Vragen

Casus I

Art. 2 Gw (toelating en uitzetting vreemdelingen), art. 16 Gw (legaliteitsbeginsel)

Hongarije maakt hulp aan asielzoekers strafbaar (bron: Trouw.nl, 20-06-2018)
Een nieuwe wet maakt hulp aan asielzoekers in Hongarije moeilijk. Niet organisaties, maar de hulpverleners zelf worden erdoor getroffen. Vluchtelingen helpen kan je in de toekomst in het gevang brengen in Hongarije. Vandaag stemt het parlement over een pakket maatregelen die 'georganiseerde activiteit die illegale migratie ondersteunt', strafbaar stelt. De kans dat het pakket wordt goedgekeurd is heel groot. Het ministerie van binnenlandse zaken noemt het de 'Etop Eoros-wet'. Maar de Amerikaanse filantroop George Eoros heeft er weinig mee van doen. Kern is dat organisaties die opkomen voor asielrecht het werken onmogelijk wordt gemaakt door hun medewerkers te bestraffen. Die kunnen behalve geldboetes en gevangenisstraf ook een verbod opgelegd krijgen om zich binnen acht kilometer van de Hongaarse grens te bevinden. Volgens de toelichting van het ministerie komt de wet tegemoet aan de wil van het Hongaarse volk en zijn de wetswijzigingen nodig omdat migratie een serieus gevaar is voor de nationale veiligheid. Hongarije laat momenteel dagelijks twee vluchtelingen toe. Vorig jaar kreeg 40 procent van de aanvragers daadwerkelijk een vluchtelingenstatus.
(...)

Vraag 1a

Welke beginselen van de democratische rechtsstaat zijn in deze casus te herkennen?

Vraag 1b

De Europese Unie keurt de nieuwe wetgeving af. Volgens de Europese Commissie overtreedt Hongarije met het nieuwe pakket van maatregelen de wetgeving van de Europese Unie. Vind je dat de EU maatregelen mag treffen tegen Hongarije om de regering op andere gedachten te brengen?

Casus II

Kabinet broedt op nieuwe missie in Afghanistan: special forces opleiden om Taliban uit te schakelen (bron: Volkskrant.nl, 12 april 2018)

Na 17 jaar oorlog zijn de Taliban allesbehalve verslagen.

Het kabinet overweegt een nieuwe militaire missie naar Afghanistan op te tuigen. Maximaal twintig tot dertig commando's en mariniers moeten in Mazar-i-Eharif Afghaanse special forces opleiden die de Taliban gaan uitschakelen. Het voornemen wordt naar verwachting half mei aan de Tweede Kamer voorgelegd. Op dit moment heeft Nederland al circa honderd militairen, onder wie tien politietrainers, gestationeerd in Mazar-i-Eharif, in Noord-Afghanistan. Dat is een vrijwel risicoloze missie die vooral achter beveiligde muren plaatsvindt. De taak van de nieuwe gevechtstrainers zal vermoedelijk gevaarlijker zijn, omdat het opleiden van special forces doorgaans deels buiten het trainingskamp plaatsvindt. Beide missies zullen tegelijkertijd draaien.

Vraag 2a

Welke beginselen van de democratische rechtsstaat spelen een rol in deze casus?

Vraag 2b

Is voor de inzet door de Nederlandse regering van Nederlandse militairen voor een dergelijke missie toestemming van het Nederlandse parlement vereist?

Casus III

Art. 10 Gw, art.15 Gw,

België verbiedt anonieme simkaart (bron: nu.nl, 21-07-2016)
Het Belgische parlement heeft gestemd voor wetgeving die de anonieme verkoop van simkaarten verbiedt, om het criminelen en terroristen zo lastiger te maken. Door de maatregel zijn prepaid-simkaarten in België binnenkort alleen nog verkrijgbaar bij vertoning van een geldig legitimatiebewijs, meldt De Morgen. De nieuwe regels kunnen nog dit jaar worden ingevoerd. Ook de eigenaars van

