Begrippenlijst en oefenvragen bij Introductie Maatschappijwetenschappen aan de Universiteit Utrecht

Begrippenlijst

Hoofdstuk 1

Hoofdstuk 2

Hoofdstuk 4

Hoofdstuk 5

Hoofdstuk 6

Hoofdstuk 7

Hoofdstuk 8

Hoofdstuk 9

Hoofdstuk 10

Hoofdstuk 12            

Hoofdstuk 13

Hoofdstuk 14

Hoofdstuk 15

Oefenvragen

1. Wat is de bijdrage van de sociologie aan de kennis van het menselijk gedrag en samenleven?

2. Wat voor rol speelt de Verlichting in het ontstaan van sociologie?
 

3. Wat is het verschil tussen discovering en uncovering?

4. Hoe kun je verklaren dat juist in de 19^e eeuw de grote sociologische denkers opkwamen?

5. Tijdens de fransen revolutie was de wereld onrustig, ook in Frankrijk. Wat kon volgens Saint-Simon de wereld redden?

6. Waarom kwam voor Henri de Saint-Simon de Franse Revolutie erg goed uit?

7. Wat was het toekomstbeeld van Saint-Simon?

8. Wie noemde Saint-Simon de bloem van de Franse samenleving? en waarom?

9. Waarom zou je Comte kunnen kwalificeren als de eerste socioloog, afgezien van het feit dat hij de naam bedacht?

10. Wat zijn de drie stadia van de wet van kennis volgens Comte?

11. Hoe werd de samenleving bijeen gehouden, volgens Comte?

12. Wat bedoelt Marx met ‘religie is het opium van het volk’?

13. Hoe ontstaan klassen volgens Marx?

14. Wat is vervreemding volgens Marx?

15. Waarom is volgens Marx het kapitalisme gedoemd te mislukken, en waardoor gebeurd dit niet?

16. Hoe ontstond dominantie van mannen over vrouwen, volgens Engels?

17. Hoe ontstond de ‘omkering van waarden’ volgens Nietzsche?

18. Wat is volgens Nietzsche de Übermensch?

19. Hoe wordt volgens Malthus winst gemaakt, als de markt ervoor zorgt dat de hoeveelheid arbeid altijd wordt geruild tegen dezelfde waarde?

20. Hoe moet volgens Adam Smith en John Stuart Mill een goede samenleving georganiseerd worden?

21. Hoe zag Spencer ontwikkeling van de samenleving?

22. Leg uit wat Socio-biologie is en leg uit hoe Edmund Wilson over het nature – nurture debat denkt, en wat zijn doel is.

23. Wat is de conscience collective van Durkheim?

24. Wat is mechanische en wat is organische solidariteit?

25. Wat bedoelt Weber met ‘verstehen’?

26. Wat was Weber’s kijk op stratificatie?

27. Leg rationalisering uit volgens Weber:

28. Het hoofdstuk over Weber heet in het boek ‘the disenchantment of the world’, vertaald: ‘de onttovering van de wereld’. Verklaar deze titel..

