Week III 

Wie kan bevrijdend betalen: 

• Debiteur zelf 

• Derden (art. 6:30) 

Aan wie kan worden betaald (art. 6:30 -34): 

• Niet minderjarige (tenzij geld tot werkelijk voordeel heeft gestrekt art 6:31 BW) --> levensonderhoud, studie of lichamelijk/geestelijk welzijn) 

• Bekrachtigd (art. 6:32) 

• Gebaat (art. 6:32) 

• Schuldenaar dacht en mocht denken dat hij aan juiste persoon betaalde (art. 6:34) 

Rechten van schuldeiser bij niet nakoming: 

Blijvende onmogelijkheid:  

• Absoluut --> speciale vaas gaat kapot, geheimhoudingsplicht geschonden 

• Relatief --> varkens besmet en door overheid maatregelen mag er geen varkens vervoeren 

• Gevolgschade --> machine ontploft en zorgt voor schade aan ander materiaal 

Ontbinding niet van belang of tekortkoming kan worden toegerekend. Maar als de aard of geringe betekenis het niet rechtvaardigt om te ontbinden (in strijd met goede zeden, openbare orde of tegen dwingend recht) 

Verschil ontbinding en schadevergoeding is toerekenbaarheid: bij ontbinding maakt toerekenbaarheid niet uit, schadevergoeding wel. En bij tijdelijke onmogelijkheid heeft schadevergoeding verzuim nodig, ontbinding niet. 

Ontbinding geen terugwerkende kracht en dus tussen het sluiten van contract en ontbinding hebben een rechtsgrond gehad. Datgene wat is geleverd moet ongedaan worden gemaakt --> ongedaanmakingsverbintenis (art. 6:271) 

Bij het opschortingsrecht Exeptio Non Adimpleti Contractus (art. 6:262) --> als andere partij eerst moet presteren en die doet dat niet. Ook wederkerige overeenkomst, maar tegenover andere verplichting (dus levering mag bijvoorbeeld niet worden opgeschort als twee eerdere betaling nog niet zijn voldaan. Het moet om dezelfde bestelling gaan, kan wel beroep worden gedaan op art. 6:52) 
Bij opschortingsrecht onzekerheidsexceptie (art. 6:263) --> je moet zelf eerst presteren maar je bent bang dat de ander niet gaat leveren 

Vereisten ontbinding (art. 6:265 BW) 

1. Wederkerige overeenkomst 

2. Tekortkoming wederpartij 

3. De tekortkoming rechtvaardigt ontbinding 

Ontbinding kan plaatsvinden door: 

1. Buitengerechtelijke ontbindingsverklaring. Deze is schriftelijke en wordt ontbonden op het moment waarop de verklaring de debiteur heeft bereikt 

2. Rechterlijke uitspraak 

Deze rechtsvordering tot ontbinding verjaart na vijf jaar nadat crediteur de tekortkoming heeft ontdekt. 

Gevolgen ontbinding: 

1. Ontbinding bevrijdt de partijen van de door de ontbinding getroffen verbintenissen 

2. Ontbinding geen terugwerkende kracht (geen vordering op onverschuldigde betaling) 

Wanneer schade kan worden toegerekend heeft de ontbindende crediteur vergoeding van schade doordat geen wederzijdse nakoming maar ontbinding plaatsvindt. 

Wanneer de verplichting van een koopovereenkomst is nagekomen (eigendom overgedragen en betaling), dan nemen de beide verbintenissen een einde (gaan teniet).  
Als A en C een verkeersfout maken en B daardoor schade leidt van 5.000 en A betaalt 5.000, - dan is C bevrijd art. 6:7 lid 2 BW. Als A van mening was dat het een eigen verplichting betreft en hijzelf daartoe was gehouden, heeft hij niet de schuld afbetaald van C (onverschuldigde betaling art. 6:203 BW). De schuldeiser behoeft niet genoegen te nemen met nakoming door een derde, als de inhoud of strekking zich daartegen verzet art. 6:30 BW (wel oom die voor neef betaald). 

