Oogheelkunde is een orgaanspecifiek specialisme met orgaan specifieke aandoeningen die gerelateerd zijn aan de anatomische structuren van het oog en pathofysiologie van het oog. Echter zijn aandoeningen van het oog vaak gerelateerd aan multisysteem aandoeningen met een breed pathofysiologisch profiel. Hierbij zijn andere medische specialismen betrokken. Oogheelkunde is deels heel zelfstandig en deels multidisciplinair. Meestal doet de arts de beeldvorming zelf. Hij is werkzaam van de diagnose tot en met de operatie. Het oog is te verdelen in 2 delen:LagenBuitenste laag: beschermingslaagSclera: 5/6evan de buitenste laagBestaat uit weefsel van collageenfibrillen van variabele dikteCornea: 1/6e van de buitenste laagConjunctiva: ligt buiten de sclera en loopt door aan de binnenzijde van de oogledenDe overgang van de conjunctiva naar de cornea wordt de limbus genoemdMiddelste laag: voedingslaagChoroïd: laag aan de binnenkant van de scleraCorpus ciliaire: verdikte uiteinden van het choroïdIris: vasculair diafragma dat aan het ciliaire lichaam vastzitBinnenste laag: sensorisch-gepigmenteerde laagRetina: heeft een gepigmenteerde laag en een neurale laagGepigmenteerde laag: zorgt ervoor dat licht eerst wordt geabsorbeerd voordat het wordt weerkaatstLoopt t/m de irisNeurale laag: heeft kegeltjes, staafjes en bipolaire cellenLoopt tot ergens tussen de lengtedoorsnede van het oog en de ora serrata → alleen dit gebied is gevoelig voor lichtKegels en staven zijn speciale energie-omzetters → zetten elektromagnetische energie om in elektrochemische energie → actiepotentiaal gaat door de nervus opticus naar het CZS → zichtStructuren aan de binnenkantLens: zorgt voor focus op de retinaGlasachtig lichaam: vult de ruimte achterin de oogbalEen geleiachtige substantie waarmee het oog is opgevuld en wordt ondersteundKamervocht/humor...
Access options
How do you get full online access and services on JoHo WorldSupporter.org?
- You have online access to all free + all exclusive summaries and study notes on WorldSupporter.org and JoHo.org
- You can use all services on JoHo WorldSupporter.org (EN/NL)
- You can make use of the tools for work abroad, long journeys, voluntary work, internships and study abroad on JoHo.org (Dutch service)
Already an account?
- If you already have a WorldSupporter account than you can change your account status from 'I am not a JoHo WorldSupporter Member' into 'I am a JoHo WorldSupporter Member with full online access
- Please note: here too you must have used the same email address.
Are you having trouble logging in or are you having problems logging in?
Toegangsopties (NL)
Hoe krijg je volledige toegang en online services op JoHo WorldSupporter.org?
2 - Ga terug naar WorldSupporter.org, en maak een account aan met hetzelfde e-mailadres
3 - Geef bij het account aanmaken je JoHo WorldSupporter membership aan, en je kunt je services direct gebruiken
- Je hebt nu online toegang tot alle gratis en alle exclusieve samenvattingen en studiehulp op WorldSupporter.org en JoHo.org
- Je kunt gebruik maken van alle diensten op JoHo WorldSupporter.org (EN/NL)
- Op JoHo.org kun je gebruik maken van de tools voor werken in het buitenland, verre reizen, vrijwilligerswerk, stages en studeren in het buitenland
Heb je al een WorldSupporter account?
- Wanneer je al eerder een WorldSupporter account hebt aangemaakt dan kan je, nadat je bent aangesloten bij JoHo via je 'membership + online access ook je status op WorldSupporter.org aanpassen
- Je kunt je status aanpassen van 'I am not a JoHo WorldSupporter Member' naar 'I am a JoHo WorldSupporter Member with 'full online access'.
- Let op: ook hier moet je dan wel hetzelfde email adres gebruikt hebben
Kom je er niet helemaal uit of heb je problemen met inloggen?
Join JoHo WorldSupporter!
What can you choose from?
- To support the JoHo WorldSupporter and Smokey projects and to contribute to all activities in the field of international cooperation and talent development
- To use the basic features of JoHo WorldSupporter.org
- To support the JoHo WorldSupporter and Smokey projects and to contribute to all activities in the field of international cooperation and talent development
- To use full services on JoHo WorldSupporter.org (EN/NL)
- For access to the online book summaries and study notes on JoHo.org and Worldsupporter.org
- To make use of the tools for work abroad, long journeys, voluntary work, internships and study abroad on JoHo.org (NL service)
Sluit je aan bij JoHo WorldSupporter! (NL)
Waar kan je uit kiezen?
