Deze samenvatting is gebaseerd op voorgaande studiejaren.
De regels van Pendleton geven een richtlijn om feedback te geven over een presentatie of een video. Er zijn vijf stappen:
Vraag om uitleg bij onduidelijke punten
Vraag de spreker wat hij/zij vond dat goed ging
Bespreek met de groep wat goed ging, voeg hier je eigen bevindingen aan toe
Vraag de spreker wat hij/zij vond dat minder goed ging en wat er volgende keer beter/anders kan.
Bespreek met de groep wat minder goed ging en geef tips.
De regels van Pendleton zijn goed omdat de spreker zelf ook kan evalueren en over de eigen goede punten kan nadenken. Een minder goed punt is dat je vier aparte conversaties hebt en dus telkens de conversatie moet afbreken. Daarbij komt de feedback pas als allerlaatste, waardoor mensen vaak alweer veel vergeten zijn.
('Bijlage cultureel interviewen in de huisartsenpraktiek' in LBV blokboek)
De culturele vragenlijst
De exploratiefase van de anamnese is bedoeld om een helder beeld te krijgen van de klacht van de patiënt. Hierbij hoort ook het culturele interview. De opvattingen van patiënt en de naasten worden hierin uitgevraagd. Het is een aanvulling op de SCEGS. Cultuur is een abstract begrip wat patiënten zelf invullen, dus stel vooral open vragen. Er is een culturele vragenlijst opgesteld door de GGZ. Deze inventariseert:
De culturele identiteit van de patiënt
De opvattingen en verklaringen van de patiënt over de klachtenpatroon
De sociale context en het functioneren van de patiënt
Aspecten die van belang kunnen zijn bij de behandelrelatie
De vragenlijst begint met een verkenning over identiteit, omgeving en (psychosociaal) functioneren. Deze vragen zijn niet klachtgericht en worden meestal alleen bij het eerste contact met de patiënt gevraagd. Het tweede deel van de vragenlijst heeft betrekking tot de klacht. Belangrijk bij beide is dat de arts actief luistert, doorvraagt en ordenende, motiverende en verhelderende gesprekstechnieken toepast. Hierbij moet de arts niet oordelen en zorgen dat de patiënt zich begrepen voelt. Probeer in te schatten hoe de vraag gesteld moet worden. Bij sommige patiënten is de vraag 'bent u gelovig?' bijvoorbeeld beledigend omdat het geloof onlosmakelijk verbonden is aan het leven. Dan is een vraag als 'voor veel van mijn patiënten is het geloof erg belangrijk, is dat voor u ook zo?' beter. Vraag de patiënt om antwoorden toe te lichten.
De niet-klachtgebonden vragen
Deze vragen zijn niet alleen relevant bij allochtone patiënten, maar ook autochtone patiënten die uit een bepaalde streek komen of buitenlandse ouders hebben. Zoals gezegd wordt deze vragenlijst vooral gebruikt bij het eerste contact, maar ook bij interpretatieproblemen of bij bijzonderheden in het onderlinge contact (bijvoorbeeld moeite met het opbouwen van de vertrouwensband) kan het nuttig zijn. Het gesprek kan ook gebruikt worden om informatie uit het patiëntendossier te controleren. Neem voldoende tijd om de vragenlijst uit te vragen, het is handig om er een aparte afspraak voor te maken. Maak aan de patiënt duidelijk dat het niet persé om zijn/haar cultuur gaat, maar om zijn/haar opvattingen, gewoontes etc. Het gaat om het individu.
Voorbeelden van niet-klachtgebonden vragen zijn:
Hoe wilt u aangesproken worden? Spreek ik dat goed uit?
Waar ben u geboren? Waar zijn uw ouders geboren? Wanneer bent u naar Nederland gekomen? En waarom? Heeft deze migratie uw leven positief of negatief beïnvloed?
Met welke taak bent u opgegroeid? Wat spreekt u thuis? Spreekt u nog andere talen? Kunt u in het Nederlands goed uitleggen wat u bedoelt?
Hoeveel jaren bent u naar school geweest?
Hoe zag het leven van uw vader/moeder eruit?
Wat vind u belangrijk in de opvoeding? Wat is belangrijk in uw leven?
Welke mensen zijn belangrijk voor u? Rekent u uzelf tot een bepaalde gemeenschap?
Behoren u en/of uw ouders tot een bepaalde bevolkingsgroep?
Heeft u familie hier in Nederland? Waar woont de rest van uw familie?
