Inleiding burgerlijk recht - UL - B1 - Tussentoets 2015 (2)

Vragen

Astrid is eigenaar van een fiets. Tijdens de maand maart verblijft Astrid in het buitenland. Met het oog op een voorgenomen fietstocht begin juli verleent zij telefonisch een volmacht aan haar fietsvriend Berend om twee reparaties aan haar fiets te laten uitvoeren door fietsenmaker Fris. Het betreft twee nieuwe banden en een nieuw zadel, voor de prijs van maximaal € 550. Berend sluit vervolgens in naam van Astrid voor € 550 een overeenkomst met Fris, in overeenstemming met de afspraak met Astrid. Als Fris de reparaties heeft uitgevoerd en een ritje ter controle fietst, constateert hij dat de versnellingen ook niet goed functioneren. Vervolgens belt Fris naar Berend met de vraag of hij de versnellingen moet vervangen, waarvan de kosten €400 bedragen. Berend antwoordt: “Ok, ik heb het hier niet met Astrid over gehad en ze is niet bereikbaar. Maar het lijkt me dat de fiets geheel in orde moet zijn voor de komende fietstocht, dus namens Astrid, doe dit er maar bij.” Als Astrid haar fiets bij Fris komt ophalen, weigert ze de rekening te betalen voor het vervangen van de versnellingen.

Vraag a

Is Astrid gehouden om de rekening voor de reparatie van de versnellingen te betalen?

Vraag b

Stel dat Astrid niet gehouden is tot betaling van de rekening voor de reparatie van de versnellingen, kan Fris dan op grond van artikel 3:70 BW met succes Berend aanspreken?

Antwoordindicatie

N.B.: Bij de tussentoets is het niet noodzakelijk om de relevante feiten apart op te nemen in uw antwoord. Het is wel de bedoeling dat u de rechtsvraag formuleert, waarna u kwalificeert welke rechtsregels en criteria van belang zijn om deze vraag te kunnen beantwoorden. Vervolgens zoekt u binnen dat kader naar de juiste oplossing. Dit doet u door te toetsen of in dit geval aan de criteria is voldaan, hetgeen leidt tot een conclusie. In dit voorbeeldantwoord is bij elk onderdeel aangegeven welke stap het betreft.

Vraag a

Om te kunnen weten of Astrid gehouden is de rekening voor de reparatie te betalen, moet de volgende rechtsvraag worden beantwoord: is door middel van vertegenwoordiging krachtens volmacht een rechtsgeldige overeenkomst tussen Astrid en Fris gesloten?

Voor de beantwoording zijn de volgende wetsbepalingen van belang, het juridisch kader:

art. 3:60 lid 1 BW (volmacht), art. 3:66 lid 1 BW (uitoefening volmacht), art. 3:61 lid 2 BW (bescherming gerechtvaardigd vertrouwen).

Het gaat in deze casus om een vertegenwoordiging krachtens volmacht: Fris heeft de bevoegdheid gekregen om in naam van Astrid rechtshandelingen te verrichten (art. 3:60 lid 1 BW). Elke rechtshandeling die de gevolmachtigde binnen de grenzen van zijn bevoegdheid in naam van de volmachtgever verricht, treft, op grond van artikel 3:66 lid 1 BW, in haar gevolgen de volmachtgever. Om een overeenkomst tot stand te laten komen op grond van artikel 3:66 lid 1 BW is het dus essentieel dat de gevolmachtigde binnen de grenzen van zijn bevoegdheid handelt.

Is dat hier het geval (toetsing)? Astrid heeft Berend de bevoegdheid verleend om in zijn naam de banden en het zadel te laten vervangen. Berend overschrijdt dus zijn bevoegdheid op het moment dat hij besluit ook de versnellingen te laten repareren. In beginsel komt er dus geen overeenkomst tot stand tussen Astrid en Fris op grond van artikel 3:66 lid 1 BW.

Maar er is een uitzondering, die als doel heeft onder omstandigheden de wederpartij te beschermen. Als de wederpartij met succes een beroep kan doen op artikel 3:61 lid 2 BW, is de volmachtgever toch gebonden aan de overeenkomst. In dat geval moet er, naast een in naam van een ander verrichte rechtshandeling waarvoor een toereikende volmacht ontbrak, in ieder geval sprake zijn van een verklaring of gedraging van de achterman (de volmachtgever) waardoor de schijn van volmachtverlening is gewekt.

Is dat hier het geval (toetsing)? Er is nooit contact is geweest tussen Astrid en Fris waardoor er geen sprake is van een dergelijke verklaring of gedraging van Astrid (de achterman). Omdat niet is voldaan aan dit vereiste, komt er geen overeenkomst tot stand tussen Astrid en Fris op grond van artikel 3:61 lid 2 BW.

Astrid is dus niet gehouden om de rekening van €400 te betalen, aangezien tussen haar en Fris geen rechtsgeldige overeenkomst tot stand is gekomen (conclusie).

Vraag b

De rechtsvraag is als volgt: kan Fris met succes Berend aanspreken tot betaling van de rekening, op grond van artikel 3:70 BW?

Om deze vraag te beantwoorden, moet dus worden getoetst of aan de voorwaarden van artikel 3:70 BW is voldaan (juridisch kader).

In beginsel staat een gevolmachtigde jegens de wederpartij in voor het bestaan en de omvang van de volmacht (garantieverbintenis). Dit is alleen anders als de wederpartij ‘weet of behoort te begrijpen dat een toereikende volmacht ontbreekt of de gevolmachtigde de inhoud van de volmacht volledig aan de wederpartij heeft medegedeeld’ (art. 3:70 BW).

Is dat het geval (toetsing)? Fris weet dat de volmacht ontbreekt of had dit in ieder geval behoren te begrijpen. Berend antwoordt hem namelijk: ‘Ok, ik heb het hier niet met Astrid over gehad en Astrid is niet bereikbaar. Maar het lijkt me dat de fiets geheel in orde moet zijn voor de komende fietstocht, dus namens Astrid, doe dit er maar bij’.

Al met al, Fris kan Berend niet met succes aanspreken op grond van artikel 3:70 BW. Hij zal zijn kosten (€400) dus zelf moeten dragen (conclusie).