- Voor steun aan de JoHo WorldSupporter en Smokey projecten en een bijdrage aan alle activiteiten op het gebied van internationale samenwerking en talentontwikkeling
- Voor gebruik van de basisfuncties van JoHo WorldSupporter.org
- Voor het gebruik van de kortingen en voordelen bij partners
- Voor gebruik van de voordelen bij verzekeringen en reisverzekeringen zonder assurantiebelasting
- Voor volledige online toegang en gebruik van alle online boeksamenvattingen en studietools op WorldSupporter.org en JoHo.org
- voor online toegang tot de tools en services voor werk in het buitenland, lange reizen, vrijwilligerswerk, stages en studie in het buitenland
- voor online toegang tot de tools en services voor emigratie of lang verblijf in het buitenland
- voor online toegang tot de tools en services voor competentieverbetering en kwaliteitenonderzoek
- Voor extra steun aan JoHo, WorldSupporter en Smokey projecten
Meld je aan, wordt donateur en maak gebruik van de services
JoHo can really use your help! Check out the various student jobs here that match your studies, improve your competencies, strengthen your CV and contribute to a more tolerant world
Vraagstukken Kijken, Denken, Doen
Vraagstukken Kijken, Denken, Doen Thema 1: Sociale Geneeskunde
HC2: Inleiding sociale geneeskunde
Definitie
Sociale geneeskunde omvat het brede medische vakgebied van artsen die werkzaam zijn in de public health:
- Jeugdarts
- Bedrijfsarts en verzekeringsarts
- Arts infectieziektebestrijding
- Arts tuberculosebestrijding
- Forensisch arts
- Arts medische milieukunde
- Arts donorgeneeskunde
- Arts beleid en advies
- Arts sociaal medische indicatiestelling en advisering
Publieke gezondheidszorg
Sociale geneeskunde is dus onderdeel van de publieke gezondheidszorg. Publieke gezondheidszorg bestaat uit het bevorderen van de volksgezondheid en gelijke kansen op gezondheid door:
- Gezondheidsbescherming
- Gezondheidsbevordering
- Ziektepreventie
De meeste van deze maatregelen zijn vastgelegd in wetgeving. De taken van sociaalgeneeskundigen zijn dus vastgelegd in wetten. In Nederland zijn er 4 belangrijke hoofdrolspelers in de publieke gezondheidszorg:
- Landelijk
- Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- Prioriteiten, wet- en regelgeving
- Rijksinstituut Volksgezondheid en Milieu
- Coördinatie, onderzoek en advies
- Ministerie Volksgezondheid, Welzijn en Sport
- Lokaal
- Gemeenten
- Publieke gezondheidszorg voor de GGD
- Lokaal gezondheidsbeleid
- GGD
- Probleemsignalering en advisering aan de gemeenten
- Uitvoering van taken voor de Wet Publieke Gezondheidszorg (WPG), waaronder Jeugdgezondheidszorg en Infectieziektebestrijding
- Gemeenten
Taak
Een sociaal geneeskundige kijkt op een andere manier naar gezondheid en ziekte dan andere artsen → “Hoe blijft men gezond?” i.p.v. “Hoe genees ik de ziekte?”. Dit heet preventieve geneeskunde. Sociale geneeskunde focust dus op de oorzaken ofwel de etiologische determinanten van de ziekte. Dit gebeurt zowel op individueel niveau als op populatieniveau.
Verschillend tussen de sociaal geneeskundigen en curatief werkende artsen zijn:
- Sociaal geneeskundigen
- Preventie
- Individu en populatie
- Gezondheid en functioneren
- Etiologisch gericht
- (Preventieve) interventie, advies en begeleiding
- (Vaak) ongevraagd
- Gratis
- Curatief werkende artsen
- Curatie
- Individu
- Ziekte
- Probleemgericht
- Therapie
- Vaak op eigen initiatief van de patiënt
- Op rekening van de patiënt
Sociaal geneeskundigen zijn dus geen behandelaren. Ze hebben speciale aandacht voor kwetsbare groepen in de maatschappij.
Er zijn 2 domeinen van beroepsgroepen in de sociale geneeskunde:
- Maatschappij en gezondheid
- Arbeid en gezondheid
Fasen in de ontwikkeling naar ziekte
Er zijn 3 fasen in de ontwikkeling naar ziekte, aandoening of gezondheidsprobleem:
- Verhoogd risico
- Preklinisch detecteerbaar stadium
- Klinisch
Preventie kan gedaan worden in de 1e en 2e fase. In de klinische fase is curatie nodig.