Heeft u iemand in uw buurt of familie waar u advies aan vraagt?
Voor veel mensen is geloof belangrijk, hoe is dat voor u? Bid u? Was dat vroeger anders?
Voelt u zich thuis uw stad? Op uw werk?
Wat verwacht u van mij (de huisarts)?
Kunt u de arts alles vertellen?
De klachtgebonden vragenlijst
De klachtgebonden vragen geven een inzicht van de culturele rol bij de klacht. Voor deze vragen hoeft geen aparte tijd te worden ingerekend: ze kunnen in een regulier patiëntencontact worden geïntegreerd. Voorbeelden van klachtgebonden vragen:
Wat heeft volgens u de klachten veroorzaakt?
Kunt u de klachten goed beschrijven? Lukt dat beter in de moedertaal?
Kunt u met uw vrienden/familie over de klachten praten?
Hoe zouden uw ouders/voorouders de klachen verklaren?
Maakt u zich veel zorgen over uw klachten? Piekert u? Slaapt u nog goed?
Bij wie zoekt u hulp?
Zijn er nog speciale geneeswijzen in uw geboorteland? Wat hebben zij u geadviseerd? Heeft dat geholpen?
('Effectief geruststellen: Hoe artsen de zorgen van patiënten kunnen verminderen'.
Winterberg, DH, Krol, L. Medisch Contact, nr 7 18 februari 2005 (bijlage blokboek))
Geruststellen
Het is belangrijk dat een arts zijn/haar patiënten geruststelt. Tegenwoordig zoeken patiënten hun lichamelijke klachten eerst op op het internet, waardoor ze vaak alleen nog maar ongeruster worden. Ze krijgen een eigen beeld van de diagnose en van het onderzoek dat ze te wachten staat. Vaak zijn het vooral mensen die bang zijn om iets ernstigs te hebben, zij komen naar de huisarts om aandoeningen uit te sluiten. Deze mensen noemen we de 'worried well': er is niets met ze aan de hand, maar ze maken zich erg zorgen. Het is de taak van de arts om deze zorgen weg te nemen.
Vaak denken artsen dat ze de patiënt gerustgesteld hebben, maar is dat niet het geval. Zinnen zoals 'dat zien we wel vaker' en 'ik zie er niets ernstigs in' hebben niet het beoogde effect. Zeker bij chronische en terminale patiënten is geruststellen erg belangrijk. Als een arts in zo'n geval zegt dat 'hij niets meer kan doen', maakt de patiënt zich alleen maar meer zorgen.
Het is belangrijk om serieus op de angsten van de patiënt in te gaan en deze niet weg te wuiven. Laat de patiënt uitpraten en probeer te begrijpen waar de angst vandaan komt. De patiënt laten praten kost weinig extra tijd en is erg effectief, mits de arts hem/haar niet meteen lastig valt met medische vragen. Begin pas met geruststellen als de patiënt is uitgesproken en de anamnese en het lichamelijk onderzoek is gedaan. De patiënt voelt zich hierna serieus genomen. Let tijdens het lichamelijk onderzoek op dat je de patiënt niet extra verontrust: als je extra lang naar het hart luistert, denkt een patiënt al snel dat er iets fout is. Vertel de patiënt expliciet als er geen bijzonderheden zijn.
Houdt het aanvullend onderzoek beperkt als je denkt dat dit niet nodig is. Soms kan het voor de patiënt geruststellend zijn, maar zorg dat de patiënt er ook niet teveel door wordt belast. Daarnaast kunnen onderzoeken ook fout-positieven aanwijzen, waardoor de patiënt juist weer ongerust wordt. Vertel de patiënt duidelijk dat ze niet hebben wat ze denken dat ze hebben (als is aangetoond dat ze het niet hebben). Dus niet: 'u heeft niets' maar: 'u heeft geen leukemie'.
Als een patiënt niet gerustgesteld is, is de kans groot dat deze naar een andere arts gaat. Dit is het zogenaamde 'doctor shopping'. Dit kan voorkomen worden door begrip te tonen, te luisteren en zo goed mogelijk gerust te stellen. Zorg dat de opvattingen van de dokter en de patiënt over de aard en de ernst van de klachten gelijk zijn.