Aan wie moet worden betaald: 

• Schuldeiser  

• Iemand die naast of in plaats van crediteur bevoegd is de betaling in ontvangst te nemen (ook wettelijke vertegenwoordiger) 

Aan wie kan worden betaald: 

• Niet minderjarige (tenzij geld tot werkelijk voordeel heeft gestrekt art 6:31 BW)--> levensonderhoud, studie of lichamelijk/geestelijk welzijn) 

Aan de volgende gevallen is betaling geldig: 

• A betaalt aan B wat hij verschuldigd is aan C. C verklaard akkoord met betaling. (degene die aan wie betaald moest worden heeft bekrachtigd art. 6:32 BW) 

• A betaalt aan B wat hij verschuldigd is aan C. B was niet bevoegd, maar heeft het overgedragen aan C (de betaling is gebaat) 

• A betaalt aan B wat hij verschuldigd is aan C. B heeft gedaan alsof hij was gemachtigd het geld aan te nemen (indien C de indruk heeft gewerkt bij A dat B bevoegd was dan bevrijdend betaald. Als A dit heeft gebaseerd op gedragingen of mededelingen van B dan is A niet bevrijdt). Gerechtvaardigd vertrouwen (art. 6:34) 

• A is schuldig aan B, maar B heeft zijn vordering geleverd op C. Deze titel bleek nietig te zijn, maar A had al betaald. A heeft dan bevrijdend betaald 

A koopt van B tien wasautomaten. Levering zou plaatsvinden op 14 mei. De levering blijft echter achterwegen. 

De volgende dingen kan A ondernemen: 

• Nakoming vorderen van B verplichting 

• Vervangende schadevergoeding vorderen 

• Betaling van koopprijs opschorten 

• Overeenkomst ontbinden 

• Samen met ontbinding ook aanvullende schadevergoeding vorderen (ook bijv als wasautomaten niet overeengekomen type zijn) 

Als levering zou plaatsvinden op 12 september kan voor dat tijdstip niet tot nakoming worden verplicht en de prestatie dus niet opeisbaar (art. 39:6 BW). De verkoper mag de verbintenis wel eerder nakomen. Als de verkoper zou blijven weigeren, medewerking van vordering is een vonnis van de rechter nodig. 

De schuldeiser heeft recht op schadevergoeding als: 

• Een tekortkoming in de nakoming van een verbintenis 

• Schuldenaar kan worden toegerekend (anders overmacht art. 6:75 BW) 

Inspanningsverbintenis is een verplichting tot inspanning om een bepaald resultaat te bereiken maar garandeert dit niet. Schuldeiser moet bewijzen dat schuldenaar zich onvoldoende heeft ingespannen. Een resultaatsverbintenis gaat verder dan een inspanningsverbintenis en is verplicht een bepaald resultaat te bereiken. Schuldeiser kan bewijzen dat resultaat uitblijft en schuldenaar kan alleen beroepen op overmacht. 

Niet toerekenbaar (art. 6:75 BW) voor tekortkoming als dit niet te wijten is aan: 

1. Schuld --> (A levert vis aan B, maar controleert temperatuur niet waardoor hij overlijdt) Voor het ontbreken van schuld moet nodig zijn dat de schuldenaar was verhinderd de verbintenis na te komen 

2. Wet --> Belangrijkste vormen zijn hulppersonen art. 6:76 BW en ongeschikte zaken art. 6:77 BW (A heeft jegens B verbonden voor het verhuizen van piano. A gebruikt diensten van C, C laat hijskabel uit zijn handen vallen --> A aansprakelijk). Wel is volmacht belangrijk, als bijvoorbeeld C laat vallen omdat auto op hem afkomt. Ongeschikte zaken (bout gaat kapot waardoor hijskraan valt) 

3. Rechtshandeling --> Partijen kunnen zelf toerekening uitbreiden/inperken (uitvoer gegarandeerd) of beperken met exoneratiebeding (Saladin/HBU) 

4. Verkeer geldende opvattingen --> Een belemmering die de schuldenaar bij aangaan van de verbintenis heeft voorzien of had behoren te voorzien. Onervarenheid is wel toerekenbaar of omstandigheden die persoonlijk treffen (geen geld) Oerlemans/Driessen-arrest (als verkoper niet kende, noch behoorde te kennen komt het alsnog voor rekening van verkoper) 

