Hoofdstuk 1: Criminologie in vogelvlucht

Definities met een kanttekening

Criminologie is de wetenschap die de betekenis, oorzaken en gevolgen van criminaliteit onderzoekt. Dit gebeurt vanuit allerlei invalshoeken. Er wordt bijvoorbeeld gebruik gemaakt van kennis uit de psychologie, rechtswetenschappen en antropologie.

Het onderwerp van onderzoek, criminaliteit, is niet in één definitie te vangen. Volgens de auteur van dit boek, Emile Kolthoff, is het te kort door de bocht om criminaliteit alleen te omschrijven als wettelijk strafbaar gedrag. Er komt meer bij kijken. Ten eerste is de betekenis van criminaliteit aan verandering onderhevig. Zo was overspel vroeger een strafbaar feit, maar nu uit het Wetboek van Strafrecht (Sr) geschrapt. Als iets niet langer als crimineel wordt beschouwd, wordt dit decriminaliseren genoemd. Wat criminaliteit is, hangt dus af van de afspraken die daarover worden gemaakt binnen een samenleving in een bepaalde tijd.

Ten tweede blijft het, ondanks deze afspraken die zijn vastgelegd in het Wetboek van Strafrecht, in de praktijk lastig om te bepalen wat crimineel is en wat niet. Als een kind bijvoorbeeld een draai om zijn oren krijgt van zijn vader, is dat dan al mishandeling? Mensen kunnen dat verschillend beoordelen.

Klassieke school

De gedachten en ideeën over misdaad en straf verschilden sterk door de eeuwen heen. Over het algemeen geldt het gedachtegoed van negentiende-eeuwse wetenschappers als Lambroso en Quetelet, waarover later meer, als de basis voor criminologie als wetenschap. Maar hun ideeën werden voor een belangrijk deel gevoed door die van hun voorlopers, behorende tot de zogenaamde ‘klassieke school’ van criminologie. Kolthoff staat uitgebreid stil bij deze stroming.

Een vooraanstaand persoon van de klassieke school was de filosoof Montesquieu (1689-1755). Het idee van de ‘trias politica’, ofwel de ‘scheiding der machten’ komt van hem en wordt tot op de dag van vandaag toegepast. Uit onvrede over het toenmalige Franse beleid pleitte hij voor vrijheid van alle burgers en dat die vrijheid alleen kan bestaan als er niet teveel macht bij een persoon komt te liggen. Om dit te voorkomen moet in de grondwet zijn vastgelegd dat niet één, maar verschillende personen verantwoordelijk zijn voor de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. Ook is het noodzakelijk dat een officiële institutie deze basisvoorwaarden bewaakt en controleert.

Het idee dat niemand zijn wil kan opleggen aan een ander als diegene daar niet mee instemt, ofwel het idee van de volkssoevereiniteit, komt eveneens voort uit de klassieke school. Rousseau (1712-1778) bedacht deze leer van het ‘sociaal contract’, waarbij er vanuit

Wat vindt de wetenshap, media en politiek van jeugdcriminaliteit? - Chapter 1

De laatste jaren is er veel aandacht voor jeugdcriminaliteit. Politici richten zich in beleidsplannen steeds vaker op deze vorm van criminaliteit en de media rapporteert vaker incidenten die verband houden met de jeugd. In veel landen komt het traditionele jeugdrecht, wat gericht is op het opvoedende karakter van bemiddeling, onder druk te

Hoofdstuk 1. Inleiding methoden en technieken in de criminologie

Dit boek gaat over methoden en technieken om criminologisch onderzoek uit te voeren. Criminologie is een objectwetenschap. Dit betekent dat het niet één verklaring gebruikt voor diverse fenomenen, maar juist allerlei verklaringen voor één fenomeen(criminaliteit). Hierbij worden allerlei verschillende disciplines gebruikt. Wetenschappers gebruiken in de criminologie vaak hun herkomstwetenschap (psychologie, sociologie, etc.).

Criminaliteit is géén criminologie. Criminaliteit (volgens de wet) geeft een te smalle definitie die ook nog aan verandering onderhevig is (zo was homoseksualiteit ooit verboden en nu niet meer). Criminologie is beter te definiëren als de studie van het vóórkomen van criminaliteit, het verklaren er van, de strafrechtelijke sancties en de victimologie. Slachtofferstudies zijn onder te verdelen in twee typen. Ten eerste heb je de studies die inzicht moeten geven in de gevolgen van het delict voor het slachtoffer(bv. slaapstoornissen, PTSD, etc.). Ten tweede kunnen slachtofferstudies dienen om inzicht te verkrijgen   het totale aantal gepleegde delicten in Nederland.

Criminaliteit is een containerbegrip. In een onderzoek ben je vaak geïnteresseerd in een bepaald type van criminaliteit, zoals vermogens- of geweldsdelicten. Daarbij hebben deze verschillende typen criminaliteit verschillende verklaringen. Het is dus van belang te zorgen dat het onderwerp niet te heterogeen is.

