Begrippenlijst en TentamenTests bij Cognitieve Neurowetenschappen aan de Universiteit Utrecht

Cognitive neuroscience

Het onderzoek naar de organisatie en het mechanisme van het zenuwstelsel om de functies van gespecialiseerde hersengebieden te achterhalen.

Phrenology

Studie naar de fysieke vorm van het menselijke hoofd. Afwijkingen in het oppervlak van de schedel zouden specifieke intellectuele en persoonlijkheidskenmerken kunnen onthullen.

Aggregate field theory

Het geloof dat het brein in zijn geheel verantwoordelijk is voor gedrag.

Cytoarchitectonics / cellular architecture

De manier waarop cellen in verschillende hersengebieden van elkaar verschillen.

Syncytium

Een continuüm aan weefselmassa dat hetzelfde cytoplasma deelt. Golgi geloofde in eerste instantie dat de hersenen een syncytium waren.

La reazione nera

“De zwarte reactie” oftewel de Golgi stain. Neuronen worden geïmpregneerd met zilver, waardoor ze volledig los van elkaar zichtbaar worden.

Neuron doctrine

Het geloof dat hersenfuncties worden uitgevoerd door de gesynchroniseerde activiteit van onafhankelijke neuronen.

Synapse

Gespecialiseerde locatie op het neurale membraan waar een neuron dichtbij een ander neuron komt om informatie over te brengen. Synapsen zijn betrokken bij de chemische overdracht en kunnen zowel presynaptisch (bijv. synaptische blaasjes met neurotransmitters) als postsynaptisch (bijv. receptoren) zijn.

Rationalism

De gedachte dat theorieën gemaakt moeten worden door op een goede manier te denken en niet ondersteunde ideeën te verwerpen

Empiricism

De gedachte dat alle kennis voortkomt uit zintuiglijke ervaringen.

Associationisme

De theorie dat de ervaringen van een persoon zijn mentale ontwikkeling bepalen.

Behaviorism

De theorie dat omgevingsfactoren en leren de primaire factoren zijn in de mentale ontwikkeling en dat mensen bestudeerd moeten worden met observaties van buitenaf.

Cognitive psychology

Bestudeert hoe de geest de externe wereld intern representeert en alle mentale berekeningen uitvoert die nodig zijn voor alle aspecten van het denken.

Stimulus onset asynchrony

De tijd die zich bevindt tussen het aanbieden van twee stimuli.

Chronometric methodology

Experimenten die gebruik maken van reactietijd.

Simulation

Methode waarbij computermodellen bepaald gedrag of processen na bootsen. Simulaties hebben een programma nodig dat expliciet specificeert hoe informatie wordt gepresenteerd en verwerkt.

Neurophysiology

De studie naar de fysiologische processen van het zenuwstelsel. Zenuwactiviteit wordt gekenmerkt door zowel elektrische als chemische veranderingen.

Single-cell recording

Methode om de activiteit van individuele zenuwcellen te bestuderen. Een kleine elektrode die opnames maakt wordt in de cel of vlakbij het buitenmembraan van een zenuwcel geplaatst. De elektrode meet veranderingen in het membraanpotentiaal en kan gebruikt worden om condities te bepalen die een reactie veroorzaken in de cel.

Receptive field

Het ruimtelijke gebied waarbinnen een stimulus gepresenteerd moet worden om een cel te activeren. Cellen in de visuele cortex reageren op stimuli binnen een bepaald gebied. Ze kunnen ook selectief zijn in bepaalde kenmerken, zoals kleur of vorm. Cellen in de auditorische cortex verhogen ook hun vuursnelheid wanneer een geluid ontstaat in hun receptieve veld.

Retinotopic representation

Plattegrond van de visuele ruimte dat zich bevind in een hersengebied. Een retinotopische plattegrond in het brein is een representatie van een geordende ruimtelijke samenhang. Verschillende retinotopische plattegronden zijn geïdentificeerd in verschillende hersengebieden.

Multiunit recording

Procedure waarbij verschillende elektrodes in het brein worden geplaatst, zodat de activiteit van vele cellen tegelijkertijd gemeten kan worden.

Brain lesion

Structurele beschadiging aan de witte of grijze stof van de hersenen. Laesies hebben verschillende oorzaken, zoals een tumor, beroerte of degeneratieve ziektes.

Knockout procedures

Techniek voor het creëren van genetisch verschillende soorten. Specifieke genen worden gemuteerd of uitgeschakeld. Het kan in dieren gebruikt worden om gedragsveranderingen te bestuderen die zonder een bepaald gen ontstaan of om te observeren hoe genen de ontwikkeling van het zenuwstelsel coderen.

Neurology

De geneeskundige tak die zich richt op het functioneren en disfunctioneren van het zenuwstelsel.

Computed tomography (CT/CAT Scan)

Een niet-invasieve neuroimaging methode die afbeeldingen maakt van interne structuren, zoals het brein. CT is een gevorderde versie van de X-ray. X-ray comprimeren 3D objecten tot twee dimensies. De CT kan met computer algoritmes een 3D constructie maken van deze gecomprimeerde 2D afbeeldingen.

Magnetic resonance imaging (MRI)

Een neuroimaging techniek die gebruik maakt van de magnetische eigenschappen van organisch weefsel. Bepaalde atomen zijn erg sensitief voor magnetische krachten vanwege het aantal protonen en neutronen in de nucleus. De oriëntatie van deze atomen kan veranderd worden door de aanwezigheid van een sterk magnetisch veld. Wanneer het magnetisch veld wordt verwijderd, keren de atomen geleidelijk terug naar hun originele willekeurige oriëntaties. Tijdens dit proces wordt een klein magnetisch veld gevormd dat gemeten kan worden met sensitieve detectoren. Structurele MRI onderzoeken meten meestal verschillen in de dichtheid van waterstof. Functionele MRI meet veranderingen in de distributie van een bepaald atoom. 

Diffusion tensor imaging (DTI)

Neuroimaging techniek die gebruik maakt van een MRI scanner, waarmee paden van witte stof in het brein kunnen worden afgebeeld.

Voxels

Kleinste eenheid van driedimensionale data dat kan worden afgebeeld in een MRI.

Angiography

Imaging methode die gebruikt wordt om de bloedsomloop in de hersenen te bepalen.

Gliomas

Tumor die ontstaat door de abnormale reproductie van gliacellen.

Meningiomas

Tumoren die ontstaan in de meninges, het beschermend membraan dat de hersenen omringt. Ze zorgen voor problemen door het produceren van abnormale druk.

Metastische tumoren

Tumoren die ontstaan buiten de hersenen, zoals in de longen of huid. Het weefsel komt via de bloedstroom in de hersenen terecht.

