• Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?

Hoger beroep en voorlopige voorzieningen

Vandaag zal gaan over hoger beroep en voorlopige voorzieningen.

Hoger beroep

Wat opvallend is aan de procedure van het hoger beroep is dat er in het bestuursrecht vaak een hogere beroepsprocedure wordt gestart. Meestal wordt het hoger beroep ingesteld door de burger, terwijl de kans van slagen kleiner is dan dat een bestuursorgaan hoger beroep instelt. In het perspectief van de wetgever is dit een onwenselijke situatie, omdat de procedures tijd en geld kosten. Hoe kan je die onwenselijke situatie tegengaan?

• Verhoging griffierechten
• Verplichte procesvertegenwoordiging
• Incidenteel hoger beroep

Wie kan er in hoger beroep, waartegen en waar?

Artikel 8:104 lid 1 Awb. Een belanghebbende kan beroep instellen, dit is in ieder geval degene die een beroepschrift bij de rechtbank heeft ingediend. Ook derde-belanghebbende kunnen in beroep gaan, indien de verplichte voorprocedures zijn gevolgd door deze belanghebbende (6:13 jo. 6:24). Ook het bestuursorgaan kan hoger beroep instellen.

Waartegen? Art. 8:104 lid 1 en lid 3, uitspraken van de rechtbank en van de voorzieningsrechter indien er sprake is van kortsluiten (dan wordt er ook gelijk uitspraak gedaan in de bodemzaak). Niet tegen art. 8:104 lid 2; uitspraken van een vereenvoudigde behandeling in eerste aanleg, tegen een uitspraak van de voorzieningenrechter.

Waar?

• ABRvS
• CRvB
• CBb
• Hof

Art 8:105 lid 1 Awb.

Procesrecht

De procesrechtelijke regels voor hoger beroep zijn te vinden in titel 8.5. Een belangrijke schakelbepaling is art. 8:108 Awb, heel veel regels uit eerste aanleg zijn ook van toepassing op de procedure in hoger beroep. Een paar verschillen:

• Uitgangspunt meervoudige behandeling
• Griffierecht hoger
• Regeling incidenteel beroep
• Uitspraakbevoegdheden zijn anders

Nog een schakelbepaling; 6:24 Awb, eisen die gelden voor de voorprocedure.

Object van het geding

Aan het hoger beroep worden drie functies toegekend:

• Rechtseenheid en rechtsvorming. Om dit te bewaken is er informeel overleg, de Grote Kamer en de conclusie van de Advocaatgeneraal.
• Controlefunctie. Controleren of de rechtbank inhoudelijk een juiste uitspraak heeft gedaan en of het volgens de procedurele regels is verlopen.
• Herkansingsfunctie. Een partij krijgt nogmaals de kans om de bestuursrechter te overtuigen dat het besluit onjuist is.

Bij de ABRvS ligt de nadruk op de controlefunctie. Het object van het geding wordt beperkt opgevat. Er wordt gecontroleerd of de rechtbank het in de eerste aanleg goed heeft gedaan. Zij beschouwen het als een retroperspectief proces. Bij de CRvB (maar ook de andere hogere beroepsrechters) gaat het vooral om de herkansingsfunctie. Het object van het geding is hierdoor breder. Er wordt ook wel gesproken van een integrale beoordeling.

In hoger beroep bij de ABRvS mogen geen nieuwe beroepsgronden worden aangevoerd. De ratio hierachter is dat de rechtbank in de eerste aanleg geen rekening heeft kunnen houden met deze nieuwe gronden, daarom kunnen ze niet mee worden genomen bij de beoordeling. Bij de CRvB zit dit anders. Binnen hun perspectief is er ruimte om die nieuwe beroepsgronden mee te nemen. Er is wel een grens, en dat is de grens van de goede procesorde.

In het beroepsschrift kan er worden verwezen naar de gronden die je eerder hebt aangevoerd. Als je bij de Afdeling komt zal dat niet genoeg zijn, zij willen weten waarom jij vindt dat de rechtbank het niet goed heeft gedaan. Bij de Raad wordt hier soepeler mee omgegaan.

