Oefententamen 2 2014/2015: Handelsrecht - Rijksuniversiteit Groningen

Vragen

Casus I

NV De Bloemenzaak heeft 2.000 gewone aandelen op naam uitgegeven met elk een nominale waarde van € 500. Alle gewone aandelen op naam zijn voor de helft volgestort. Bovendien heeft NV De Bloemenzaak 10 prioriteitsaandelen uitgegeven met elk een nominale waarde van € 1.000. Alle prioriteitsaandelen zijn volgestort. Het maatschappelijk kapitaal van NV De Bloemenzaak bedraagt € 1.500.000. NV De Bloemenzaak heeft zowel een onroerende zaak als machines in eigendom. NV De Bloemenzaak houdt een herwaarderingsreserve aan van € 50.000. Zij heeft voorts een schuld aan de bank van € 75.000. Het eigen vermogen van NV De Bloemenzaak bedraagt op de laatste dag van boekjaar 2014 € 400.000.

Vraag 1 

Maak de balans van NV De Bloemenzaak per 31 december 2014.

Vervolg casus I In de eerste week van 2015 neemt de AV van NV De Bloemenzaak het besluit tot intrekking van alle gewone aandelen op naam. Voor de uitgifte van de gewone aandelen op naam is in de statuten bepaald dat de intrekking ervan is toegestaan.

Vraag 2

Acht u het besluit tot intrekking van de gewone aandelen op naam rechtsgeldig, nietig of vernietigbaar?

Casus II

BV Snacky drijft een snackbar. De BV heeft drie aandeelhouders (Tom, Pepijn en Maarten), die ieder een derde van de aandelen houden. Tom, Pepijn en Maarten vormen tevens het bestuur van BV Snacky. Wegens een verschil van inzicht voor wat betreft de toekomst van de snackbar zijn de verhoudingen tussen Tom en Pepijn enerzijds en Maarten anderzijds blijvend ernstig verstoord geraakt. De AV is rechtsgeldig bijeengeroepen en daar is Maarten ontslagen als bestuurder. Maarten heeft voor deze vergadering geen uitnodiging gekregen. Volgens Tom en Pepijn was dit niet nodig aangezien voorafgaand aan de AV al vaststond dat Maarten daar ontslagen zou worden.

Vraag 3 

Acht u het besluit tot ontslag van Maarten als bestuurder rechtsgeldig, nietig of vernietigbaar?

Vervolg Casus II

Stel dat Maarten rechtsgeldig als bestuurder is ontslagen. Enkele maanden nadat Maarten als bestuurder is ontslagen, komt BV Snacky in financiële moeilijkheden. Deze problemen zorgen ervoor dat de aandelen die Maarten in BV Snacky houdt, minder waard zijn geworden. Maarten vindt dat Tom en Pepijn hier verantwoordelijk zijn omdat zij , nadat Maarten ontslagen was, als bestuurder verschillende besluiten hebben genomen die voor BV Snacky nadelig zijn geweest. Maarten denkt er dan ook over om Tom en Pepijn in rechte aan te spreken ter zake van de schade die hij heeft geleden door de waardevermindering van zijn aandelen.

Vraag 4 

Heeft een door Maarten jegens Tom en Pepijn in te stellen vordering tot vergoeding van de schade, die hij heeft geleden doordat zijn aandelen in waarde zijn verminderd, kans van slagen?

Vervolg Casus II

Maarten is er niet van overtuigd dat er snel een verandering zal zijn in de situatie. Maarten verkoopt en levert zijn aandelen aan Ludo. Maarten negeert hierbij de in de statuten van BV Snacky opgenomen bepaling dat voor de overdracht van de aandelen aan een buitenstaander de goedkeuring van de AV is vereist.

Vraag 5 

Is Ludo aandeelhouder geworden?

Casus III

Stichting Dansend door het leven is in 2014 opgericht bij notariële akte en heeft als doel zoveel mogelijk mensen te verblijden met meer dans in hun leven. Julie en Martijn vormen sinds de oprichting het bestuur van de stichting. In de, bij het handelsregister gedeponeerde, statuten van de stichting is bepaald dat het bestuur voor de aanschaf van roerende zaken boven € 1.000 de voorafgaande goedkeuring behoeft van de raad van toezicht. In januari 2015 koopt Julie namens de stichting bij BV Boombox twee speakers voor een totaal bedrag van € 1.500. De werkelijke waarde van de speakers is in totaal € 900. BV Boombox is niet op de hoogte van de inhoud van de statuten van de stichting.

Vraag 6 

Kan Stichting Dansend door het leven met succes door BV Boombox worden aangesproken tot betaling van de koopprijs?