Ziekte in Nederland
5,2 miljoen mensen in Nederland hebben een chronische ziekte, waarvan 1,8 miljoen er meer dan 1 heeft. In 2022 is er ruim 93 miljard euro begroot voor de gezondheidszorg. Uit onderzoek blijkt dat elke euro die geïnvesteerd is in de jeugdgezondheidszorg 11 euro oplevert.
Geneeskundig proces
Sociaal geneeskundigen volgen een ander geneeskundig proces dan gebruikelijk → gezondheidsgericht i.p.v. ziektegericht:
- Ziektegericht geneeskundig proces
- Individueel
- Klachten en symptomen
- Diagnostiek
- Keuze van therapie
- Implementatie
- Individueel
- Gezondheidsgericht geneeskundig proces
- Individueel
- Functioneren, veerkracht en eigen regie
- Screening, determinantenanalyse en diagnostiek
- Interventie, verwijzing en/of therapie
- Implementatie
- Populatie
- Epidemiologische analyse → symptomatologie
- Determinanten analyse → diagnostiek
- Keuze van interventie → behandeling
- Implementatie
- Individueel
In de sociale geneeskunde is er vaak geen vaststaande diagnostiek en behandeling:
- Diagnostiek
Vraagstukken Kijken, Denken, Doen Thema 2: Gezondheidseconomie
SPOC 1: Gezondheidseconomie
Introductie
De afgelopen decennia zijn de kosten van de Nederlandse gezondheidszorg flink gestegen. Er zijn 13 mogelijke maatregelen om de zorgkosten minder te laten stijgen, weergegeven van hoog draagvlak naar laag draagvlak:
- Voorkomen van overbehandeling
- Lonen en prijzen beter in de hand houden
- Meer behandelingen door de huisarts
- Niet alle zorg in elk ziekenhuis
- Meer zorg in de aanvullende verzekering
- Eigen bijdragen voor meer behandelingen
- Minder zorg in de basisverzekering
- Meer zorg door mantelzorgers
- Eigen bijdrage voor de huisarts
- Eigen bijdrage voor verblijf in het ziekenhuis
- Hogere eigen bijdragen
- Verplicht eigen risico
- Hogere premie voor de zorgverzekering
Gezondheidseconomie is nodig om zorgkosten te beperken, bijv. door te stoppen met te dure zorg. Ook moet er goed gekeken worden naar of het basispakket z’n geld waard is, aangezien het in Nederland verplicht is.
Kosten
In de gezondheidszorg kosten met name de psychische aandoeningen veel geld → zijn langdurige behandelingen.
Economische perspectieven
Er zijn verschillende economische perspectieven waarbij wordt gekeken naar zorgkosten:
- Gezondheidszorg perspectief
- De primaire interventie
- Complementaire zorg en substitutie
- Veranderingen die direct samenhangen met de primaire interventie
- Indirecte medische kosten
- De zorgkosten in gewonnen levensjaren
- Heeft een indirecte samenhang met de primaire interventie
- Maatschappelijk perspectief
- Omvat het gezondheidszorg perspectief
- Zowel medische als niet-medische kosten
- Kosten van patiënten en de familie
- Reis- en tijdkosten van de patiënt, out-of-pocket uitgaven en mantelzorg
- Kosten in andere sectoren
- Onderwijs, justitie, vrijwilligers en consumptie
- Productiviteitsverliezen
- Arbeidsongeschiktheid
- Absenteïsme
- Presenteïsme
- Onbetaalde arbeid
- Omvat het gezondheidszorg perspectief
- Andere perspectieven
- Ziekenhuis
- Verzekeraar
- Maatschappij
- Patiënt
Volgens de Nederlandse richtlijn wordt het maatschappelijk perspectief gevolgd. Dit is bepaald door het Zorginstituut Nederland (ZIN) → alle kosten, inclusief indirecte en niet-medische kosten, worden meegenomen. Besparing elders in de samenleving kunnen namelijk worden ingezet in de gezondheidszorg. Echter zitten hier discriminerende aspecten in, omdat de productiviteitskosten kunnen verschillen. De Britse richtlijn heeft een gezondheidszorg perspectief om dit te voorkomen.
