk om inzicht te krijgen in hoe onze kijk op de oorzaken en behandeling van mentale problematiek is veranderd door de tijd. Medische modellen verklaren psychopathologie in termen van onderliggende biologische of medische oorzaken.

• Om te bepalen wat als afwijkend wordt gezien, wordt vaak vergeleken met de statistische norm, het gemiddelde van een gedraging.

• Om iemand te diagnosticeren met een psychische stoornis moeten de symptomen klinisch significant stressvol zijn of belemmerend in het dagelijks functioneren.

• De genetica kijkt naar erfelijkheid en de variatie in geërfde karakteristieken. De neurowetenschappen kijken of symptomen van psychopathologie geassocieerd zijn met abnormaliteiten of verschillen in het functioneren van de hersenen en het centrale zenuwstelsel.

• Psychoanalyse heeft perspectieven geïntroduceerd die heden ten dage nog belangrijk zijn. Ten eerste dat psychopathologie zijn oorsprong kan hebben in vroege ervaringen in plaats van een biologische dysfunctie. Daarnaast dat psychopathologie wellicht vaak de werking van afweermechanismen representeert die een individu gebruikt om stressvolle gedachten en emoties te onderdrukken.

• Bij klassieke conditionering wordt een associatie gelegd tussen twee stimuli, waarbij de eerste, geconditioneerde stimulus (CS) het optreden van de tweede, ongeconditioneerde stimulus (USC) voorspelt. Bij operante conditionering wordt gedrag gemodificeerd aan de hand van consequenties, waarbij beloning de frequentie van het gedrag verhoogt en straf de frequentie verlaagt.

• De vier verschillende types van het definiëren van psychopathologie (afwijking van de statistische norm, afwijking van sociale normen, onaangepast gedrag en leed en beperking) hebben allemaal hun beperkingen. In de praktijk wordt vaak een samenvoeging van deze verschillende benaderingen gebruikt.