Door overmacht hoeft te schuldenaar zijn schade niet te vergoeden. Alleen als er een ongerechtvaardigde verrijking zou verkrijgen, heeft de schuldeiser recht op vergoeding van schade ten hoogste het bedrag van dit voordeel art. 6:78 BW (A verkoopt aan B schilderij voor 20.000, - maar waarde is 40.000, -. A heeft verzekering van 30.000, - en schilderij wordt gestolen. B heeft recht op 10.000, -) 

Als de schuldenaar niet zijn verplichting nakomt kan de schuldeiser hem door ingebrekestelling (art. 6:82 BW) een schriftelijke aanmaning sturen, waarin binnen een redelijke termijn voor nakoming wordt gesteld. Wanneer er dan nog steeds niet wordt nagekomen is de schuldenaar in verzuim (art. 6:81 BW). 
Verzuim zonder ingebrekestelling (art. 6:83 BW) is wanneer er voor de voldoening een termijn verstrijkt zonder dat verbintenis is nagekomen (A rijdt tegen boom, auto total loss) of meldt dat de schuldenaar zal tekortschieten (A meldt aan B dat levering niet op tijd zal geschieden). 

Er kan geen beroep worden gedaan op overmacht als de schuldenaar in verzuim is. Tenzij de schuldenaar kan bewijzen dat bijvoorbeeld het huis ook teniet was gegaan indien hij tijdig had geleverd. De schuldeiser kan dan aanvoeren dat hij dan al maatregelen had getroffen of het huis had doorverkocht. 

De schuldenaar kan zijn verzuim zuiveren door naast levering ook aanvullende schadevergoeding en kosten te betalen (art. 6:86 BW). Of het te laten omzetten in vervangende schadevergoeding (art. 6:87). Door duidelijkheid te bieden voor nakoming moet de schuldeiser indien geen nakoming een schriftelijke mededeling geven waarin hij vervangende schadevergoeding eist. 

Een wederkerige overeenkomst is huurder betaald huur, verhuurder verleend huis. Arbeider doet wet, wetgever geeft loon. Een schenking of borgtocht heeft dit niet. 

De volgorde van betaling en aflevering gaat soms via wet en anders gelijktijdig tenzij ‘na 14 dagen levertijd’ bijvoorbeeld. Wanneer de partij zijn verplichting niet nakomt kan de andere partij zich beroepen op het opschortingsrecht (art. 6:52 BW). Een vorm hiervan is de exceptio non adimpleti contractus kan betaling van de koopprijs worden opgeschort totdat levering plaatsvindt dus   wederkerige overeenkomsten (art. 6:262 BW). Met wederkerige overeenkomsten is ook de vrees dat wederpartij verplichting niet zal nakomen (art. 6:263 BW). Hiermee kan de partij zijn verplichtingen uitstellen. Dit kan ook door overmacht of wanneer de betaler omstandigheden heeft waardoor hij verplichtingen wellicht niet kan nakomen en verkoper kan daar beroepen op opschortingsrecht. Wanneer de levering uitblijft kan de andere partij de overeenkomst ontbinden. Dit is alleen mogelijk de partij in gebreke te hebben gesteld en de termijn heeft laten voorbijgaan. Wanneer tot overmacht de overeenkomst niet door kan gaan, kan de schuldenaar alsnog de overeenkomst ontbinden. 

Nakoming (voldoening) is het verrichten van een prestatie die beantwoord aan een daartoe strekkende verbintenis. In het normale geval wordt aan de verbintenis voldaan en gaat daardoor teniet. Ook kan betaling door: 

• Betaling door een derde 

• Betaling aan een derde 

• Betaling door een derde aan een derde 

Door wie kan bevrijdend worden betaald: 

• Debiteur zelf 

• Door derde (betaling niet onverschuldigd, niet zich door inhoud of strekking tegen verzet --> opera zanger/kunstschilder, crediteur die prestatie van een derde weigert raakt in crediteursverzuim tenzij deze weigering geschiedt met goedvinding van debiteur) 

Aan wie kan bevrijdend worden betaald: 

1. a. Aan crediteur (tenzij handelsonbekwaam) --> Maar indien tot werkelijk voordeel heeft gestrekt of in de macht is gekomen van wettelijke vertegenwoordiger is het geldig) 
   b. Betaling gedaan in weerwil van een gelegd beslag of crediteur door beperkt recht, bewind of soortgelijk beletsel niet tot ontvangst was bevoegd (art. 6:33 BW) 