Coup

Een gesloten hoofdletsel die ontstaat door een klap tegen het hoofd. Beschadiging bevindt zich alleen op de plek van de klap.

Countercoup

Een gesloten hoofdletsel die ontstaat door reactiekracht. Door een klap tegen het hoofd ‘stuitert’ het brein tegen de andere kant van het hoofd, resulterend in extra beschadiging.

Callosotomy

Een operatie bij epilepsie patiënten waarbij de twee hemisferen worden gescheiden, ook wel de split-brain procedure genoemd

Deep-brain stimulation

Techniek waarbij elektrodes in de basale ganglia worden aangebracht. De elektrodes produceren continue elektrische signalen die neurale activiteit op gang brengen.

Single dissociation

Methode om functionele modellen van mentale of neurale processen te ontwikkelen. Bewijs voor een enkele dissociatie heeft minimaal twee groepen en twee taken nodig. Enkele dissociatie bestaat wanneer de groepen verschillen in hun prestatie op de ene taak, maar niet op de andere taak. Enkele dissociatie levert een zwak bewijs voor functionele specialisaties, aangezien het mogelijk is dat de twee taken verschillen in hun gevoeligheid om groepsverschillen te ontdekken.   

Double dissociation

Zie enkele dissociatie. In de neuropsychologie bestaat dubbele dissociatie wanneer een groep een verminderde prestatie levert op een taak en de andere groep een verminderde prestatie levert op de andere taak. In imaging onderzoek bestaat dubbele dissociatie wanneer een experimentele manipulatie verandering veroorzaakt in de activering van een neuraal gebied en een andere manipulatie verandering produceert in de activering van een ander neuraal gebied. Dubbele dissociatie levert een sterk argument voor het feit dat verschillen in de geobserveerde prestatie een functioneel verschil aantonen tussen groepen.

Transcranial magnetic stimulation (TMS)

Niet-invasieve methode om de cerebrale cortex of motorische neuronen te stimuleren. Een sterke elektrische stroom wordt gegenereerd en geplaatst boven het hersengebied dat bestudeerd wordt. De stroom genereert een magnetisch veld waardoor neuronen in het onderliggend gebied worden ontlaad. TMS wordt gebruikt in een klinische setting om motorisch functioneren te bepalen door de motorische cortex direct te stimuleren. Het wordt ook experimenteel gebruikt om tijdelijk  neurale verwerkingen te verstoren, waardoor een kortdurende, zichzelf herstellende laesie wordt gecreëerd.

Electroencephalography (EEG)

Techniek die wordt gebruikt om de elektrische activiteit van het brein te meten. In EEG worden oppervlakte opnames gemaakt door elektrodes op de schedel te plaatsen.

Event-related potential (ERP)

Verandering in elektrische activiteit die wordt veroorzaakt door het reageren op een stimulus. Door de procedure te herhalen kan een gemiddeld EEG signaal bepaald worden. Zo kunnen achtergrond fluctuaties in het EEG signaal verwijderd worden, waardoor het event-gerelateerd signaal kan worden onthuld.

Magnetoencephalografy, MEG

Meting van de magnetische signalen die gegenereerd worden in het brein. De elektrische activiteit van neuronen produceert kleine magnetische velden, die gemeten kunnen worden met gevoelige magnetische detectoren op de schedel. MEG kan net zoals ERP gebruikt worden om reacties op bepaalde stimuli te meten. De resolutie van MEG is hoger dan bij ERP omdat magnetische signalen minimaal worden verstoord door organisch weefsel.

Positron emmission tomography, PET

Neuroimaging methode waarbij de metabolische activiteit van het brein wordt gemeten door te kijken naar de distributie van een radioactieve tracer. De PET scanner meet photonen die vrij komen bij het verval van een tracer. Een populaire tracer is O¹⁵, omdat deze een snelle verval tijd heeft en omdat de distributie van zuurstof vergroot in neurale gebieden die actief zijn.

Functional magnetic resonance imaging, fMRI

Neuroimaging methode die MRI gebruikt om verschillen in de bloedstroom in het brein te bepalen, die correleren met plaatselijke verandering van de neurale activiteit. 

Regional cerebral blood flow, rCBF

Distributie van de bloedtoevoer naar het brein, die gemeten kan worden met verschillende imaging technieken. In PET wordt rCBF gebruikt als een maat voor metabolische verschillen die voortkomen uit een verhoogde neurale activiteit.

Blood oxygenation level-dependent, (BOLD) effect

Hemoglobine draagt zuurstof in het bloed. Wanneer zuurstof wordt geabsorbeerd door actief weefsel, wordt de hemoglobine zuurstofarm. Zuurstofarme hemoglobine is sensitiever dan zuurstofrijke. Magnetische detectoren in MRI meten veranderingen in de ratio tussen zuurstofrijk en zuurstofarm bloed en dit wordt het BOLD signaal genoemd. Wanneer neurale gebieden actief zijn, wordt deze ratio groter doordat de bloedtoevoer naar actief weefsel stijgt. 

Functional connectivity

Verandering in activering van bepaalde hersengebieden zijn gerelateerd aan verandering in activering van andere gebieden.

Eardrum

Geluidsgolven die aankomen bij het oor zorgen ervoor dat het trommelvlies gaat vibreren. Deze vibraties produceren kleine golven in de vloeistof van het inner oor.

Basilar membrane

Dit membraan bevindt zich in de cochlea (slak) en het oppervlak bevat haarcellen (primaire auditieve receptoren). Het trillen van het basilair membraan kan er toe leiden dat haarcellen actie potentialen gaan genereren.

Cochlear nucleus

Een nucleus in de middenhersenen dat een van de primaire regio’s is voor het ontvangen van output van de cochlea. Axonen van de cochlear nucleus gaan naar de inferior colliculus en van daar naar de medial geniculate nucleus van de thalamus en de auditieve cortex.

Inferior colliculus

Een gedeelte van de middenhersenen betrokken bij de auditieve verwerking.

Medial geniculate nucleus (MGN)

Een verzameling cellichamen in het mediale gedeelde van de thalamus, betrokken bij de verwerking van auditieve informatie. Output van de MGN is vooral gericht op de A1.

Thalamus

Een groep nuclei die voornamelijk zintuiglijke informatie doorgeven aan de cerebrale cortex. De thalamus bevat ook nuclei die betrokken zijn bij de basale ganglia-corticale lussen, en andere gespecialiseerde nucleaire groepen. Het maakt deel uit van de tussenhersenen (diencephalon). Elke hemisfeer heeft een thalamus en deze zijn met elkaar verbonden.