Economische analyses
Er zijn verschillende typen economische analyses om economische perspectieven te analyseren:
- Kosten van ziekte studies (COL)
- Kijkt naar de extra kosten als gevolg van een diagnose
- Geeft geen vergelijking van alternatieve beslissingen
- Kosten-minimalisatie studies (KMA)
- Kijkt naar welk beleid het goedkoopst is
- Kijkt niet naar de effectiviteit voor de patiënt
- Maatschappelijke kosten-baten analyse (MKBA)
- Kijkt naar kosten en andere maatschappelijke impact
- Geeft een evaluatie van het overheidsbeleid
- Kosten-effectiviteitsanalyse (KEA)
- Kijkt naar welk beleid het beste waar voor z’n geld geeft
- Geschikt voor vergelijking van beleid binnen 1 sector, maar minder geschikt voor vergelijking over verschillende sectoren
- Borstkanker screening versus knieklachten kunnen niet vergeleken worden
- Verschillende uitkomsten worden expliciet met elkaar vergeleken
- Kosten kunnen goedkoper of duurder worden, effecten kunnen slechter of beter worden → er ontstaan 4 mogelijkheden
- Slechter en duurder
- Beter en goedkoper
- Beter maar duurder
- Slechter maar goedkoper
- Bepaalt de kosten-effectiviteitsratio →
Vraagstukken Kijken, Denken, Doen Thema 3: Het Oog
HC12: Anatomie van het oog
Introductie
Oogheelkunde is een orgaanspecifiek specialisme met orgaan specifieke aandoeningen die gerelateerd zijn aan de anatomische structuren van het oog en pathofysiologie van het oog. Echter zijn aandoeningen van het oog vaak gerelateerd aan multisysteem aandoeningen met een breed pathofysiologisch profiel. Hierbij zijn andere medische specialismen betrokken. Oogheelkunde is deels heel zelfstandig en deels multidisciplinair. Meestal doet de arts de beeldvorming zelf. Hij is werkzaam van de diagnose tot en met de operatie.
Onderdelen
Het oog is te verdelen in 2 delen:
- Lagen
- Buitenste laag: beschermingslaag
- Sclera: 5/6evan de buitenste laag
- Bestaat uit weefsel van collageenfibrillen van variabele dikte
- Cornea: 1/6e van de buitenste laag
- Conjunctiva: ligt buiten de sclera en loopt door aan de binnenzijde van de oogleden
- De overgang van de conjunctiva naar de cornea wordt de limbus genoemd
- Sclera: 5/6evan de buitenste laag
- Middelste laag: voedingslaag
- Choroïd: laag aan de binnenkant van de sclera
- Corpus ciliaire: verdikte uiteinden van het choroïd
- Iris: vasculair diafragma dat aan het ciliaire lichaam vastzit
- Binnenste laag: sensorisch-gepigmenteerde laag
- Retina: heeft een gepigmenteerde laag en een neurale laag
- Gepigmenteerde laag: zorgt ervoor dat licht eerst wordt geabsorbeerd voordat het wordt weerkaatst
- Loopt t/m de iris
- Neurale laag: heeft kegeltjes, staafjes en bipolaire cellen
- Loopt tot ergens tussen de lengtedoorsnede van het oog en de ora serrata → alleen dit gebied is gevoelig voor licht
- Kegels en staven zijn speciale energie-omzetters → zetten elektromagnetische energie om in elektrochemische energie → actiepotentiaal gaat door de nervus opticus naar het CZS → zicht
- Gepigmenteerde laag: zorgt ervoor dat licht eerst wordt geabsorbeerd voordat het wordt weerkaatst
- Retina: heeft een gepigmenteerde laag en een neurale laag
- Buitenste laag: beschermingslaag
- Structuren aan de binnenkant
- Lens: zorgt voor focus op de retina
- Glasachtig lichaam: vult de ruimte achterin de oogbal
- Een geleiachtige substantie waarmee het oog is opgevuld en wordt ondersteund
- Kamervocht/humor aquosus: vult de voorkamer
Route van het licht
Als licht dus op het oog komt, legt het dus de volgende route af:
- Cornea
- Kamervocht/humor aquosus
- Lens
- Glasachtig lichaam
- Retina
- Nervus opticus
- CZS
Oogleden
De oogleden bestaan uit 2 delen:
- Anterieure lamel/buitenblad
- Huid, bindweefsel en wimpers (cilia)
- Spieren