29. Wat bedoelt Freud met primaire en secondaire processen?

30. Waarom zou je Freuds begrippen Es, Ich en Über-Ich kunnen zien als ideaaltypes, zoals Weber het bedoelde?

31. Wat is repressie volgens Freud?

32. Hoe ziet Cooley de verhouding tussen het individu en de samenleving?

33. Welke drie dimensies kent de ‘looking-glass self’ in de theorie van Cooley?

34. Waarom trof de desillusionering na de Eerste Wereldoorlog de socialisten in het bijzonder?

35. Noem de ontwikkelingsfases van Mead en leg ze uit.

36. Was is het hawthorne effect?

37. Leg het ecologische model van Park uit:

38. Wat is het Pareto optimum?

39. Noem de 4 doelen van een samenleving volgen Parsons.

40. Wat houdt Michels ‘ijzeren wet van de oligarchie’ in?

41. Wat zijn de oorzaken van deze ijzeren wet?

42. Waarom is Michels theorie een kritiek op Marx?

43. Noem de 5 politieke kennissystemen van Mannheim.

44. Mannheim dus onderscheidt vijf verschillende politieke denkbeelden. Welke is volgens hem de juiste?

45. Welke methode gebruikte C. Wright Mills voor zijn onderzoeken en wat houdt die methode in?

46. Wat bedoelt Mills met ‘status panic’?

47. Leg de ‘self’ uit volgens Goffman.

48. Wat is symbolisch geweld volgens Bourdieu?

49. Leg de wereld systeem theorie uit van Wallerstein.

Antwoorden Oefenvragen

1. De sociologie zorgt ervoor dat er de illusies van het dagelijks leven ontdekt worden. Het help de fouten van de samenleving te verdwijnen. Als men meer realistisch is over de wereld, meer op hun hoede is van de dilemma’s van sociale organisaties, zich meer bewust is van de benodigdheden van sociale coördinatie en van de gevaren van sociale dwang en meer geavanceerd is over de illusies waarmee onze instituties de sociale realiteit bevolken, dan kunnen we misschien onze wereld meer leefbaar maken.

2. Tijdens de Verlichting werd het belang van de kerk en het traditionele gezag van de koning in twijfel getrokken. Rationeel denken werd van belang. Hieruit kon de wetenschap zich ontwikkelen. Bovendien werd ook de sociale werkelijkheid niet meer als vanzelfsprekend aangenomen. Het rationele, abstracte denken maakte denken over de maatschappij mogelijk.

3. Discovering: Je ontdekt iets dat totaal nieuw is, niemand heeft het ooit waargenomen. 

Uncovering: het blootleggen van. Je kent de dingen al, je ontdekt niet nieuws, maar je haalt de waarheid naar boven over iets dat je al kende. Dit doet de sociologie. Het haalt de fouten (bias) uit de realiteit van de samenleving.

4. De 19^e eeuw was een tijd van grote maatschappelijke veranderingen. Er was een massale trek van het platteland naar de stad, waar veel mensen werkzaam werden in fabrieken. Daarmee veranderde de samenleving van een agrarische samenleving in een industriële samenleving. Hiermee ging een grote verandering van de leefomstandigheden van de mensen gepaard. De leefomstandigheden in de snel groeiende steden waren erbarmelijk, de fabrieksarbeiders werkten lange dagen in een onveilige omgeving, voor weinig geld, waarbij ze vaak geestdodend werk verrichten. De intellectuelen van die tijd werden gefascineerd door deze veranderende omstandigheden, en begonnen te zoeken naar een verklaring.

5. Volgens Saint-Simon kon de wereld gered worden als alle wetenschappers een internationale raad zouden vormen en daarmee het bestuur van de maatschappij zouden overnemen. In plaats van oorlog en strijd, konden mensen u hun aandacht richten op het bouwen van kanalen en algemene verbeteringen van de omstandigheden.

6. Saint-Simon presenteerde zichzelf als een republikein. Hij gaf revolutionaire speeches, zat lokale bijeenkomsten voor en werd vrienden met de boeren. Op die manier wist hij te ontkomen aan het onheil dat andere aristocraten overkwam in de volkswoede. Hij kocht voor weinig geld de bezittingen op van vermoorde of gevluchte aristocraten en hij werd hiermee steenrijk.

7. Hij geloofde in een vreedzame moderne tijd, waarin geweld niet langer nodig is, omdat mensen hun krachten gebruiken tegen de natuur, in plaats van tegen andere mensen. Hij dacht dat de samenleving hiërarchisch opgebouwd zou blijven, op basis van de capaciteiten die men heeft. Hij geloofde in het ontstaan van een perfecte meritocratie, waarin iedereen werkt naar zijn vermogen en waarin de best gekwalificeerde mensen de macht zouden hebben.

8. Saint-Simon noemde de mensen die de meest belangrijkste producten produceren, de mensen die de belangrijkste ondernemingen besturen, de mensen die bijdragen aan de wetenschappelijke prestaties, beeldende kunst en beroepen, de bloem van de samenleving. Zij dragen het meest bij aan het land, aan de glorie en ze zorgen voor een toename in beschaving en welvaart. Als zij niet meer zouden bestaan zou het land verloren zijn tegenover alle andere landen. Hiertegenover staat dat als Frankrijk ineens alle overheidsmensen, alle leden van het koningshuis en de rijkste mensen van het land zou verliezen, er alleen maar rouw zou zijn. Het zal niet slecht doen.