Primary auditory cortex (A1)

Het primaire gebied voor de corticale verwerking van het auditieve systeem

Tonotopic map

Een plattegrond van de ruimtelijke ordening van waar geluiden van verschillende frequenties worden verwerkt in de hersenen.

Scotopia

Nachtvisie

Interaural time

Het verschil in tijd tussen wanneer een geluid elk oor bereikt. Het levert een cue voor geluidslokalisatie. 

Pinna

De oorschelp

Magnocellur nucleus

Gedeelte van de cochlear nucleus dat gespecialiseerd is in het bepalen van interaurale tijdsverschillen. Stuurt informatie naar anteriore gedeeltes van de lemniscal nucleus

Angular neucleus

Gedeelte van de cochlear nucleus dat gespecialiseerd is in het bepalen van het verschil in geluidsintensiteit. Stuurt informatie naar posteriore gedeeldes van de lemniscal nucleus

Odorants

Een moleculen die, voorgebracht door de lucht, kunnen leiden tot de activering van geurreceptoren.

Retronasal olfaction

Geurstoffen die via de mond terug gaan naar de neusholte

Olfactory epithelium

Slijmerig membraan aan de bovenkant van de neusholte die geurreceptoren bevat.

Bipolar neuron

Cel met aanhangsels die zich uitstrekken aan weerszijden van de cel, vb. geurreceptor.

Olfactory bulb

Een belangrijk onderdeel van het olfactorisch systeem, bestaande uit een bolvormige vergroting van het einde van de reukzenuw. Het bevindt zich onder het oppervlak van de frontale kwab van elke hersenhelft; net boven de neusholte.

Glomeruli

Neuronen die zich bevinden in de olfactory bulb.

Primary olfactory cortex

Het primaire gebied voor de corticale verwerking van de reukzin, gelegen op de ventrale kruising van de frontale en de temporale cortices, dichtbij de limbische cortex.

Orbitofrontal cortex

Secundair verwerkingscentrum van de reukzin.

Chemical senses

De twee zintuigen die voor stimulatie afhankelijk zijn van moleculen afkomstig van de omgeving: reukzin en smaakzin.

Tastant

Molecuul in het voedsel die een receptor in een smaakcel kan stimuleren.

Primary gustatory cortex

Het primaire gebied van de corticale verwerking van de smaakzin. Gelokaliseerd in de insula en de operculum.

Corpuscles

Bolvormige massa cellen die deel uit maakt van het somatosensorische systeem. Bevinden zich onder de huid.

Merkel’s corpuscles

Corpuscles voor normaal contact

Messner’s corpuscles

Corpuscles voor licht contact

Pacinian corpuscles

Corpuscles voor zware druk

Ruffini corpuscles

Corpuscles voor temperatuur informatie

Nociceptors

Somatosensorische receptoren die pijn informatie overbrengen.

Proprioception

Het besef van de positie van je eigen lichaamsdelen, zoals ledematen. Dit besef komt voort uit informatie verstrekt door gespecialiseerde zenuwcellen bij de koppeling van spieren en pezen.

Primary somatosensory cortex (S1)

Het primaire gebied voor de corticale verwerking van somatosensorische informatie. Dit gebied bevat een somatotopische representatie van het lichaam; de sensorische homunculus. 

Secondary somatosensory cortex (S2)

Het gedeelte van het brein dat input krijgt van de primaire somatosensorische cortex. Het verwerkt somatosensorische informatie van een hoger niveau.

Remote sensing / exteroceptive perception

Het waarnemen van informatie op afstand.

Retina

Laag neuronen aan de achterkant van het oog. De retina bestaat uit verschillende cellen, waaronder fotoreceptoren (cellen die reageren op licht) en ganglion cellen (cellen waarvan de axonen de optische zenuw vormen).

Photoreceptors

Gespecialiseerde cel in de retina die licht energie omzet naar veranderingen in het membraan potentiaal. Fotoreceptoren zijn de koppeling tussen de externe wereld en het zenuwstelsel.

Photopigments

Moleculen die gevoelig zijn voor licht

Rods

Staafjes zijn gevoelig voor een laag niveau van prikkels. Omdat het aanvullen van fotopigment tijd kost, zijn ze het nuttigst bij beperkt licht.

Cones

Kegeltjes hebben meer licht nodig en gebruiken fotopigmenten die snel geproduceerd kunnen worden. Essentieel voor het zien van kleur en worden ingedeeld in rode, groene en blauwe kegeltjes.

Fovea

Gele vlek die vooral kegeltjes bevat.

Optic nerve

Bundel van ganglioncel axonen die visuele informatie doorstuurt naar het centrale zenuwstelsel.

Optic chiasm

Punt waar de optische zenuwen van beide gezichtsvelden elkaar kruisen en naar de contralaterale hersenhelft gaan.

Lateral geniculate nucleus (LGN)

Thalamische nucleus dat het belangrijkste eindpunt is van axonen in de optische tract. Output van de LGN gaat vooral naar de V1.

Superior colliculus

Subcorticaal visueel structuur dat zich bevindt in de middenhersenen. Krijgt input van het retinale systeem en is verbonden met subcorticale en corticale systemen. Het speelt een belangrijke rol in de visuomotorische verwerking en zou verbonden kunnen zijn met het inhiberend component van het reflexief oriënteren van de aandacht.

Primary visual cortex (V1)

Het primaire gebied voor de corticale verwerking van visuele informatie. Bevindt zich in het meest posteriore gedeelte van de occipitale kwab.

Cortical visual areas

Gebieden van de visuele cortex met retinotopische plattegronden. De gebieden zijn gespecialiseerd in een bepaalde soort informatie en door het integreren van activiteiten verschaffen zij de neurale basis van op visueel gebaseerd gedrag.

Extrastriate visual areas

Visuele gebieden die buiten striate cortex (V1) liggen en gezien worden als secundaire visuele gebieden omdat zijn input direct ofwel indirect krijgen van de V1.

Area MT, Visual area 5 (V5)

Een gebied in de visuele cortex dat cellen bevat die gevoelig zijn voor beweging. Area MT maakt deel uit van het dorsale pad en speelt niet alleen een rol in de perceptie van beweging, maar ook de representatie van ruimtelijke informatie.

Area V4

Gebied in de visuele cortex dat cellen bevat die gevoelig zijn voor kleur.

Achromatopsia

Stoornis van kleurwaarneming als gevolg van beschadiging aan het centrale zenuwstelsel, meestal in het ventrale pad van de visuele cortex. De verstoring in kleurwaarneming is groter dan bij de verstoring die samenhangt met vorm perceptie.