- Musculus orbicularis oculi: sluit het oog
- Innervatie door de nervus facialis (VII)
- Musculus levator palpebrae: opent het oog
- Innervatie door de nervus oculomotorius
- Musculus orbicularis oculi: sluit het oog
- Posterieure lamel/binnenblad
- Tarsale plaat met klieren van Meibom: stevigheid van de ooglidrand en traanfilm
- Musculus tarsalis superior: laat het oog iets meer open staan
- Heet ook wel de Müllerspier
- Sympathische innervatie
- Bij dysfunctie ontstaat er een Horner → het oog hangt iets meer dicht
- Musculus tarsalis superior: laat het oog iets meer open staan
- Conjunctiva
- Conjunctiva palpebrale
- Conjunctiva bulbaire
- Fornix: overgang tussen de conjunctiva palpebrale en bulbaire
- Tarsale plaat met klieren van Meibom: stevigheid van de ooglidrand en traanfilm
De oogleden bevatten dus de volgende klieren:
- Klieren van Meibom
- Klieren van Zeiss
- Klieren van Moll
- Slijmbekercellen
- Glandula lacrimalis (traanklieren)
Dankzij de conjunctiva
.....read moreVraagstukken Kijken, Denken, Doen Thema 4: Endocrinologie
HC20: Hypofyseaandoeningen
Anatomie
De hypofyse is een hormoonproducerende klier gelegen in de cella turcica, een homp in de schedelbasis. De hypofyse heeft een nauwe relatie met het chiasma opticum en enkele hersenzenuwen. De hypofyse bestaat uit een voorkwab en een achterkwab:
- Voorkwab
- Via een poortadersysteem verbonden met de hypothalamus
- Achterkwab
- Staat met lange axonen direct in verbinding met de hypothalamus
De hypofyse maakt de volgende hormonen, die invloed hebben op verschillende organen:
- Voorkwab
- Prolactine → mammae
- GH → lever en bot
- TSH → schildklier
- ACTH → bijnier
- Achterkwab
- LH/FSH → testis/ovarium
- Oxytocine → uterus
Hypothalamus-hypofyse as
De hypofyse wordt aangestuurd door hormonen en signalen vanuit de hypothalamus. Vervolgens produceert de hypofyse hormonen die invloed hebben op verschillende organen in het lichaam. Deze hormonen geven negatieve feedback op de hormoonaanmaak door de hypothalamus en hypofyse → de hypothalamus-hypofyse as. Er zijn verschillende hypothalamus-hypofyse assen:
- Thyreotrope as
- Hypothalamus: TRH
- Hypofyse: TSH
- Perifeer: T4 en T3
- Gonadotrope as
- Hypothalamus: GnRH
- Hypofyse: LH of FSH
- Perifeer: testosteron of oestradiol
- Corticotrope as
- Hypothalamus: CRH
- Hypofyse: ACTH
- Perifeer: cortisol
- Somatotrope as
- Hypothalamus: GHRH
- Hypofyse: GH
- Perifeer: IGF-1
Thyreotrope as
De thyreotrope as kan gemeten worden door de volgende gehaltes te bepalen:
- TSH
- Vrij T4
Bij een primaire stoornis van de hypofyse is de negatieve feedbackloop nog intact, bij een secundaire niet:
- Primaire hypothyreoïdie
- Er is een laag vrij T4
- De hypofyse reageert adequaat → stijging van de TSH-productie
- Primaire hyperthyeroeïdie
- Er is een hoog vrij T4
- De hypofyse reageert adequaat → daling van de TSH-productie
- Secundaire hypothyreoïdie
- Er is een laag vrij T4
- De hypofyse reageert niet adequaat → maakt onvoldoende of normale hoeveelheden TSH aan
- Secundaire hyperthyreoïdie
- Er is een hoog vrij T4
- De hypofyse reageert niet adequaat → maakt te veel of normale hoeveelheden TSH aan
Gonadotrope as
De gonadotrope as kan gemeten worden door de volgende gehaltes te bepalen:
- LH of FSH
- Testosteron of oestradiol
Voor vrouwen is deze as niet te beoordelen bij gebruik van de anticonceptiepillen. Bij een regulaire cyclus is deze test betrouwbaar, bij een irregulaire cyclus moet laboratorisch onderzoek worden gedaan. De referentiewaardes zijn afhankelijk van de cyclus en de menopauze → na de menopauze zijn de FSH/LH waardes verhoogd doordat de terugkoppeling van oestrogeen wegvalt
Bij mannen moet het testosterongehalte voor 11 uur ‘s ochtends gemeten worden.