Casus IV

De studievrienden Jaap, Jules en Joop exploiteren sinds 2014 onder gemeenschappelijke naam een boekwinkel gespecialiseerd in studieboeken.. Het doel van de onderneming is het behalen van winst die jaarlijks gelijkelijk wordt verdeeld onder de drie vrienden. Ingevolge de samenwerkingsovereenkomst is Jaap onbeperkt vertegenwoordigingsbevoegd, terwijl Jules en Joop ieder zelfstandig vertegenwoordigingsbevoegd zijn tot een bedrag van € 2.500. Jaap, Jules en Joop zijn vergeten de samenwerkingsovereenkomst te doen inschrijven bij het handelsregister. Jules en Joop kopen in april 2015 namens de boekwinkel meerdere wandkasten voor een bedrag van € 8.000 bij firma Doe het zelf. Firma Doe het zelf is niet op de hoogte van de afspraak tussen Jaap, Jules en Joop aangaande de vertegenwoordiging.

Vraag 7

Wie kan/kunnen worden door firma Doe het zelf worden aangesproken tot betaling van de koopprijs?

Vervolg casus IV

Jaap koopt in mei 2015 op eigen naam een nieuw kassasysteem voor € 9.000 die bestemd is voor de boekwinkel.

Vraag 8 

Kan Jaap de koopprijs van het kassasysteem verhalen op het vermogen van de boekwinkel?

Casus V

De heer Pieters is sedert 1 januari 2014 krachtens een geldig Europees octrooi (geldig voor alle landen van het Europees Octrooi Verdrag) en krachtens een geldig Japans octrooi exclusief rechthebbende op een kopieermachine. Pieters wordt met het volgende geconfronteerd:

1. De Jong importeert in Nederland de geoctrooieerde kopieermachines uit Japan die aldaar door de heer Pieters zelf in het verkeer zijn gebracht;
2. Henk heeft al vanaf de zomer van 2011 onder het octrooi vallende machines in het geheim gefabriceerd en biedt die machines sinds vorige week ter verkoop aan.

Vraag 9 

Kan Pieters zich tegen de handelwijze van De Jong en/of Henk met succes verzetten?

Casus VI

Slurp BV is houder van het geldige en bekende Beneluxmerk ‘BoomBoomPow’. Het merk is in 2012 ingeschreven voor energydrank. Sinds vorige week gebruikt Bonzo BV het teken ‘BoomBoomPow’ voor hondenvoer waar je hond een echte oppepper van krijgt. Het hondenvoer wordt in alle grote supermarkten in Nederland verkocht.

Vraag 10 

Kan Slurp BV zich tegen het gebruik door Bonzo BV van het teken ‘BoomBoomPow’ met succes verzetten?

Casus VII

Michiel heeft een ongevallenverzekering afgesloten bij verzekeraar Studentverzekerd, uit hoofde waarvan bij zijn invaliditeit als gevolg van een ongeval een vast bedrag van € 100.000 zal worden uitgekeerd. Michiel raakt invalide wanneer hij op de skipiste omver gesnowboard wordt door Liesje, die pas net op les zit. Liesje heeft voor haar skivakantie een aansprakelijkheidsverzekering afgesloten bij Datzo. Michiel spreekt Studentverzekerd aan tot betaling van € 100.000. Studentverzekerd weigert uitkering, omdat gebleken is dat Michiel bij het sluiten van de verzekering in het door Studentverzekerd ter invulling overgelegde vragenformulier de vraag of Michiel aan HIV lijdt, in strijd met de waarheid ontkennend heeft beantwoord. Studentverzekerd zou bij kennis van de ware stand van zaken geen verzekering hebben gesloten.

Vraag 11 

Is Studentverzekerd gehouden tot uitkering aan Michiel? Zo ja, tot welk bedrag? Zo nee, waarom niet?

Vervolg casus VII

Stel dat ongeacht uw antwoord op vraag 11 Studentverzekerd € 100.000 uitkeert aan Michiel. Uit het politieonderzoek is gebleken dat het ongeval volledig te wijten is aan de schuld van Liesje.

Vraag 12

Kan Studentverzekerd ter zake van het door hem uitgekeerde bedrag met succes verhaal nemen op Datzo?

Casus VIII

Advocaatje BV heeft een vordering op Mobileshop BV van € 2.000 wegens hulp bij het opstellen van een gerechtelijk verzoekschrift voor Mobileshop BV. Voorts heeft Advocaatje BV een opeisbare vordering op Y van € 3.000 uit hoofde van een gevoerde verdediging in de rechtszaal wegens aansprakelijkheid. Het bestuur van Mobileshop BV erkent het bestaan van de schulden aan Advocaatje BV. Sinds geruime tijd verkeert Mobileshop BV in financiële problemen. Zij heeft onvoldoende middelen om deze schulden te voldoen.

Vraag 13

Kan Advocaatje BV met succes het faillissement van Mobileshop BV bewerkstelligen?

