HC22. Geschiedenis van de anatomie 2
Algemene informatie
- Welke onderwerpen worden behandeld in het hoorcollege?
- In dit tweede geschiedeniscollege wordt er gekeken naar de moderne periode vanaf 1800 waarin veel veranderde in de medische beeldvorming van het menselijk lichaam
- Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?
- Alles besproken in dit college wordt niet behandeld in de literatuur
- Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?
- De soorten beeldvormend onderzoek zijn redelijk recente ontwikkelingen in het vakgebied
- Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?
- Er zijn geen opmerkingen over het tentamen gemaakt
- Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?
- Er zijn geen mogelijke tentamenvragen behandeld tijdens het college
Inleiding
In de loop van de 20e eeuw nam de kwaliteit van de medische techniek enorm toe. Er werden scherpere diagnoses gesteld en ziektes konden beter opgespoord worden. Dit kon mede dankzij de ontwikkeling van beeldvormende technieken.
Röntgenstraling
Het ontstaan van Röntgenstraling:
Er was voor het eerst sprake van röntgenstraling in 1895. Dhr Röntgen, een natuurkundige, onderzocht verschijnselen die ontstonden bij hoge spanning door ijle gassen in vacuüm. Tijdens dit onderzoek ontdekte hij röntgenstraling: zachtere oppervlakken houden straling niet tegen. Dit betekende dat men m.b.v. röntgenstraling in het levende lichaam kon kijken.
Röntgenstraling was in het begin van de 20e eeuw om verschillende redenen enorm populair:
Röntgenstraling werd opgewekt als elektriciteit → dit vond men interessant
Prominente figuren maakten propaganda voor röntgenstraling
Thomas Edison was een duidelijke voorstander
Wilhelm de Tweede, de toenmalige keizer van Duitsland, liet zijn arm fotograferen met röntgenstraling
Salomonson, een Amsterdamse neuroloog, schreef in het NTVG een lovend artikel over röntgenstraling
In de populaire cultuur werden allerlei voorwerpen (dus ook niet-levende objecten) onder de röntgenlamp gelegd
Röntgenstraling in de Geneeskunde:
Als gevolg kwamen er steeds meer röntgeninstallaties, vooral in particuliere instituten: röntgen was iets van gespecialiseerden. Zo werd er bij Zander therapieën, een vroege vorm van fysiotherapie, gebruik gemaakt van röntgenstraling.
Echter was er onder de medici zelf veel scepsis:
Het maken van een röntgenfoto duurde lang → patiënten moesten wel 40 minuten lang stilliggen, dit was dus bijna onmogelijk
De medici wisten niet hoe ze de afbeeldingen moesten interpreteren → ze wisten niet zeker of ze op de afbeeldingen wel “echt” organen zagen
In de vroege 20e eeuw werd röntgenstraling dus weinig gebruikt door de medici zelf. Later kwam hier om verschillende redenen verandering in:
Röntgenstraling en TBC:
Het gebruik van röntgentechniek hielp enorm bij het bestrijden van TBC:
TBC-sanatoria kregen in de jaren ’10 en ‘20 röntgentoestellen
Philips was het eerste bedrijf dat al zijn fabrieksarbeiders, en hun familieleden, liet screenen op TBC
In 1951 werd door de wet bevolkingsonderzoek landelijke TBC-opsporing in stand gezet
Negatieve effecten:
Ondanks de populariteit, werd ontdekt dat röntgenstraling negatieve effecten had. Er werd gesproken van röntgeneczeem (nu bekend als huidkanker). Het werd duidelijk dat röntgentechniek gevaarlijk was en er werden voorzorgsmaatregelen ontwikkeld.
Overige technieken
In de jaren ’70 werden meerdere andere beeldvormende technieken ontwikkeld:
Conclusie
- Kijken in het levende lichaam had een medische en culturele impact
- Introductie van beeldvormende techniek omvat een leerproces
- Medische beeldvormende technologie was een sociaal verschijnsel
- Door nieuwe beeldvorming ontstonden er nieuwe ziekteconcepten
Add new contribution