Regelmatig is er sprake van onderproductie door de gonadotrope as. Overproductie is zeer zeldzaam en komt eigenlijk niet voor:
- Hypergonadotroop → primair hypogonadisme
- Verlaagde testosteron of oestradiol
- Verhoogde LH of FSH
- Hypogonadotroop → secundair hypogonadisme
- Verlaagde testosteron of oestradiol
- Verlaagde of gelijke LH of FSH
Corticotrope as
De corticotrope as is moeilijk om te testen
.....read moreVraagstukken Kijken, Denken, Doen Thema 5: de Huid
HC26: Introductie huidziekten
Introductie
Het diagnostisch proces van efflorescenties verloopt als volgt:
- Morfologisch onderzoek
- Morfologische groep vaststellen
- Differentiaal diagnose
- Waarschijnlijkheidsdiagnose
Immunologische barrière
De huid vormt een immunologische barrière:
- Epidermis
- Stratum corneum
- Stratum granulosum
- Stratum spinosum
- Stratum basale
- Dermis
- Papillaire dermis
- Reticulaire dermis
Deze delen van de huid worden regelmatig gesurveilleerd. Er wordt gekeken naar de communicatie tussen de cellen en de effector functies door secretie van cytokinen.
Bij weefselschade kan in de huid kan een ontstekingsreactie en innate immuunresponse ontwikkelen:
- Keratocyten en dendritische cellen secreren cytokinen
- Bloedvaten dilatateren wat leidt tot meer permeabiliteit, het endotheel wordt geactiveerd
- Ontstekingseiwitten en leukocyten treden uit in de dermis
- Er ontstaat fagocytose, complement-gemedieerde lysis en NK-cel killing
Een gestoorde functie van de immuunsystemen van de huid leidt tot:
- Infectie
- Allergische reacties
- Auto-immuniteit
- Inflammatoire huidziekten
HC27: Efflorescentieleer
Dermatologisch consult
De dermatologische diagnostiek bestaat uit:
- Oriënterende anamnese
- Lichamelijke onderzoek
- Hiervoor wordt “provoke” gebruikt
- Gerichte anamnese
- Er hoeft geen praktische anamnese afgenomen te worden
- Aanvullend onderzoek
- Diagnose
Provoke
Provoke is een ezelsbruggetje voor het morfologisch onderzoek van de huid:
- Plaats
- Rangschikking
- Omvang
- Vorm
- Omtrek
- Kleur
- Efflorescenties
Efflorescenties
Efflorescenties zijn zichtbare afwijkingen die samen een huidafwijking vormen:
Macula
Een macula is een omschreven kleurverandering in het niveau van de huid, zonder andere epidermale of dermale afwijkingen. Kenmerkend is dat het niet palpabel is.
Erytheem
Erytheem is een rode/roze maculeuze verandering van de huid die berust op vaatverwijding. Voorbeelden van erytheem zijn:
- Gelokaliseerd
- Ooievaarsbeet
- Wijnvlek
- Dermatomyositis
- Erysipelas
- Rosacea
- Erythema palmare
- Gegeneraliseerd
- Geneesmiddelenreactie
- Annulair: ringvormig
- Erythema migrans
Petechie/purpura
Petechie, ofwel purpura, zijn puntbloedinkjes van de huid of slijmvlies. Kenmerkend is dat de verkleuring niet wegdrukbaar is. Petechie komen met name voor bij vasculitis.
Teleangiectasie
Een teleangiectasie is een blijvende verwijding van de kleinere bloedvaten. Teleangiectasie zijn in tegenstelling tot petechie wegdrukbaar.
Papula
Een papel is een circumscripte, solide verhevenheid van de huid <1cm. Papula ontstaan door cel-, weefsel- of vochttoename. Ze genezen zonder littekenvorming. Papela kunnen in verschillende huidlagen optreden:
- In de epidermis
- In de dermis
Papels kunnen verder omschreven worden op basis van hun vorm, bijvoorbeeld:
- Vlak
- Polygona
- Bolrond met indeuking
- Spits
Vesicula
Vesicula zijn blaasjes → zichtbare holtes gevuld met helder vocht. Vesicula hebben geen eigen wand en zijn gelokaliseerd in de epidermis. Ze zijn <1 cm. Oorzaken van vesicula zijn:
- Herpes simplex
- Dyshidrotisch eczeem
Pustula
Pustula zijn zichtbare holtes gevuld met purulent vocht, zonder eigen wand. Een pustel is <1 cm en is meestal in de epidermis gelegen. Een pustel is geen infectie. Er zijn 2 soorten pustula:
- Follikel-gebonden pustula → fulliculitis
- Bijv. acne vulgaris
- Niet-follikel gebonden pustula
- Bijv. impetigo
Comedo
Een comedo
.....read moreVraagstukken Kijken, Denken, Doen thema 6: Ethiek & Recht
HC33: Gezondheidsrecht
Definitie
Gezondheidsrecht is het geheel van regels dat zorgt voor de structurering van gezondheidszorg. Het komt uit verschillende rechtsgebieden die op verschillende manieren worden gehandhaafd. Gezondheidsrecht zorgt ervoor dat actoren in de gezondheidszorg weten wat ze mogen doen en kunnen verwachten. Zo is 1 van de doelen van gezondheidsrecht het voorkomen van willekeur.
