SPI(C)E

Wat betekent dit begrip:

• Dit is het acroniem voor kwalitatief onderzoek. Staat voor de volgende elementen:
  • Setting: waar, in welke context
  • Perspective (of Population): voor wie
  • Interst: wat?
  • (Comparison): vergeleken met wie/wat
  • Evaluation: met welk resultaat

Hoe wordt het begrip toegepast:

• SPICE wordt gebruikt om de verschillende aspecten van het kwalitatieve onderzoek op te delen. Aan de hand van SPICE kun je zien of je onderzoeksvraag goed is. De onderzoeksvraag moet namelijk alle onderdelen van SPICE bevatten (op Comparison na).

Oefenvraag bij het begrip:

• Welke betekenis geven vluchtelingen in Europa, met verschillende culturele achtergronden, aan het begrip ‘veerkracht’.
  Geef bij deze onderzoeksvraag alle componenten van het acroniem SPICE aan.

Betrouwbaarheid

Wat betekent het begrip:

• Hier gaat het om de consistentie van de uitkomst van de meetmethode. Als het onderzoek opnieuw uitgevoerd wordt, moeten de uitkomsten hetzelfde zijn als bij het originele onderzoek. Dat is betrouwbaarheid.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Vaak wordt een betrouwbaarheid van minimaal 95% aangehouden. Dat is de kans dat bij herhaling de onderzoeker op dezelfde resultaten komt.

Oefenvraag bij het begrip:

• Sanne meet met een zelfgemaakte vragenlijst hoeveel studenten stress ervaren door een naderende tentamenweek. Uit de gegevens van eerder onderzoek van de Universiteit Utrecht blijkt dat 80% van de studenten stress ervaart in deze periode. Sanne komt uit op een percentage van slechts 4%. Ze voert de meting meerdere keren uit, maar komt steeds op hetzelfde resultaat. Wat valt er te zeggen over het meetinstrument van Sanne?

1. Het meetinstrument is niet valide, wel betrouwbaar
2. Het meetinstrument is wel valide, niet betrouwbaar
3. Het meetinstrument is zowel valide, als betrouwbaar
4. Het meetinstrument is niet valide en niet betrouwbaar

Validiteit

Wat betekent het begrip:

• In hoeverre jouw resultaten ook echt de werkelijkheid representeren. Komen de resultaten overeen met de werkelijkheid?

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Een hoge interne validiteit zorgt voor kwalitatief hoge onderzoeksresultaten. Externe validiteit gaat over de generaliseerbaarheid: in hoeverre gelden deze onderzoeksresultaten nu voor de populatie?

Oefenvraag bij het begrip:

• Berend doet onderzoek naar het voorkomen van depressies onder 65+'ers . Hij gebruikt hiervoor een vragenlijst die hij afneemt onder de participanten van het onderzoek. Koen besluit het onderzoek van Berend ook uit te voeren met dezelfde vragenlijst. Koen komt echter op compleet andere resultaten dan Berend. Welke waarde komt hier vooral in het geding?

1. De betrouwbaarheid van het onderzoek
2. De validiteit van het onderzoek
3. Geen van beiden

Triangulatie

Wat betekent het begrip:

• Triangulatie is het combineren van verschillende dataverzamelingsmethodes. Er zijn vier soorten triangulatie die je moet kennen.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Triangulatie is een goede toevoeging aan een onderzoek. Meerdere en verschillende soorten data worden gecombineerd.

Oefenvraag bij het begrip:

• Een databank met bestaande gegevens (oude interviews) wordt gebruikt voor een onderzoek. Daarnaast worden participanten geobserveerd in hun gedrag tijdens het experiment. Welke vorm van triangulatie wordt hier gebruikt?

1. Methoden triangulatie
2. Data triangulatie
3. Onderzoeker triangulatie
4. Theoretische triangulatie

Methoden triangulatie

Wat betekent het begrip:

• Kwalitatieve data worden gecombineerd met kwantitatieve data. Voorbeeld: een interview en een vragenlijst wordt afgenomen.

Oefenvraag bij het begrip:

• In een onderzoek naar ADHD bij basisschoolkinderen leidt een psycholoog het onderzoek. Een andere onderzoeker, pedagoog van beroep, voert hetzelfde onderzoek uit om te kijken of hij op dezelfde resultaten komt. Welke vorm van triangulatie wordt hier gebruikt?

