Join with a free account for more service, or become a member for full access to exclusives and extra support of WorldSupporter >>
HC30: Geschiedenis ADHD
Algemene informatie
- Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?
- In dit college wordt de algemene geschiedenis van de westerse medische traditie en de geschiedenis van ADHD besproken en gediscussieerd
- Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?
- Alle onderwerpen in dit college worden ook behandeld in de literatuur
- Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?
- Er zijn geen recente ontwikkelingen besproken
- Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?
- Er zijn geen opmerkingen over het tentamen gemaakt
- Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?
- Er zijn geen mogelijke vragen behandeld
Westerse medische traditie
Westerse Geneeskunde wordt gelijkgesteld aan de wetenschappelijke Geneeskunde. Sinds de 19e eeuw heeft de Geneeskunde een enorme omslag gemaakt van alfa- naar bètawetenschap. Medische geschiedenis gaat dus eigenlijk altijd over niet-westerse Geneeskunde, m.u.v. één onderdeel: de biomedische wetenschap. De biomedische wetenschap is ongeveer 2 eeuwen oud. De huidige wetenschappelijke blik brengt een risico met zich mee: relationsime → de veelgebruikte modellen zijn niet hetzelfde als de werkelijkheid. De context wordt samengevat in een getal.
Mechanisering:
In de 17e eeuw vond er een wetenschappelijke revolutie plaats. Deze revolutie wordt gekenmerkt door enkele begrippen:
- Dualisme: er zijn 2 totaal verschillende domeinen
- René Descartes
- Materiële en immateriëĺe domein → lichaam en geest
- Scheiding tussen fysica en metafysica → natuurwetenschap van theologie
- Subject-objectscheiding
- Disenchantment
- Onttovering
- Mechanisering van het wereldbeeld
- Natuurwetten konden toegepast worden
- Lichaam-machine
- Deïsme
- God als klokkenmaker → heeft de wereld gemaakt, maar heeft er vervolgens niks meer mee te maken
Dit vormt de opkomst van de moderne opvatting van ziekte → van een onvermijdelijk, onoplosbaar resultaat van zondeval naar een te repareren defect in de machine.
Objectivering en kwantificering:
Vanaf 1850 was het monisme de dominante opvatting:
- Universele wetten
- Alles volgt dezelfde universele natuurwetten
- Alles is van hetzelfde gemaakt
- Tegenstroming voor vitalisme → levende organismen kunnen wel op dezelfde manier als levenloze natuur bestudeerd worden
- Materialisme
Hoewel het monisme tegen het dualisme van Descartes is, vonden tegelijkertijd de volgende ontwikkelingen plaats:
- Versterkte mechanisme/reductionisme
- Studie van objecten
- Geneeskunde werd steeds meer "natuurwetenschap"
- Objectivering en kwantificering
- Meten = weten
- Vertrouwen in cijfers
- Van kwalitatief naar kwantitatief idioom
- Van geluid naar beeld
In de frenologie wordt er gedacht vanuit het materialisme en lokalisme.
Informatisering:
In het heden wordt er gedacht vanuit de ultieme consequentie van het monisme en materialisme. Er wordt gebruik gemaakt van de meest geavanceerde technologie tot nu toe, waarbij er 2 kanten op wordt gedacht:
- Computernetwerken zijn een model voor de hersenen
- Het brein is een model voor computernetwerken
- Bijv. AI
Eind 20e/21e eeuw vond informatisering van het lichaamsbeeld plaats:
- Het inzicht dat een levend organisme dynamischer en interactiever is dan alleen een complexe fysische machine ontstond
- Het immuunsysteem wordt opgevat als een netwerk van communicerende cellen die kunnen leren van en adapteren aan ervaringen
- Er wordt niet alleen op een andere manier over het lichaam gepraat, maar het lichaam wordt ook op een andere manier ervaren
- Dankzij moderne technologieën
Dit had consequenties:
- Het scherm heeft het lichaam van de patiënt vervangen
- De diagnose en soms de behandeling wordt gebaseerd op de afbeelding op het scherm i.p.v. de echte patiënt
- De afbeeldingen op het scherm zijn vaak "beter" dan het echte lichaam
ADHD
Algemene informatie:
ADHD staat voor "Attention-Deficit Hyperactivity Disorder". ADHD wordt, net als depressie of schizofrenie, door medici als een hersenstoornis gezien. Dit is een controversieel onderwerp:
- Critici
- ADHD is alleen maar een extra etiket
- Het is een complot van de farmaceutische industrie en corrupte onderzoekers