Vervolg casus VIII

Stel dat na verloop van tijd het faillissement van Mobileshop BV wordt uitgesproken. De curator van Mobileshop BV geeft boekhouder de heer Vermeulen de opdracht om de administratie van Mobileshop BV te ordenen. De kosten die hiermee gemoeid zijn, bedragen € 2.000.

Vraag 14 

Wat is de kans op voldoening van de schulden aan Advocaatje BV en Vermeulen indien de r-c in een beschikking heeft besloten tot een vereenvoudigde afwikkeling van het faillissement van Mobileshop BV?

Casus IX

W&E BV wordt op aanvraag van Coole Kleding BV (een toeleverancier) op 3 april 2015 failliet verklaard. W&E BV dreef een grote kledingwinkel. In het faillissement van W&E BV komen de volgende crediteuren met de volgende, door de curator erkende, vorderingen op:

• Fiscus: een vordering van € 30.000 wegens omzetbelasting;

• Coole Kleding BV: een vordering van € 1.000 wegens aanvraagkosten faillissement;

• Coole Kleding BV: een vordering van € 22.000 wegens geleverde producten;

• Michelle: een vordering van € 2.000 wegens achterstallig loon over de maanden februari en maart 2015.

De curator gaat na verloop van tijd over tot verkoop van de tot de faillissementsboedel behorende goederen. Deze brengen, na aftrek van de kosten van executie en vereffening, € 42.000 op.

Vraag 15 

Geef, onder verwijzing naar de relevante wetsbepalingen, aan hoe en in welke rangorde het beschikbare bedrag van € 42.000 over de genoemde schuldeisers zal worden verdeeld.

Casus X

De Boer is eigenaar van een badkamerbedrijf. De Boer verkoopt en levert in maart 2015 een nieuwe badkamer ter waarde van € 15.000 voor € 10.000 aan zijn buurman Opdam. De Boer gaat van dat geld meteen op wereldreis waarbij hij de volledige € 10.000 uitgeeft. Eind april 2015 is het geld op en keert De Boer terug. De Boer wordt in mei 2015 failliet verklaard. De curator roept door middel van een buitengerechtelijke verklaring met succes de nietigheid in van de tussen De Boer en Opdam in maart 2015 gesloten overeenkomst. De keuken is nog niet ingebouwd, maar staat nog in dozen in de garage van Opdam.

Vraag 16 

Welke rechtsgevolgen heeft de actie van de curator voor de boedel en voor Opdam?

Antwoordindicatie

Vraag 1

Activa Passiva

Activa 475.000 Eigen vermogen:

Gestort kapitaal 510.000

Herwaarderingsreserve 50.000

Verlies -/- 160.000

Vreemd vermogen :

Schuld aan de bank 75.000

---------- ----------

475.000 475.000

(De kern van het ondernemingsrecht H3.3 Enige balans- en kapitaalbegrippen)

Vraag 2

Ingevolge art. 2:99 lid 2 BW kan een besluit tot intrekking slechts betreffen alle aandelen van een soort. Dit betekent dat het besluit tot intrekking tot gevolg heeft dat het geplaatste kapitaal na intrekking lager is dan het voorgeschreven minimumkapitaal (art. 2:67 lid 2 BW). Het besluit tot intrekking is om deze reden nietig op grond van art. 2:14 lid 1 BW.

(De kern van het ondernemingsrecht H8.3 Vermindering van het aandelenkapitaal)

Vraag 3

Het ontslagbesluit is vernietigbaar op grond van art. 2:15 lid 1, onder a BW, nu Maarten niet is opgeroepen (art. 2:223 BW) resp. Maarten niet in de gelegenheid is gesteld gebruik te maken van zijn raadgevende stem (art. 2:227 lid 7 BW). Het besluit is eveneens vernietigbaar op grond van art. 2:15 lid 1, onder b BW, wegens schending van het beginsel van hoor en wederhoor.

(De kern van het ondernemingsrecht H5.4 Nietigheid en de nietigheid van besluiten)

Vraag 4

De omstandigheid dat Tom en Pepijn mogelijk onbehoorlijk resp. onrechtmatig hebben gehandeld jegens BV Snacky, houdt niet (zonder meer) in dat zij ook onrechtmatig hebben gehandeld jegens Maarten (vergelijk HR Poot/ABP). Voor persoonlijke aansprakelijkheid van Tom en Pepijn is vereist dat zij jegens Maarten een specifieke zorgvuldigheidsnorm hebben geschonden. Zo dit al het geval is, is dit voor Maarten zeer lastig te bewijzen.

(De kern van het ondernemingsrecht H7.3 Externe aansprakelijkheid)

Vraag 5

De statutaire goedkeuringsregeling is geschonden. Dit betekent dat de overdracht ongeldig is (zie art. 2:195 lid 4 BW) en dat geen eigendomsovergang plaatsvindt. Ludo is geen aandeelhouder geworden.

