Janecek (HvJ 25-07-2008, Zaak C-237/07)

Het gaat in dit arrest om een prejudiciële beslissing naar aanleiding van een voor de Duitse rechter verschenen zaak. In deze zaak wil een particulier, de heer Janecek, de lokale overheid aan een vastgestelde richtlijn houden.  De Duitse rechter weet niet of dit mogelijk is en vraagt hulp aan het Europees Hof van justitie.

De heer Janecek woont in een drukke straat in Duitsland waar de bij richtlijn bepaalde maximaal toegestane uitstoot van fijnstof ruim wordt overschreden. In richtlijn 96/62/EG wordt bepaald dat de lidstaten actieplannen moeten opstellen om de overschrijding van de uitstoot maxima te voorkomen. De vraag is nu of de richtlijn een subjectief recht toekent aan derden wiens gezondheidstoestand wordt aangetast, en zo ja of die derde dan recht heeft op een actieplan waarin op korte termijn maatregelen worden getroffen om te zorgen dat de maxima strikt in acht worden genomen.

De omstreden bepaling in de richtlijn legt de lidstaten uitdrukkelijk de verplichting op om actieplannen op te stellen. Als niet-naleving hiervan gevaar kan opleveren voor de gezondheid van derden, moeten deze zich kunnen beroepen op het artikel om zo alsnog de opstelling van een actieplan te bewerkstelligen, zo zegt het Hof. Deze derde wordt in dat geval rechtstreeks door de niet-naleving getroffen. Uit de opzet van de richtlijn volgt dat de lidstaten wel over enige beoordelingsmarge beschikken en niet verplicht zijn om te zorgen dat zich geen enkele overschrijding voordoet. Wel moeten ze het risico van overschrijding tot een minimum beperken.

Het Hof zegt dus dat particulieren die rechtstreeks worden getroffen wel degelijk de mogelijkheid moeten hebben om naleving van de richtlijn, wat in casu het opstellen van een actieplan inhoudt, te kunnen bewerkstelligen. De lidstaat is echter slechts beperkt tot het beperken van het risico van overschrijding luchtverontreinigingmaxima tot een minimum.