1. Methoden triangulatie
2. Data triangulatie
3. Onderzoeker triangulatie
4. Theoretische triangulatie

Data triangulatie

Wat betekent het begrip:

• Twee soorten kwalitatieve data worden gecombineerd. Voorbeeld: naast bestaande gegevens (boeken) zijn er ook nog interviews (met de auteurs) gehouden.

Oefenvraag bij het begrip:

• In een onderzoek naar de kwaliteit van de buurt neemt Julia een vragenlijst af onder buurtbewoners. De uitkomst van de vragenlijst geeft een schaalscore. Daarnaast neemt Julia ook nog interviews af met de bewoners. Welke vorm van triangulatie wordt hier gebruikt?

1. Methoden triangulatie
2. Data triangulatie
3. Onderzoeker triangulatie
4. Theoretische triangulatie

Onderzoeker triangulatie

Wat betekent het begrip:

• Bij deze vorm van triangulatie kijken verschillende onderzoekers naar dezelfde data. Er wordt gekeken of de onderzoekers tot dezelfde conclusie / resultaten komt.

Oefenvraag bij het begrip:

• In een onderzoek naar eenzaamheid onder middelbare scholieren onderzoekt Hannah twee klassen. Hannah is arts, maar schakelt ook Fenna in die met haar beroep als psychiater een andere kijk op de resultaten kan geven. Welke vorm van triangulatie wordt hier gebruikt?

1. Methoden triangulatie
2. Data triangulatie
3. Onderzoeker triangulatie
4. Theoretische triangulatie

Theoretische triangulatie

Wat betekent het begrip:

• Bij deze vorm van triangulatie wordt er gekeken vanuit verschillende theoretische invalshoeken. Voorbeeld: Zowel een psycholoog als een pedagoog gaat naar de data kijken.

Oefenvraag bij het begrip:

• Een onderzoeker neemt interviews af met professoren van de studie Psychologie. Daarnaast wordt een vragenlijst afgenomen met open vragen. Welke vorm van triangulatie wordt hier gebruikt?

1. Methoden triangulatie
2. Data triangulatie
3. Onderzoeker triangulatie
4. Theoretische triangulatie

Selecte steekproef

Wat betekent het begrip:

• Er is geen sprake van willekeur of toevalsbasis. Óf de onderzoekers óf de subjecten maken deel uit van het selectieproces.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Bij een selecte steekproef heeft niet iedereen dezelfde kans om in de steekproef terecht te komen. De externe validiteit is laag.

Oefenvraag bij het begrip:

• Voor een onderzoek naar uitstelgedrag onder eerstejaars UU studenten trekt Saskia at random 50 studenten uit het eerste jaar van de UU. Van wat voor steekproef is hier sprake?

1. Aselecte steekproef
2. Doelgerichte steekproef
3. Selecte steekproef
4. Gemakssteekproef

Hierna volgt een rijtje selecte steekproeven die je moet kennen.

- Gemakssteekproef

Wat betekent het begrip:

• Dit is de makkelijkste optie voor het selecteren van deelnemers. Hier worden de subjecten benaderd waar de onderzoeker zelf de minste inspanning voor hoeft te doen.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Deze steekproef wordt vaak gebruikt als het onderzoek snel uitgevoerd moet worden. De participanten zijn hier vaak makkelijk en snel bereikbaar.

Oefenvraag bij het begrip:

• Maartje doet onderzoek naar de motieven om te daten van eerstejaarsstudenten Psychologie. Ze trekt eerst een steekproef van alle eerstejaarsstudenten Psychologie die zij kent. Vervolgens heeft ze een goed beeld van alle motieven en stelt ze haar onderzoek bij. Ze trekt nog een steekproef, maar bij deze gaat ze op zoek naar één bepaald motief dat uit haar eerste steekproef is gekomen. Wat voor soort steekproef gebruikt Maartje hier?

