Open vragen

Vraag 1a

U wordt geconfronteerd met een evident onrechtvaardige wettelijke bepaling. U bent dan ook niet van plan deze bepaling te gehoorzamen.

Hoe zou u uw argument om niet te gehoorzamen kunnen vormgeven op basis van Radbruch (zoals weergegeven in de tekst van Hart)?

Vraag 1b

Hoe zou u uw argument om niet te gehoorzamen kunnen vormgeven op basis van Hart?

Vraag 2a

Hart bespreekt in zijn tekst een zaak die speelde in het naoorlogse Duitsland. Een vrouw wilde van haar man af en had hem aangegeven bij de bevoegde instanties vanwege het beledigen van Hitler. Dit was strafbaar in Nazi-Duitsland. De man werd ter dood veroordeeld (maar uiteindelijk naar het front gestuurd). Als het gaat om het bestraffen van de vrouw na de Tweede Wereldoorlog bespreekt Hart drie juridische mogelijkheden.

Welke mogelijkheden zijn dit?

Vraag 2b

Welke mogelijkheid werd gebruikt in Duitsland en op welke denker was dit geïnspireerd?

Vraag 2c

Welke mogelijkheid heeft de voorkeur van Hart en waarom?

Vraag 3

Dworkin verdedigt in zijn tekst de “moral reading” van de constitutie. In de voorgeschreven teksten (inclusief die van Dworkin zelf) zijn verschillende alternatieven voor deze “moral reading” te vinden. Noem drie alternatieven en leg ze nauwkeurig uit.

Antwoordindicatie

Vraag 1a

De wet is geen recht, want in strijd met fundamentele morele principes, dus ik hoef niet te gehoorzamen. 

Vraag 1b

De wet is wel recht, maar de gehoorzaamheidsplicht aan een wet is iets anders (namelijk: een zaak van het geweten), dus ik schort, vanwege het immorele karakter van de wet, mijn gehoorzaamheidsplicht op. 

NB analytisch belangrijk: dit gaat over de situatie waarin je op het moment zelf – bijvoorbeeld in WOII – moet besluiten of je een evident onrechtvaardige wettelijke bepaling al dan niet gehoorzaamt.

Vraag 2a

1. De wet op basis waarvan de vrouw de man aangaf onwettig verklaren.
2. De vrouw ongestraft laten.
3. Een wet met terugwerkende kracht aannemen, het feit daarin strafbaar stellen, en op basis daarvan de vrouw straffen. 

Vraag 2b

In Duitsland werd gekozen voor de eerste mogelijkheid. Het denken van Radbruch lag daaraan ten grondslag. 

Vraag 2c

De derde mogelijkheid heeft de voorkeur van Hart; het zou eerlijk het dilemma blootleggen waarmee het recht geconfronteerd wordt in deze situatie: de vrouw ongestraft laten of het offeren van een “zeer kostbaar moreel principe dat onderdeel is van de meeste rechtssystemen”. 

NB analytisch belangrijk: dit gaat over de situatie na WOII: een persoon heeft gehandeld op basis van een evident onrechtvaardige wettelijke bepaling waarvan je nu moet besluiten of je die persoon daar achteraf voor mag straffen.

Vraag 3

1. Learned Hand: interpretatie van de constitutie door de volksvertegenwoordiging; de rechter mag alleen ingrijpen als het nodig is voor het “overleven” van de overheid, d.w.z. bij conflict tussen de andere staatsmachten (uitvoerend en wetgevend). 
2. Judicial passivity: de rechter interpreteert de constitutie, maar moet daarbij wel zo terughoudend mogelijk zijn en in principe de democratisch gekozen organen van de overheid volgen
3. Originalism: de rechter interpreteert de constitutie, maar zou dat moeten doen zoals de Framers dat zelf ook zouden doen (de rechter volgt dus de uitleg die de Framers aan hun eigen woorden zouden geven) 
4. “de juiste balans” vinden tussen individuele rechten en de wil van de meerderheid (Dworkin merkt op dat het wel altijd vaag blijft hoe die balans er dan precies uitziet)