Incidenteel hoger beroep

Incidenteel hoger beroep houdt in dat als iemand aan het einde van de termijn nog hoger beroep indient, krijgt de wederpartij buiten de beroepstermijn de kans om nieuwe beroepsgronden aan te voeren. Voor het incidentele beroep konden mensen ‘strategisch procederen’, dat is hierdoor niet meer mogelijk.

De wederpartij krijgt als het ware een wapen voor een tegenaanval. Dit houdt ook in dat het instellen van hoger beroep niet meer zonder risico’s is. De gedachte is dat de partijen dan wellicht zorgvuldiger hun kansen zullen inschatten en minder snel in hoger beroep zullen gaan.

Wie kunnen dit indienen? Art. 8:110 lid 1; degene die ook gewoon hoger beroep in kunnen stellen. Termijn staat in lid 2.

Principaal beroep (degene die als eerst hoger beroep indient) staat los van het incidenteel hoger beroep, tenzij je hier zelf voor kiest door middel van voorwaardelijk incidenteel hoger beroep, Art 8:111 jo. 8:112.

Voorlopige voorziening

Een voorlopige voorziening (vovo) zorgt ervoor dat een rechtsgevolgen van een besluit worden geblokkeerd. Art. 6:16 Awb. Als jij bezwaar maakt tegen een besluit, heeft dit geen consequenties tegen de rechtswerking van dit besluit. Met een voorlopige voorziening kan je deze rechtsgevolgen schorsen. Je vraagt deze voorlopige voorziening aan bij de voorzieningsrechter.

Let op artikel 6.1 lid 2 en 3 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht.

Procesrecht:

• Titel 8.3
• Art 8:83 Awb; zo spoedig mogelijk uitnodiging voor zitting
• Art 8:84 Awb; zo spoedig mogelijk uitspraak.

8:81 lid 1 Awb:

1. Een verzoek tegen een besluit
2. Voorzieningsrechter van de bestuursrechter die bevoegd is of kan worden. Verzoek om voorlopige voorziening hangende bezwaar.

Ontvankelijkheidsvereisten

1. Connexiteitsvereiste; er moet samenhang zijn met een bodemprocedure.
2. Indiener verzoek. 8:81 lid 2 en 3 Awb.
3. Overige ontvankelijkheidsvereisten. Schakelbepaling 8:81 lid 4 Awb en griffierecht tijdig betalen 8:82 lid 3 Awb.

Inhoudelijke beoordeling van voorlopige voorziening

Het eerste waar de rechter naar gaat kijken is of het verzoek spoedeisend is. Die spoedeisendheid is een punt van inhoudelijke beoordeling. Als die spoed aanwezig is komt er een voorlopig oordeel over de rechtmatigheid van een besluit. Tot slot volgt er de belangenafweging.  De belangen van de verzoeker en van het bestuursorgaan worden afgewogen en de belangen van eventuele derden.

Kortsluiten

De bestuursrechter beslist op het verzoek van de voorlopige voorziening tegelijk met de bodemprocedure. Dit kan als het gaat om een verzoek om voorlopige voorziening in beroep of hoger beroep (art 8:86), dus niet in de bezwaarprocedure. De ratio hierachter is dat het bestuursorgaan nog een beslissing moet nemen op bezwaar.

Doorpakken

In artikel 78 van de vreemdelingenwet wordt de mogelijkheid gegeven om naast de beslissing verzoek ook onmiddellijk beslissing op bezwaar nemen. Er zijn mensen die vinden dat dit ook in de Awb moet zijn. Art 7:1a Awb geeft de mogelijkheid om de bezwaarschrift procedure over te slaan, de voorzieningenrechter kan partijen vragen of ze daartoe bereid zijn en dat is eigenlijk een sluiproute in de Awb om kort te sluiten.

• Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur? 

Alles wat op het hoorcollege wordt behandeld is terug te vinden in de literatuur.

• Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen in het vakgebied besproken.

• Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gemaakt met betrekking tot het tentamen.

• Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen? 

Er worden geen vragen behandeld die gesteld zouden kunnen worden op het tentamen.