Vragen

Casus I

Op 20 augustus 2016 verscheen het volgende bericht op de website van de Telegraaf.
Minister Schippers op het matje om ontbreken draaiboeken Den Haag - De Tweede Kamer wil opheldering van minister Schippers (Volksgezondheid) na alarmerende berichten over haperende hulp aan gevaarlijke verwarde mensen.
Gemeenten zouden uiterlijk deze zomer met een plan van aanpak komen over hulp aan loslopende psychisch gestoorden die mogelijk een gevaar vormen voor de samenleving. Gisteren werd echter bekend dat nog geen één gemeente zo’n draaiboek klaar heeft. VVD en D66 noemen het uitblijven van de broodnodige gemeenteplannen ’onacceptabel’. PvdA en CDA vinden het ’zorgelijk’, de PVV ’zeer pijnlijk’. Van minister Schippers willen ze weten hoe het mogelijk is dat gemeenten massaal de deadline overschrijden en wat daarvan de gevolgen zijn. De VVD-bewindsvrouw laat weten nog niet op de zaak te willen ingaan. De Tweede Kamer had ze eerder al beloofd om na het zomerreces met een brief te komen over de kwestie. Tot die tijd doet ze er geen uitspraken over. De meeste politieke partijen erkennen dat de materie niet eenvoudig is. Zo blijkt het in de praktijk nog steeds moeilijk te zijn om verwarde mensen van de straat te halen zolang ze dat zelf niet willen. Ook is het moeilijk om de vele langs elkaar heen werkende instanties te stroomlijnen. Minister Schippers heeft vlak voor de zomer een plan naar de Kamer gestuurd waardoor het mogelijk wordt om potentieel gevaarlijke mensen eerder, voor een korte periode te observeren en screenen. Familieleden van ernstig verwarde mensen kijken hier reikhalzend naar uit. De Tweede Kamer is positief over het plan en kondigt aan vaart te zullen maken met het bespreken ervan.

Bron: www.telegraaf.nl

Vraag 1

Hierboven wordt gesproken over het ‘op het matje roepen’ van een minister. Dat is een niet erg juridische manier om aan te geven dat de Kamer (of leden daarvan) van opvatting zijn dat de minister zich moet verantwoorden. In het hoorcollege is ingegaan op het leerstuk van ministeriële verantwoordelijkheid. De vraag of de minister hiervoor verantwoordelijk is, hoeft hieronder niet te worden besproken. Wel word je gevraagd om de verschillende manieren (ten minste 4, maar er zijn er wellicht zelfs nog meer) in kaart te brengen waarop een minister door de Tweede Kamer (of haar leden) kan worden gevraagd om inlichtingen. Geef daarbij ook aan wat de verschillen zijn tussen deze manieren.

Vraag 2

Stel dat de minister ook nadat zij verantwoording heeft afgelegd aan de Tweede Kamer zwaar onder vuur blijft liggen. In meerderheid in de Tweede Kamer is zelfs van opvatting dat de minister zou moeten opstappen en legt deze opvatting vast in een motie. De minister ziet dat echter niet zitten. Zij wil graag aanblijven en vindt eigenlijk dat de Kamer maar zelf zou moeten opstappen. Kan dat?

Vraag 3

Stel nu dat het in

Vragen

Vraag 1a

Wat betekenen de begrippen attributie en delegatie?

Vraag 1b

Waarin verschilt het begrip mandaat van bovenstaande begrippen?

Vraag 1c

Hoe houden deze begrippen verband met het legaliteitsbeginsel?

Vraag 2

Het legaliteitsbeginsel geldt ook voor de bevoegdheid om regels (algemeen verbindende voorschriften) te maken. In de volgende bepalingen wordt steeds een zogenaamde regelgevende bevoegdheid toegekend. Geef aan of het orgaan dat de bevoegdheid krijgt, deze mag overdragen aan een ander orgaan. Let op: niet alle wettelijke voorschriften die hieronder zijn gegeven, zijn opgenomen in de wettenbundels. Je moet deze in dat geval opzoeken via www.wetten.nl.

Vraag 2a

Artikel 2 lid 1 Gw (de Wet regelt wie Nederlander is) (Rijkswet op het Nederlanderschap)

Vraag 2b

Artikel 8 Gw (Recht van vereniging)

Vraag 2c

Artikel 10 lid 1 Gw (eerbiediging en bescherming persoonlijke levenssfeer)

Vraag 2d

Artikel 65 lid 1 Spoorwegwet

Vraag 2e

Artikel 6.13 lid 2 Mediawet 2008

Vraag 3

Ook de bevoegdheid om besluiten (niet zijnde algemeen verbindende voorschriften) te nemen, de zogenaamde bestuursbevoegdheid, kan soms worden overgedragen (gedelegeerd). Voor de beantwoording van de vraag of dit in een specifiek geval is toegestaan, geldt niet dezelfde delegatieterminologie als waarmee hierboven geoefend is.

Vraag 3a

Wanneer is delegatie van bestuursbevoegdheden volgens de Awb toegestaan?

Vraag 3b

Verschilt dit van de mogelijkheid dergelijke bestuursbevoegdheden te mandateren en zo ja, waarom?

Vraag 3c

De burgemeester van de gemeente X wil de bevoegdheid tot het opleggen van een gebiedsverbod aan een voetbalhooligan – dit is een besluit in de zin van de Awb – op grond van artikel 172a Gemeentewet delegeren aan een door hem ingestelde commissie of aan een politieambtenaar. Is dit toegestaan?

