Aantekeningen college WetenschapMaatschappij - Universiteit Utrecht (2022-2023)

Hoorcollege 6

Je hebt een verantwoordelijkheid om je vergaarde kennis terug te koppelen aan de samenleving.

Wat hebben de outsiders en insiders aan te merken op de Psychologie?

Outsiders:

• Soft terrein
• Beetje suffe en zachte thema's: grappige weetjes en feitjes
• Weten we allemaal al
• Is best wel logisch

Insiders:

• Overdrijven bevindingen
• Replicatieproblemen
• Zachte benadering
• Te veel p's en te weinig ES's en BI's
• Wat is nou precies evidence-based?

Zachte benadering: veel vragenlijsten en praten. Geen harde data. Minder effect grootte en BI’s wat zegt hoe groot en relevant is het bewijs nou eigenlijk?

Nadelen van verkeerd imago

• Minder erkend door als STEM discipline, Science Technology Engineering Mathematics
• Maakt minder kans op onderzoeksfunding
• De noodzaak van psychologische kennis bij maatschappelijke vraagstukken wordt te weinig erkend
• Kan in de weg staan van het krijgen van een goede behandeling of interventies

Waarom we public-scepticism tegenover psychologie moeten begrijpen.

Wat doen we zelf niet goed en wat kunnen we beter doen?

• Spokespersons van psychologische thema's zijn niet altijd psychologen
• Biases, zoals de confirmation bias, sturen soms ook onze verhalen
• De neiging om zaken te simplificeren
• Niet iedereen begrijpt het verschil tussen psychologen en psychotherapeuten
• Zelfs academisch opgeleide psychologen geven wetenschap niet de hoogste prioriteit

Psychiaters praten vaker over psychologische thema’s. Evidence-based practice. In elke beslissing die je neemt, moet je alle kennis meenemen en de meest ondersteunde bevinding gebruiken.

Lastig veld, de psychologie:

• Therapeut heeft een uniek mens tegenover zich. Dat kan lastig zijn.
• Wetenschappelijke evidentie is niet altijd beschikbaar
• Effectiviteit wordt niet altijd bevestigd
• Behandelingen werken niet voor iedereen
• Maar... behandeling met (sterke) wetenschappelijke onderbouwing (EBT), is wel het beste wat we kunnen bieden (want het meest waarschijnlijk effectief)

Er ligt een rol voor psychologen als het gaat om communicatie en handelen.

Fabels:

• Kinderen worden niet drukker van suiker
• Vrouwen gaan niet op hetzelfde moment menstrueren als ze bij elkaar wonen
• Ons handschrift vertelt veel over onze persoonlijkheidskenmerken → bullshit
• Afgelopen jaren is er een enorme toename in autisme onder kinderen → bullshit. We zijn beter gaan begrijpen wat de classificatie van autisme is.
• Bijna alle mensen die een misdaad bekennen zijn schuldig → bullshit. Veel geven onder druk een bekentenis.

Het communiceren van wetenschappelijke bevindingen: 4 dilemma’s.

Dilemma 1

• Als je een bevinding net wat spannender schrijft 
• Genereert het meer aandacht
• Dat is goed voor de impact van jouw bevindingen
• Jij krijgt meer aandacht
• Dat is goed voor jouw CV en mogelijke toekomstige subsidies

Dilemma 2

• Wetenschapper vindt iets of vindt iets uit
• Doet een (bescheiden of relativerende) media-uiting
• Wordt opgepikt door de media en uit proportie getrokken
• Het weetje gaat een eigen leven leiden
• Aan de wetenschapper worden vooral spannende uitspraken ontlokt

Dilemma 3

• Wetenschapper vindt iets uit met mogelijke consequenties
• Doet bescheiden uitspraken
• Wordt van alle kanten op hetzelfde terrein ingehaald door niet-wetenschappers die onbescheiden uitspraken doen (BN'ers)
• Wetenschapper voelt zich genoodzaakt om de evidentie sterker aan te zetten dan hij of zij zou willen

Dilemma 4

• Wetenschapper heeft iets onderzocht en opereert binnen een onderzoeksgebied dat politiek gevoelig ligt (Corona-pandemie)
• Doet evidence-based uitspraken in een populair medium (talkshow)
• Wetenschapper wordt aangevallen via social media
• Wetenschapper wordt bedreigd in de werk- of thuissituatie

Gevolgen:

• Wetenschappers mijden media
• Niet-wetenschappers krijgen veel meer ruimte om hun meningen te ventileren
• Experts komen minder in beeld
• De nuance verdwijnt, en de kennis waar we ons op baseren is (deels) onjuist
• Er leeft angst onder wetenschappers

5 regels voor effectieve communicatie

1. Inform not persuade
2. Provide balance, not false balance
3. Disclose uncertainties
4. State evidence quality
5. Inoculate against misinformation

Meer toelichting

• Eerlijk zijn over onzekerheden.
• Geen misinformatie moet je verspreiden.
• Vertrouwen is belangrijk, kijk maar naar Covid-19.

Social media

• Social media kan wss veel beter persoonlijkheid lezen dan wij als wetenschappers.
• Rabbitholes: je krijgt constant bevestiging van jouw idee.
• Cambridge Analytica Scandal. Data werden verkocht om mensen op basis van persoonsprofielen van Facebook reclames te geven over stemmen voor de politieke verkiezingen. Dit was tijdens de Amerikaanse verkiezingen.