Wat zijn de bouwstenen van relaties? - BulletPoints 1

• Intieme relaties verschillen van meer oppervlakkige en casual relaties op zeven verschillende manier: in kennis, onderlinge afhankelijkheid, zorg, vertrouwen, responsiviteit, wederkerigheid en inzet. Mensen hebben een interne behoefte om erbij te horen in intieme relaties, wat erin resulteert dat we regelmatig sociaal contact willen met degene waarmee we ons verbonden voelen.
• De laatste tientallen jaren zijn er dramatische veranderingen geweest in de culturele context waarin we onze intieme relaties vormgeven. De normen die onze intieme relaties beïnvloeden zijn dus veranderlijk en verschillen van de normen die vorige generaties hadden. De opkomst van technologie, het individualisme en economische veranderingen liggen ten grondslag aan veranderende normen.
• Ieder mens wordt gekenmerkt door een globale oriëntatiestijl ten opzichte van relaties. Dit noemen we de hechtingsstijl. Bartholomew (1999) heeft in onderzoek voorgesteld dat er vier verschillende hechtingsstijlen zijn: een veilige, een preoccupied, een angstige en een afwijzende hechtingsstijl. Deze vier hechtingsstijlen zijn vandaag de dag meestal nog altijd leidend.
• Menselijke karaktereigenschappen verschillen in extreme mate. Normaalverdelingen beschrijven de frequenties waarin bepaalde niveaus van een bepaalde karaktereigenschap voorkomen in groepen mensen. De meeste mensen vallen zo rond de gemiddelde waarde van de normaalcurve. We kunnen de verschillen tussen mannen en vrouwen bestuderen door de normaalcurves van mannen en vrouwen over elkaar heen te leggen en de overlap te onderzoeken.
• Sekseverschillen refereren naar de biologische verschillen tussen mannen en vrouwen die het directe gevolg zijn van fysieke verschillen. Aan de andere kant refereren genderverschillen naar sociale en psychologische verschillen die het gevolg zijn van vorming door cultuur en opvoeding.
• Persoonlijkheid heeft ook een grote invloed op de manier waarop mensen hun relaties vormgeven tijdens hun levensloop. De centrale vijf karaktereigenschappen beïnvloeden het menselijk gedrag in hun relaties over de levensloop.
• Hechte banden met een ander geven ons support en zorg, maar maken ons ook kwetsbaar als mensen niet loyaal zijn. 
• Culturele invloeden bepalen of geëvolueerde gedragspatronen adaptief zijn of niet. Culturele veranderingen vinden veel sneller en accuter plaats dan evolutie.
• De laatste bouwsteen van relaties betreft de interactie tussen de twee partners in een relatie.
• Er zijn zowel kosten als baten aan een relatie. Toch nemen de meeste mensen wel dit risico, omdat mensen een sociale soort zijn en andere mensen nodig hebben in hun leven.

Welke onderzoeksmethoden kunnen we gebruiken om intieme relaties te bestuderen? - BulletPoints 2

• Vandaag de dag maken relatiewetenschappen veel gebruik van diverse steekproeven, bestuderen ze verschillende soorten relaties, bestuderen ze deze relaties longitudinaal, bestuderen ze zowel de prettige als de onprettige aspecten van relaties, maken ze gebruik van verfijnde technologieën en bestuderen ze relaties in de natuurlijke setting. 
• De eerste stap in een wetenschappelijk onderzoek is het formuleren van een geschikte onderzoeksvraag.
• Relatieonderzoekers recruteren participanten op twee verschillende manieren: Ze verzamelen een gemak-steekproef of een representatieve steekproef om deel te nemen aan het onderzoek.
• Een onderzoeksdesign kan ofwel correlationeel zijn of experimenteel.
• We kunnen op verschillende manieren data verkrijgen in een wetenschappelijk onderzoek: door middel van zelfrapportages, observationele metingen, fysiologische metingen en archiefonderzoek.
• Relatiewetenschappen zijn onlosmakelijk verbonden met een constante zorg om het welzijn van de participanten in een onderzoek.
• Statistische analyses kunnen door middel van de berekening van de significantie de waarschijnlijkheid bepalen dat resultaten per ongeluk zijn gevonden.

