HC23: Psychologie van eetstoornissen
Algemene informatie
- Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?
- In dit college worden verschillende voedings- en eetstoornissen besproken
- Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?
- Alle onderwerpen in dit college worden ook behandeld in de literatuur
- Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?
- Er zijn geen recente ontwikkelingen besproken
- Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?
- Er zijn geen opmerkingen over het tentamen gemaakt
- Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?
- Er zijn geen mogelijke vragen behandeld
Eet- en voedingsstoornissen
Er is een verschil tussen eet- en voedingsstoornissen kunnen verdeeld worden in categorieën:
- Voedingsstoornissen
- Pica
- Rumination Disorder
- Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder (ARFID)
- Eetstoornissen
- Anorexia nervosa
- Boulimia nervosa
- Binge eating disorder (eetbuistoornis)
- Andere gespecificeerde voedings- of eetstoornissen
- Subklinische vormen van de eetstoornissen
- Purging Disorder
- Night Eating Syndrome
- Ongespecificeerde voedings- of eetstoornissen
Anorexia Nervosa:
Voor de diagnose anorexia nervosa moet gelden:
- Beperking van de energie-inname t.o.v. de energiebehoefte, resulterend in een significant te laag lichaamsgewicht
- Een intense vrees om aan te komen of dik te worden, of persisterend gedrag dat gewichtstoename verhindert
- Stoornis in de manier waarop de betrokkende lichaamsgewicht en vorm ervaart
De ernst van anorexia nervosa wordt bepaald met de BMI:
- Licht: > 17
- Matig: 16 - <17
- Ernstig: 15 - <16
- Zeer ernstig: < 15
Behandelaren kunnen de ernst schaal verhogen op basis van andere parameters. Bij jongeren wordt er gekeken naar de BMI in percentielen.
Boulimia nervosa:
Voor de diagnose boulimia nervosa moet gelden:
- Recidiverende eetbuien (groot, controleverlies)
- Inadequaat compensatoir gedrag (braken, laxantia)
- Eetbuien/compensatiegedrag (3 maanden lang minimaal 1x per week)
- Zelfevaluatie onevenredig beïnvloed door lichaamsvorm en gewicht
De ernst van boulimia nervosa wordt bepaald met de frequentie van compensatoir gedrag:
- Licht: 1-3 episoden/week
- Matig: 4-7 episoden/week
- Ernstig: 8-13 episoden/week
- Zeer ernstig: > 13 episoden/week
Behandelaren kunnen de ernst schaal verhogen op basis van andere parameters.
Binge Eating Disorder:
Binge Eating Disorder heet ook wel eetbuistoornis. Voor de diagnose BED moet gelden:
- Recidiverende eetbuien (groot, controleverlies)
- 3 van de volgende:
- Sneller eten dan normaal
- Dooreten tot oncomfortabel vol gevoel
- Grote hoeveelheden zonder hongergevoel
- Alleen eten uit schaamte
- Gevoel van walging of schuld
- Duidelijke lijdensdruk door eetbuien
- Eetbuien treden 1x per week, 3 maanden lang op
- Geen boulimia of anorexia nervosa
De ernst van BED wordt bepaald met de frequentie van de eetbuien:
- Licht: 1-3 episoden/week
- Matig: 4-7 episoden/week
- Ernstig: 8-13 episoden/week
- Zeer ernstig: > 13 episoden/week
Behandelaren kunnen de ernst schaal verhogen op basis van andere parameters.
Andere gespecificeerde voedings- of eetstoornissen:
Er zijn ook nog andere gespecificeerde voedings- of eetstoornissen:
- Atypische anorexia nervosa normaal gewicht (of erboven)
- Boulimia nervosa (lage frequentie en/of beperkte duur)
- Eetbuistoornis (BED in lage frequentie en/of beperkte duur)
- Purgeerstoornis (zonder eetbuien)
- Nachtelijk eetsyndroom (night eating syndroom)
Epidemiologie
Over het algemeen komen eetstoornissen vaker voor bij vrouwen dan bij mannen:
- Anorexia
- Boulimia
- Eetbuistoornis
Prevalentie:
De life-time prevalentie van verschillende eetstoornissen is:
- Anorexia nervosa
- 4%
- Incidentie: 11,8 per 100.000 persoonsjaren
- Boulimia nervosa
- 2%
- Incidentie: 5,8 per 100.000 persoonsjaren
- Binge Eating Disorder
- OSFED
Van een huisartsenpraktijk met 2168 patiënten hebben ongeveer 16 patiënten een eetstoornis:
- 1 patiënt ontwikkeld ooit anorexia nervosa
- 3 patiënten ontwikkelen ooit boulimia nervosa
- 12 patiënten ontwikkelen ooit BED
- Een onbekende hoeveelheid patiënten ontwikkelen ooit OSFEF
Tegenwoordig krijgen de meeste mensen anorexia en boulimia nervosa tussen de 15-19 jaar. In totaal krijgt bijna 6% van de vrouwen ergens in het leven last van een eetstoornis. Bij de mannen is dit bij net iets meer dan 1% het geval.