Akinetopsia

Stoornis van bewegingswaarneming als gevolg van beschadiging aan het centrale zenuwstelsel. Patiënten kunnen beweging niet op een vloeiende manier waarnemen. In ernstige gevallen wordt beweging waargenomen als een soort stroboscopisch effect.  

Hemianopia

Niet bewust zijn van visuele stimuli in de omgeving contralateraal aan de beschadiging in de visuele cortex.

Scotomas

Gebied in de omgeving waarin een persoon geen stimuli kan waarnemen. Scotomas ontstaan na beschadiging van de V1 of  gedeeltelijke beschadiging van het dorsale pad. De grootte en locatie van scotoma’s zijn afhankelijk van de ernst en locatie van de beschadigingen.

Blindsight

Bij beschadiging aan de V1 kan het voorkomen dat er bepaalde visuele waarnemingen ontstaan buiten het bewustzijn om. Deze waarnemingen kunnen geobserveerd worden door indirecte metingen zoals een patiënt te laten wijzen naar een stimulus, zelfs als de patiënt ontkend een stimulus te zien.

Multisensory integration

Het integreren van informatie afkomstig van meerdere zintuigen.

Synesthesia

Menging van zintuigen waarbij het stimuleren van een zintuig automatische een denkbeeldige perceptie produceert van dezelfde of een ander zintuig.

Agnosia

Neurologisch syndroom waarbij een verstoring van perceptuele herkenning niet te wijten is aan een stoornis in de primaire sensorische verwerking. 

Visual agnosia

Beperking van perceptie die alleen betrekking heeft op het zicht. Patiënten zijn goed in het waarnemen van eigenschappen, zoals kleur, vorm en beweging. Ze kunnen objecten zelf of het doel er van echter niet herkennen.

Ventral or occipitotemporal pathway

Pad voor de verwerking van visuele informatie die gaat van de occipitale kwab naar de inferiore en midden temporale kwab. Gespecialiseerd in de perceptie en herkenning van een object, bepaalt wat we zien.

Dorsal or occipitoparietal pathway

Pad voor de verwerking van visuele informatie die gaat van de occipitale kwab naar de superiore temporale en pariëtale kwabben. Gespecialiseerd in ruimtelijke perceptie, bepaalt waar we iets zien en analyseert de ruimtelijke configuratie tussen verschillende objecten.

Prosopagnosia

Neurologisch syndroom waarbij het herkennen van gezichten gebrekkig is. Sommige patiënten vertonen een selectieve beperking in gezichtswaarneming; een categorie specifiek gebrek. Bij anderen maakt prosopagnosie deel uit van een meer algemene vorm van agnosie. Prosopagnosie is vaak gerelateerd aan een bilaterale beschadiging in het ventrale pad, maar het kan ook ontstaan door een unilaterale beschadiging in de rechter hemisfeer.

Optic ataxia

Patiënten kunnen objecten wel herkennen, maar deze visuele informatie helpt niet bij het uitvoeren van handelingen.

Saccades

Oogbewegingen gericht naar een doel.

Object constancy

De capaciteit om een object in ontelbare situaties te herkennen

View-dependent frame of reference

Perceptie hangt af van de herkenning van een object vanaf een bepaald gezichtspunt. De theorie stelt dat we een overvloed hebben aan specifieke representaties in het geheugen, een stimulus hoeft alleen maar gekoppeld te worden aan een van deze representaties.

View-invariant frame of reference

Herkenning hangt niet af van een simpele analyse van de informatie van een stimulus. Sensorische informatie omschrijft basis kenmerken; andere kenmerken van een object worden bepaald in relatie tot deze kenmerken.

Repitition supression effect

Een neurale reactie op een stimulus is efficiënter en sneller wanneer informatie over de stimulus recent is geactiveerd.

Gnostic unit

Een zenuwcel of een kleine verzameling hiervan die afgestemd is op een specifiek waarnemingsbeeld (zoals een appel). Hiërarchische modellen impliceren dat, op een hoger niveau in het systeem, neuronen meer selectief worden in waar zij op reageren.

Apperceptive agnosia

Vorm van agnosie met een gebrek aan perceptuele analyses op een hoger niveau. Een patiënt kan een object van een bepaald gezichtspunt herkennen. Wanneer deze oriëntatie afwijkt of het object veel schaduwen bevat, gaat de herkenning achteruit.

Associative agnosia

Vorm van agnosie waarbij patiënten moeilijk perceptuele representaties kunnen koppelen aan beelden in het LTM. Patiënten kunnen twee dezelfde objecten op een afbeelding wel herkennen, maar weten niet waarvoor het object gebruikt wordt.

Alexia

Neurologisch syndroom waarbij het leesvermogen is verstoord. Met alexia wordt vaak acquired alexia bedoeld om aan te geven dat het resulteert van een neurologische aandoening, zoals een beroerte (meestal in het occipitoparietale gebied van de linker hemisfeer).  

Integrative agnosia

Een vorm van agnosie gerelateerd aan een probleem bij het herkennen van objecten omdat de verschillende onderdelen van ene object niet gegroepeerd en geïntegreerd kunnen worden tot een samenhangend geheel. Patiënten kunnen tekeningen van objecten goed natekenen; ze nemen echter alleen geïsoleerde, onsamenhangende onderdelen of contouren waar.

Category-specific deficits

Verminderde herkenning van een specifieke groep objecten. Sommige patiënten kunnen geen levende dingen herkennen, maar herkennen levenloze dingen zonder problemen. Deze tekortkomingen zijn belangrijk voor het ontwikkelen van modellen over de organisatie van perceptuele en semantische kennis in het brein.

Fusiform gyrus

Een gyrus dat ligt aan de ventrale kant van de temporale kwab. In neuroimaging onderzoek is aangetoond dat dit gebied actief is bij gezichtsperceptie. Beschadiging aan dit gebied is gerelateerd aan prosopagnosie.

Fusiform face area, FFA

Hersengebied, liggend in de fusiforme gyrus, dat reageert op selectieve stimuli, zoals gezichten.

N170 response

Negatief respons dat ongeveer 170 ms na het aanbieden van een stimulus ontstaat in een EEG signaal.

Acquired alexia

Leesproblemen die ontstaan na een beroerte of hoofdtrauma. Patiënten verstaan spraak en ze spreken zonder problemen.

Alexia without agraphia

Leesproblemen zonder schrijfproblemen.

Analytical processing

Perceptuele analyse waarbij de nadruk ligt op de verschillende onderdelen van een object. Lezen is een analytisch proces omdat een woord herkend wordt door eerst de letters te analyseren.

Holistic processing

Perceptuele analyse waarbij de nadruk ligt op de gehele vorm van een object. Gezichtsperceptie is een holistisch proces, omdat je iemands gehele gezicht herkent en niet de individuele onderdelen daarvan.