(Ongezond en ongerust. Nieuwe richtlijjn voor onbegrepen lichamelijke klachten. Maassen, H. Medisch contact nr 24 11 juni 2012 (bijlage blokboek))
SOLK
Er zijn nog steeds lichamelijke klachten die medisch onverklaarbaar zijn. Deze heten SOLK (somatisch onvoldoende verklaarbare lichamelijk klachten). Omdat artsen vaak een probleem hebben met deze klachten, is er een nieuwe richtlijn opgesteld. Ongeveer 50% van de klachten is SOLK, de meeste gaan in de loop van enkele weken vanzelf over. Helaas is er ook een deel van de patiënten dat alleen maar zieker wordt. Deze patiënten zijn vaak erg ongerust en hebben een verminderde kwaliteit van leven. Meestal is er ook niet maar één klacht, maar zijn er meerdere symptomen. Voorbeelden zijn het prikkelbare darmsyndroom (PDS) en het chronischevermoeidheidssyndroom (CVS). De mechanismes achter deze aandoening zijn nog steeds onvoldoende verklaard.
In de richtlijn wordt het somatische gecombineerd met het fysiologische, het psychologische en het sociale. Het draait vooral om goede communicatie tussen de arts en de patiënt. Voor beide is het frustrerend als er telkens uit onderzoek blijkt dat er 'niets gevonden is'. De richtlijn geeft daarom veel tijd aan de anamnese, zodat de patiënt zich serieus genomen voelt. Hierbij worden de SCEGS goed uitgevraagd. Hierbij wordt erg op de beleving en de angsten van de patiënt gefocust, die geven vaak al een goed beeld van wat de patiënt wil. Ook is er veel aandacht voor de nazorg. Vooral op het werk is het belangrijk dat SOLK-patiënten goed worden opgevangen, 40% van het werkverzuim wordt door SOLK veroorzaakt.
Naast de aandacht voor SOLK moet ook de aandacht voor bekende aandoeningen blijven, vaak komen de twee samen voor. Let goed op de medicatie van de patiënt, die kan veel verklaren. Soms wordt CVS bijvoorbeeld veroorzaakt door bètablokkers. Vaak wordt er echter geen somatische oorzaak gevonden.
In de nieuwe richtlijn staan uitleg en geruststelling voorop. Soms is dit voor de huisarts niet mogelijk, omdat de patiënt zo ongerust is dat hij/zij echt naar een specialist moet. Het is belangrijk dat specialisten ook SOLK herkennen en weten hoe ze dit aan een patiënt moeten vertellen. Nu worden patiënten vaak nog doorgestuurd naar een psychiater, hopelijk kan een specialist in de toekomst de patiënt zelf activeren. Daarnaast kan de patiënt fysiotherapie en psychologische zorg krijgen.
Naast de nieuwe richtlijn is er het plan om een risicoprofiel te maken. Zo kunnen patiënten met een SOLK op tijd worden herkend en behandeld. Het is belangrijk het zoveel mogelijk bij de huisarts te houden, zodat patiënten niet ongerust worden omdat ze naar het ziekenhuis moeten en irreële verwachtingen krijgen.
Study Notes bij Lijn Beroepsvorming (LBV) - Jaar 3 - Geneeskunde UL (2014-2015)Bevat notes bij de colleges, werkcolleges en patientdemonstraties, gebaseerd op 2014-2015
Casus 1
Vrouw van 38 jaar is nooit ziek geweest, ze is erg moe en tijdens het werk in het huishouden heeft ze soms last van duizelingen en hartkloppingen. Haar man vindt dat ze er bleekjes uit is gaan zien en hij moet haar steeds meer helpen in het huishouden. Verder zijn er geen bijzonderheden in de ontlasting en er zijn geen maagklachten, buikpijn of krampen in de buik. Verschillende oorzaken voor moeheid zijn: overbelasting, anemie, hypothyreoïdie, slaapproblemen, tumor, psychische klachten, infecties enzovoorts. Moeheid kan voorkomen bij oneindig veel ziekten. De voorgeschiedenis roept geen vragen op, maar ze heeft thuis wel drie kinderen en doet het huishouden. Anemie geeft over het algemeen pas moeheid als het Hb lager is dan 6.5.