Recht wordt in eerste instantie ingedeeld in privaatrecht en publiekrecht. Deze categorieën worden verdeel in hele kleine subcategorieën van recht.
Juridische kaders
Om een vraag volgende juridische kaders en argumenten op te lossen is het van belang om te weten:
- Wat de kaders zijn
- Welke wetten en regels zijn er
- Hoe zijn de wetten en regels hier van toepassing?
Ethische overwegingen hebben een andere bron dan juridische overwegingen, maar vallen wel binnen de kaders van de wet.
WGBO
Het burgerlijk wetboek en de WGBO bieden veel handvatten voor de gezondheidsrecht. De WGBO omvat bepalingen over:
- Toestemming
- Dossierplicht
- Geheimhouding
- Vertegenwoordiging
Rouwverwerking
Een 65 jarige patiënt is overleden na complicaties van een operatie ter verwijdering van ee goedaardige tumor. Na 2 dagen IC verblijf overlijdt de patiënt. Zijn dochter wil graag inzicht in het dossier. Dit mag niet → rouwverwerking is geen grond om in het dossier te gaan. Dit is een relatief nieuwe regel:
- Voor 1 januari 2020 was toegang tot het dossier van de overledene geregeld via de jurisprudentie → veronderstelde toestemming en rouwverwerking werd vaak aangenomen als reden om in het dossier te gaan
- Sinds 1 januari 2020 geldt een nieuwe wetgeving → er zijn 3 gronden voor inzage door nabestaanden in 7:457a
- Expliciete toestemming
- Indien er een melding is geweest van een incident
- Zwaarwegend belang
Rouwverwerking is dus geen zwaarwegend belang voor nabestaanden om in het dossier te kijken. Onderliggende redenen voor deze wet zijn:
- Beroepsgeheim
- Publiek en privaat belang
- Geheimhouding strekt uit tot het dossier
- Geheimhouding geldt ook na de dood
- Doorbreking moet zo min mogelijk zijn
Op basis van 7:457a zijn de volgende juridische bepalingen vastgesteld:
- De hulpverlener zorgt dat er geen inzage of afschrift van het dossier wordt verstrekt aan anderen, dan met toestemming van de patiënt
- Als verstrekking plaatsvindt, dan wordt zo min mogelijk informatie vrijgegeven
- Er zijn uitzonderingen voor hulpverleners die bij behandeling betrokken zijn of voor degene die plaatsvervangend toestemming geeft
- Geheimhoudingsplicht geldt ook na de dood
In afwijking van het bepaalde in artikel 457 verstrekt de hulpverlener desgevraagd inzage in of afschrift van gegevens uit het dossier van een overleden patiënt aan:
- Een persoon die bij leven toestemming heeft gekregen indien die toestemming schriftelijk of elektronisch is vastgelegd
- Een nabestaande bij een incident op grond van artikel 10, derde lid, van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg
- Een zwaarwegend belang
Veranderingen in de sinds 1 januari
De relevantste veranderingen in de WGBO sinds 1 januari zijn:
- Aanvulling van de informatieplicht van de hulpverlener
- Aanpassing van
Vraagstukken Kijken, Denken, Doen Thema 7: Integratie
HC38: Symposium Zon
Fysiologisch vitamine D
Vitamine D is een vetoplosbaar steroïd hormoon dat receptoren op afstand activeert. Echter wordt het niet geproduceerd door een endocriene klier, waardoor het geen echt hormoon is. Daarnaast kan het de novo wordt gesynthetiseerd, waardoor het ook geen echt vitamine is.
Metabolisme
Actief vitamine D wordt als volgt gevormd:
- Vitamine D wordt gevorm vanuit cholesterol of vitamine D2 kan via de voeding binnen komen
- Cholesterol wordt o.i.v. zonlicht omgezet worden in vitamine D3 → wordt cholecalciferol
- Vitamine D2 en cholecalciferol worden in de lever omgezet tot 25-OHD
- 25-OHD wordt in de nier omgezet tot de actieve vorm → 1,24 OHD
Er dus zijn verschillende vormen van vitamine D:
- Vitamine D2/ergocalciferol
- Zit in groente, noten en vitamine supplementen
- Vitamine D3/cholecalciferol
- Ontstaat door UVB fotoconversie van 7-dehydrocholesterol
- Zit ook in vette vis, levertraan en ei
- 25-OH vitamine D3/calcifiol
- Wordt gesynthetiseerd uit vitamine D2 en vitamine D3
- De biologisch actieve vorm
De biologisch actieve vorm kan vrijwel niet bepaald worden in het bloed, dus vitamine D wordt vooral gemeten op basis van 25OH vitamine D.
