Hoorcollege week 4 'verantwoording en toezicht' constitutioneel recht

Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

Verantwoordelijkheid en verantwoording: Alle actoren leggen op hun eigen manier verantwoording af. Er is sprake van verantwoording wanneer er een relatie is tussen een actor en een forum waarbij de actor zich verplicht voelt om informatie en uitleg te geven over zijn optreden, het forum nadere vragen kan stellen, een oordeel uit kan spreken en dit oordeel consequenties kan hebben voor de actor’

Soorten verantwoording

Formele en informele verantwoording: Formele verantwoording wil zeggen dat de ambtenaar/minister/staatssecretaris naar de Tweede Kamer moet komen en daar vragen moet beantwoorden en uitleg gevem. Informele verantwoording gaat om ministers die uitleg geven in de media. Nadeel is dat Kamerleden soms pas worden geïnformeerd, nadat ze hun verhaal hebben gedaan op telivisie.  

Andere vormen van verantwoording: Voor het staatsrecht is politieke verantwoording van belang. Er wordt dan verantwoording afgelegd aan politieke organen. Bestuurlijke verantwoording houdt in dat binnen de uitvoerende macht verantwoording wordt afgelegd. Tot slot bestaat er juridische verantwoordelijkheid. Dit betekent dat er verantwoording wordt afgelegd aan de rechter. 

Waarom is verantwoording zo belangrijk?

Democratie in de zin van volkssoevereiniteit. Mogelijkheden van democratisch gelegitimeerde actoren om het overheidsoptreden te beoordelen en zo nodig bij te sturen.

Democratie in de zin van deliberatie. Uitleggen leidt tot reflectie, tot (gezamenlijk) nadenken over beter bestuur. 

Rechtsstatelijk perspectief. Dit staat voor het tegengaan van willekeur.

Legitimatie in een culture of justification. Verantwoording afleggen legitimeert. 

Ministeriële verantwoordelijkheid: Hier komen alle vormen van verantwoordelijkheid samen. Vanaf eind 19de eeuw worden de ministers politiek verantwoordelijk. Ministers moeten verantwoording afleggen voor onder andere hun eigen doen en laten (alleen in het kader van hun functie), voor de besluiten van de regering en voor hun staatssecretarissen, hun ambtenaren en de koning. 

Strafrechtelijke ministeriële verantwoordelijkheid: Er is nog nooit een beroep gedaan op deze verantwoordelijkheid. Art. 1 van de Wet Ministeriële verantwoordelijkheid bepaalt dat de hoofden van het departement (ministers) aansprakelijk zijn.

Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur. 

Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen besproken.

Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt met betrekking tot het tentamen.

Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen vragen behandeld die gesteld zouden kunnen worden op het tentamen.