Vragen

Casus

Nadat hij een optreden van uTube in de Arena heeft bijgewoond, bestelt Luuk de Jong, voetballer bij PSV, bij Taxicentrale AnaarBeter een taxi om hem van de concerthal naar Schiphol te laten vervoeren. Na enig onderhandelen spreken partijen een vaste vervoersprijs af. Even later rijdt Jaap van Oirschot, in dienst van de Taxicentrale, voor om De Jong op te halen. Nadat De Jong is ingestapt, rijdt Van Oirschot met 160 km/u naar Schiphol. Onderweg raakt hij de macht over het stuur kwijt en rijdt met hoge snelheid tegen een lantaarnpaal. Van Oirschot komt met de schrik vrij, maar De Jong loopt een gebroken sleutelbeen en een zware hersenschudding op. Hij moet enkele weken in een ziekenhuis in Amsterdam verblijven en kan enkele maanden niet voetballen.

Vraag 1

Is Van Oirschot aansprakelijk voor de door De Jong geleden schade? Geef bij uw antwoord de grondslag aan.

Vraag 2

Is Taxicentrale AnaarBeter aansprakelijk voor de door De Jong geleden schade? Welke twee grondslagen komen in aanmerking?

Vraag 3

Stel dat Van Oirschot te hard heeft gereden doordat De Jong daar ernstig op heeft aangedrongen, omdat hij aan de late kant was om de laatste vlucht naar Manchester te halen.

Is het aandringen van De Jong relevant voor de omvang van de schadevergoeding waarop hij recht heeft? U kunt volstaan met een kort antwoord.

Vraag 4

In alle taxi’s van de Taxicentrale hangt duidelijk zichtbaar een plaatje met de volgende tekst:

“Taxicentrale AnaarBeter is nimmer aansprakelijk voor eventuele schade die door haar personeel is veroorzaakt.”

Ga er bij de beantwoording van vraag 4) vanuit dat De Jong geenszins gehaast was om zijn vliegtuig te halen en ook niet heeft aangedrongen op het te hard rijden door Van Oirschot, maar dat Van Oirschot te hard heeft gereden omdat hij een racewedstrijdje hield met een concurrerende Uber-taxichauffeur.

Stel dat zowel Van Oirschot als de Taxicentrale aansprakelijk is voor de door De Jong geleden schade. Aangesproken door De Jong beroept de Taxicentrale zich met succes op de geldigheid van de exoneratieclausule (die geen algemene voorwaarde is in de zin van art. 6:231 BW). De Jong verweert zich daartegen door zich erop te beroepen dat het uitsluitingsbeding onder de gegeven omstandigheden buiten toepassing moet blijven.

Aan de hand waarvan zal de rechter het verweer van De Jong beoordelen?

Antwoordindicatie

Vraag 1

• Jaap van Oirschot is aansprakelijk op grond van een onrechtmatige daad, art. 6:162 jo. 6:163 BW. Met het veroorzaken van het ongeluk door het overschrijden van de maximumsnelheid, waarmee hij een veiligheidsnorm heeft overschreden, handelt hij jegens De Jong onrechtmatig in de zin van ‘strijd met een wettelijke plicht’ (art. 6:162 lid 1 jo lid 2 BW). De onrechtmatige daad is aan Van Oirschot toe te rekenen op grond van schuld in de zin van verwijtbaarheid (art. 6:162 lid 1 jo lid 3 BW). De Jong lijdt letselschade (met daaruit voortvloeiende kosten) die hij niet zou hebben geleden indien de onrechtmatige daad niet had plaatsgevonden (causaal verband). De geschonden norm beschermt tegen de schade zoals door De Jong geleden, aangezien het een veiligheidsnorm betreft strekkende  tot bescherming van alle aan het verkeer deelnemende personen (art. 6:163 BW).

Vraag 2

I

• De Taxicentrale is op grond van art. 6:170 lid 1 BW aansprakelijk de schade toegebracht door een fout (= toerekenbare onrechtmatige daad) van de bij haar in dienst zijnde Jaap van Oirschot, haar ondergeschikte. De kans op de fout (het tijdens het rijden veroorzaken van een ongeluk op de weg) is vergroot door die opdracht tot het verrichten van die taak (met een taxi over de weg rijden), en door de dienstbetrekking die Van Oirschot met de Taxicentrale heeft, heeft de laatste zeggenschap over de gedragingen waarin de fout was gelegen (de gedragingen vonden plaats onder werktijd).

II

• De Taxicentrale is bovendien aansprakelijk op grond van art. 6:74 BW nu zij is tekortgekomen in de nakoming van haar verbintenis om De Jong (veilig) van de Arena naar Schiphol te (laten) vervoeren. Deze tekortkoming kan haar worden toegerekend op grond van de wet (art. 6:75 BW), en wel op grond van art. 6:76 BW: maakt de schuldenaar, de Taxicentrale, bij de uitvoering van een verbintenis gebruik van de hulp van een hulppersoon, Jaap van Oirschot, dan is hij voor diens gedragingen op gelijke wijze als voor eigen gedragingen aansprakelijk (art. 6:76 BW). Indien de Taxicentrale zelf tijdens het vervoer het ongeluk had veroorzaakt, dan zou hem dat worden toegerekend op grond van schuld. In casu wordt de fout van Van Oirschot haar dan op grond van de wet toegerekend.

Vraag 3 (3 punten)

De Jong heeft geen recht op volledige schadevergoeding nu sprake is van ‘eigen schuld’ in de zin van art. 6:101 BW. Immers: zijn gedrag (het ernstig aandringen om te hard te rijden) is mede-causaal voor het ontstaan van de schade, hetgeen (ex art. 6:101 BW) leidt tot een vermindering van de schadevergoedingsplicht van de aansprakelijke.

Vraag 4 (4 punten)

De rechter zal het verweer beoordelen aan de hand van de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid van art. 6:248 lid 2 BW en de gezichtspunten zoals neergelegd in het arrest Saladin/HBU (HR 19 mei 1967, ECLI:NL:HR:1967:AC4745, NJ 1967, 261), waaronder de zwaarte van de schuld, de aard en verdere inhoud van de overeenkomst, de maatschappelijke positie en onderlinge verhouding van partijen, de wijze waarop het beding tot stand is gekomen en de mate waarin de wederpartij (De Jong ) zich van de strekking van het beding bewust is geweest.