Nalatige vader - Arrest

HR 30 september 2003, NJ 2005, 69 (Nalatige vader)

Relevante artikelen

Art. 255 SR, Art. 257 SR.

Casus
De verdachte is in dit arrest artikel 255 SR opgelegd en het strafverzwarende artikel 257 SR ten laste gelegd.

Artikel 255 SR luidt:
‘Hij die opzettelijk iemand tot wiens onderhoud, verpleging of verzorging hij krachtens wet of overeenkomst verplicht is, in een hulpeloze toestand brengt of laat, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste twee jaren of een geldboete van de vierde categorie.’

Artikel 257 SR luidt:
‘1. Indien een der in de artikelen 255 en 256 omschreven feiten zwaar lichamelijk letsel ten gevolge heeft, wordt de schuldige gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste zeven jaren en zes maanden of geldboete van de vijfde categorie.
2. Indien een van deze feiten de dood ten gevolge heeft, wordt hij gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste negen jaren of geldboete van de vijfde categorie.’

De vader van een pasgeboren zoontje had zijn kind opzettelijk in een hulpeloze toestand gelaten met de dood als gevolg. Zijn vriendin, de moeder van de baby, had het kind enige tijd dusdanig ruw behandeld dart het blauwe plekken vertoonde. Bovendien leed het zichtbaar aan slaptes, kreunde en gilde het soms heel hard, draaide het vreemd met de oogjes en spuugde het na het drinken (later zou blijken dat dit kwam door hersenletsel). Kort nadat het ook nog met zijn hoofdje op een betonnen vloer was gevallen, kennelijk door de moeder van het bed geschopt, overleed het kind.

Rechtsvraag
Waar het hier om gaat is de vraag of er een causaal verband is tussen het nalaten van de verdachte om medische hulp in te roepen en het overlijden van zijn zoontje aan het opgelopen hersenletsel.

Conditio sine qua non
Dit houdt in dan elke handeling, die heeft bijgedragen aan het intreden van het gevolg, aangemerkt kan worden als de juridische oorzaak van het ingetreden gevolg. Zonder deze handeling zou namelijk het gevolg achterwege zijn gebleven (bij verder gelijkblijvende omstandigheden).

Een conditio sine qua non verband tussen het nalaten van de vader om medische hulp in te roepen en het intreden van de dood van de baby blijkt niet uit de bewijsmiddelen. Aangezien de baby ernstig hersenletsel had, had het ook zo kunnen zijn dat de baby was komen te overlijden als wel tijdig medische hulp was verschaft.

De Hoge Raad

Zij oordeelt in dit arrest dat het conditio sine qua non verband niet noodzakelijkerwijs uit het bewijsmateriaal hoeft te blijken, omdat:
1.    het geen minimum vereiste is voor de aanname van causaliteit op grond van de heersende leer, de redelijke toerekening
2.    de rechter er vanuit mocht gaan dat het conditio sine qua non verband tussen het nalaten en het ingetreden overlijden aanwezig was behoudens ‘tegenbewijs’ van de verdachte.

Het nalaten van de vader om medische hulp in te schakelen heeft het gevaar dat zijn zoontje kwam te overlijden in zodanige mate verhoogd, dat het overlijden van zijn zoontje hem redelijkerwijs kan worden toegerekend.