De zeven dimensies bij moeheid zijn natuurlijk iets anders dan pijn. De lokalisatie is niet echt aan de orde, behalve als je vraagt of iemand meer moe is in het hoofd of in het lichaam. De kwaliteit kan wel uitgevraagd worden, lusteloosheid duidt eerder op een psychische oorzaak zoals een depressie, terwijl een verminderde uithouding de kans op een somatische oorzaak vergroot. Bij de kwantiteit vraag je in hoeverre de patiënt belemmerd wordt in zijn dagelijkse bezigheden door de aanwezigheid van de vermoeidheid. Beloop: wanneer men in de ochtend al moe is duidt dit eerder op een psychische oorzaak, wanneer deze pas later op de dag ontstaat is er meer kans op een somatische oorzaak. In de context wordt er gevraagd naar de context en bezigheden voor het begin van de moeheid. Bij factoren van invloed vraag men naar medicatie, intoxicaties en de invloed van rust. Als laatste vraagt men naar begeleidende verschijnselen. Omdat moeheid op zoveel verschillende ziekten kan duiden is de lijst met de verschijnselen ontzettend lang en moet je de patiënt hierop voorbereiden.
Casus 2
Een jonge man van 24, zesdejaars geneeskunde student, heeft last van moeheid. Afgelopen maanden waren erg leuk, is verliefd geworden op een medestudente. Nu heeft hij echter al enkele weken geen fut meer en is bij het opstaan al moe. Zijn medestudente komt iedere dag kijken hoe het met hem is en kookt dan ook voor hem. Hij heeft helaas bijna geen eetlust. Moeheid bij opstaan duidt eerder op.....read more
Samenvatting verplichte artikelen bij Lijn Beroepsvorming (LBV) - Geneeskunde ULDeze samenvatting is gebaseerd op voorgaande studiejaren.
De regels van Pendleton geven een richtlijn om feedback te geven over een presentatie of een video. Er zijn vijf stappen:
Vraag om uitleg bij onduidelijke punten
Vraag de spreker wat hij/zij vond dat goed ging
Bespreek met de groep wat goed ging, voeg hier je eigen bevindingen aan toe
Vraag de spreker wat hij/zij vond dat minder goed ging en wat er volgende keer beter/anders kan.
Bespreek met de groep wat minder goed ging en geef tips.
De regels van Pendleton zijn goed omdat de spreker zelf ook kan evalueren en over de eigen goede punten kan nadenken. Een minder goed punt is dat je vier aparte conversaties hebt en dus telkens de conversatie moet afbreken. Daarbij komt de feedback pas als allerlaatste, waardoor mensen vaak alweer veel vergeten zijn.
('Bijlage cultureel interviewen in de huisartsenpraktiek' in LBV blokboek)
De culturele vragenlijst
De exploratiefase van de anamnese is bedoeld om een helder beeld te krijgen van de klacht van de patiënt. Hierbij hoort ook het culturele interview. De opvattingen van patiënt en de naasten worden hierin uitgevraagd. Het is een aanvulling op de SCEGS. Cultuur is een abstract begrip wat patiënten zelf invullen, dus stel vooral open vragen. Er is een culturele vragenlijst opgesteld door de GGZ. Deze inventariseert:
De culturele identiteit van de patiënt
De opvattingen en verklaringen van de patiënt over de klachtenpatroon
De sociale context en het functioneren van de patiënt
Aspecten die van belang kunnen zijn bij de behandelrelatie
De vragenlijst begint met een verkenning over identiteit, omgeving en (psychosociaal) functioneren. Deze vragen zijn niet klachtgericht en worden meestal alleen bij het eerste contact met de patiënt gevraagd. Het tweede deel van de vragenlijst heeft betrekking tot de klacht. Belangrijk bij beide is dat de arts actief luistert, doorvraagt en ordenende, motiverende en verhelderende gesprekstechnieken toepast. Hierbij moet de arts niet oordelen en zorgen dat de patiënt zich begrepen voelt. Probeer in te schatten hoe de vraag gesteld moet worden. Bij sommige patiënten is de vraag 'bent u gelovig?' bijvoorbeeld beledigend omdat het geloof onlosmakelijk verbonden is aan het leven. Dan is een vraag als 'voor veel van mijn patiënten is het geloof erg belangrijk, is dat voor u ook zo?' beter. Vraag de patiënt om antwoorden toe te lichten.
De niet-klachtgebonden vragen
Deze vragen zijn niet alleen relevant bij allochtone patiënten, maar ook autochtone patiënten die uit een bepaalde streek komen of buitenlandse ouders.....read more
Study Notes bij Lijn Beroepsvorming (LBV) - Jaar 1 - Geneeskunde ULBevat 10 patientdemonstraties, gebaseerd op voorgaande studiejaren.
Een meisje van 12 jaar met een blanco voorgeschiedenis heeft sinds de ochtend buikpijn. Deze buikpijn is in de loop van de dag toegenomen: het is progressief. De pijn zit voornamelijk in de rechter onderbuik. Verder heeft ze in de loop van de dag koorts gekregen en ze voelt zich niet lekker.