Wat is de functie van aantrekkingskracht? - BulletPoints 3

• Een theorie over aantrekkingskracht stelt dat interpersoonlijke aantrekkingskracht ontstaat wanneer iemands aanwezigheid voor ons belonend werkt. We onderscheiden twee soorten beloningen: directe beloningen en indirecte beloningen.
• Meestal zijn relaties belonender voor ons als de mensen in de relatie zowel fysiek als psychologisch gezien nabij elkaar zijn. Proximiteit bepaald in eerste plaats al hoe makkelijk we onze partner ontmoeten. Over het algemeen ontstaan de meeste relaties en vriendschappen tussen mensen die dichtbij elkaar wonen en/of leven.
• Fysiek aantrekkelijke personen zijn vaak interessante en sociale personen met succes in zowel hun professionele als in hun privéleven. We kunnen vaststellen dat mensen allemaal ongeveer dezelfde richtlijnen hebben bij de beoordeling van schoonheid van een ander persoon. Relatiewetenschappers zijn overtuigd van het feit dat fysieke aantrekkingskracht een evolutionaire basis heeft. 
• De potentiële wenselijkheid om partner te worden hangt af van de wisselwerking tussen iemands fysieke aantrekkelijkheid en de waarschijnlijkheid dat diegene jou zal accepteren als partner.
• Similariteit, dus de mate waarin een partner op ons lijkt, is een grote factor in aantrekkingskracht, alhoewel hier ook uitzonderingen op bestaan. Complementariteit verwijst naar gedrag in een partner dat een goede match vormt met ons eigen gedrag. Complementariteit is een grote factor in het ontstaan van aantrekkingskracht.
• Wereldwijd gezien kunnen we drie factoren of thema's onderscheiden waar we naar op zoek zijn in onze zoektocht naar een partner: warmte en loyaliteit, aantrekkingskracht en vitaliteit, en status en middelen. Mannen en vrouwen hebben over het algemeen soortgelijke wensen en afknappers in hun partners.

Welke rol speelt sociale cognitie binnen intieme relaties? - BulletPoints 4

• De beoordeling en mening die we vormen van anderen na een korte eerste ontmoeting heeft een enorm blijvende kracht. Stereotypes beïnvloeden ons automatisch en vaak onbewust. De bevestigingsbias is het verschijnsel dat mensen zoeken naar informatie die hun eerste indruk van een ander bevestigen en niet focussen op de informatie die hun eerste indruk van iemand ontkracht.
• Eén manier waarop we optimistische percepties van onze partners hebben is door hun deugden enorm te benadrukken en hun fouten te minimaliseren. Attributies wijzen de oorzaak van een gebeurtenis aan, benadrukken de invloed van sommige factoren en minimaliseren de invloed van andere factoren. We kunnen interne factoren of externe factoren aanwijzen als oorzaak van een gebeurtenis. Het actor/observer effect is het verschijnsel dat mensen verschillende interpretaties geven aan hetzelfde gedrag, afhankelijk van of hun partner het doet of zij zelf. Onze percepties van huidige gebeurtenissen in onze relaties worden ook beïnvloedt door onze herinneringen van gebeurtenissen uit het verleden. Mensen gaan hun relatie in met vastsstaande ideeën over hoe relaties werken of zouden moeten werken. Zelf-vervullende profetieën geven ons een voorbeeld van de kracht van perceptie: gebeurtenissen vinden plaats puur en alleen doordat mensen verwachten dat ze plaats zullen vinden. Ons zelf-concept betreft al onze overtuigingen en gevoelens over onszelf. Impliciete overtuigingen zijn niet-intentionele en automatische associaties die onze oordelen en meningen beïnvloeden.
• Indruk-management is het verschijnsel waarbij mensen onbewust of bewust de indrukken die anderen van ons hebben proberen te beïnvloeden. Er bestaan verschillende strategieën van indruk-management: ingratiatie, zelf-promotie, intimidatie en supplicatie.
• Onze percepties van onze partner zijn niet volledig representatief voor wie onze partners daadwerkelijk zijn. Wanneer accurate percepties van je partner je stress opleveren, ben je gemotiveerd op inaccurate percepties van je partner aan te nemen.