Akinesia

Geen vrijwillige bewegingen kunnen produceren.

Substantia nigra

Nucleus die deel uit maakt van de basale ganglia. Het bestaat uit twee delen. De pars compacta is de primaire bron voor dopamine en komt uit in de striatum. De pars reticularis is een output nucleus van de basale ganglia.

Effector

Elk lichaamsdeel dat zich kan bewegen, zoals een arm of been.

Alpha motor neurons

Neuronen die uitkomen op spiervezels, waardoor deze samentrekken en beweging produceren. Ze beginnen in het ruggenmerg en gaan via de ventrale weg naar buiten.

Extrapyramidal tracts

Een verzameling motorische tracts die afkomstig zijn van verschillende subcorticale structuren, zoals de vestibulaire nucleus en de rode nucleus. Deze tracts zijn belangrijk voor het behouden van houding en balans.

Cerebellum

Het cerebellum is gekoppeld aan veel verschillende hersengebieden en is belangrijk bij verschillende aspecten van coördinatie, zoals nauwkeurige bewegingen. 

Basal ganglia

Een structuur bestaande uit vijf nuclei: de caudate, putamen, globus pallidus, subthalamische nucleus en substantia nigra. Het basale banglia is betrokken bij motorische controle en leren. Neurale lussen gaan van cortische gebieden naar het basale ganglia en terug naar de cortex. Twee basale ganglia ziektes zijn Parkinson’s en Huntington’s.

Primary motor cortex, M1

Gebied dat ligt langs de anteriore kant van de centrale sulcus en de precentrale gyrus. Bepaalde axonen die beginnen in de M1 vormen het grootste gedeelte van de corticospinal tract; anderen geven informatie door aan verschillende hersengebieden betrokken bij bewegingscontrole. De M1 heeft een duidelijke somatotopische representatie van het lichaam.

Premotor cortex

Secundair motorisch gebied anterior aan de M1. Sommige neuronen van dit gebied geven informatie door aan de coricospinal tract, maar de meeste geven informatie door aan de M1 en helpen daardoor bij de vorming van toekomstige bewegingen.

Supplementary motor area, SMA

Secundair motorisch gebied anterior aan de M1. De SMA speelt een belangrijke rol in de productie van sequentiële bewegingen, vooral goed aangeleerde bewegingen.

Central pattern generators

Neuronen in het ruggenmerg die een volledige bewegingssequentie kunnen genereren zonder externe feedback.

Afferent information

Informatie die via een sensorische zenuw naar het centrale zenuwstelsel toegaat.

Endpoint control

Hypothese die gaat over hoe bewegingen worden gepland wat betreft hun gewenste eindlocatie. Het stelt dat om een bewegingsdoel te bereiken, motorische representaties gericht moeten zijn op de locatie waar ledematen naartoe moeten bewegen. 

Population vector

Een statistische procedure die een representatie maakt van de activiteit van een groep neuronen. Populatie vectoren reflecteren de samenwerking tussen neuronen, waardoor een betere correlatie met gedrag wordt verkregen dan wanneer gekeken wordt naar individuele neuronen. Populatie vectoren kunnen de richting van toekomstig gedrag voorspellen.

Brain-machine interface, BMI

Apparaat dat neurale signalen interpreteert om gewenste operaties met een mechanisch apparaat buiten het lichaam uit te voeren. Signalen van neuronen kunnen gebruikt worden om protheses te bewegen.

Paraplegic

Beschadiging aan het ruggenmerg waardoor de benen niet meer gebruikt kunnen worden.

Quadriplegic

Beschadiging aan het ruggenmerg waardoor zowel de onderste als de bovenste ledematen niet meer gebruikt kunnen worden.

Mirror system

Een netwerk aan neuronen die niet alleen reageren op iemands eigen bewegingen maar ook op het zien van dezelfde bewegingen.

Embodied cognition

Onze conceptuele kennis ligt ten grondslag aan onze lichamelijke kennis.

Hemiplegia

Het verlies van vrijwillige bewegingen aan een kant van het lichaam. Hemiplegia ontstaat meestal door beschadiging aan de corticospinal tract, of door beschadiging aan de motorische cortex of door beschadiging aan de witte stof waardoor afdalende vezels vernietigd worden.

Apraxia

Het verlies van bekwame of doelbewuste bewegingen dat niet kan worden toegeschreven aan zwakheid of het onvermogen om spieren te stimuleren. Apraxia is het gevolg van een beschadiging aan de cerebrale cortex, meestel in de linker hemisfeer. 

Ideomotor apraxia

Apraxia waarin een patiënt een gewenste beweging moeilijk kan uitvoeren. Patienten lijken goed te weten hoe een beweging uitgevoerd moet worden en welk gereedschap daarvoor nodig is, maar ze kunnen bewegingen niet coördineren om ze op een coherente manier uit te voeren.

Ideational apraxia

Een ernstige vorm van apraxia waarin de kennis van een patiënt over het doel van een beweging aangetast is. Een patiënt kan een beweging nog wel goed  uitvoeren, maar weet niet waarvoor hij dit doet.

Alien hand syndrome.

Een externe stimulus kan een ongewenste beweging veroorzaken, omdat het supplementaire motor gebied, dat dient voor de interne controle van beweging, beschadigd is.

Ataxia

Lompe en onregelmatige bewegingen die kunnen ontstaan na beschadiging aan het spinocerebellum.

Striatum

Gedeelte van het basale ganglia dat bestaat uit de caudate en putamen. Hier komen bijna alle afferente vezels die gaan naar het basale ganglia uit.

Huntington’s disease

Genetische degeneratieve ziekte die  begint in de striatum van de basale ganglia. Symptomen zijn lompheid en ongewenste bewegingen van het hoofd en de romp. Cognitieve beperkingen zijn ook zichtbaar en worden na verloop van tijd erger. 

Parkinson’s disease

Degeneratieve ziekte van de basale ganglia die ontstaat door het verlies van dopaminergische cellen in de substantia nigra. Symptomen zijn het moeilijk beginnen van een beweging, traagheid, slechte articulatie en soms tremors.

Bradykinesia

Traagheid bij het starten en het uitvoeren van bewegingen. Een prominent symptoom bij Parkinson’s.

Hypokynesia

Het ontbreken of een reductie van vrijwillige bewegingen.

Ideopathic

Een term die aanduidt dat de oorzaak van een ziekte onbekend is.

Deep-brain stimulation, DBS

Elektrische stimulatie van hersenstructuren via een ingebrachte elektrode. Stimulatie van de subthalamische nucleus, deel van de basale ganglia, wordt gebruikt in de behandeling van Parkinson’s.

