Verbindend communiceren

Sommige 'tools' zijn tijdloos. De oefening van het 'geweldloos communiceren' zoals ontwikkeld door Marshall Rosenberg. Die met deze '4 stappen' natuurlijk zelf ook voortbouwd op inzichten van vele andere inspiratiebronnen.

Verbindend communiceren kan heel erg helpend zijn in situaties waarin gesprekken moeizaam gaan. Door bijvoorbeeld een beschuldigende toon aan te slaan, gaat de ander in de verdediging, waardoor je in een aanval-defense modus gaat, die gewoonlijk niet tot een constructief gesprek leidt. Laat staan die helpt om tot een gezamenlijk gedragen oplossing te komen!

Rosenberg biedt de volgende vier stappen aan om tot een verbindende (geweldloze) manier van communiceren te komen

1. Benoem wat er gebeurd. Het is bij deze stap essentieel om te blijven bij de feiten. Wat gebeurde er echt in de situatie? Vaak zal je merken dat je gevoelens of overtuigingen over de intentie van de ander of over hoe het zo moeten zijn, de feitelijke situatie al kleuren. Deze stap is - ook voor jezelf - vaak een hele belangrijke stap om te zetten. Het geeft je namelijk ook een goed inkijkje in je eigen overtuigingen, aannames en overlevingspatronen
2. Benoem wat de situatie met je doet. Het is in deze stap heel belangrijk om echt enkel en alleen bij je eigen gevoelens te blijven. Wat is de emotie die de situatie bij je oproept? Het kan zijn dat dit helemaal geen (rationeel) logische reactie is, maar het is wel wat er gebeurd. Probeer zo goed mogelijk onder woorden te brengen welke basisemotie (boos/bang/blij/bedroefd) wordt getriggerd. En spreek dat uit op een manier waarop je volledig bij jezelf blijft, bijvoorbeeld 'Ik voel me hierdoor verdrietig/gekwetst/boos/angstig/etc'. Het is belangrijk in deze stap uit het veralgemiseren te blijven ('hierdoor maak je iedereen gerriteerd'), maar ook om het gevolg in je eigen gedrag van die emotie los te halen van de emotie zelf (Door de situatie, en het onprettige gevoel dat het bij me oproept, doe ik net alsof het niet gebeurd is)
3. Benoem je behoefte. Wat is voor jou de behoefte in die situatie en na het ervaren van die emotie. Wat zou je in die situatie graag gewild hebben? Welke wens lag er bij je die door de situatie niet is vervuld? Probeer zo scherp mogelijk te krijgen wat de situatie (stap 1) en de emotie die dat bij je opriep (stap 2) voor behoefte bloot leggen Probeer dit ook weer zo helder mogelijk te formuleren.
4. Formuleer je verzoek Nu je helder hebt verwoord wat de situatie feitelijk was (en dat is soms heel anders dan hoe je het hebt beleefd), welke emotie er door die situatie (en vaak het handelen van die ander in die context) bij je opgeroepen werd, welke menselijke behoefte (verbinding, liefde, aandacht, contact, waardering, samenwerken etc) er onder lag, is het aan jou om een verzoek aan de ander te formuleren. Wat is het dat je van de ander wilt vragen. Let op dat het geen eis wordt. Zorg dat je het zo formuleerd dat het een positief voorstel is, en dat de ander ook de ruimte heeft en voelt om nee te zeggen. Alleen al het formuleren van een verzoek richting de ander kan al een helende werking hebben.

En nu oefenen maar

Dit is een techniek die je echt eindeloos kan oefenen. De eerste drie stappen kun je overigens ook zelf doen, als je merkt dat een situatie je getriggert heeft.