Welke rol heeft communicatie binnen een intieme relatie? - BulletPoints 5

• De interpersoonlijke kloof is de ruimte waarin de intenties van de zender verschillen van het effect op de ontvanger.
• Nonverbale communicatie dient vitale functies in een mensenleven, zoals het verstrekken van informatie, het reguleren van interacties en het bepalen van de soort van relatie die twee mensen met elkaar hebben. Nonverbale communciatie bestaat uit verscheidene onderdelen: gezichtsuitdrukkingen, staargedrag, lichaamsbeweging, aanraking, interpersoonlijke afstand, reuk, parataal en een mix van deze verschillende factoren. Ongelukkige echtgenoten of echtgenotes, maar voornamelijk mannen, zijn over het algemeen niet goed in nonverbale communicatie.
• De mate van zelfonthulling vormt een essentieel onderdeel van de intimiteit binnen een relatie. Volgens de sociale penetratie theorie werkt het zo dat hoe meer een relatie zich ontwikkelt, hoe breder en dieper de communicatie tussen de partners wordt. Mannen leunen vaker op vrouwen voor emotionele warmte en intimiteit dan vrouwen op mannen leunen hiervoor; omdat vrouwen onderling ook veel intimiteit en openheid hebben in communicatie. Vrouwen zijn expressiever in verbaal taalgebruik, en mannen zijn vaak instrumenteler in hun verbaal taalgebruik.
• Miscommunicatie kan binnen een intieme relatie op verschillende manieren voorkomen. Het is belangrijk om op een actieve en respectvolle manier met je partner te spreken en naar hem of haar te luisteren.

Hoe speelt onderlinge afhankelijkheid een rol in intieme relaties? - BulletPoints 6

• Onderlinge afhankelijkheid, oftewel 'interdependency', vindt plaats wanneer we anderen nodig hebben en zij ons nodig hebben om een bepaald interpersoonlijk doel te kunnen bereiken.
• Sociale uitwisseling houdt in dat elke partner in een relatie iets wil en iets kan bieden aan zijn of haar partner. Opbrengsten zijn de belonende aspecten van een relatie en kosten zijn de straffende componenten van een relatie. De netto winst van een interactie, dus de opbrengsten min de kosten, noemen we de uitkomst van een relatie. Wanneer de uitkomsten die mensen verwachten hoger uitvallen dan hun vergelijkingsniveau voor alternatieven, hebben mensen het idee dat ze niet beter kunnen krijgen en afhankelijk zijn van hun partner.
• De mate waarin onze relatie benadering en vermijding kent, bepaalt de tevredenheid met de relatie. Het zelf-expansie model van menselijke motivatie stelt dat we ons aangetrokken voelen tot relaties die onze interesses, vaardigheden en ervaringen verrijken.
• Het relationele turbulentie model stelt dat nieuwe relaties vaak te maken krijgen met een tijdelijke opleving waarin partners moeten wennen aan hun nieuwe status als een getrouwd stel. Na deze tijdelijke opleving gaat de tevredenheid met het huwelijk meestal naar beneden tijdens de eerste jaren van het huwelijk.
• Uitwisselingsrelaties worden geleidt door een directe vervulling van gunsten, terwijl bij gemeenschappelijke relaties de focus ligt op onbaatzuchtigheid. Volgens de eerlijkheidstheorie, ofwel de equity theorie, hebben mensen een hekel aan oneerlijkheid.
• Toewijding verwijst naar het verlangen om een relatie voort te zetten, en de bereidheid om de relatie te onderhouden. Het investeringsmodel stelt dat tevredenheid, de kwaliteit van de alternatieve opties en de mate waarin een persoon heeft geïnvesteerd in een relatie van invloed zijn op de toewijding.

