Bridging the gap for ethnic minority adult outpatients with depression and anxiety disorders by culturally adapted treatments - Van Loon e.a. - 2013

De toegankelijkheid van de gezondheidszorg in westerse landen zou gelijk moeten zijn voor alle etnische groepen. Er is echter variatie in de ervaring en resultaten van ggz-behandelingen onder etnische minderheden. Daarnaast is aangetoond dat etnische minderheden een groter risico hebben op het ontwikkelen van angststoornissen en depressie. Daarom is het belangrijk dat er cultuursensitieve behandelingen ontwikkeld worden.

De toegankelijkheid van de ggz wordt beïnvloed door verschillende factoren. Voorbeelden zijn de taalbarrière, patiënten die niet bekend zijn met de westerse manier van werken, vooroordelen van de behandelaar en verschillen in verklaringsmodellen.

Behandelingen kunnen meer cultuursensitief gemaakt worden door rekening te houden met de specifieke migratieachtergrond, kenmerken van het gastland, en de etnische achtergrond van de cliënt. Toepassingen zijn bijvoorbeeld ‘ethnic matching’ en training van de behandelaar om vaardigheden, bewustzijn en kennis over verschillende culturele achtergronden aan te leren.

In deze meta-analyse wordt het effect van cultureel sensitieve interventies voor depressie en angststoornissen bekeken. Er zijn negen studies meegenomen waarin cultuursensitieve protocolgestuurde behandelingen voor depressie en angst werden toegepast. De studies hadden allemaal een controlegroep die ofwel op de wachtlijst stond, ofwel een niet-cultuursensitieve protocolgestuurde behandeling kreeg. Daarnaast werd er in iedere studie een voor- en minimaal één nameting gedaan.

De toegepaste behandelingen waren gebaseerd op CGT, panic control therapy en exposure therapy. De vorm van de behandeling verschilde: individuele therapie, groepstherapie en combinaties hiervan kwamen allemaal voor.

De etnische groepen die in de studies participeerden waren Afrikaans Amerikaans, Aziatisch Amerikaans en Latijns Amerikaans. In één studie deden meerdere groepen mee, maar de meeste waren gericht op één specifieke groep.

Uit de meta-analyse bleek dat de totale gepoolde effectgrootte 1.06 was. Dit is een grote en significante effectgrootte. Er was wel sprake van significante heterogeniteit, en publicatiebias kon niet worden uitgesloten. Wanneer gekeken werd naar de specifieke bijdrage van culturele sensitiviteit, was de gepoolde effectgrootte 0.67. Dit is kleiner dan de totale effectgrootte, maar nog steeds klinisch relevant.

De hoogste effecten werden bereikt bij behandelingen voor angststoornissen, bij Aziatisch Amerikaanse groepen en bij studies waar de controlegroep op de wachtlijst stond.

De auteurs kaarten als opvallend punt aan dat de effectgrootte die zij vonden veel groter is dan in eerdere studies. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn dat eerdere studies meer te maken hadden met heterogeniteit op het gebied van diagnostische categorieën, interventies en leeftijdsgroepen. Daarnaast is er in eerdere studies niet gekeken naar verschillen tussen subgroepen.

De auteurs zien ook dat in een eerdere studie als verklaring voor de effectiviteit van cultuursensitieve behandeling gedacht is aan culturele uitleg van de ziekte. Dat komt overeen met de bevinding in het huidige onderzoek, waaruit naar voren komt dat cultuursensitiviteit in behandeling geoperationaliseerd wordt als het richten op culturele waarden en overtuigingen over gezondheid en genezen.

Tot slot wordt een aantal beperkingen van deze meta-analyse genoemd. Ten eerste is de vraag of er gegeneraliseerd kan worden naar andere landen dan de VS, omdat de migratiegeschiedenis sterk verschilt tussen landen. Daarnaast is de samenstelling van etnische minderheden in de VS anders dan in andere landen. Toch wordt gesuggereerd dat de positieve resultaten gezien kunnen worden als aanmoediging om ook in andere landen cultuursensitieve behandelingen te ontwikkelen.