Amnesia

Geheugenverlies

Unilateral temporal lobectomy

Het verwijderen van de mediale temporale kwab aan een kant van het brein. Dit wordt nog steeds gebruikt bij de behandeling van epilepsie.

Learning

Het verwerven van nieuwe informatie.

Memory

Informatie vasthouden in een staat waardoor het later opgehaald kan worden.

Encoding

Het proces waarin binnenkomende informatie opgeslagen wordt. Encodering bestaat uit twee stadia: acquisitie en consolidatie.

Acquisition

De registratie van input in sensorische buffers en stadia van sensorische analyse.

Consolidation

Het proces waarin geheugen representaties sterker worden na verloop van tijd. Er wordt gedacht dat consolidatie veranderingen veroorzaakt in hersensystemen die te maken hebben met de opslag van informatie.

Storage

Het resultaat van de acquisitie en consolidatie van informatie, dat zorgt voor het creëren en onderhouden van een permanente opslag.

Retrieval

Opgeslagen informatie gebruiken om een bewuste representatie te vormen of om aangeleerd gedrag, zoals een motorische handeling, uit te voeren.

Sensory memory

Kort (milliseconden - seconden) bewaren van sensorische informatie, zoals wanneer je kan navertellen wat iemand tegen je zegt, zonder dat je aandacht erbij was.

Short-term memory, STM

Het behouden van informatie gedurende een aantal seconden tot minuten.

Long-term memory, LTM

Het behouden van informatie gedurende een lange tijd, van uren tot dagen en jaren.

Echoic memory

Het sensorisch geheugen voor geluidsinformatie.

Iconic memory

Het sensorisch geheugen voor visuele informatie

Atkinson and Schiffrin’s modal model

Geheugen model dat suggereert dat informatie binnenkomt in het sensorische geheugen en dan via het STM in het LTM terecht komt. Informatie kan in elk stadium verloren gaan door verval, interferentie, of een combinatie hiervan.

Digit span

Hoeveel items iemand over een korte tijd vast kan houden in het geheugen.

Chunking

Het verdelen van informatie in samengestelde delen, waardoor meer onderdelen onthouden kunnen worden.

Working memory

Tijdelijke representatie van taakgerelateerde informatie. Deze representaties kunnen gerelateerd zijn aan informatie geactiveerd in het LTM of iets dat recent is meegemaakt. Representaties in het werkgeheugen coördineren gedrag dat op dat moment plaatsvindt.

Maintainance

Het behouden van informatie in het werkgeheugen gedurende een korte tijd.

Manipulation

Mentale operaties uitvoeren op de informatie die in het werkgeheugen behouden wordt.

Central executive mechanism

Systeem in het werkgeheugen dat gereguleerd wordt door aandacht. Het selecteert en manipuleert informatie in de phonological loop en visuospatial sketch pad, waar het dient als een regelaar van deze aparte systemen.

Phonological loop

Component van het werkgeheugen dat zorgt voor de tijdelijk opslag van fonologische informatie.

Visuospatial sketch pad

Component van het werkgeheugen waarvan wordt gedacht dat het tijdelijk visuele en ruimtelijke informatie vasthoudt.

Declarative memory

Kennis waar we bewuste toegang tot hebben. Deze kennis bevat persoonlijk kennis en kennis over de wereld (gebeurtenissen en feiten).

Nondeclarative memory

Kennis waar we geen bewuste toegang tot hebben. Deze kennis bevat motorische en cognitieve vaardigheden. We kunnen een actie wel beschrijven, maar de eigenlijke informatie die nodig is  om de actie uit te voeren is moeilijk te beschrijven.

Procedural memory

Een vorm van het non-declaratief geheugen die te maken heeft met het leren van verschillende motorische (bijv. fietsen) en cognitieve (bijv. lezen) vaardigheden. 

Perceptual representation system, PRS

Een vorm van het non-declaratief geheugen dat handelt binnen het perceptuele systeem. De structuur en vorm van objecten en woorden kunnen in dit systeem geprimed worden door voorafgaande ervaringen en kunnen onthuld worden met een impliciete geheugen taak.

Habituation

Het afnemen van een reactie bij het herhaald presenteren van een stimulus.

Sensitization

Het toenemen van een reactie bij het herhaald presenteren van een stimulus.

Anterograde amnesia

Verlies van het vermogen om nieuwe geheugens te vormen.

Retrograde amnesia

Verlies van het geheugen voor gebeurtenissen die in het verleden plaatsvonden. 

Distributed representation

Gedachte dat informatie opgeslagen wordt in een grote hoeveelheid neuronen verspreid over verschillende hersengebieden.  Dit idee staat tegenover de gedachte dat sommige items worden opgeslagen in een afzonderlijke, zeer lokale set van neuronen. 

Priming

Het proces waarbij het aanbieden van een item, de verwerking van een volgend item beïnvloed. Dit proces kan de verwerking bevorderen (positieve priming) of hinderen (negatieve priming).

Familiarity

Wanneer een stimulus geen bewuste episodische herinnering opwekt, maar wel herkend wordt door een bekend gevoel.

Hebbian learning

De theorie dat, wanneer een zwakke en een sterke input tegelijk vuren op een cel, de zwakke synaps versterkt wordt. Het is vernoemd naar Donald Hebb, die veronderstelde dat de bindingskracht tussen neuronen verandert om informatie op te kunnen slaan. “Neurons that fire together, wire together.”

Long-term potentiation

De langdurige versterking van een synaps.

Emotion

Een affectieve (positief of negatief) mentale reactie op een stimulus die ook fysiek tot uitdrukking kan komen (bijv. een verandering in hartslag).

Facial expression

Non-verbale communicatie van emotie door de manipulatie van bepaalde groepen gezichtsspieren.

Fear Conditioning

Leren waarbij een neutrale stimulus negatieve eigenschappen krijgt door de koppeling aan een negatieve gebeurtenis.

Amygdala

Groep neuronen anterior aan de hippocampus in de mediale temporale kwab die betrokken is bij de emotionele verwerking.

Low route

Informatie over een stimulus bereikt de amygdala snel via de thalamus. De thalamus voert geen analyse uit over deze informatie, maar zendt een ruw signaal dat kan indiceren of een stimulus bedreigend is. 

High route

Informatie over een stimulus bereikt de amygdala langzamer via een corticaal pad. De informatie wordt grondig geanalyseerd, waardoor bevestigd kan worden of een stimulus wel of niet bedreigend is.

Orbitofrontal cortex, OFC

Gebied in de frontale kwab, net boven de ogen, die betrokken is bij verschillende functies, zoals perceptuele verwerking, reukzin en smaakzin, maar ook bij de controle of iemands gedrag gepast is.