Hoe ontwikkelen vriendschappen zich? - BulletPoints 7

• Onze vriendschappen vormen een bron van plezier en ondersteuning. Hechte vriendschappen zijn oprechte en intieme relaties tussen mensen met affectie, vereniging en gezelschap. Vriendschappen verschillen van onze romantische relaties in de zin dat ze minder intiem zijn en minder toewijding kennen. Vriendschappen worden gekenmerkt door verschillende factoren: respect, vertrouwen, kapitalisatie, sociale ondersteuning en responsiviteit.
• Over de levensloop heen veranderen vriendschappen enorm in kwaliteit en in kwantiteit.
• Vriendschappen tussen vrouwen kennen meestal een hoge mate van emotioneel delen en zelfonthulling. Vriendschappen tussen mannen gaan vaak meer over gedeelde activiteiten, kameraadschap en competitie. Daarnaast bestaan er enkele individuele verschillen in vriendschap.
• Verlegenheid en eenzaamheid kunnen leiden tot moeilijkheden in het proces van het vormen van vriendschappen.

Hoe ontwikkelt liefde en wat is de functie ervan? - BulletPoints 8

• Verschillende samenlevingen hebben door de geschiedenis heen hele variërende perspetieven op liefde gehad. Pas heel recentlijk wordt liefde geassocieerd met een huwelijk. Onze perspectieven op liefde zijn in vier verschillende dimensies enorm veranderlijk geweest door de geschiedenis heen: culturele waarde, seksualiteit, seksuele oriëntatie en huwelijksstatus. 
• De driehoekige theorie van liefde onderscheid intimiteit, passie en toewijding als de drie componenten van een relatie. Verschillende combinaties van deze drie factoren leiden tot acht verschillende mogelijkheden van soorten relaties: non-liefde, leuk vinden, uitzinnige liefde, lege liefde, romantische liefde, kameraad liefde, dwaze liefde en consumerende liefde. We onderscheiden zes thema's van liefdeservaringen die gecorreleerd zijn met de verschillende liefdesrelaties: eros, ludus, storge, mania, agape en pragma. Het zelfexpansie model van Aron en Tomlinson (2019) stelt dat liefde ervoor zorgt dat onze zelf-concepten groeien en veranderen op het moment dat onze partner ons nieuwe ervaringen en rollen brengt in het leven.
• De twee-factor theorie van gepassioneerde liefde stelt dat onze gedachtes en overtuigingen verantwoordelijk zijn voor opwinding.
• Liefde is wereldwijd gezien vaak erg hetzelfde en wordt op eenzelfde wijze ervaren. Desondanks zijn er wel individuele en culturele verschillen in de liefde.
• Romantiek en passie gaan over fantasie, nieuwigheid en opwinding, en elk van deze factoren neemt af naarmate je iemand langer kent.

Hoe speelt seksualiteit een rol binnen intieme relaties? - BulletPoints 9

• De dubbele standaard van seks beschrijft hoe we het seksuele gedrag van vrouwen veel meer veroordelen dan dat van mannen: Mannen die veel bedpartners hebben gehad vinden we stoer, terwijl we vrouwen die veel bedpartners hebben gehad zien als sletterig. 
• Extradyadische seks betreft alle seks die mensen buiten hun relatie met iemand anders hebben zonder de toestemming van hun partner. Mensen kunnen ook doen aan swingen, polyamorie of een open relatie hebben.
• Weigering van condoomgebruik wordt beïnvloed door een onderschatting van het risico, het nemen van foute beslissingen, pluralistische onwetendheid, oneerlijke verdeling van macht, educatie over seksuele onthouding, een lage zelf-controle en zorgen om een verminderde intimiteit of plezier door het gebruik van een condoom.
• De beste seks ontstaat door benaderende doelen en vervuld onze basisbehoeftes van autonomie, competentie en betrokkenheid. Goede communicatie kan mispercepties van seksuele instemming voorkomen wanneer onze partner eigenlijk niet wil vrijen. Partners die tevreden zijn met hun seksleven zijn over het algemeen ook meer tevreden met hun relatie.
• Verschillende vormen van seksuele druk en het hieruit resulterende gedrag kunnen we categoriseren in vier verschillende typen seksuele dwang.

