Arbeidsrecht hoorcollege 1 - Rechten UL B2 (2019-2020)

Inleiding & arbeidsovereenkomst

1. Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

• Kenmerken van het arbeidsrecht
• Hoe wordt ongelijkheidscompensatie tot stand gebracht?
• De arbeidsovereenkomst

De inhoud van het arbeidsrecht is politiek geladen. Een VVD'er heeft er een andere mening over dan SP'er. Het is belangrijk om dit altijd te onthouden. Het recht is gevormd op basis van politieke overtuigingen.

Kenmerken van het arbeidsrecht

Bijzonder aan het arbeidsrecht is dat het een integratie is van de rechtsgebieden publiek- en privaatrecht. De inhoud van de privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst wordt immers op heel veel vlakken door dwingend publiekrecht bepaald. Ook is ongelijkheidscompensatie kenmerkend: de bescherming van de economisch zwakkere partij (de werknemers). Daarnaast zijn er de collectieve aspecten van cao's, medezeggenschapsregelingen en stakingen. Ook grondrechten spelen een rol bij de inhoud van arbeidsovereenkomsten.

Hoe wordt ongelijkheidscompensatie tot stand gebracht?

• De invoering van dwingend recht. Beslissingen worden aan individuen onttrokken, omdat men meent dat de wetgever deze beter voor hen kan maken. Vaak kan echter wel ten gunste van de werknemer van dwingend recht afgeweken worden.
• 'Wezen gaat voor schijn'. Soms is de papieren werkelijkheid anders dan de wezenlijke situatie. Er moet dan geoordeeld worden op basis van de werkelijke situatie, het 'wezen' van de zaak.
• Collectieve arbeidsvoorwaardenvorming.
• Ontslagbescherming.
• De kantonrechter als een toegankelijke rechter
• Sociale zekerheid. Dit maakt werknemers minder afhankelijk van werkgevers.

De arbeidsovereenkomst

Het wel of niet bestaan van een arbeidsovereenkomst is in veel casus cruciaal. Wanneer je een arbeidsovereenkomst hebt, heb je immers toegang tot de bescherming van het arbeidsrecht. Anders niet. De eerste vereiste voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst is arbeid. Een stage voldoet niet aan deze eis. Daarnaast moet er loon zijn: de werkgever is de beloning verschuldigd op basis van de geleverde arbeid. Ten slotte moet er sprake zijn van een gezagsverhouding. Omdat de aard van de verhouding tussen werkgevers en werknemers in de geschiedenis is veranderd, wordt nu ook gelet op de plaats in de organisatorische structuur die de mogelijke werknemer in het bedrijf inneemt. Ook is een instructiebevoegdheid van een werkgever voldoende om aan te nemen dat er sprake is van een gezagsverhouding; deze bevoegdheid hoeft dan niet per se uitgeoefend te worden.

De laatste tijd is er ook meer aandacht gekomen voor het mogelijk maken, maar ook voor het beschermen van flexibele arbeid. Zo is er een beperking aan het aantal contracten voor bepaalde tijd dat iemand achtereenvolgens kan krijgen. Ook voor thuiswerk, oproeparbeid en uitzendkrachten gelden specifieke regels waarin een balans gezocht is tussen enerzijds adequate bescherming van werknemers en anderzijds het stimuleren van bedrijven om mensen aan te nemen en te kunnen reageren op wisselende omstandigheden op de markt.

2. Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

3. Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Op 1 januari 2020 gaat de Wet Arbeidsmarkt in Balans in. Hierin zijn een aantal wijzigingen van het arbeidsrecht opgenomen. In dit vak wordt gewerkt met deze wet en de toekomstige situatie die deze wet voor het arbeidsrecht gaat opleveren.

4. Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gedaan met betrekking tot het tentamen.

5. Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen tentamenvragen besproken.