9. Hij zag in dat de samenleving weliswaar opgebouwd is uit individuen, maar dat je het niet gelijk kunt stellen daarmee. De samenleving functioneert vanuit zijn eigen principes.

10. (1.) Kennis van elk onderwerp begint altijd in theologische vorm ( verklaringen m.b.v. animisme, geesten of goden), (2.) vervolgens gaat het naar de metafysische vorm ( verklaringen m.b.v. abstracte filosofische speculatie) en (3.) uiteindelijk wordt het positief ( een wetenschappelijke verklaring gebaseerd op observatie, experimenten en vergelijkingen.)

11. Comte zag de samenleving als een organisme, de verschillende onderdelen van de samenleving horen bij elkaar als organen in een lichaam. Ze kunnen niet bestaan zonder elkaar. Volgens Comte was een harmonieuze samenleving gebaseerd op consensus, het gevoel dat je bij elkaar hoort als morele eenheid. Hij zag in dat vertrouwen cruciaal is, en hij zag daarmee de familie, de kerk en de gemeenschap als de kern van de samenleving.

12. Religie is gecreëerd door de lage klassen om hun bestaan draaglijk te houden, om vervolgens door de hoge klasse in stand gehouden te worden. De heersende klasse in de maatschappij gaat een verbond aan met de geestelijkheid. Zo helpt religie om de arbeiders onwetend te houden en om de uitbuiting van die arbeiders te verdedigen.

13. Marx geeft de economie de schuld van het ontstaan van klassen. Geld is volgens Marx de belangrijkste voorwaarde voor het overleven in de samenleving en heeft hierdoor invloed op het gedrag van de mens. De hoeveelheid geld iemand heeft geeft dus aan hoe iemand zich gedraagt, waardoor er klassen zullen ontstaan. Volgens Marx is eigendom cruciaal omdat het de grenzen aangeeft in de sociale structuur.

14. Marx vind dat men wordt overheerst door de onpersoonlijke krachten van de markt en de onmenselijke beslissingen van bureaucratieën. Mensen creëren de wereld via hun beroepen, maar worden door hun creaties belemmerd doordat deze niet deel zijn van hun eigen natuur.

15. Als kapitalisten hun productie willen uitbreiden dan zullen ze meer arbeiders nodig hebben, een oplossing hiervoor is het verhogen van de lonen om arbeiders te trekken. Maar dit verkleint de toenamen van de winst dus kiezen kapitalisten voor machines. Dit is fout want volgens Marx komt winst alleen van arbeid, niet van machines. Enige voorsprong die de werkgever heeft op de andere bedrijven zal snel ingehaald worden doordat de anderen dezelfde apparatuur gaan gebruiken. Hierdoor gaat de prijs van de machines omhoog en de prijzen van de geproduceerde goederen gaan omlaag.

Als er machines ingezet worden verliezen arbeiders hun baan, worden de lonen lager en daalt de consumptie. Maar door de machines blijft de productie stijgen waardoor de prijzen en de winst dalen. Werkgevers proberen dit verlies te compenseren door het plaatsen van nog meet machines, wat het alleen maar slechter maakt en ze uiteindelijk failliet zullen gaan waardoor er nog meer mensen werkeloos worden. De sterkere kapitalisten kopen de failliete fabrieken voor heel weinig geld op en beginnen weer winst te maken. Arbeiders kunnen weer aan het werk voor lage lonen. Dit zal zo door blijven gaan, alleen elke keer met minder werkgevers die een steeds groter deel van de arbeidsmarkt bezitten.

Door de overname van alle kleinere bedrijven die failliet gaan ontstaan er enorme monopolys. De kapitalisten de failliet zijn komen terecht bij de arbeidersklasse. Deze groeit hierdoor, waardoor er een standaard aan te veel werkelozen ontstaat. Hierdoor zullen de lonen niet meer stijgen. Elke crisis wordt steeds erger, want het verdwijnen van steeds de kleinste kapitalisten zorgt ervoor dat steeds weer grotere zullen vallen. (omdat de kleinste al gevallen zijn en overgenomen worden door de grote)

Maar het kapitalisme is niet gevallen. 2 antwoorden waarom niet:

Marxist reply: imperialisme. Modern kapitalisme is internationaal geworden. Men kan overproductie exporteren en fabrieken naar lage lonen landen verhuizen. Men kan winst maken en genoeg loon betalen aan de arbeiders. Maar zo stel je de crisis alleen maar uit .