Hoe spelen stress en spanning een rol in intieme relaties? - BulletPoints 10

• We ervaren in onze relaties met anderen een zekere mate van afwijzing en een zekere mate van accepatie. De balans tussen deze twee factoren informeert ons over onze relatiewaarde. We onderscheiden een spectrum variërend van actieve inclusie, naar passieve inclusie, maximale inclusie, naar ambivalentie, naar passieve exclusie, naar actieve exclusie tot aan maximale exclusie. Een dale waargenomen relatiewaarde noemen we een relatie devaluatie.
• Ostracisme verwijst naar de situatie waarin mensen worden genegeerd door hun omgeving. Soms is deze 'stilte behandeling' intentioneel, bedoeld om je partner te straffen of een confrontatie te vermijden.
• Reactieve jaloezie vindt plaats wanneer mensen jaloers worden op een wezenlijke bedreiging. Wantrouwende jaloezie vindt plaats wanneer we vermoeden dat onze partner zich misdragen heeft, maar hier nog geen zekerheid over hebben. Mannen zijn meer dan vrouwen geneigd om seksueel overspel als vervelender te ervaren dan emotioneel overspel.
• Deceptie verwijst naar intentioneel gedrag dat de impressie creëert bij de ontvanger dat de bedrieger expres niet eerlijk tegen hem of haar is. Intieme partners hebben gedetailleerde kennis van elkaar, maar hebben aan de andere kant ook last van de vertrouwen bias waardoor ze veronderstellen dat hun partner altijd eerlijk tegen hun is.
• Bedrog bestaat uit alle kwetsende gedragingen die we niet verwachten van de mensen die we vertrouwen.
• Vergiffenis houdt in dat we het recht opgeven om anderen terug te pakken en te straffen voor hun wangedrag. Vergiffenis is een goede strategie op het moment dat onze partner maar zelden een misstap begaat, maar kan ontzettend schadelijk zijn voor ons zelfrespect wanneer onze partner een patroon heeft van liegen en bedriegen.

Wanneer ontstaat conflict en hoe speelt het een rol in onze intieme relaties? - BulletPoints 11

• Interpersoonlijk conflict ontstaat wanneer mensen iets wat ze willen moeten opgeven door de invloed van hun partner. De frequentie van conflict binnen een relatie wordt geassocieerd met de mate waarin de partners in een relatie hoog scoren op negatieve emotionaliteit en laag scoren op vriendelijkheid
• We onderscheiden vier verschillende categorieën van gebeurtenissen die conflict kunnen veroorzaken: kritiek, onlegitieme eisen, afwijzing en cumulatieve irritaties. 
• We onderscheiden vier verschillende reacties op ontevredenheid in intieme relaties: Uiten, loyaliteit, verwaarlozing en weggaan. Accomodatie vindt plaats wanneer partners met kalmte reageren op de provocatie van hun partner. We onderscheiden vier soorten partnerstellen in termen van hoe ze ruziemaken: bevlogen partners, validators, vermijders en vijandige partners. 
• We onderscheiden vijf verschillende mogelijke uitkomsten waarin een conflict kan eindigen: separatie, dominantie, compromis, een integratieve overeenkomst en structurele verbetering. Ruziemaken kan echter ook heel goed en bevordelijk zijn voor een relatie.