Een standaardclassificatie van criminaliteit is die van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze heeft twintig categorieën gebaseerd op de Nederlandse wetten. Je kunt ook andere indelingen hanteren, zoals of er wel of geen directe slachtoffers waren, of het delict individueel of in een groep plaatsvond, mate van georganiseerdheid, jonge/oude dader, etc.

Wetenschap

De meningen zijn verdeeld over wat de wetenschap nu eigenlijk is. Iedereen is het er wel over eens dat het rationeel en objectief moet zijn en moet streven naar de waarheid. Door de tijd heen zijn er diverse waarheidsopvattingen geweest. Fenomenologie houdt rekening met de mens in relatie tot zijn omgeving (bijv. dat twee mensen hetzelfde kunnen doen, met een heel ander doel). Symbolisch interactionisme gaat er van uit dat mensen middels symbolen met elkaar in interactie staan. Menselijk gedrag is alleen te begrijpen wanneer je de symbolen van menselijke interactie begrijpt. Neopositivisme probeert aan de hand van wetenschappelijk getoetste uitspraken iets te zeggen over de werkelijkheid. Het is de tegenhanger van kritisch rationalisme. Dit gaat er juist van uit dat er nooit iets echt waar kan zijn; je kunt alleen weten dat iets niet waar is. Het wordt daarom ook wel falsificationisme genoemd: je moet theorieën falsificeren, en als

Naar artikel van Ugwudike, P. (2015) Cultural Criminology. In An Introduction to Critical Criminology

Culturele criminologie is een nieuwe ontwikkeling binnen de criminologie. Het kijkt naar de cultuur of de ideeën, waarden, overtuigingen en andere collectief gedeelde kenmerken welke misdaad en criminaliteit bezitten. De culturalistische aanpak benadrukt de waarden, symbolen en andere factoren die op de voorgrond treden zoals emoties en afwijkend gedrag welke veelbetekenend zijn voor de daders. Dit in tegenstelling tot de structurele aanpak, die de achterliggende factoren als oorzaak voor criminaliteit ziet.

Intellectueel erfgoed van de culturele criminologie

Sommige culturele criminologen omschrijven criminaliteit als een sociale constructie. Andere culturele criminologen zijn beïnvloed door de postmoderne theorie (Ferrell), die universele verklaringen voor sociale fenomenen, zoals criminaliteit, verwerpt. Misdrijven worden gezien als een sociale constructie, welke gebruikt worden door de 'machtigen' in de samenleving om de activiteiten van anderen te controleren.

De invloed van de perspectieven op strafrechtelijke en afwijkende subculturen

Sommige culturele criminologen bestuderen criminaliteit en misdaadbestrijding door de activiteiten van leden van de subculturen te onderzoeken. Volgens Ferrell hebben culturele criminologen stijlen onderzocht van zowel de interne kenmerken van afwijkende en criminele subculturen als de externe constructies van hen. Hierbij zijn de criminologen vooral beïnvloed door het werk van Britse onderzoekers die jeugdculturen onderzochten.

Cultuur tegenover structuur

Uit de literatuur blijkt dat er twee benaderingen mogelijk zijn voor culturele criminologen: de culturele en de structurele aanpak. De culturele aanpak focust zich vooral op cultuur als het belangrijkste verklarende thema, terwijl de structurele aanpak zich focust op sociale structuren als fundament.

De culturele benadering herleidt misdaad naar de cultuur van de mensen die deel gaan nemen aan criminaliteit en afwijkend gedrag. De vraag is hier, wat bedoelt de criminoloog met 'cultuur'? Volgens Ferrell en collega's behoren zaken van collectieve betekenis of identiteit tot 'cultuur'. Het zou dus duiden op een gedeelde identiteit en een gedeeld begrip in een bepaalde groep.

De structurele criminologen beweren dat structurele ongelijkheden gedragsvormen (met inbegrip van criminaliteit) produceren, die zich manifesteren als de cultuur van het dagelijkse leven.

De culturele criminologen passen niet per se in een van de twee categorieën. Cultuur is niet alleen een product van structurele factoren, maar deze structuren vormen wel de heersende cultuur en subculturen. Dit laat zien dat de structurele factoren wel degelijk een rol spelen in het veroorzaken van criminaliteit, het is alleen niet de enige factor.

Voorgrond tegenover achtergrond

Enkele culturele criminologen benadrukken de factoren die op de voorgrond zijn welke, naar hun mening, afwijkende activiteiten verklaren. Deze factoren omvatten vooral emoties. Criminaliteit wordt gezien als evenveel een product van factoren die op de voorgrond liggen, als van structurele factoren die op de achtergrond aanwezig zijn. De criminologische perspectieven die de nadruk leggen op structureel oorzakelijke factoren worden ervan beschuldigd dat ze de complexe aard van criminaliteit niet begrijpen.

Volgens Presdee is de zoektocht naar opwinding direct gekoppeld aan het verbreken van grenzen. Hij stelde dat het geloof dat men het gevestigde gezag uitdaagt ook bijdraagt aan de opwinding die sommigen zoeken als zij