Vitamine D feedback loop
Vitamine D is alleen direct op de darm werkzaam. Hier verhoogt vitamine D de opname van calcium en fosfaat. Vitamine D staat in een regelkring met PTH, waardoor de calciumspiegel nog meer stijgt. Langdurige vitamine D deficiëntie kan leiden tot hyperparathyreoïdie.
Bij lage calciumspiegels stimuleert 1,25 DHD de regulatie van parathyreoïd proliferatie, PTH genexpressie en PTH secretie.
Vitamine D deficiëntie
Vitamine D deficiëntie wordt veroorzaakt door:
- Verminderde expositie aan zonlicht
- Seizoen
- Cultuur, sociale en individuele omstandigheden
- Leeftijd-gerelateerde chronische ziekten
- Leeftijd
- Met het stijgen van de leeftijd wordt er minder vitamine D per dosis aangemaakt
De ultraviolet blootstelling voor een gezonde vitamine D status kan berekend worden. De streef is 1000 IU vitamine D.
Kenmerken
Klinische kenmerken van een vitamine D deficiëntie zijn:
- Botpijn
- Spierzwakte
- Moeizaam lopen
- Deformiteiten
- Vallen en breuken
- In geval van osteoporose
- Symptomen van hypocalciëmie
- Teken van Trousseau → hand trekt samen bij het oppompen van de bloeddrukmeter
Hiervan zijn echter meer meta-analyses dan adequate studies.
Definitie
De definitie van een vitamine D deficiëntie is:
- Vitamine D insufficiëntie: 25-50 nmol/L
- Vitamine D deficiëntie: <25 nmol/L
- Ernstige vitamine D deficiëntie: <12,5 nmol/L
Postmenopauzale vrouwen
Een vitamine D tekort komt over het algemeen voor bij post-menopauzale vrouwen:
- De vorming en omzetting is verstoord
- De blootstelling aan zonlicht i ste weinig
- Zijn inconsistentie qua compliance van de suplletie
Vitamine D is essentieel voor de calcium absorptie, preventie van secundaire hyperparathyreoïdie en bijbehorend botverlies.
Preventie
Preventie van vitamine D deficiëntie bestaat uit:
- Primaire preventie: het aanvullen van vitamine D bij mensen die nog geen deficiëntie hebben
- Heeft geen voordelen → voorkomt fracturen niet en leidt niet tot
- 1 of 105
- next ›
Online access to all summaries, study notes en practice exams
- Check out: Register with JoHo WorldSupporter: starting page (EN)
- Check out: Aanmelden bij JoHo WorldSupporter - startpagina (NL)
Using and finding summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter
There are several ways to navigate the large amount of summaries, study notes en practice exams on JoHo WorldSupporter.
- Starting Pages: for some fields of study and some university curricula editors have created (start) magazines where customised selections of summaries are put together to smoothen navigation. When you have found a magazine of your likings, add that page to your favorites so you can easily go to that starting point directly from your profile during future visits. Below you will find some start magazines per field of study
- Use the menu above every page to go to one of the main starting pages
- Tags & Taxonomy: gives you insight in the amount of summaries that are tagged by authors on specific subjects. This type of navigation can help find summaries that you could have missed when just using the search tools. Tags are organised per field of study and per study institution. Note: not all content is tagged thoroughly, so when this approach doesn't give the results you were looking for, please check the search tool as back up
- Follow authors or (study) organizations: by following individual users, authors and your study organizations you are likely to discover more relevant study materials.
- Search tool : 'quick & dirty'- not very elegant but the fastest way to find a specific summary of a book or study assistance with a specific course or subject. The search tool is also available at the bottom of most pages
Do you want to share your summaries with JoHo WorldSupporter and its visitors?
- Check out: Why and how to add a WorldSupporter contributions
- JoHo members: JoHo WorldSupporter members can share content directly and have access to all content: Join JoHo and become a JoHo member
- Non-members: When you are not a member you do not have full access, but if you want to share your own content with others you can fill out the contact form
Quicklinks to fields of study (main tags and taxonomy terms)
Field of study
- Communication & Media sciences
- Corporate & Organizational Sciences
- Cultural Studies & Humanities
- Economy & Economical sciences
- Education & Pedagogic Sciences
- Health & Medical Sciences
- IT & Exact sciences
- Law & Justice
- Nature & Environmental Sciences
- Psychology & Behavioral Sciences
- Public Administration & Social Sciences
- Science & Research
- Technical Sciences
Add new contribution