Rottmann (HvJ 02-03-2010, Zaak C-135/08)

Relevante artikelen

Artikel 20 TFEU, artikel 17 EG

Casus

De heer Rottmann, oorspronkelijk een Oostenrijks staatsburger, heeft de Duitse nationaliteit verkregen. De deelstaat Beieren heeft besloten om deze verkrijging met terugwerkende kracht terug te vorderen, op grond van het feit dat zij op onrechtmatige wijze is verkregen, aangezien de heer Rottmann niet had bekendgemaakt dat hij het onderwerp was geweest van een gerechtelijk onderzoek in Oostenrijk. Volgens de Oostenrijkse wet had het feit dat de heer Rottmann de Duitse nationaliteit heeft gekregen, het effect dat hij zijn Oostenrijkse nationaliteit verloor, zonder dat de intrekking van de Duitse nationaliteit het gevolg had dat hij de Oostenrijkse nationaliteit weer terugkreeg.

Rechtsvraag

Laat artikel 20 van het VWEU toe dat een besluit tot het intrekken van een nationaliteit het gevolg heeft dat deze burger geen nationaliteit heeft en daardoor staatloos is?

HvJ

Het Hof geeft aan dat de situatie dat een EU-burger staatloos wordt als gevolg van de terugtrekking van een nationaliteit binnen de werkingssfeer van het EU-recht valt. Het Hof van Justitie van de Europese Unie erkent dat lidstaten ingevolge het internationale en het Europese recht hun bevoegdheid inzake het nationaliteitsrecht hebben behouden, maar voegt hieraan toe dat de primaire hoedanigheid van onderdanen van de lidstaten, te weten burger van de Unie, met zich meebrengt dat lidstaten bij de effectuering van een besluit tot intrekking van door naturalisatie verkregen nationaliteit het Europese evenredigheidsbeginsel moeten respecteren. Daarnaast is een dergelijk besluit tot intrekking van de nationaliteit vatbaar voor rechterlijke toetsing in het licht van EU-recht. Op grond van deze beoordeling, moet worden nagegaan of het betrokken besluit wordt gerechtvaardigd door een reden van algemeen belang en of zij het evenredigheidsbeginsel respecteert. Het expliciteert ook de verplichting van de lidstaat waarvan de nationaliteit verloren is gegaan ten tijde van de naturalisatie, om bij de beoordeling van een verzoek tot herkrijging van die nationaliteit de beginselen te respecteren die uit dit arrest voortvloeien.

In het onderhavige geval is het Hof van oordeel dat de intrekking van de naturalisatie ten gevolge van bedrog overeenkomst met een reden van algemeen belang op basis van de bescherming van de bijzondere relatie van solidariteit en goede trouw tussen de betrokken lidstaat en zijn onderdanen en ook de wederkerigheid van de rechten en plichten, die het fundament van de band van nationaliteit vormen. Dat besluit is overigens in overeenstemming met het algemene beginsel van het internationale recht. Wat betreft het onderzoek naar het, is het aan de nationale rechter om rekening te houden met de mogelijke gevolgen die een dergelijke beslissing met zich meebrengt voor de betrokkene en, indien relevant, voor zijn familie, met betrekking tot het verlies van de rechten die inherent zijn aan het burgerschap van de Unie.