Inleiding Staats en Bestuursrecht - UU - Werkgroepopdrachten 2017/2018 - Week 3

Vragen

Casus I

Op 20 augustus 2016 verscheen het volgende bericht op de website van de Telegraaf.
Minister Schippers op het matje om ontbreken draaiboeken Den Haag - De Tweede Kamer wil opheldering van minister Schippers (Volksgezondheid) na alarmerende berichten over haperende hulp aan gevaarlijke verwarde mensen.
Gemeenten zouden uiterlijk deze zomer met een plan van aanpak komen over hulp aan loslopende psychisch gestoorden die mogelijk een gevaar vormen voor de samenleving. Gisteren werd echter bekend dat nog geen één gemeente zo’n draaiboek klaar heeft. VVD en D66 noemen het uitblijven van de broodnodige gemeenteplannen ’onacceptabel’. PvdA en CDA vinden het ’zorgelijk’, de PVV ’zeer pijnlijk’. Van minister Schippers willen ze weten hoe het mogelijk is dat gemeenten massaal de deadline overschrijden en wat daarvan de gevolgen zijn. De VVD-bewindsvrouw laat weten nog niet op de zaak te willen ingaan. De Tweede Kamer had ze eerder al beloofd om na het zomerreces met een brief te komen over de kwestie. Tot die tijd doet ze er geen uitspraken over. De meeste politieke partijen erkennen dat de materie niet eenvoudig is. Zo blijkt het in de praktijk nog steeds moeilijk te zijn om verwarde mensen van de straat te halen zolang ze dat zelf niet willen. Ook is het moeilijk om de vele langs elkaar heen werkende instanties te stroomlijnen. Minister Schippers heeft vlak voor de zomer een plan naar de Kamer gestuurd waardoor het mogelijk wordt om potentieel gevaarlijke mensen eerder, voor een korte periode te observeren en screenen. Familieleden van ernstig verwarde mensen kijken hier reikhalzend naar uit. De Tweede Kamer is positief over het plan en kondigt aan vaart te zullen maken met het bespreken ervan.

Bron: www.telegraaf.nl

Vraag 1

Hierboven wordt gesproken over het ‘op het matje roepen’ van een minister. Dat is een niet erg juridische manier om aan te geven dat de Kamer (of leden daarvan) van opvatting zijn dat de minister zich moet verantwoorden. In het hoorcollege is ingegaan op het leerstuk van ministeriële verantwoordelijkheid. De vraag of de minister hiervoor verantwoordelijk is, hoeft hieronder niet te worden besproken. Wel word je gevraagd om de verschillende manieren (ten minste 4, maar er zijn er wellicht zelfs nog meer) in kaart te brengen waarop een minister door de Tweede Kamer (of haar leden) kan worden gevraagd om inlichtingen. Geef daarbij ook aan wat de verschillen zijn tussen deze manieren.

Vraag 2

Stel dat de minister ook nadat zij verantwoording heeft afgelegd aan de Tweede Kamer zwaar onder vuur blijft liggen. In meerderheid in de Tweede Kamer is zelfs van opvatting dat de minister zou moeten opstappen en legt deze opvatting vast in een motie. De minister ziet dat echter niet zitten. Zij wil graag aanblijven en vindt eigenlijk dat de Kamer maar zelf zou moeten opstappen. Kan dat?

Vraag 3

Stel nu dat het in deze bijeenkomst centraal staande conflict niet zou hebben gespeeld tussen de minister en de Tweede Kamer, maar tussen de minister en de Eerste Kamer. Zou uw antwoord bij opdracht 2 dan anders luiden?

Antwoordindicatie

Vraag 1

Art. 68 Gw minister een staatssecretarissen moeten inlichten geven als ernaar wordt gevraagd.

• Indienen schriftelijke vragen art. 134/135 RvOTK

• Het mondelinge vragenuur art. 136 RvOTK (wordt uitgezonden)

• Interpellatie art. 133 RvOTK

• Dertigledendebat (spoeddebat) art. 54A RvOTK werd zo populair dat het 30 leden debat werd ipv spoeddebat. Verschil met interpellatie iedereen mag 1 keer spreken bij spoeddebat, bij interpellatie mag degene die het aanvraagt 2 keer spreken.

• Enquêterecht art. 70 Gw Wet op de parlementaire enquête (w.o.d parl. Enquête). Doet art. 68 Gw er dan nog toe? Ja, want je moet dan antwoord geven volgens dit artikel.

Vraag 2

Motie van wantrouwen. Als dit zo blijkt te zijn, moet er worden opgestapt. Bij andere moties hoeft het niet persé, maar bij motie van wantrouwen wel vertrouwensregel. Meestal stapt de minister uit zichzelf op om de eer aan zichzelf te houden. De kamer kan ontbonden worden bij koninklijk besluit volgens art. 64 Gw. Bij koninklijk besluit  krabbel van de koning. De besluiten worden genomen namens de regering. Wat gebeurd er met de regering als de kamer wordt ontbonden? Kabinet biedt ontslag aan gewoonte. Heeft dus geen zin voor de minister. Bij verkiezingen moet ze alsnog ontslag aanbieden. Het is ook niet heel democratisch. Kamer is gekozen door volk, regering wordt gekozen door de kamer, is dus niet democratisch als die zeggen dat de kamer weg moet.

Vraag 3

Ja, schiet niks op, omdat de Eerste Kamer is gekozen door provinciale staten, als je de Eerste Kamer dan ontbindt, kiezen de provinciale staten weer een nieuwe Eerste Kamer, krijg je waarschijnlijk weer hetzelfde. Eerste Kamer is niet direct gekozen Eerste Kamer heeft minder rechten dan Tweede Kamer, politieke primaat ligt bij de TK, EK kijkt er alleen naar, geen beleid maken, conflict met minister moet dan maar uitgevochten worden door TK, EK staat er verder vanaf dus die kunnen niet wegsturen en dus geen vertrouwensregel Eerste Kamer is niet direct gekozen is wel gekozen, kiezer heeft invloed gehad. Kiezer heeft gezegd hoe EK eruitziet en moet enige invloed uitoefenen wel vertrouwensregel. Vertrouwensregel geldt sws bij TK en is twijfelachtig voor EK. Minister moet verantwoording afleggen als ambtsdrager.