Hoofdstuk 14: Is orthopedagogiek een onafhankelijke zelfstandige wetenschap of een gemengde techniek?

Is orthopedagogiek een onafhankelijke zelfstandige wetenschap of een gemengde techniek?

Orthopedagogiek wordt regelmatig met ‘kunst’ vergeleken en dat wordt ook in dit hoofdstuk gedaan. De overlap tussen ‘kunst’ en orthopedagogiek is in dit hoofdstuk het volgende: beide maken gebruik van gemengde technieken. Critici missen bij gemengde technieken in de kunst de ‘ambachtelijke’ vaardigheden bij de kunstenaar. Verschillende technieken zouden moeten verhullen dat de kunstenaar niet bekwaam genoeg is in één vakgebied.

Kan de orthopedagogiek een eigen identiteit hebben als het gebruik maakt van gemengde technieken?

Orthopedagogiek is een normatieve wetenschap. Het is gericht om als normatieve wetenschap de bestaande praktijk rondom de belangen van het kind in problematische opvoedingssituaties te verbeteren. Normatief betekent dat er een visie of idee is.

Wat zijn de drie fases waar het onderwijsprogramma van de orthopedagogiek zich op richt?

• De beschrijving
• De verklaring
• De aanpak

Voor een orthopedagoog is er een beroepscode, die vooral geschreven is met de volgende vraag in het achterhoofd: Hoe moet een goede orthopedagoog handelen? De belangen van het kind staan voorop en hierbinnen ligt de nadruk op de zelfstandigheid van het kind.

Omdat de belangen van het kind voorop staan, is de inmenging van de overheid niet gewenst en dient zij een terughoudende rol aan te nemen. De overheid kan niet zo maar de rol van ouders overnemen. Met de teloorgang van traditionele gezinswaarden zijn ook de opvoedingsproblemen gekomen.

Soms heb je situaties en maatschappelijke contexten waar verschillende belangen concurreren, wat doe je dan?

Het kinderverdrag van de VN is een goede richtlijn. Dit verdrag heeft namelijk juridische normen die de pedagogische normen kunnen ondersteunen. Behalve de Verenigde Staten en Somalië hebben alle landen van de wereld dit verdrag ondertekend. De normen van dit verdrag geven de richting aan hoe er pedagogisch gehandeld moet worden.

Een lastig onderwerp betreft de kinderen die asielzoeker zijn. De orthopedagogische rapportages in het vreemdelingenrecht hebben het doel om te weten wat het toekomstperspectief is. De rapportages zijn bedoeld om te vergelijken tussen de situatie als het kind haar/zijn toekomst in Nederland heeft of als het kind in het land van herkomst zijn/haar toekomst heeft. Wat is er van belang bij een dergelijk onderzoek:

• Gesprekken met de betrokken kinderen en ouders;
• Vragenlijsten over de ontwikkeling en de perceptie van ouders hierop;
• Informatie van scholen;
• Informatie van hulpverleners;
• Informatie van landen van herkomst.

Wat is de hoofdvraag van dit hoofdstuk en wat denk je dat het antwoord is?

Zowel mensen uit de praktijk als wetenschappers moeten uitleggen waarop zij hun normatief wetenschappelijk onderzoek en handelen baseren. Orthopedagogische theorieën en modellen zijn de basis. Juist het gebruik maken van gemengde technieken, onder andere beroepscode en verdrag van de VN, zorgt ervoor dat orthopedagogiek aan kracht toeneemt.