1. Gemakkssteekproef
2. Doelgerichte steekproef
3. Quotasteekproef
4. Sequentiële steekproef

- Doelgerichte steekproef

Wat betekent het begrip:

• Soms is de onderzoeker alleen maar geïnteresseerd in een specifieke doelgroep. Voorbeeld: Oekraïense vluchtelingen in Nederland. In dat geval gaat de onderzoeker op zoek naar juist die mensen die aan deze specifieke voorwaarden voldoen.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Het is in dit geval overbodig om de gehele Nederlandse bevolking te ondervragen, als je alleen maar geïnteresseerd bent in homoseksuele mannen en hun voorkeuren. Dan komt een doelgerichte steekproef van pas.

Oefenvraag bij het begrip:

• Bart doet onderzoek naar vrouwen in een rolstoel en hun kwaliteit van leven. Hij kent echter niet zo veel vrouwen in een rolstoel, op één na. Hij vraagt aan deze participant of deze meer 'lotgenoten' kent waar hij zijn vragenlijst bij af mag nemen. Van wat voor steekproef maakt Bart gebruik?

1. Sneeuwbalsteekproef
2. Doelgerichte steekproef
3. Quotasteekproef
4. Sequentiële steekproef

- Quotasteekproef

Wat betekent het begrip:

• Bij een quotasteekproef stelt de onderzoeker van tevoren vast hoeveel respondenten met specifieke kenmerken opgenomen moeten worden in de steekproef. Voorbeeld: de ratio man/vrouw of verschillende etnische achtergronden.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Vaak wil je van twee verschillende groepen evenveel input hebben in je onderzoek. Jongens en meisjes hebben waarschijnlijk verschillende meningen over wat pesten is, je wil dus evenveel jongens als meisjes in je steekproef.

Oefenvraag bij het begrip:

• Een docent Sociologie doet onderzoek naar luiheid onder studenten. Hij besluit een vragenlijst af te nemen onder de studenten in zijn collegezaal. Op het moment van afname zitten er evenveel mannen als vrouwen in de zaal. Wat voor steekproef wordt hier gebruikt?

1. Gemakssteekproef
2. Doelgerichte steekproef
3. Quotasteekproef
4. Sequentiële steekproef

- Sneeuwbalsteekproef

Wat betekent het begrip:

• Hier neemt de onderzoeker contact op met één subject (of een paar meer) in de doelpopulatie. Elke respondent leidt de onderzoeker vervolgens naar één of meerdere nieuwe respondenten. Op deze manier wordt er gebruik gemaakt van het netwerk van de respondent.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• De onderzoeker heeft soms geen uitgebreid netwerk onder de doelgroep van interesse. Op zo'n moment kan de onderzoeker gebruik maken van een sneeuwbalsteekproef.

Oefenvraag bij het begrip:

• Bij een groot telefoonbedrijf werken veel mensen van verschillende culturen. De baas van het bedrijf wil onderzoek doen naar wat zijn medewerkers denken wat de nieuwste werkvorm moet zijn op de bedrijfsvloer. Hij denkt dat verschillende culturen zullen leiden tot verschillende innovaties en wil dus gelijke verdeling in de afname van de enquête. Wat voor steekproef gebruikt de baas van het telefoonbedrijf?

1. Gemakssteekproef
2. Doelgerichte steekproef
3. Quotasteekproef
4. Sequentiële steekproef

- Sequentiële steekproef

Wat betekent het begrip:

• Deze steekproef wordt vaak gebruikt bij kwalitatief onderzoek. In het begin mag iedereen uit de doelpopulatie in de steekproef worden opgenomen (vaak een gemakssteekproef), later worden respondenten met specifieke kenmerken gezocht (doelgerichte steekproef).
• In toepassing: Vaak leren onderzoekers pas gedurende het onderzoek welke kenmerken belangrijk zijn om rekening mee te houden bij het selecteren van respondenten. In die gevallen is een sequentiële steekproef erg handig.

Oefenvraag bij het begrip:

• Remijn doet onderzoek naar de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. Hij wil graag interviews afnemen onder Oekraïense vluchtelingen om hun perspectief beter te begrijpen. Om dit te onderzoeken neemt hij een steekproef af onder Oekraïense vluchtelingen. Van welke steekproef is hier gebruikt gemaakt?

