Simoca/Van den End q.q (HR 18-09-2009, NJ 2009, 438)

Casus

De curator heeft in het faillissement van de Simoca Groep een vordering ingesteld op grond van art. 2:248 BW. Het vorderde o.a. de bestuurder te veroordelen tot betaling van het bedrag van de schulden van de boedel. De voor het tekort aansprakelijk gestelde bestuurder beriep zich echter op verrekening op grond van artikel 53 Fw. De rechtbank heeft de vordering toegewezen en het hof heeft dit vonnis bekrachtigd. Het hof vond de verrekening immers niet gerechtvaardigd en verwierp het beroep. Met betrekking tot het door de eiseres gedane beroep op verrekening van de vordering van de curator met een vordering die zij stelt op de Simoca Groep te hebben, overwoog het hof: "Het beroep van [eiseres] op verrekening wordt verworpen nu de door haar gepretendeerde vordering een vordering op de Simoca groep betreft, terwijl het bij de door de curator tegen haar ingestelde vordering om een vordering van de gezamenlijke crediteuren van de Simoca groep gaat en niet om een vordering van de Simoca groep, zodat ingevolge artikel 53 Fw verrekening is uitgesloten (HR 14 januari 1983 NJ'83;597)."

Volgens het hof was de vordering van de bestuurder een vordering op de vennootschap, terwijl het in i.c. niet aan de orde was. In de vordering van de curator tegen de bestuurder ging het om een vordering van de gezamenlijke crediteuren en niet om een vordering van de vennootschap. Het hof oordeelde daarom dat er niet werd voldaan aan de eis van wederkerigheid zoals neergelegd in artikel 53 Fw.

Hoge Raad

In cassatie richt het middel zicht tegen dit oordeel van het hof. Het betoogt dat een vordering als bedoeld in art. 2:248 toekomt aan de vennootschap (respectievelijk de failliete boedel) en niet aan de schuldeisers, zodat de ingeroepen verrekening niet kan worden uitgesloten wegens het ontbreken van de vereiste wederkerigheid. Voorts dat de verwijzing van het hof naar het arrest van 14 januari 1983 onjuist, althans niet begrijpelijk is, nu art. 2:248 niet een lex specialis is van art. 6:162 BW, maar een nadere invulling inhoudt van art. 2:9 BW.

De Hoge Raad sluit zich aan bij de uitspraak van het hof en benadrukt nogmaals dat het bij de gebruikte formulering in artikel 2:248 BW om een aansprakelijkheid jegens de boedel gaat en niet jegens de gefailleerde vennootschap. Aangezien 's hofs oordeel dat de door eiseres gepretendeerde vordering op de gefailleerde vennootschappen door haar niet in verrekening gebracht kan worden met de door de curator tegen haar ingestelde vordering, juist is. De aansprakelijkheid van bestuurders ingevolge de art. 2:138 en 2:248 BW is geen aansprakelijkheid jegens de gefailleerde vennootschap maar een aansprakelijkheid jegens de boedel. De aansprakelijke bestuurder is geen schuldenaar van de gefailleerde, terwijl zijn schuld bovendien niet vóór de faillietverklaring is ontstaan of voortvloeit uit handelingen door hem vóór de faillietverklaring met de vennootschap verricht, zodat niet is voldaan aan de door art. 53 F. voor verrekening gestelde voorwaarden.

Met andere woorden, de Hoge Raad maakt duidelijk dat de bestuurdersaansprakelijkheid op grond van artikel 2:248 BW geen aansprakelijkheid jegens de gefailleerde vennootschap is, maar een aansprakelijkheid jegens de boedel. De aansprakelijke bestuurder is geen schuldenaar van de gefailleerde vennootschap, waardoor er niet voldaan is aan de voorwaarden voor verrekening volgens artikel 53 Fw