Cognitive vulnerability to depression: A dual process model - Beevers (2005) - Artikel

Introductie

Cognitieve theorieën van kwetsbaarheid voor depressie stellen dat cognitieve factoren oorzaken zijn in de stoornis. In dit artikel wordt er ingegaan op een cognitieve theorie voor depressie, namelijk het duale proces model.

Een algemeen duaal proces model

De meeste duale proces modellen van cognitie hebben drie componenten. Ten eerste is er een associatief verwerkingscomponent. Associatief verwerken is verantwoordelijk voor snelle en moeiteloze informatieverwerking. Informatie dat eerder werd geassocieerd met een bepaalde stimulus wordt weer actief bij het zien van dezelfde stimulus. Vroegere ervaringen vergemakkelijken de verwerking van de huidige informatie. Smith en DeCoster (2000) stellen dat associatieve verwerking geleidt wordt door de overeenkomst tussen de huidige stimulus en opgedane informatie van een vorige stimulus. Onze indruk van een stimulus is een combinatie van wat we zien op dit moment en wat onze eerdere ervaringen ons vertellen. Associatieve verwerking is stabiel en wordt langzaam opgebouwd. Het leren van nieuwe regels gaat automatisch en is niet afhankelijk van aandacht, maar het heeft veel voorkomende ervaringen nodig. Hierdoor kan het sneller verlopen.

Ten tweede is er de reflectieve verwerking. Reflectief verwerken verloopt bewuster, maar langzamer dan associatief verwerking. Het verloopt sequentieel in plaats van parallel. Het kan worden beïnvloed door één enkele ervaring. Het leren van nieuwe regels is afhankelijk van aandacht.

Ten derde is er de vraag wanneer men gebruik maakt van associatief en wanneer van reflectief verwerken. De meeste duale proces modellen zijn het erover eens dat men automatisch gebruik maakt van associatief verwerken. Reflectieve verwerking komt aan bod wanneer de verwachtingen niet uitkomen. Associatieve verwerking is dominant, totdat een onverwachte stimulus aan bod komt, of wanneer associatief verwerken niet leidt tot de beoogde uitkomst. In die gevallen gaat men over op reflectief verwerken. Zelfs wanneer verwachtingen niet uitkomen zijn er gevallen waarin reflectief verwerken niet mogelijk is. Reflectief verwerken kost moeite en als cognitieve middelen gelimiteerd zijn, kan reflectief verwerken worden gestoord.

De wisselwerking tussen associatief en reflectief verwerking is belangrijk voor de regulatie van emoties. Forgas (2000) stelt dat associatieve verwerking gebruikt wordt om een bepaalde emotionele toestand te handhaven, door informatie binnen te halen die congruent is met de huidige emotie. Reflectieve verwerking wordt gebruikt om van emotie te veranderen door informatie binnen te halen die incongruent is met de huidige emotie.

Een duaal proces model voor de cognitieve kwetsbaarheid voor depressie

Er is sprake van een negatieve bias ten opzichte van iemands zelfbeeld tijdens associatieve verwerking. Hierdoor heeft met een cognitieve kwetsbaarheid voor depressie. Er is veel bewijs te vinden dat hoe een persoon denkt over zichzelf veel bijdraagt aan de kwetsbaarheid voor een depressie. Een zelf-schema is een georganiseerde representatie van iemands eerdere ervaringen. Beck (1979) stelde dat kwetsbaarheid voor depressie vergroot wordt wanneer zelf-schemas negatief zijn.

Wanneer iemand een negatieve associatieve verwerking heeft, kan reflectieve verwerking deze negatieve bias nog overkomen. Er zijn minstens drie gevallen waarin associatieve verwerking niet gecorrigeerd wordt. Ten eerste wanneer gebiasde associatieve verwerking de verwachtingen schendt, maar de cognitieve middelen niet aanwezig zijn om over te gaan op reflectieve verwerking. In de afwezigheid van cognitieve belasting kunnen mensen die kwetsbaar zijn voor depressie reflectieve verwerking gebruiken om hun negatieve associatieve verwerking te corrigeren. Echter, wanneer de cognitieve belasting vergroot wordt door middel van tijdsdruk, een concurrerende taak (zoals het onthouden van 6 nummers) of stress, kan er niet teruggevallen worden op reflectieve verwerking. Het resultaat is dat de cognitieve kwetsbaarheid van de persoon zichtbaar wordt.

Ten tweede wanneer gebiasde associatieve verwerking iemands verwachtingen niet schendt en er dus geen noodzaak is voor reflectieve verwerking. Biasde associatieve verwerking triggert reflectieve verwerking niet bij depressieve mensen. Depressieve mensen reageren hetzelfde op functionele en disfunctionele stellingen, terwijl niet-depressieve mensen meer gebruik maken van een reflectieve verwerking wanneer verwachtingen worden geschonden.

En ten derde wanneer gebiasde associatieve verwerking de verwachtingen schendt, maar dat reflectieve verwerking de negatieve gebiasde associatieve verwerking niet adequaat kan aanpassen. Een voorbeeld is zelf-reflectie. Men denkt vaak dat het nadenken over een depressie, zich afvragen waar de symptomen vandaan komen en wat de consequenties van de symptomen zijn helpt bij het overkomen van een depressie. Dit is echter niet zo. Het overdenken van een depressie vergroot de depressie juist.

