E-module 2 Professionele gespreksvoering 23 UU

Week 2

• Transactioneel: continue wederzijdse beïnvloeding van beide gesprekspartners
• Doelgericht: gebeurd doelbewust met dus een betekenis
• Multidimensioneel: vind op meerdere dimensies tegelijkertijd plaats
• Onomkeerbaar: woorden zijn niet terug te nemen wanneer uitgesproken
• Onvermijdelijk: als je bewust bent van elkaar in een sociale situatie
• Proces: bestaat uit verschillende elementen

• Selectieve perceptie: automatische selectie van informatie van afkomstige zender
• Subjectieve perfectie: filtering van informatie op basis van ervaringen
• Vergissingen: Onbedoelde of ongeplande reacties
• Vergeten reacties: Bvb verse spinazie ipv diepvries spinazie
• Externe ruis: geluiden waardoor je iets niet goed verstaat
• Interne ruis: stemming/ gedachten waardoor je iets niet goed verstaat
• Incongruente informatie: ja knikken maar nee zeggen

• Doel: wat je (on)bewust wilt bereiken
• Perceptie: wat je waarneemt
• Respons: je reactie
• Feedback: effect van je eigen en andermans communicatie
• Mediërende: interne factoren
• Persoons-context: persoons en stiuatiefactoren

• Niet-selectief luisteren, gebruik van stiltes
• Luisteren naar de inhoud, gebruik van parafrase
• Luisteren naar gevoel, gevoelsreflectie
• Luisteren naar essentie, samenvatting op inhouden en beleving

• Discriminerend luisteren: Een onderscheid kunnen maken, bijvoorbeeld of je partner het wel of niet met je eens is.
• Begrijpend luisteren De boodschap van de ander echt proberen te begrijpen door na te gaan wat de centrale thema's, feiten en ideeën zijn. Dit doe je bijvoorbeeld tijdens het kijken naar een documentaire of het luisteren naar een lezing.
• Evaluatief luisteren Nagaan of de argumenten kloppen in het geval dat iemand je probeert te overtuigen. Dit wordt ook wel kritisch luisteren genoemd.
• Waarderend luisteren: Ontspanning, rust en/of plezier vinden, bijvoorbeeld door te luisteren naar muziek, vogels of een voorstelling.
• Empathisch luisteren: Zich verplaatsen in het perspectief van de ander. Dit wordt ook wel therapeutisch of reflectief luisteren genoemd. De vier voorgaande manieren van luisteren zijn intrinsiek. Empathisch luisteren is extrinsiek, omdat het de ander centraal zet.
• Dialogisch luisteren Tot iets gezamenlijks komen, zien wat je met elkaar deelt, bijvoorbeeld tijdens onderhandelingen. Deze vorm van luisteren is tweerichtingsverkeer en kan alleen plaatsvinden als beide partijen meedoen en durven inzien dat het eigen standpunt niet per definitie het enige juiste is.

• Verbaal aanmoedigen: het maken van aanmoedigende geluiden, zoals hummen, 'ja' of 'oh' zeggen
• Verbaal volgen: het letterlijk herhalen van een woord of een paar woorden die iemand zegt
• Parafrase: de inhoud van wat iemand zegt verwoorden
• Gevoelsreflectie: het gevoel of de beleving van iemand verwoorden
• Samenvatting: de kern van iemands verhaal verwoorden

• Betrokkenheid ontkennen: Dat heeft niets met mij te maken. Daar ga ik niet over.
• Gevoelens ontkennen: Je hoeft je nergens zorgen over te maken. Het komt wel goed!
• Selectief antwoorden: Op een bepaald aspect van de boodschap ingaan en de rest negeren.
• Onkunde toegeven, Ik weet daar niet veel van. Daar kan ik niets over zeggen.
• Gespreksonderwerp veranderen Een ander onderwerp aansnijden dan waarover de gesprekspartner vertelt.
• Verwijzen: Je moet echt naar de dokter. De studieadviseur kan je hiermee helpen.
• Uitstellen (naar ander tijdstip): We hebben het er nog wel over. Kom later nog maar een keer terug.
• Gesprek uit de weg gaan: Sorry, ik heb haast, ik moet mijn trein halen.

• Gezindheid: gericht op samenwerking. Opvattingen die de psycholoog heeft
• Echtheid: oprecht in wat je zegt, overeenkoment met gedachten en gevoelens
• Acceptatie: de anders nemen zoals die is, ook als je het niet mee eens bent
• Empathie: in staat je in de ander te verplaatsen en dit laten blijken. Onthou hierbij dat empathie niet sympathie betekent! sympathie is gevaarlijk omdat hierdoor het kan voorkomen dat het probleem nvan de client wordt bagatelliseert
• Presence: mentaal aanwezig tijdens een gesprek. Kan afzwakken door bvb selftalk (al nadenken over wat je daarna gaat zeggen), op te lossen middels decentering (afstand nemen van je gedachten, gevoelens)

• Samenwerkingsmodel: de psycholoog laat de verantwoordelijkheid voor (het oplossen van) het probleem bij de cliënt. Agreement-certainty matrix geeft weer dat vaak er geen eenduidige rationele oplossing is die zal leiden tot een verwachte uitkomst. De middelste zone wordt de zone van zelforganisatie genoemd, waarbij middels een co-creatief proces samen wordt gezocht naar de beste oplossing
• Diagnose Recept model: Voornamelijk adviseren. Een valkuil is dat er een afhankelijkhiedsrelatie kan ontstaan, weergegeven in de dramadriekhoek (redder, aanklager, slachtoffer), doordat er geen verantwoordelijkheid is. De empowerment driehoek is een oplossing (coach, uitdager, creator)
• Autoritair model

• Obstakels die het moeilijk maken om de boodschap te horen: Geluiden; lawaai; doofheid
• Obstakels die het moeilijk maken om aandacht te geven aan de boodschap: Slechte presentatie van de boodschap; teveel informatie, gebrek aan structuur, vermoeidheid, onprettige omgeving, negatieve houding ten opzicht van de spreker
• Obstakels die het moeilijke maken om de boodschap te begrijpen: Beperkte vocabulaire, vooroordelen, gebrek aan empathisch vermogen, verschillen in achtergrond/ervaring tussen spreker en luisteraar
• Obstakels die het moeilijk maken om de boodschap te onthouden: Beperkt korte termijn geheugen; beperkt opslagvermogen

• het maken en terugluisteren van audio- of video-opnames van gesprekken die je voert;
• het maken van aantekeningen;
• het visualiseren van de informatie die je ontvangt en
• het jezelf stellen van doelterugkoppelingsvragen.