Marx heeft niet gelijk met zijn labour theory of value en zijn labour exploitation theory of profit. Arbeid is niet het enige waar we winst uitkrijgen. Machines en verbeterde organisatie kunnen hier ook voor zorgen (de productiviteit stijgt dan) winsten kunnen hoog blijven en de lonen zullen genoeg zijn door de vakbondsvorming en door programma’s van de overheid.

16. Engels dacht dat in eerdere fases van ontwikkeling de familiestructuur anders in elkaar zat. Er was seksuele vrijheid, er was geen monogaam huwelijk, er bestond geen privé eigendommen, omdat de familie als groep alles deelden. In deze fase was er gelijkheid tussen de seksen. Door ontwikkelingen in de landbouw ontstond echter meer welvaart. Mannen wilden deze welvaart overdragen op hun kinderen. Hiervoor was echter monogamie nodig voor vrouwen, omdat mannen anders niet zeker weten of het hun eigen kind is. Voor mannen gold dit niet. Het resultaat is sekse ongelijkheid.

17. In het oude Griekenland werd het vermogen om te domineren gezien als ‘goed’. Degenen die dat niet konden, dat waren de ‘slechten’. Deze zwakkeren verloren de strijd en werden slaven van de aristocraten. Door de Romeinen werden slaven een grote klasse, die geen hoop meer had om ooit nog te heersen, maar met hun grote aantal wel het culturele klimaat kon beïnvloeden. Hun doel was niet om zelf te domineren, maar om de heersende klasse naar het niveau van de slaven te krijgen. Dit deden ze door de slavenmentaliteit, zoals hard werken, bescheidenheid en gehoorzaamheid, als moreel juist te bestempelen. Het gedrag van de aristocraten werden gezien als moreel slecht. De hele samenleving nam deze slavenmentaliteit over.

18. Nietzsche pleitte voor meer individualisme in plaats van een kuddegeest. De übermensch is degene die zichzelf los durft te maken van het systeem en alleen op zichzelf steunt. Volgens Nietzsche is de mens een tussenfase in de ontwikkeling tussen een dier en de Übermensch. De Übermensch is ons uiteindelijke stadium van ontwikkeling. Een boven alle irrationaliteit staand wezen.

19. Malthus zag de groei van de bevolking als het antwoord hierop. Doordat de bevolking groeit, zijn er altijd teveel arme mensen voor de beschikbare banen, waardoor de lonen laag blijven.

20. Adam Smith : Zegt dat de markt werkt via vraag en aanbod. Dit systeem reguleert de handel in het voordeel van het geheel. De overheid mag zich hier niet mee bemoeien.

John Stuart Mill: De wetten van de markt zijn verklaringen voor hoe de markt zich zal gedragen als niemand (de overheid) zich ermee bemoeit. Maar we zijn niet gedwongen om de markt zich zo te laten bewegen. De markt is een systeem om vele andere systemen heen, het is niet Gods wet. Als het ons niet gelukkig maakt kunnen we net zo goed een nieuwe creëren.

21. Spencer was een evolutionist. Hij zag de samenleving als een organisme en verandering komt niet alleen door een toename aan kennis (zoals Comte dacht), maar komt door evolutionaire selectie. Volgens hem waren er 3 fases van ontwikkeling. Eerst zijn er regulatieve systemen, jager-verzamelaars en rondtrekkende stammen. Dat is een circulair systeem, er is geen ontwikkeling. De eerste ontwikkeling komt wanneer mensen zich vestigen op één plek, dan ontstaan duurzame systemen. Als laatste is er het ruil en verdelingssysteem. Hier ontstaan transportnetwerken en handel.

22. Socio-biology: een systematisch onderzoek naar de biologische basis van al het sociale gedrag. Wilson is een genetische determinist. Volgens hem is de natuur meer cruciaal in het bepalen van de menselijke samenleving dan nurture. Het doel van Wilson is het overbruggen van het gat tussen de natuurlijke wetenschap en de sociologische wetenschap.