Hoe spelen macht en geweld een rol in sommige relaties? - BulletPoints 12

• Macht verwijst naar de mogelijkheid om het gedrag van anderen te beïnvloeden en hun invloed op ons te weerstaan. We onderscheiden verschillende bronnen van macht. We onderscheiden twee verschillende soorten macht: controle over lot en controle over gedrag. In vrijwel alle relaties hebben beide partners een bepaalde mate van macht over elkaar. Elke partner is voor een gedeelte van de tijd in staat om zijn of haar partner te beïnvloeden. We onderscheiden zes soorten macht: beloningsmacht, dwingende macht, legitieme macht, referente macht, informationele macht en expert macht.
• De specifieke invloedstactieken die mensen gebruiken kunnen direct of indirect zijn, en tweezijdig of eenzijdig. We onderscheiden verschillende elementen van gelijkheid in intieme relaties: relatieve status, aandacht vorode ander, patronen van accomodatie en welzijn.
• We onderscheiden drie verschillende type geweld die kunnen voorkomen binnen een romantische relatie: situationeel partnergeweld, intiem terrorisme en gewelddadig verzet. Vrouwen en mannen zijn even waarschijnlijk om situationeel partnergeweld te plegen, maar intiem terrorisme heeft vaker een man als dader
• Er bestaan factoren die geweld kunnen aanjagen maar ook factoren die geweld kunnen voorkomen.

Wanneer eindigt een relatie en hoe gaan wij hiermee om? - BulletPoints 13

• Echtscheidingen komen tegenwoordig steeds vaker voor. Hoge verwachten van het huwelijk, werkzaamheid van de vrouw, de opkomst van individualisme, geen-fout echtscheidingsbeleid en samenwonen voor het huwelijk zijn factoren die een rol spelen bij de vermeerdering van echtscheidingen.
• Levinger's barrière model, Karney's en Brabury's kwetsbaarheid-stress-adaptatie model, voortdurende dynamieken, de sociale context van partners, de persoonlijke percepties en een verdere variatie van maatschappelijke, relationele, demografische en persoonlijke factoren hebben een perspectief op of beïnvloeden de waarschijnlijkheid van een echtscheiding.
• Volhardende indirectheid is de meest gebruikte strategie om het uit te maken met je partner. Baxter (1984) stelde dat een breakup op een directe of indirect manier kan gaan en georiënteerd op de ander of op onszelf
• Sterke emoties spelen vaak op tijdens een breakup. Deze emoties zijn echter niet zo intens als dat we van tevoren verwachten en ze houden ook niet voor eeuwig aan.  Echtscheidingen zijn monumentele gebeurtenissen waar de consequenties nog jaren van voelbaar zullen zijn. Volgens het ouderlijk verlies perspectief zijn kinderen beter af wanneer ze twee ouders hebben die actief zorg voor hen dragen en hebben ze er last van wanneer één ouder door een echtscheiding voor een deel wegvalt. Volgens het ouderlijk stress model doet de kwaliteit en niet de kwantiteit van de opvoeding ertoe voor het welzijn van het kind.

Hoe onderhouden en herstellen we onze intieme relaties? - BulletPoints 14

• Door een beter begrip van intieme relaties worden mensen beter in staat om sommige problemen te voorkomen en andere problemen te overwinnen. Relatie onderhoudsmechanisme zijn strategische acties die mensen kunnen ondernemen om hun partnerschap te behouden.
• Cognitief onderhoudsmechanismen includeren cognitieve onderlinge afhankelijkheid, positieve illusies, waargenomen superioriteit, een gebrek aan aandacht voor alternatieven en een afwijking van verleidelijke alternatieven. 
• Gedragsmatige onderhoudsmechanismen includeren een bereidheid om te offeren, gebed, het Michelangelo fenomeen, accomodatie, zelf-controle, spel, genot, rituelen en vergiffenis.
• Regulier onderhoud helpt om een relatie in een goede conditie te houden.
• Professionele therapeuten kunnen verschillende soorten huwelijkstherapie toepassen: gedragsmatige relatietherapie, cognitieve-gedragsmatige relatietherapie, integratieve gedragsmatige relatietherapie, emotie-gefocuste relatietherapie en inzicht-georiënteerde relatietherapie.