(De kern van het ondernemingsrecht H4.1 Aandeelhouderschap bij een bv)

Vraag 6

De stichting kan niet met succes worden aangesproken. Zij is niet gebonden aan de overeenkomst, omdat Julie niet individueel vertegenwoordigingsbevoegd is (art. 2:292 lid 2 BW).

(De kern van het ondernemingsrecht H6.4 Vereniging, cooperatie en stichting)

Vraag 7

Omdat de VOF niet is ingeschreven in het handelsregister, worden Jules en Joop geacht onbeperkt vertegenwoordigingsbevoegd te zijn; zie art. 29 WvK. Doe het zelf kan zowel Jaap, Jules en Joop aanspreken (ieder voor het geheel), als het gemeenschappelijk vermogen. NB: Doe het zelf, die onkundig is van de afspraak, wordt beschermd, zie art. 25 lid 1 Hrgw 2007.

(De kern van het ondernemingsrecht H6.5 Maatschap, vof en cv)

Vraag 8

De volledige vertegenwoordigingsbevoegdheid van Jaap impliceert dat hij ook bestuursbevoegd is (of: niet gegeven is dat de bestuursbevoegdheid van Jaap is beperkt, dus is hij op grond van art.7A:1676 BW bestuursbevoegd). Dit betekent dat Jaap voor rekening van de VOF mag handelen en de koopprijs kan verhalen op het gemeenschappelijk vermogen.

(De kern van het ondernemingsrecht H5.6 Maatschap, vof en cv)

Vraag 9

Wat betreft De Jong: ja, want de goederen zijn met toestemming buiten de EER in verkeer gebracht en dus is het octrooirecht van Pieters niet uitgeput (art. 53 lid 5 ROW). Wat betreft Henk: nee, want het recht van voorgebruik is hier van toepassing (art. 55 ROW).

(Bescherming van de intellectuele eigendom H3.25; H3.26; H3.29)

Vraag 10

Bonzo BV gebruikt het teken ter onderscheiding van waren. Omdat het gaat om niet soortgelijke waren is art. 2.20 lid 1 sub c BVIE van toepassing. Er is sprake van een bekend merk, overeenstemmende tekens en aantasting kooplust opwekkend vermogen/afbreuk doen aan reputatie. Slurp BV kan dus met succes optreden tegen Bonzo BV.

(Bescherming van de intellectuele eigendom H5.52; H5.53)

Vraag 11

Michiel heeft jegens Studentverzekerd zijn mededelingsplicht ex art. 7:928 BW geschonden. Omdat Studentverzekerd bij kennis van de ware stand van zaken geen verzekering zou hebben gesloten, kan hij uitkering weigeren; zie art. 7:930 lid 4 BW.

(Hoofdzaken verzekeringsrecht H1.9, Blz. 16-23)

Vraag 12

Nee. De ongevallenverzekering betreft een sommenverzekering. Studentverzekerd wordt niet gesubrogeerd (art. 7:962 BW).

(Hoofdzaken verzekeringsrecht H2.11. Blz. 80-84)

Vraag 13:

Nee, er is niet voldaan aan het vereiste van pluraliteit van schuldeisers. N.B. pluraliteit van schulden is niet voldoende.

(Insolventie H3.21 Blz. 65-66)

Vraag 14

De pre-faillissementsvorderingen van Advocaatje BV zijn concurrente vorderingen. Zij zullen niet worden voldaan; art. 137a jo. art. 137d lid 4 Fw. Doordat de curator opdracht heeft gegeven aan Vermeulen om de administratie te ordenen, is een boedelschuld ontstaan. (N.B. de wil van de curator is er immers op gericht dat deze schuld ontstaat). Boedelschulden worden in geval van een vereenvoudigde afwikkeling geheel voldaan.

(Insolventie H3.19 Blz. 55)

Vraag 15

Rangorde: 1. Coole Kleding BV: € 1.000 (art. 3:288 sub a BW jo art. 21 lid 2 Inv jo. art. 3:281 lid 2 BW) 2. Fiscus: € 30.000 (art. 21 leden 1 en 2 Inv) 3. Michelle: € 2.000 (art. 3:288 sub e BW jo. art. 3:281 lid 2 BW) 4. Coole Kleding BV: wordt als concurrent schuldeiser batig gerangschikt voor restant: € 9.000

(De kern van het ondernemingsrecht H5)

Vraag 16

Het inroepen van de actio pauliana (art. 42 Fw) heeft tot gevolg dat Opdam de badkamer moet teruggeven aan de curator; zie art. 51 lid 1 Fw. Opdam heeft een concurrente vordering; zie art. 51 lid 3 Fw. De boedel is namelijk niet gebaat (omdat de koopsom niet in de boedel is gevloeid).

(Insolventie H4.23 en H4.24)