Casus I

Café Het Trefpunt krijgt al sinds 2005 elk jaar voor de zomerperiode een terrasvergunning. Dit is een besluit in de zin van de Awb. Meestal wordt de vergunning in april, net voordat het zomerseizoen begint, verleend. Ook voor het komende seizoen is een vergunning aangevraagd. Stel: op 15 april 2017 krijgt de eigenaar van Het Trefpunt een brief van het college van burgemeester en wethouders waarin staat dat er geen vergunning wordt verleend in verband met de verkeersveiligheid. Het college van burgemeester en wethouders wijst er daarbij op dat er het vorige seizoen minstens zes ongelukken hebben plaatsgevonden doordat voetgangers het trottoir niet konden gebruiken en op de rijweg zijn aangereden. De eigenaar heeft echter al nieuwe stoelen voor het terras gekocht in de veronderstelling dat de vergunning zoals de voorgaande tien jaren zou worden verleend. Zijn buurman, Café Lotgenoten, heeft daarenboven wel weer een terrasvergunning voor 2016 gekregen.

Vraag 4

Je bent advocaat en hebt de eigenaar van café Het Trefpunt als cliënt. Je legt hem uit dat naar jouw oordeel door het college van burgemeester en wethouders diverse formele en materiële normen voor bevoegdheidsuitoefening (abbb) zijn geschonden. Welke normen zijn dit en waarom?

Antwoordindicatie

Vraag 1a

Attributie (art. 10:22 Awb) is het toekennen van bevoegdheden aan een

Vragen

Vraag 1a

De bescherming van grondrechten is een essentieel onderdeel van een democratische rechtsstaat. Geef in een paar zinnen aan waarom grondrechten zo belangrijk zijn in een democratische rechtsstaat.

Vraag 1b

Aan wie komen grondrechten toe?

Vraag 1c

Kan de overheid zich ten opzichte van een burger met succes beroepen op grondrechten, bijvoorbeeld op het recht op een eerlijk proces? Leg uit waarom wel of niet.

Vraag 1d

Hebben grondrechten ook gelding in relaties tussen burgers onderling?

Vraag 1e

De grondrechten die door de Nederlandse overheid moeten worden gerespecteerd zijn vastgelegd in verschillende wetten en internationale verdragen. Noem drie van deze wetten of verdragen uit je wettenbundel en noem telkens één grondrecht dat in de respectievelijke wet of verdrag te vinden is.

Vraag 2a

Wat is het belangrijkste verschil tussen klassieke en sociale grondrechten?

Vraag 2b

Zoek artikel 9 lid 1 Grondwet op in je wetbundel. Is dit een klassiek of een sociaal grondrecht?

Vraag 2c

Zoek artikel 22 lid 2 Grondwet op in je wetbundel. Is dit een klassiek of een sociaal grondrecht?’

Casus I

De laatste tijd wordt het gemeentebestuur van Amersfoort overspoeld met klachten over geluidsoverlast ten gevolge van het luiden van de klokken van de Heilige Margaritakerk. De grote klok van de kerk slaat, dag en nacht, elk half uur om de tijd aan te geven. Iedere ochtend worden bovendien om zeven uur, gedurende twintig minuten, vier klokken geluid om de gelovigen op te roepen tot het bijwonen van de ochtendmis.

Omwonenden klagen al jaren over de geluidsoverlast die dit oplevert. Het gemeentebestuur heeft het kerkbestuur ook al meerdere malen laten weten dat het zo niet langer kan. Overleg met de pastoor van de kerk heeft helaas niets opgeleverd. De gemeenteraad is nu van mening dat het afgelopen moet zijn met het luiden van klokken. Een ambtenaar heeft uitgezocht dat op basis van artikel 10 van de Wet openbare manifestaties (Wom) de gemeenteraad bevoegd is om regels te stellen met betrekking tot duur en geluidsniveau van klokgelui ter gelegenheid van godsdienstige en levensbeschouwelijke plechtigheden, waaronder ook het oproepen tot het belijden van godsdienst of levensovertuiging. De gemeenteraad neemt vervolgens, op basis van artikel 10 Wom, inderdaad een verordening aan waarin het luiden van klokken op alle dagen van de week wordt verboden. De pastoor is het natuurlijk niet eens met dit verbod. Volgens hem is de verordening in strijd met de godsdienstvrijheid.

Vraag 3a

Is de godsdienstvrijheid van de pastoor hier inderdaad in het geding is? Ga voor de beantwoording van deze vraag eerst het volgende na:

In welke bepalingen is de godsdienstvrijheid vastgelegd in de Grondwet en in het EVRM?

Valt het luiden van de kerkklokken onder de reikwijdte van deze bepalingen?

Vraag 3b

Is de beperking rechtmatig in het licht van de beperkingen die de Grondwet toestaat op de godsdienstvrijheid? Vergeet niet om hierbij ook te kijken naar artikel 10 Wom.