Hoorcollege 11
Persoonlijkheid wordt gedefinieerd als het geheel van gedragingen, gedachten en gevoelens dat een zekere mate van stabiliteit gedurende de levensloop vertoont en in verschillende situaties en episodes gelijk blijft.
Freud had het over intrapsychische domein
Basis-assumpties Psycho-analytische theorie:
- Seks en agressie
- Onbewuste motivatie
- Psychisch determinatie
Opbouw persoonlijkheid:
- Id: bewust
- Ego: sub- bewustzijn
- Superego: onbewust
Wat kunnen wij met deze theorie?
Zelfinzicht en persoonlijke groei: De intrapsychische benadering biedt individuen de mogelijkheid om zich bewust te worden van hun onbewuste processen, innerlijke conflicten en verdedigingsmechanismen. Dit kan leiden tot zelfinzicht en persoonlijke groei.
Kritiek op de Intrapsychische Benadering
- Beperkte empirische basis: Een van de kritiekpunten is dat de intrapsychische benadering vaak gebaseerd is op klinische observaties en casestudies, wat leidt tot beperkte empirische ondersteuning.
- Onderschatting van sociale en contextuele invloeden: Deze benadering legt voornamelijk de nadruk op interne psychologische processen en kan de invloed van externe sociale en contextuele factoren op persoonlijkheid verminderen.
Deze analyse is dus niet goed wetenschappelijk onderbouwd en er wordt weinig rekening gehouden met culturele en contextfactoren.
Starterspakket:
- Dispositionele domeinen.
- Starterspakket van je ouders met genetica, er wordt dan gesproken van temperament.
Eysenck had het over de biologische factoren. Er zijn 3 persoonlijkheidstrekken die zorgen voor verschillen tussen mensen. Denk aan verschillen in corticale opwinding en verschillen in het zenuwstelsel.
- Psychoticisme
- Extraversie
- Neuroticisme
Kritiek:
- High order trekken: te simplistisch
- Houdt geen rekening met omgevingsinvloeden
- Houdt geen rekening met cultuur
Desondanks heeft zijn werk bijgedragen aan de ontwikkeling van het begrip van persoonlijkheid en heeft het de weg geëffend voor verdere onderzoeken en theorievorming.
Toen kwam Cattel. Hij had een andere taxonomie. Hij ging uit van een gelaagdheid van persoonlijkheid.
- Hij nam 16 factoren voor persoonlijkheid
- Dit valt nog steeds onder het biologisch/fysiologisch domein.
- Denk aan angst, extraversie, abstract denken en onafhankelijkheid
- De 16 persoonlijkheidsfactoren.
- Mensen kunnen heel angstig zijn, maar kunnen ook zoiets hebben zo van: ik ga erop af en de anderen vermijden. Dus dat is ook een kritiekpunt hierop.
Five factor model van Costa & McCrae
- Neuroticisme
- Extraversie
- Agreeableness
- Conscientiousness
- Openness
Bij het dispositionele model: het starterspakketje. Heb je al heel veel verschillende persoonlijkheidsmodellen en theorieën In dit domein is het heel erg gericht op gedachten. Vooral de cognitieve processen worden hier benadrukt.
Het concept van Learned helplessness door Seligman. Toestand waarin iemand altijd het gevoel heeft geen controle te hebben.
Dat is een gevolg van negatieve leerervaringen. Hier worden al meer omgevingsfactoren meegenomen. Gevolgen van negatieve ervaringen.
Piramide:
- Onderaan zie je het starterspakketje van je ouders.
- Dan: hoe gaat iemand om met zijn eigen uitdagingen. Dat is de coping.
- Bovenaan spreek je pas van symptomen, daar zitten de klachten maar ook de krachten.
- Van persoonlijkheid naar persoonlijkheidsstoornis.
- Bij de stoornis kijk je heel erg naar iets dat meetbaar is. Je wil het kunnen zien.
Classificatie is toepasbaar op alle individuen op de hele aardbol.
In hoeverre is cultuur bepalend voor iemands persoonlijkheid?
Persoonlijkheidsstoornissen
.....read more
Add new contribution