- Het ontstaat door onvermogen van ouders en leerkrachten
- Medici, wetenschappers en oudervereniging Balans
- Erg defensief
- Het is een echte hersenziekte: een neurobiologische stoornis die serieus moet worden genomen
Kenmerken van ADHD zijn:
- Hyperactiviteit
- Impulsiviteit
- Aandachtstekort
Vaak worden de symptomen van ADHD bestreden met ritalin. Het gebruik van ritalin neemt enorm toe → er is sprake van een ADHD "epidemie". Dit kan verklaard worden door de "4xM":
- Mode
- Moderne tijd
- Er zijn te veel prikkels
- Medische vooruitgang
- Vroeger kon ADHD niet goed gediagnosticeerd worden
- Medicalisering
Geschiedenis:
Pas in de 20e eeuw werd er voor het eerst gesproken van ADHD:
- 1900: er was voor het eerst systematische aandacht voor ADHD
- Zenuwachtigheid
- Moreel-ethisch defect
- Instabiliteit
- 1930-1960
- Nerveuze kinderen
- Ongedurige kinderen → geen aandacht en relaties kunnen vasthouden
- 1960-1990: iedereen had zijn eigen namen en ziektedefinisties
- Minimal Brain Damage/Dysfunction (MBD)
- Bijv. gebruik van alcohol tijdens de zwangerschap
- Hyperkinetische stoornis
- Hyperactiviteit
- Minimal Brain Damage/Dysfunction (MBD)
- 1980
- ADD: "attention deficit disorder"
- DSM-III: puur beschrijvend
- ADD: "attention deficit disorder"
- 1987-heden
- ADHD
- DSM III-R, IV en V
- ADHD
Mogelijk heeft Hippocrates rond 400 v.C. een ADHD-er beschreven. Hij herkende mensen met:
- Versnelde zintuigelijke waarneming → chaotisch en druk
- Een ziel die snel overstap naar een ander impuls → impulsief
- Minder vasthoudend → ongeconcentreerd
Sommigen zeggen dat ADHD een modeverschijnsel is. Dit wordt weerlegd door te zeggen dat dit dan wel erg lang duurt voor een modeverschijnsel. Echter heeft de omvang en aandacht voor de "ADHD-epidemie" geen precedent, en kan de toename van de daadwerkelijk gestelde diagnoses en medicamenteuze behandeling niet verklaard worden.
Het vergelijken van vroegere en huidige ziekteconcepten is problematisch → er is geen continue ontwikkeling van één en dezelfde ziekte-entiteit. Volgens Henrik Wulff is de indeling van ziekten slechts een weerspiegeling van steeds veranderende verklaringen van de medische wetenschap.
Diagnose:
Volgens experts is ADHD een valide, zinvolle diagnose, maar zijn er nog enkele tekortkomingen:
- Neurobiologisch substraat is onopgehelderd
- Co-morbiditeit
- Arbitraire grens tussen normaal en afwijkend
- Er zijn geen objectieve tests, de diagnose wordt op basis van subjectieve informatie gesteld
- Gebonden aan situatie en maatschappelijke normen
- Geen directe klinische relevantie
Er wordt kritiek gegeven op de diagnose omdat:
- Er inflatie is
- Er gebrek aan precisie is → lage drempels en vage grenzen
- Het "psychiatrisering van alledaagse levensproblemen" is
Medicalisering:
De medicalisering wordt omgezet van een top-down naar een interactioneel model:
- Top-down
- "Medical entrepeneurs"
- Macht, sociale controle, etc.
- Geen éénrichtingsverkeer, maar een "feedback loop"
- Interactioneel model
- Samenspel tussen de medici, onderwijzers en ouders
- Reductie tot ééndimensionele belangen per sociale groep
Eigenlijk is medicalisering het herdefiniëren van moeilijkheden tot een medisch probleem. De moeilijkheden zijn er dus al. Een alternatieve benadering van medicalisering is "framing disease" (Rosenberg):
- Aesculapisch gezag: vooral gebaseerd op diagnostisch en prognostisch vermogen en minder op curatief vermogen
- Pogingen tot uitleg van pech
- Een naam geven aan het lijden en ongemak van de patiënt
- "Constructie van betekenis" → de patiënt is opgelucht als hij weet wat er aan de hand is
- Patiënten hebben liever een slechte prognose dan onwetendheid over wat er aan de hand is
De diagnose is van verschillende waarde voor de arts en de patiënt/ouders:
- Arts
- "Kapstok"/niet meer dan een afspraak
- Tussenstap naar therapiekeuze
- Een voorspellend, niet causaal, systeem
- Spiraalwerking tussen diagnose en behandeling
- Als er een behandeling is, lukt het sneller om een diagnose te stellen
- Als er geen behandeling is, wordt er minder snel een diagnose gesteld
- Patiënt/ouders
- Oorzaak/verklaring
- Wordt onderdeel van de identiteit
- "Weer verder kunnen"
- Belangrijke sociale functie
- Ziekterol
- Toegang tot behandeling, voorzieningen, etc.