1. Gemakssteekproef
2. Doelgerichte steekproef
3. Quotasteekproef
4. Sequentiële steekproef

Anoniem onderzoek

Wat betekent het begrip:

• Bij anoniem onderzoek worden er geen persoonsgegevens verzameld. De onderzoekers weten de identiteit van de participanten niet.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Deze vorm van onderzoek wordt gebruikt in situaties waarin de persoonsgegevens niet meer nodig zijn. Er is dus geen check-up onder de participanten meer nodig na het onderzoek.

Oefenvraag bij het begrip:

• Noa doet onderzoek onder haar medestudenten. Bij de vragenlijst die ze haar studenten laat invullen schrijft ze ook de namen op van de betreffende student. Wat voor soort onderzoek is dit?

1. Anoniem onderzoek
2. Integer onderzoek
3. Vertrouwelijk onderzoek
4. Valide onderzoek

Vertrouwelijk onderzoek

Wat betekent het begrip:

• Bij vertrouwelijk onderzoek worden persoonlijke gegevens wel verzameld en zijn deze bekend bij de onderzoekers. De gegevens worden echter niet openbaar gemaakt.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Deze vorm van onderzoek wordt vaak gebruikt in situaties waarin er bijvoorbeeld nog een check-up plaatsvindt. Na het onderzoek moeten de participanten dan nog bereikt kunnen worden.

Oefenvraag bij het begrip:

• Berend doet onderzoek onder zijn collega's. Hij neemt surveys af en weet achteraf niet meer wie welke survey in heeft gevuld. Wat voor soort onderzoek is dit?

1. Anoniem onderzoek
2. Integer onderzoek
3. Vertrouwelijk onderzoek
4. Valide onderzoek

Bij het coderen van data zijn er drie verschillende codes. 

- Attribute codes

Wat betekent het begrip:

• Dit zijn vaak achtergrond of demografische informatie van de respondent.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Attribute codes worden gebruikt bij het coderen van data om de algemene informatie per respondent te labelen.

Oefenvraag bij het begrip:

• Daria codeert een stuk tekst dat de mening van werknemers over hun werk bevat. Bevat termen zoals 'interessant' of 'slaapverwekkend'. Welke code wordt hier gebruikt?

1. Attritbute codes
2. Index codes
3. Analytic codes

- Index codes

Wat betekent het begrip:

• Deze codes vertegenwoordigen grote stukken tekst en geven brede/algemene onderwerpen aan.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Index codes worden gebruikt bij het coderen van data om brede en algemene onderwerpen te labelen. Denk aan ''stuk dat over de date gaat''.

Oefenvraag bij het begrip:

• Merith codeert een stuk tekst dat het opleidingsniveau en land van herkomst labelt. Welke code wordt hier gebruikt?

1. Attritbute codes
2. Index codes
3. Analytic codes

- Analytic codes

Wat betekent het begrip:

• Deze codes gaan iets dieper op de tekst in. Ze beschrijven de betekenis van specifieke stukken tekst. ''Ongemakkelijk'' is een analytic code in een stuk dat over daten gaat.

Hoe wordt het begrip toegepast:

• Analytic codes worden gebruikt bij het coderen van data om specifiekere betekenis te geven aan een stuk tekst. Denk aan meningen ''ongemakkelijk''.

Oefenvraag bij het begrip:

• Thom codeert een stuk tekst en maakt hierbij onderscheid in grote stukken tekst. Het ene stuk gaat over de sollicitatie en het andere stuk gaat over de baan zelf> Welke code wordt hier gebruikt?

1. Attritbute codes
2. Index codes
3. Analytic codes

Antwoordindicaties bij de oefenvragen

SPICE

• Setting: Europa
  Perspective: vluchtelingen
  Interest: het begrip veerkracht
  Comparison: verschillende culturele achtergronden
  Evaluation: aan het begrip veerkracht (wat willen we beoordelen van het begrip veerkracht)

Betrouwbaarheid

• A

Validiteit

• A

Triangulatie

• B

Methoden triangulatie

• C

Data triangulatie

• A

Onderzoeker triangulatie

• D

Theoretische triangulatie

• B

Selecte steekproef

• A

Gemakssteekproef

• D

Doelgerichte steekproef

• A

Quotasteekproef

• A

Sneeuwbalsteekproef

• C

Sequentiële steekproef

• B

Anoniem onderzoek

• C

Vertrouwelijk onderzoek

• A

Attribute codes

• C

Index codes

• A

Analytic codes

• B