Insula

Een gedeelte van de cortex die informatie over smaak verwerkt.

Balint’s syndrome

Een stoornis die ontstaat na een bilaterale beroerte in de occipitoparietale kwab, gekarakteriseerd door moeite in het waarnemen van visuele objecten. Patiënten kunnen correct objecten identificeren, maar hebben moeite met het aan elkaar relateren van objecten. Ze neigen hun aandacht te richten op één object, waardoor andere objecten, die tegelijkertijd aangeboden worden, genegeerd worden.

Selective attention

Het vermogen om je concentratie te richten op bepaalde sensorische input, gedachtegangen of acties, terwijl anderen genegeerd worden.

Voluntary attention

Het vrijwillig richten van de aandacht op een bepaalde input, gedachtegang of actie.

Reflexive attention

Het automatisch richten van de aandacht door bottom-up of stimulus gedreven effecten, zoals het flitsen van een licht in je omgeving.

Covert attention

Het vermogen om aandacht te richten zonder zichtbare veranderingen in de sensorische receptoren, zoals het concentreren op een gesprek zonder je ogen of hoofd naar de spreker te draaien.

Dichotic listening

Experimentele techniek waarbij participanten tegelijkertijd per oor naar verschillende boodschappen luisteren.

Information processing system

Model van Broadbent dat aangeeft dat alle aspecten van de hersenen die betrokken zijn bij dataverwerking een gelimiteerde capaciteitsfase hebben, waarin alleen een bepaalde hoeveelheid informatie doorgelaten kan worden.

Early selection

Theoretisch model waarbij aandacht binnenkomende informatie kan selecteren vóór een perceptuele analyse.

Late selection

Theoretisch model waarbij alle input perceptueel gelijkmatig wordt verwerkt, maar waarbij aandacht in een latere fase deze input filtreert.

Limited capacity

Concept waarbij de fases van informatie verwerking een beperkte verwerkingscapaciteit hebben, waardoor informatie met een hoge prioriteit geselecteerd moet worden voor deze  verwerking. 

Bottlenecks

Fases van verwerking waarbij niet alle input toegang of doorgang krijgt.

Endogenous cuing

Controle van aandacht door interne stimuli onder vrijwillige controle.

Exogenous cuing

Reflexief cuing. Controle van aandacht door externe stimuli en niet door interne vrijwillige controle.

Inhibition of return

Mogelijk proces dat ten gronde ligt aan de vertraging van motorische reacties na verloop van tijd, wanneer aandacht reflexief wordt getrokken door een sensorische gebeurtenis. Aandacht wordt minder snel opnieuw op een object gericht als daar eerder reflexief aandacht op is gericht.

Auditory N1 potential

Eerste grote, negatieve polariteit vervorming in een gemiddeld ERP signaal die ontstaat wanneer iemand zijn aandacht richt op een stimulus (i.p.v. dat de stimulus genegeerd wordt).

P20-50 effect

Golfvormen die eerder ontstaan dan de N1 en veranderen als functie van selectieve auditieve aandacht. Leveren een bewijs voor het vroege selectie model van aandacht.

Auditory brainstem response, ABR

Voltage verandering in het ERP signaal 1 tot 10 ms na het aanbieden van een stimulus. Vrijwillige selectieve aandacht heeft geen effect op deze verandering.

Otoacoustic emmisions

Geluiden die geproduceerd worden door mechanische veranderingen in de cochlea tijdens het horen.

Thalamic reticular nucleus

Dunne laag neuronen die de thalamus omringt. Bevat lokale interneuronen die input krijgen van de cortex en informatie transporteren naar thalamische relay neuronen.

Pulvinar nucleus

Grote groep nuclei in het posterior einde van thalamus.

Superior colliculus

Subcorticale visuele structuur in het midbrein dat input krijgt van het retinale systeem. Het is gekoppeld aan subcorticale en corticale systemen en speelt een belangrijke rol in visuo-motorische processen en is mogelijk betrokken bij het remmende component van de reflexieve aandachtsoriëntatie.

Unilateral spatial neglect

Gedragspatroon van patiënten met een beschadiging aan het voorbrein, waarbij zij falen of langzamer zijn in het erkennen dat objecten zich bevinden in de omgeving contralateraal aan de beschadiging. Neglect wordt vooral gekoppeld aan beschadiging aan de rechter parietale kwab.

Extinction

Het niet kunnen waarnemen of reageren op een stimulus contralateraal aan een beschadiging, wanneer een stimulus tegelijkertijd aangeboden wordt aan de ipsilaterale kant.

Representational model

Model dat aangeeft dat de rechter hemisfeer aandachtsrepresentaties heeft van de linker en rechter omgeving, terwijl de linker hemisfeer alleen representaties heeft van de rechter omgeving.

Attentional bias model

Model dat aangeeft dat beide hemisferen een natuurlijke bias hebben voor aandacht aan de contralaterale kant.

Diffusion-weighted MRI

Meet de hoeveelheid waterverspreiding in weefsel dat beïnvloed kan worden door de fysiologische staat van het weefsel.

Perfusion-weighted MRI

Meet de capillaire bloedstroom.

Unconscious processing

Verwerking van de kenmerken van een stimulus die vooraf gaan aan en aanleiding geven tot de bewuste herkenning van de stimulus.

Flanker paradigms

Taak die de effecten meet van spatiële selectieve aandacht op een stimulus door het meten van het niveau van interferentie, gemeten in reactie tijd, geproduceerd door afleiders waaruit een stimulus herkend moet worden. De afleiders vereisen geen reactie, aangezien zij zich bevinden op een locatie dat genegeerd wordt. Ze hebben echter wel kenmerken die een andere reactie zouden vereisen dan de target.

Subliminal processing

Informatieverwerking dat wordt geactiveerd door bottom-up input en niet bewust is.

Preconscious processing

Automatisch informatieverwerking dat lijdt tot bewustzijn.

Conscious processing

Informatieverwerking met aandacht en bewustzijn.

Goal-oriented behavior

Gedrag dat ons op een betekenisvolle manier laat reageren op de omgeving.

Cognitive control

Processen die de informatieverwerking faciliteren. Controle operaties helpen ons activiteiten te coördineren over verschillende neurale gebieden, zoals de representatie van een doel in de prefrontale cortex kan helpen bij het ophalen van informatie uit het LTM.

Lateral prefrontal cortex

Gebied dat betrokken is bij verschillende executieve functies, zoals het werkgeheugen en respons selectie.

Frontal pole

Meest anterior gedeelte van de prefrontale cortex dat een kritische rol speel in de hiërarchische representatie van gedragsdoelen.