Bij een acute buik is de differentiaal diagnose afhankelijk van de lokalisatie van de pijn. Bij deze patiënte was er acute pijn in de rechter onderbuik. Hierbij past de volgende differentiaal diagnose: gastro-enteritis, appendicitis, opstijgende urineweginfectie of beginnende pijnlijke menstruatie. De eerste twee diagnoses passen bij de tractus digestivus en de laatste twee bij de tractus urogenitalis.
Hierna wordt gekeken of er andere zieken zijn in de familie en of er een medische voorgeschiedenis is. Ook wordt de klacht verder uitgevraagd. Het blijkt dat de pijn hoog in de buik is begonnen, waarna de pijn naar rechtsonder is gezakt. De pijn is continu en het is een zeurende pijn. Verder heeft de patiënte geen eetlust. Ze heeft geen last van braken, misselijkheid, pijnlijke mictie en diarree.
Door deze extra informatie wordt de diagnose appendicitis waarschijnlijker. Bij gastro-enteritis zou er sprake moeten zijn van diarree, maar deze diagnose wordt niet uitgesloten. Hetzelfde geldt voor een UWI, want daarbij is normaal gesproken een pijnlijke mictie.
Bij lichamelijk onderzoek wordt er gelet op meerdere dingen. Als er een vermoeden zou zijn op een peritonitis, dan zou er geen peristaltiek waar te nemen zijn bij auscultatie. Verder geeft pijnlijke percussie ook kans op een peritonitis.
Door de verdenking op een appendicitis wordt de patiënte doorverwezen naar de chirurg. Bij het lab blijkt dat de CRP verhoogd is. Dit duidt op een ontstekingsproces. Uit de echo blijkt dat er een ontstoken appendix is. De appendix is normaal gesproken niet goed te zien bij een echo, maar als de appendix wel goed te zien is, dan duidt dit op een verdikking en dus op een ontsteking. De verdikking kan ook een andere oorzaak hebben.
De behandeling bij een appendicitis is een operatie: een appendectomie. Hierbij wordt de appendix verwijderd. Tijdens deze operatie wordt de diagnose bevestigd. Als de appendix geperforeerd is, dan zijn er zeer ernstige complicaties. Er kan.....read more
Study Notes bij Lijn Beroepsvorming (LBV) - Jaar 2 - Geneeskunde UL (2014-2015)Casus 1: Een vrouw van 75 jaar oud komt bij de dokter met de volgende klachten: Pijn net onder de ribbenkast tot aan de schouder en koorts. DD: Hartinfarct, pneumonie (veel voorkomende oorzaak van koorts), longembolie.
Anamnese: Ze was kortademigheid en de pijn kwam acuut opzetten. Ze had eerder een hartinfarct doorgemaakt maar dat was hele andere pijn. Ze had verder geen last van hoesten of andere klachten.
Lichamelijk onderzoek: Bij zuchten werd de pijn op haar borst erger. Als je diep zucht gaan de longbladen over elkaar heen, als daar een ontsteking zit wordt dat veel pijnlijker. Ook horen we pleurawrijven (knisperen) bij haar longen. Als je dat hoort wijst het op pleuritis. De oorzaak van de pleuritis is dan nog onbekend.
Crepiteren hoor je als de longblaasjes openknappen. Ze zijn dan dus anders dan normaal dan zit er vocht in de longblaasjes of er zit ontstekingsinfiltraat in de longblaasjes. Het crepiteren hoor je bij het inademen.
Aanvullend onderzoek: Om een longembolie uit te sluiten moet je de D-dimeren prikken. Er werd een te hoge concentratie van het D-dimeer vastgesteld. Het is het afbraakproduct van een trombus. Vervolgens is er een longfoto gemaakt. Aan de linker zijde was duidelijk wat te zien wat er niet hoorde. De bloedgassen waren goed op peil. Dit laatste geeft aan hoe acuut het is. Als de bloedgassen op peil zijn weet je dat het hart nog goed functioneert en dat er genoeg zuurstof wordt opgenomen in de longen.
Als er een te hoge D-dimeer concentratie wordt geprikt mag je nooit meteen concluderen dat het een longembolie is. Er werd nog een CT-scan gemaakt waaruit bleek dat er wat vocht zat aan de linkerkant en dat er misschien wat collaps was van de luchtwegen aangezien het diafragma links hoger ligt dan normaal. Uit de CT-scan werd vastgesteld dat mevrouw een pneumonie had. Een pneumonie is een infectie van het longweefsel.