Onder elk van deze omstandigheden wordt associatieve verwerking niet adequaat gecorrigeerd en ontstaat er dus een cognitieve kwetsbaarheid voor depressie. Als associatieve verwerking ongecorrigeerd blijft ontstaat er een negatieve spiraal, waarin de kwetsbaarheid voor depressie erger wordt. Hoe negatiever men in het leven staat, hoe minder cognitieve middelen aanwezig zijn om over te gaan op reflectief verwerken. Dit duaal proces model legt de nadruk op een negatieve bias over iemands zelfbeeld in associatief verwerken en het onvermogen om reflectieve verwerking toe te passen om zulke biasen te corrigeren.

Ontwikkeling van cognitieve kwetsbaarheid

Associatief verwerken wordt beïnvloedt door de regels die langzamerhand zijn gevormd. Echter, sommige ervaringen kunnen meer invloed hebben voor het vormen van een associatief geheugennetwerk dan andere. Deze ervaringen kunnen worden opgedeeld in vroege ervaringen, affectieve ervaringen en culturele biasen.

De ervaringen die iemand vroeg in zijn/haar leven heeft hebben meer invloed op het vormen van een associatief geheugennetwerk dan ervaringen die iemand later in het leven meemaakt. Een depressie kan zich ontwikkelen bij mensen die juist vroeg in het leven ervaringen hebben meegemaakt die een negatieve invloed hebben op het zelfbeeld van diegene.

Affectieve ervaringen hebben ook een belangrijke rol in het vormen van de associatieve verwerking. Er is bewijs gevonden voor de hypothese dat de associatieve verwerking gecorreleerd is met hersendelen die de emotionele ervaringen reguleert. Dit suggereert dat een negatieve affectieve ervaring veel invloed kan hebben op het associatief verwerken.

Als laatst hebben culturele overtuigingen invloed op de vorming van associatief verwerken. Culturele overtuigingen worden vaak door een hele sociale gemeenschap gedeeld. Mensen die bij een minderheidsgroep horen hebben vaak dezelfde mening als de rest van de gemeenschap. Er is bewijs gevonden dat Afro-Amerikanen en Blanken beiden impliciete vooroordelen hebben tegen Afro-Amerikanen. Afro-Amerikanen hebben een associatieve bias tegen hun eigen ras, omdat ze de negatieve mening van de samenleving hebben overgenomen.

Cognitieve kwetsbaarheid overwinnen

Een duaal proces model geeft enkele manieren waarop men kan corrigeren voor hun cognitieve kwetsbaarheid. Ten eerste kan men verwachtingen aanpassen, zodat negatief gebiasde associatieve verwerking een trigger geeft om over te gaan op reflectief verwerken. Er moeten dan wel de juiste cognitieve middelen aanwezig zijn om over te gaan op reflectief verwerken. Een andere manier is het aannemen van een reflectieve houding en beseffen dat de uitkomst van de associatieve verwerking slechts één perspectief is en niet per sé de waarheid hoeft te zijn. Deze strategieën hebben slechts invloed op de korte termijn. Een ideale strategie zou zijn om associatief verwerken zo te beïnvloeden dat het niet langer een negatieve uitkomst heeft. Het herhaaldelijk overgaan in reflectief verwerken kan de associatieve verwerking veranderen. Dit proces wordt consolidatie genoemd. Consolidatie doet zich voor wanneer een persoon genoeg ervaringen heeft opgedaan met een bepaalde associatie dat deze nieuwe associatie geïntegreerd wordt in het associatieve systeem. Dit proces kan echter weken tot jaren duren. Dit laat zien dat herhaaldelijke blootstelling aan nieuwe associaties nodig is om de resultaten van reflectieve verwerking te consolideren naar associatieve verwerking. Een cognitieve kwetsbaarheid kan dus worden verminderd door herhaaldelijk gebruik te maken van reflectieve verwerking om de bias die ontstaat met associatieve verwerking te corrigeren.

Conclusie

In dit artikel is ingegaan op een duaal proces model voor de cognitieve kwetsbaarheid voor depressie. Dit model legt de nadruk op de wisselwerking tussen twee modellen van informatieverwerking, namelijk een associatief en een reflectief verwerkingsmodel. Associatieve verwerking is een snelle, automatische vorm van informatieverwerking, terwijl reflectieve verwerking langzamer is en meer moeite kost. Er wordt verondersteld dat een negatieve associatieve verwerking, met name over het zelfbeeld, de cognitieve kwetsbaarheid voor depressie vergroot. Er kan echter voor deze bias worden gecorrigeerd door gebruik te maken van reflectieve verwerking als de cognitieve middelen dit toe laten. Daarom wordt een cognitieve kwetsbaarheid voor depressie vooral gezien wanneer de cognitieve middelen deze correctie niet toelaten.

Ongecorrigeerde negatieve associatieve verwerking leidt tot een depressieve stemming. Zoals vastgesteld door Forgas en Ciarrochi (2002) is reflectieve verwerking belangrijk voor het reguleren van depressieve stemmingen. Als er geen sprake is van reflectieve verwerking wordt deze depressieve stemming alleen maar erger.