23. Het is een gevoel van samen horen in een samenleving met anderen en daardoor een gevoel van morele verplichting aan de eisen van de samenleving te voldoen. Mensen hebben bepaalde gevoelens als ze bij een groep horen. De morele gevoelens ontstaan door sociale interactie tussen individuen, vooral als het gaat om ‘rituelen’.

24. Mechanische solidariteit:

Een automatisch product van een grote gelijkheid tussen mensen. In de premoderne samenleving was er weinig sprake van sociale arbeidsdeling. Het conscience collective was er sterk ontwikkelt en diende er als basis voor de samenhang van elk samenevingsverband. In de moderne samenleving moet de mechanische solidariteit plaats maken voor een andere soort solidariteit, namelijk organische solidariteit.

Organische solidariteit:

Solidariteit gebaseerd op de afhankelijkheid die er tussen mensen ontstaat als de sociale arbeidsdeling zo ver doorgedreven wordt, dat mensen onderling van elkaar afhankelijk worden voor het vervullen van verschillende taken.

25. Je moet volgens Weber de wereld begrijpen door je te verplaatsen in de leefwereld van de mensen.

26. Weber zag drie gebieden van stratificatie: economisch, politiek en cultureel. Volgens hem vormen mensen groepen met anderen die dezelfde positie hebben op een van die gebieden. Anderen worden uitgesloten. De economische positie die iemand heeft, beïnvloedt met wie hij omgaat, maar ook hoe hij de wereld ziet en hoe hij zich gedraagt. Ditzelfde geldt voor de andere twee gebieden van stratificatie.

27. Rationalisering: de toenemende dominantie van doel-rationeel handelen. Ook wel de onttovering van de wereld genoemd. De wereld wordt steeds meer ontdaan van dingen die we niet kunnen aan raken, zien, proeven enz. Bijvoorbeeld als vroeger de oogst mislukte werd altijd naar God gewezen. Als de oogst nu mislukt dan ligt het bijvoorbeeld aan de foute grond.

Rationalisering bevind zich volgens Weber op drie terreinen:

· Economie: namelijk de opkomst van het moderne kapitalisme.

· Organisatiewezen: de opkomst van de bureaucratisering

· Staat: de opkomst van de rechtstaat

28. Volgens Weber is modernisering onlosmakelijk verbonden met rationalisering. Modernisering zorgt voor een rationalisering van de samenleving, en rationalisering zorgt in zijn ogen voor ‘de onttovering van de wereld’, waarmee hij bedoelt dat de wereld in de loop van het moderniseringsproces steeds meer ontdaan wordt van mythen, magie, geloof en andere ongrijpbare zaken

29. Primaire processen zijn directe processen, zoals wensen, fantasieën en symbolen. Hij noemde dit later het lustprincipe, het is onbewust en huist in het Es. Secondaire processen zijn bewust en gesocialiseerd. Dit noemde hij later het realiteitsprincipe, het Ego.

30. De drie structuren zijn geen losstaande eenheden of aparte gebieden in de hersenen, het is een interactief mentaal systeem die nooit in zuivere vorm voorkomt, maar gemixt zijn. Het uiteen halen van de drie begrippen is puur om analyse ervan mogelijk te maken.

31. Volgens Freud hebben random gedachtes, dromen, versprekingen, neurotische symptomen en dagelijkse mislukkingen allen een betekenis die de persoon zelf niet weet (onderbewuste ideeën). Het negeren van deze gedachtes enz. = repressie. Dit zorgt ervoor dat de gedachtes niet in het bewuste komen. Als gevolg zegt Freud dat men dan de realiteiten van zijn natuurlijke aard negeert.

Drie ontdekkingen van Freud over repressie:

· Repressie komt voor waar een conflict is tussen tegenovergestelde wensen en verlangens.

· Mensen met de hoogste idealen neigen de meeste repressie te hebben van sterke agressieve en seksuele verlangens.

· Kinderen hebben seks levens (doordat het bewuste en het onbewuste nog niet gescheiden is).

32. Volgens Cooley zijn de maatschappij en individuen collectieve en distributieve aspecten van hetzelfde iets, in plaats van empirische scheidbare fenomenen. De maatschappij is een levend geheel, een organisme, gemaakt van gedifferentieerde leden, waarvan elke een speciale functie heeft.