Medial frontal cortex

Gebied dat betrokken is bij cognitieve controle, vooral bij het controleren van functies voor het detecteren van fouten en het oplossen van conflicten.

Stimulus driven

Gedrag dat wordt bepaald door de omgeving en de doelen van een persoon niet in acht neemt. Een persoon met een beschadiging in de prefrontale cortex zou drinken uit een glas dat voor hem wordt geplaatst, zelfs als hij geen dorst heeft.

Working memory

Korte representatie van taakgerelateerde informatie. Representaties begeleiden het gedrag en worden ‘het schoolbord van de geest’ genoemd.

Delayed-response task

Taak waarbij een correcte reactie gegeven moet worden na een kort tijdsinterval. Het vereist de werking van het werkgeheugen, omdat een persoon informatie tijdens het interval vast moet houden.

Recency memory

Geheugen voor de chronologische volgorde van gebeurtenissen in het verleden. Recency geheugen is een vorm van het episodische geheugen. Patiënten met een beschadiging in de prefrontale kwab hebben een verminderd recency geheugen, terwijl het LTM onaangetast is.

Source memory

Geheugen voor de context waarin iets is geleerd; een vorm van het episodische geheugen. Patiënten met een laterale prefrontale beschadiging kunnen goed een lijst met feitjes onthouden, maar weten niet waar en wanneer ze dit hebben onthouden.

Content-based hypotheses

Hypothese dat geheugensystemen zijn bepaald wat betreft hun inhoud. Zo zou het werkgeheugen twee distinctieve systemen hebben: de fonologische lus en de visuospatiële sketchpad.

Wisconsin Card Sorting Task

Neuropsychologsiche taak waarbij verschillende aspecten van de executieve controle worden gemeten.

Perseveration

Neiging één bepaalde reactie te produceren bij opeenvolgende trials, zelfs als de context veranderd waardoor de reactie ongepast wordt. Vaak gezien in patiënten met een prefrontale beschadiging. Perseveration wordt gedacht een verlies aan inhiberende controle te reflecteren.

Dynamic filtering

Hypothese dat een belangrijk component van het werkgeheugen betrokken is bij de selectie van informatie dat het meeste relevant is. Deze selectie wordt bereikt door het filtreren van mogelijk interfererende en irrelevante informatie.

Inhibitory control

Hypothese dat een aspect van executieve functies is dat de neiging om gebruikelijke reacties of door de omgeving opgewekte acties te produceren wordt gereguleerd. Het verlies aan inhibitorische controle wordt gedacht ten grondslag te liggen aan de neiging van patiënten met een prefrontale beschadiging om sociaal ongepast gedrag te vertonen .

Supervisory attentional system, SAS

Psychologisch model dat gebruikt wordt om te verklaren hoe respons selectie wordt bereikt op een flexibele manier. Zonder het SAS wordt gedrag bepaald door de context, waarbij het gedrag wordt geuit dat normaal is in de situatie. Het SAS maakt flexibel gedrag mogelijk door bepaald gedrag dat gebaseerd is op doelen te biasen of door het helpen met gedrag te bepalen in onbekende situaties.

Monitoring

Executieve functie die geassocieerd is met het evalueren of een huidige representatie of vorm van gedrag bevorderlijk is voor het behalen van doelen. Fouten kunnen voorkomen of gecorrigeerd worden door het monitoring systeem. Het zou een van de operaties zijn van het SAS.

Anterior cingulated cortex

Gebied gekarakteriseerd door een primitieve cytoarchitectuur (Cortex met drie lagen) dat deel uit maakt van de connectie tussen de frontale kwab en het limbisch systeem. Het is betrokken bij verschillende executieve functies, zoals respons monitoren, fouten detectie en aandacht. 

Error-related negativity, ERN

Elektrisch signaal dat afgeleid wordt uit een EEG na een foute reactie. Het ERN is een negatieve verbuiging van het ERP en zou ontstaan in de anterior cingulate.

Response conflict

Situatie waarbij meer dan een respons geactiveerd wordt, meestal door ambiguïteit in de stimulus. De anterior cingulate zou het niveau van respons conflict bepalen en de verwerking in actieve systemen moduleren wanneer het conflict groot is.

Social cognitive neuroscience

Gebied in de hersenwetenschap die de sociale-persoonlijkheidspsychologie en de cognitieve neurowetenschappen combineert met als doel de neurale mechanismes die betrokken zijn bij de sociale interacties tussen mensen te begrijpen.

Self-referent effect

Een beter geheugen hebben voor informatie die gecodeerd is in relatie tot jezelf.

Hypoxia

Geheugenproblemen die ontstaan door een tijdelijk tekort aan zuurstof in de hersenen na een hartaanval.

Theory of mind

Het vermogen om je te kunnen verplaatsen in de mentale staat van anderen, waardoor je kunt voorspellen wat anderen begrijpen en hoe zij zullen reageren in bepaalde situaties.

False-beliefs tasks

Taak die het vermogen meet om je tegelijkertijd in de mentale staten van verschillende mensen te verplaatsen.

Joint attention

Het vermogen om de aandacht van iemand anders te volgen door je aandacht te richten naar waar iemand anders naar kijkt.

Autism

Neurologische stoornis gekarakteriseerd door een stoornis in sociale cognitie en sociale communicatie, vaak geassocieerd met herhalingsgedrag of obsessieve interesses.

Mindblindness

Term die aangeeft dat kinderen met autisme zich niet kunnen verplaatsen in de mentale staat van iemand anders.

Imitative behavior

Het spontaan en ongecontroleerd nadoen van het gedrag van iemand anders dat vaak vertoond wordt door patiënten met een beschadiging aan de frontale kwab.

Simulation theory

Theorie over hoe wij de gedachten van andere mensen begrijpen. We proberen consequenties te trekken over de gedachten van anderen door na te gaan wat wij zouden doen als we in hun schoenen zouden staan.

Empathy

Het vermogen om te kunnen ervaren en begrijpen wat anderen voelen, terwijl je het verschil blijft zien tussen jezelf en anderen.

Utilization behavior

Een extreme afhankelijkheid van het  prototypische gebruik van een object, zonder te kijken naar het gebruik ervan in bepaalde contexten.

Somatic markers

Fysiologisch-emotioneel mechanisme dat ons helpt naar verschillende mogelijkheden te kijken en een beslissing te maken. Somatic markers worden gedacht ons te helpen met het evalueren van mogelijkheden en hun mogelijke voordelen.

Neuroeconomics

Gebied van de hersenwetenschap dat economie en cognitieve neurowetenschappen combineert met het doel te begrijpen welke neurale mechanismes betrokken zijn bij het maken van beslissingen.