Beloop
Prognose en verloop:
De prognose en het verloop van eetstoornissen verschilt:
- Anorexia- en boulimia nervosa
- 50% herstelt
- 30% wisselend beloop/herstel gedeeltelijk
- 20% herstelt niet/chronisch
- Eetbui stoornis
- 77% is na 5 jaar verbeterd en vrij van eetbuien
- 10% heeft na 5 jaar nog last van eetbuien
Gemiddeld duurt een eetstoornis 6-7 jaar.
Gevolgen:
Eetstoornissen hebben op verschillende gebieden gevolgen:
- Lichamelijk
- Anorexia nervosa
- Botontkalking → verhoogde kans op botbreuken
- Vertraagde hartslag, hartritme-stoornissen of zelfs hartstilstand
- Nier- en leverbeschadigingen
- Boulimia nervosa
- Nier- en leverbeschadigingen
- Hartritmestoornissen en kans op hartstilstand
- Psychisch
- Stemming (angstig, depressief)
- Stress
- Gevoelens van:
- Eenzaamheid
- Schuld
- Walging
- Schaamte
- Emotionele vervlakking
- Concentratieproblemen
- Sociaal
- Sociaal isolement
- Ruzies en conflicten met omgeving
- Vermijding situaties gericht op eten of lichaam
Herstel:
Het herstelpercentage per niveau van anorexia en boulimia nervosa is:
- Anorexia nervosa
- Bevolking: 67%
- Huisarts: 56%
- Gespecialiseerde zorg: 47%
- Boulimia nervosa
Etiologie
Het ontstaan van een eetstoornis heeft niet één aanwijsbare oorzaak. Het is een combinatie van risicofactoren:
- Erfelijkheid en genen
- Biologische factoren
- Lichamelijke aanleg
- Culturele factoren
- Omgevingsfactoren
- Psychologische factoren
Psychiatrische co-morbiditeit:
Vaak is er sprake van psychiatrische co-morbiditeit:
- 96% heeft tenminste één axis-I disorder
- 68% heeft meer dan één persoonlijkheidsstoornis
In het geval van anorexia nervosa is dit vaak:
- Ontwikkelingsstoornissen (autisme, ADHD)
Obsessive compulsive disorder (OCD) - Post traumatische stress disorder (PTSD)
In het geval van boulimia nervosa is dit vaak:
- Affective disorder
- Overmatig alcohol- of drugsgebruik
- Post traumatische stress disorder (PTSD)
Behandeling
Er zijn enkele tekortkomingen van de behandeling voor eetstoornissen:
- Weg naar gezondheidszorg is traag
- Vertraging van de patiënt: 4,1 jaar
- Vertraging van de dokter: 1,1 jaar
- Stoornis-gerelateerde vertraging: ontkenning van de ziekte, schaamte, angst voor stigmatisering
- Toegang naar de gezondheidszorg is gelimiteerd
- De effectiviteit laat veel te wensen over
- Stoppen met de behandeling
- 20% tijdens de eerste inpatiënt behandeling
- 30-50% tijdens de volgende inpatiënt behandeling
- 31-64% tijdens outpatiënt behandeling
- Terugval
- 30-50% in het eerste jaar na inpatiënt behandeling
Mogelijke behandelingen:
Er zijn verschillende mogelijke behandelingen:
- Anorexia nervosa
- "Family based treatment" voor kinderen en adolescenten
- Geen "evidence-based" treatment voor volwassenen
- Hoge aantallen stoppen met de behandeling
- Multidisciplinaire benaderingen
- Medische, voedings-, sociale en psychologische componenten
- Boulimia nervosa
- Cognitieve gedragstherapie
- Interpersoonlijke therapie
- Farmacotherapie (op de korte termijn)
- Binge Eating Disorder
- Cognitieve gedragstherapie
- Farmacotherapie
- Gewichtsmanagement
Basisprogramma:
Een behandeling is een combinatie van twee sporen:
- Normalisatie eetpatroon en gewichtsherstel
- Behandelen van de achterliggende problematiek
Een behandeling kan ambulant of intensief (met verblijf) zijn.
Het basisprogramma bevat:
- Management van eetpatroon en gewicht
- Sociotherapie
- Psychotherapie
- Lichaamsgerichte therapie
- Beeldende therapie
Add new contribution