Symptomen pneumonie: Hoesten, koorts en kortademigheid zijn de 3 belangrijkste en meest voorkomende symptomen van een pneumonie. Andere symptomen zijn pijn op de borst mentale verwardheid, zweterig, hoofdpijn, malaise. Er is altijd een reden voor iemand om een pneumonie te krijgen:
Verminderde weerstand (door een eerder doorgemaakte infectie)
Blootstelling aan een micro-organisme uit een ander land. Je bent dan vaak machteloos en een behandeling is niet mogelijk.
Een overweldigende belasting van je longweefsel bijvoorbeeld door verslikken in maagzuur. Ook mensen die zich vaak verslikken hebben meer kans op pneumonie.
Onderzoek van de longen gaat in de volgende volgorde: inspectie, percussie, auscultatie, palpatie. Met percussie.....read more
Samenvatting literatuur bij Lijn Beroepsvorming (LBV) - Jaar 1 - Geneeskunde UL (2013-2014)Let op, deze samenvatting is van het collegejaar 2013/2014.
[toc:menu]
Een klacht is een ongewone en meestal onaangename sensatie, zoals pijn, kortademigheid, verdriet, ontevredenheid, bewegingsbeperking, etc.
Klagen
Klagen is het communiceren van de klachten. Dit gebeurt veelal verbaal. Sommige mensen kunnen zich alleen non-verbaal uiten: hele jonge kinderen, geestelijk gehandicapten, dementerende bejaarden, etc. In de communicatie van klachten worden twee aspecten onderscheiden; het inhouds- en betrekkingsaspect. Het inhoudsaspect heeft betrekking op wat de klager zegt. Iemand die keelpijn zegt te hebben, geeft hiermee aan dat er onaangename sensaties worden waargenomen in het keelgebied. Het betrekkingsaspect heeft te maken met de bedoeling die de patiënt heeft met het communiceren van de klachten. Het betrekkingsaspect is vaak verborgen, omdat het niet alleen uit de verbale uitingen gedestilleerd kan worden: houding, gelaatsuitdrukking zijn vaak een belangrijk onderdeel hiervan. De arts dient ervan bewust te zijn dat het uiten van een klacht vaak meer inhoudt dan het letterlijke aspect.
Ziek-zijn
Het begrip gezondheid volgens de definitie van de WHO is: een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn. Daardoor wordt iedereen die klachten heeft ongezond verklaard, zonder dat er per se sprake is van ziek-zijn. Gezondheid zou volgens deze definitie een zeldzame toestand zijn. Echter, iemand die klachten.....read more
Samenvattingen en studiehulp voor Geneeskunde Bachelor 1 aan de Universiteit LeidenIn deze bundel worden o.a. samenvattingen, oefententamens en collegeaantekeningen gedeeld voor de opleiding Geneeskunde, jaar 1, aan de Universiteit Leiden.
Heb je zelf samenvattingen, aantekeningen en/of oefenmaterialen? Deel ze hier met je medestudenten!
Samenvattingen en studiehulp voor Geneeskunde Bachelor 2 aan de Universiteit LeidenBevat collegeaantekeningen, oefenmateriaal e.d. bij de blokken van zowel het nieuwe als ook het oude Geneeskunde curriculum van de Universiteit Leiden.
Samenvattingen en studiehulp voor Geneeskunde Bachelor 3 aan de Universiteit LeidenBevat collegeaantekeningen, oefenmateriaal e.d. bij de blokken van zowel het nieuwe als ook het oude Geneeskunde curriculum van de Universiteit Leiden.
Samenvattingen en studiehulp voor Geneeskunde aan de Universiteit LeidenOp deze pagina worden studiematerialen voor de studie Geneeskunde, Universiteit Leiden (UL), gedeeld.
Voor een volledig overzicht van beschikbare op JoHo WorldSupporter gedeelde studiematerialen voor deze studie maak je het best gebruik van de zoekfuncties. Zowel op boektitel als op vaknaam vind je eenvoudig de nieuw toegevoegde studiematerialen.
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
Field of study
Op zoek naar een uitdagende job die past bij je studie? Word studentmanager bij JoHo !
Werkzaamheden: o.a.
Interesse? Reageer of informeer
Je vertrek voorbereiden of je verzekering afsluiten bij studie, stage of onderzoek in het buitenland
Study or work abroad? check your insurance options with The JoHo Foundation
Add new contribution