33. We zien onszelf eerst in de ogen van anderen, we beelden ons daarna het oordeel van die anderen in en ten slotte ervaren we onszelf via die waardering van de anderen.

34. De socialisten hadden gehoopt dat ze zulke oorlogen konden voorkomen. Oorlogen worden in hun beleving namelijk gevochten in het belang van de heersende klasse, terwijl het proletariaat daadwerkelijk op het slagveld staat. Het zou belachelijk zijn als de werkende klasse van het ene land hun lotgenoten in het andere land zouden vermoorden, in het belang van hun bazen.

35. De fases van ontwikkeling zijn in volgorde: de Preplay, de play, de game en de generalized other fase.

In de eerste fase wordt de babytaal gezien als een reflectie van het onvermogen om een object te maken van zichzelf, waarbij hij/zij zichzelf kan benaderen. (preplay)

Play fase: kinderen nemen per segment en willekeurig een rol aan. (ze spelen bijvoorbeeld vader, moeder, dokter)

In de game fase: het kind gaat niet meer uit van de houding van bepaalde individuen naar zichzelf, het neemt geen discrete rollen meer aan.

De laatste fase is de generalized other: de fase waarin een individu eindelijk zich kan relateren tot zichzelf volgens de houding van de hele maatschappij.

36. Het effect dat als mensen onderzocht worden ze zich anders gaan gedragen. Bij een onderzoek van Mayo bijvoorbeeld gingen ze arbeiders in een fabriek onderzoeken en kijken wat er gebeurde als ze de arbeiders gingen behandelen alsof ze deel van de machines waren en wat dat voor effect had op de productie. Maar de arbeiders vonden het zo fijn dat er mensen eens in hun persoonlijk geïnteresseerd waren, dat het niet uit maakte wat de onderzoekers deden de productie bleef stijgen.

37. In het midden van de stad woonden de heel erg rijke mensen en de extreem arme mensen. Hieromheen waren de sloppenwijken en als je verder door ging naar buiten werd het steeds beter en dan kwam je bij de voorsteden. als de stad groeit en er komen nieuwe immigranten bij, dan verplaatsten de inwoners die het ‘t beste hadden naar de buitenwijken. Hun oude plekken werden opgevuld met de betere mensen uit de ring daarvoor enz.

38. Het pareto optimum is de juiste verdeling van welvaart in de samenleving volgens Pareto. De welvaart zou zo verdeeld moeten worden dat de winst van de een ten koste gaat van de winst van de ander.

39. 4 doelen van de samenleving:

1. Het in standhouden van culturele patronen (opvoeding & educatie)

2. integratie van de leden van de samenleving in een harmonieus deelname patroon (religie & juridische systemen)

3. doelen bereiken (besluiten over te gaan naar collectieve acties zoals oorlog of een collectief geldsysteem)

4. aanpassing aan omgeving (economie)

40. De ijzeren wet van de oligarchie houdt in dat uiteindelijk elke organisatie geleid wordt door een kleine groep machthebbers. Deze elite streeft doelstellingen na die niet langer de doelstellingen van de organisatie zijn, maar die alleen in hun eigen belang zijn.

41. Democratie is onmogelijk in grote organisaties, het is uiteindelijk toch een kleine groep mensen die de beslissingen neemt. Deze leiders doen ervaring op in het leiderschap en ontwikkelen kennis en ervaring, die ze vervolgens weer gebruiken om hun positie te handhaven. Door hun positie komen de leiders in contact met andere elites. Dit netwerk wordt vervolgens weer gebruikt om aan de macht te blijven.

42. Volgens de ijzeren wet van de oligarchie ontstaat altijd weer een kleine groep machtige bestuurders. Marx dacht dat het kapitalisme omver geworpen zou worden, om plaats te maken voor de macht van het volk. Volgens Michels theorie zou na deze revolutie echter geen samenleving ontstaan die geregeerd wordt door het volk, maar gewoon opnieuw een oligarchie.