- Andere relatie tot familieleden, klasgenoten en leerkrachten
- De legitimiteit van de diagnose is belangrijk
- Reductie van de gedragsproblemen tot "iets" van het individuele kind
Conclusie:
Hoewel nog steeds niet bekend is of ADHD wel bestaat, is de misère reëel. ADHD is geen ziekte-entiteit, en het ziektemodel is niet van toepassing:
- Ziekenhuistravestie
- Wisselwerking tussen aanleg en milieu, kind en omgeving
- Individualiserig ("er is iets mis in het brein") is onwenselijk → de psychosociale effecten worden vaak vergeten
Collegeaantekeningen bij Hersenen en Aansturing 2019/2020
- Hersenen en Aansturing HC1&2: Neuroanatomie I+II
- Hersenen en Aansturing HC3&4: Neuroanatomie III + IV
- Hersenen en Aansturing HC5: Neurofysiologie
- Hersenen en Aansturing HC6: Anatomie 2e motorneuron
- Hersenen en Aansturing HC7&8: Kliniek 2e motorneuron
- Hersenen en Aansturing HC9: Anatomie 1e motorneuron
- Hersenen en Aansturing HC10&11: Kliniek 1e motorneuron
- Hersenen en Aansturing HC12: Anatomie Parkinson en Ataxie
- Hersenen en Aansturing HC13: Kliniek Ataxie
- Hersenen en Aansturing HC14: Kliniek Parkinson
- Hersenen en Aansturing HC15: Sensibiliteit en dermatomen
- Hersenen en Aansturing HC16&17: Kliniek sensibiliteit en dermatomen
- Hersenen en Aansturing HC18: Anatomie hersenstam en autonome zenuwstelsel
- Hersenen en Aansturing HC19&20: Kliniek hersenzenuwen en bewustzijn
- Hersenen en Aansturing HC21: Kliniek Bewustzijn
- Hersenen en Aansturing HC22: Kliniek Slaap
- Hersenen en Aansturing HC23: Kliniek Syncope
- Hersenen en Aansturing HC24: Anatomie Visus en Cognitie
- Hersenen en Aansturing HC25+26: Hogere corticale functies
- Hersenen en Aansturing HC27: Anatomie gedrag kind
- Hersenen en Aansturing HC28&29: Kliniek gedrag kind
- Hersenen en Aansturing HC30: Geschiedenis ADHD
- Hersenen en Aansturing HC31: Anatomie depressie
- Hersenen en Aansturing HC32+33: Kliniek depressie
- Deeltentamen Hersenen en Aansturing 2019/2020
- Tentamen Hersenen en Aansturing 2019/2020
Contributions: posts
Spotlight: topics
Collegeaantekeningen bij Hersenen en Aansturing 2019/2020
Deze bundel bevat aantekeningen van alle hoorcolleges en patiëntdemonstraties en (proef)tentamens van het blok Hersenen en Aansturing van de studie Geneeskunde aan de Universitiet Leiden in het jaar 2019/2020.
Online access to all summaries, study notes en practice exams
- Check out: Register with JoHo WorldSupporter: starting page (EN)
- Check out: Aanmelden bij JoHo WorldSupporter - startpagina (NL)
How and why would you use WorldSupporter.org for your summaries and study assistance?
- For free use of many of the summaries and study aids provided or collected by your fellow students.
- For free use of many of the lecture and study group notes, exam questions and practice questions.
- For use of all exclusive summaries and study assistance for those who are member with JoHo WorldSupporter with online access
- For compiling your own materials and contributions with relevant study help
- For sharing and finding relevant and interesting summaries, documents, notes, blogs, tips, videos, discussions, activities, recipes, side jobs and more.
Using and finding summaries, study notes and practice exams on JoHo WorldSupporter
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
- Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
- Starting pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
- Use the topics and taxonomy terms
- The topics and taxonomy of the study and working fields gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
- Check or follow your (study) organizations:
- by checking or using your study organizations you are likely to discover all relevant study materials.
- this option is only available trough partner organizations
- Check or follow authors or other WorldSupporters
- by following individual users, authors you are likely to discover more relevant study materials.
- Use the Search tools
- 'Quick & Easy'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject.
- The search tool is also available at the bottom of most pages
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
- Check out: Why and how to add a WorldSupporter contributions
- JoHo members: JoHo WorldSupporter members can share content directly and have access to all content: Join JoHo and become a JoHo member
- Non-members: When you are not a member you do not have full access, but if you want to share your own content with others you can fill out the contact form
Quicklinks to fields of study for summaries and study assistance
Field of study
- All studies for summaries, study assistance and working fields
- Communication & Media sciences
- Corporate & Organizational Sciences
- Cultural Studies & Humanities
- Economy & Economical sciences
- Education & Pedagogic Sciences
- Health & Medical Sciences
- IT & Exact sciences
- Law & Justice
- Nature & Environmental Sciences
- Psychology & Behavioral Sciences
- Public Administration & Social Sciences
- Science & Research
- Technical Sciences
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
2224 |
Add new contribution