‘Hoe worden fiscale delicten bestreden?’

Voordeel bij fiscale delicten, zoals belastingfraude, wordt niet verkregen, maar behouden. De niet betaalde belastingen worden witgewassen, waardoor een fiscaal delict wordt gepleegd.

Welk deel van het vermogen kan worden witgewassen?

De Hoge Raad heeft in het Besmettingsarrest bepaald dat een vermogen in zijn geheel besmet kan raken door toevoeging van een zwart deel. Vanaf dat moment wordt elke handeling met dat vermogen aangemerkt als witwassen. Of het gehele vermogen door het zwarte deel wordt besmet, hangt af van de omvang en de ouderdom van het zwarte deel. Naarmate het zwarte deel kleiner is, is het lastiger te bewijzen dat het betreffende voorwerp (voor een deel) uit een misdrijf afkomstig is. Bij elke witwashandeling zal afzonderlijk moeten worden bewezen dat er zwart vermogen bij betrokken is.

Wat zijn de gevolgen van de besmettingsleer?

Volgens de besmettingsleer kan het gehele vermogen als deels uit misdrijven afkomstig worden witgewassen. De Hoge Raad stelt echter dat wanneer een vermogen volledig deels uit misdrijven afkomstig is, dat niet betekent dat het gehele vermogen van enig misdrijf afkomstig is. Dat een deel zwart is, betekent dus niet dat het gehele vermogen daarmee zwart is. Dat het zwarte deel niet meer individualiseerbaar is, betekent niet dat het zwarte deel niet meer bepaald kan worden. Om te bepalen hoeveel er is witgewassen, dient men niet te kijken naar het totale besmette vermogen, maar naar het zwarte deel daarvan.

Hoe ontneemt men opbrengsten uit fiscale delicten?

Voordeel uit fiscale delicten kunnen niet worden ontnomen, omdat de fiscus al bevoegdheden heeft om niet betaalde belastingen alsnog te heffen en te incasseren. Fiscale voordelen dienen te worden geïnd via de fiscale weg, omdat de ontneming van voordelen geen invloed heeft op de bevoegdheid om belastingen te heffen. Pas wanneer het gaat om opbrengsten uit zuivere fiscale delicten, kan de ontnemingsrechter niet meer ontnemen. De kwalificatie van een delict zegt echter weinig over de vraag of het voordeel is genoten ter zake van bij de belastingwet strafbaar gestelde feiten.

Wat zijn opbrengsten uit fiscale delicten?

Voordelen die behaald zijn uit ontdoken vermogensbestanddelen kunnen worden aangemerkt als opbrengsten van fiscale delicten waarvoor de ontnemingsexceptie geldt. Toch kan een veroordeling voor witwassen er wel toe leiden dat er strafrechtelijke ontneming mogelijk is. Een vervolgprofijt is niet altijd een opbrengst uit een fiscaal delict volgens de Hoge Raad. Het verkrijgen van een vervolgprofijt kan namelijk ook los staan van een witwashandeling. Volgens de Hoge Raad is er niet per definitie sprake van witwassen, wanneer een verdachte zwart geld op een rekening stort en er verder niets mee doet. Het vervolgrendement op het verzwegen vermogen staat daarmee los van een aanvullende witwashandeling. Het kwalificeren van een delict als witwassen, maakt een voordeel uit een fiscaal delict nog geen opbrengst uit witwassen.

Kan er ontnomen worden uit verjaarde feiten?

De Hoge Raad stelt dat verjaarde feiten niet in de weg staan aan de mogelijkheid om voor die feiten te ontnemen. Ondanks het feit dat ontneming als maatregel wordt aangemerkt, heeft het toch een strafbare vorm, waarmee ontneming na verjaring in strijd is met het rechtszekerheidsbeginsel. De wetgever heeft een verjaringstermijn van uiterlijk twaalf jaren ingevoerd, waarmee aansluiting is gevonden bij de termijn waarbinnen strafrechtelijke vervolging nog mogelijk is. Gelet op het nationale en verdragsrechtelijke legaliteitsbeginsel, zou verjaring wel aan ontneming in de weg moeten staan, ondanks de uitspraak van de Hoge Raad.