43. 5 politieke kennissystemen:

1. bureaucratisch conservatisme (alleen technische rationele oplossingen, dus alleen mensen die echte kennis hebben mogen regeren) (hoorde wel bij moderne samenleving volgens Mannheim)

2. traditioneel conservatisme ( er zijn tradities en die zijn belangrijk, die bestaan niet voor niets, aristocratie) (hoorde volgens Mannheim niet bij de moderne samenleving)

3. bourgeois liberaalisme (uitgangspunt: de rede, rationaliteit. Mensen moeten bij elkaar gaan zitten en op een redelijke manier tot een beslissing komen. Alles op een redelijke manier oplossen) (hoorde wel bij de moderne samenleving volgens Mannheim)

4. socialisme (marxisme, alles gaat uiteindelijk over economische verhoudingen. Er moet een regering komen van de arbeidsklasse, de arbeidsbeweging) (hoorde volgens Mannheim wel bij de moderne samenleving)

5. fascisme (relativisme, er is helemaal geen waarheid. Iedereen is alleen maar bezig om zijn eigen belangen na te streven. Alles gaat alleen maar om macht. Dit idee wordt gedragen door vooral de verliezers van de samenleving. mensen gaan alles ter discussie stellen) (hoorde volgens Mannheim wel bij de moderne samenleving)

44. Het denkbeeld dat het meest in lijn is met de maatschappelijke omstandigheden in een samenleving.

45. Hij maakte een collectieve biografie. Hierin bestudeerde hij de mensen met topposities, en maakte daarvan een collectief portret, die de carrières van de leiders beschreven. Het liet zien hoe hun persoonlijkheid geselecteerd en gevormd werd door de organisatie.

46. In de nieuwe middenklasse wordt de identiteit van mensen niet meer bepaald door het werk dat ze doen. Om dit te compenseren gaan de leden van de middenklasse andere manieren vinden om status te krijgen, in de vorm van materiële goederen.

47. De ‘self’ is volgens Goffman een sociaal product. Een persoon is geen geïsoleerd ding, maar een beeld gesneden uit de hele levensruimte van zijn interacties met anderen. Een wezen dat alleen is, is een dier; alleen in de samenleving van anderen verwerft een persoon essentiële menselijkheid. Ieders eigen ‘self’ is een reflectie van de reacties van anderen en elke persoon geeft de anderen delen van zichzelf ervoor terug. Een samenleving is als het vast houden van elkaars handen in een cirkel waarin iedereen terug krijgt in de rechterhand wat hij met de linker hand weggeeft.

48. Symbolisch geweld: macht die erin slaagt betekenissen op te leggen en hen op te leggen als legitiem door de machtsverhoudingen te verhullen die de basis vormen voor de kracht.

49. De theorie gaat ervanuit dat in een kapitalistisch systeem de internationale economische wereldorde in plaats van wederzijds afhankelijk, en dus gelijkwaardig, wel afhankelijkheid is en daarmee een van uitbuiting. De verschillende gebieden in de wereld zijn volgens de theorie in te delen drie delen:

· de kern

· de semiperiferie

· de periferie

De theorie laat de relatie zien tussen deze drie delen in een historisch kader dat gelijk loopt met het ontstaan van een wereldmarkt. De gebieden nu de westerse wereld omvatten, zijn de kapitaalkrachtigste gebieden en willen vooral goedkope grondstoffen en voedsel die geruild kan worden voor o.a. hoogwaardige industriële goederen. De periferie levert de goedkope grondstoffen en voedsel en ruilt die voor de goederen uit de kern. Hierdoor worden de kerngebieden beter ten koste van de periferie gebieden. De semiperiferie bestaat uit de gebieden die kenmerken van kern en periferie combineren. Dit kunnen kerngebieden in verval zijn, of perifere gebieden in ontwikkeling.

Sommige kerngebieden kunnen zo sterk worden dat ze hegemonie uitoefenen over de andere spelers in het systeem. Uniek aan het kapitalisme is echter dat dergelijke hegemonie niet leidt tot de vorming van een imperium, zoals dat in andere historische gevallen van economische integratie is gebeurd.

Volgens de theorie zijn deze gebieden niet alleen op wereldschaal aan te wijzen, ook binnen landen kunnen kern en periferie gebieden worden gevonden, waarbij de arme periferie grondstoffen levert aan de geïndustrialiseerde kern.

Bron

Deze samenvatting is gebaseerd op het studiejaar 2013-2014.