2. Iemand die naast of in plaats van crediteur tot ontvangst bevoegd is 
   a. Naast --> gevolmachtigde 
   b. In plaats van --> wettelijke vertegenwoordiger, de pandhouder 

3. Aan iemand die onbevoegd is betaling te ontvangen (vereist dat schuldenaar in de mening dat de ontvanger als schuldeiser gerechtigd was, meende dat de andere ook mocht betalen door vertegenwoordigingsbevoegdheid en redelijke gronden had dus goede trouw --> geen onverschuldigde betaling) 
   a. Betaling wordt bekrachtigd (art. 6:32 BW) 
   b. Betaling is gebaat (art. 6:32 BW) 
   c. Als degene aan wie betaald moest worden schijn wekte (toedoen) dat derde gevoegd was (art. 3:61 lid 2 BW) 
   d. Bijzondere beschermingsbepalingen (art. 6:34 BW) 

De vordering tot nakoming (art. 3:296) kan door de rechter worden gehonoreerd. Deze veroordeling vormt de basis voor: 

1. (Directe) reële executie 

2. a. De dwangmiddelen dwangsom en lijfsdwang (uitzonderingen zal verweerder niet tot nakoming worden veroordeeld: De wet, Aard van verplichting, Een rechtshandeling) 
   b. Als nakoming niet mogelijk is 

Reële executie: 
Vorm van tenuitvoerlegging waarbij de partij die tot presteren verplicht is, daadwerkelijk moet presteren in plaats van vervangende schadevergoeding te betalen. Te onderscheiden: 

1. Reële executie in eigenlijke zin (directe reële executie): rechter kan vorderen om: 
   a. Verplichting tot een geven (afgeven, leveren, betaling geldsom) --> Een tot afgifte veroordelend vonnis (art. 3:296 BW) verschaft de eiser de bevoegdheid de veroordeling met de sterke arm ten uitvoer te leggen, bijvoorbeeld deurwaarde. Deze persoon heeft een executoriale titel en heeft dezelfde gevolgen als een vrijwillige nakoming (bevrijdt de schuldenaar). Deze verplichtingen zijn met name van belang voor leveringen van roerende zaken. 
   b. Verplichting tot een feitelijk doen of feitelijk nalaten --> Het vonnis maakt eiser nog niet tot reële executie gevoegd en dient een speciale machtiging te vorderen (art. 3:299 BW). Dit is een discretionaire bevoegdheid. (a. Zelf datgene te bewerken waartoe nakoming zou hebben geleid b. eiser doet teniet wat in strijd met verplichting is verricht) 
   c. Verplichting tot het verrichten van een rechtshandeling --> (art. 3:300 BW) a. verweerder is verplicht met eiser een akte op te maken waarbij rechter kan bepalen zijn uitspraak in de plaats van deze akte zal treden b. Verweerder verplicht om een niet aan deze vorm gebonden rechtshandeling te verrichten. 

2. Dwangsom of lijfsdwang (indirecte reële executie): hierdoor wordt de veroordeelde onder druk gezet om toch zelf na te komen 

Wanneer twee of meer schuldeiser ten aanzien van hetzelfde goed met elkaar botsende rechten op levering hebben, haat het oudste recht voor (art. 3:298 BW). Bijzonderheden: 

1. Debiteur aan beiden gebonden maar mag zelf kiezen aan wie hij levert. Hij is aansprakelijk voor de persoon aan wie hij tekortschiet 

2. Als al wel levering had plaatsgevonden kan de teleurgestelde crediteur een vordering uit onrechtmatige daad tegen die ander ageren 

3. Goed kan al zijn bepaald aan wie te leveren door beperkte recht (art. 3:98 BW) 

4. De regel het oudste recht gaat voor kent uitzonderingen (de wet, aard van de betrokken rechten, eisen van redelijkheid en billijkheid 

5. Er is een rangorde van voorrang (art. 3:277 BW) 

Rechter schuldeiser: 

1. Nakoming 

2. Opschorting van eigen prestatie 

3. Schadevergoeding 

4. Ontbinding van wederkerige overeenkomst 

Drie situaties zijn te onderscheiden: 

1. Toerekenbaar (wanprestatie) 

2. Niet-toerekenbaar (overmacht) 

3. Nakoming door de debiteur is mogelijk 

Verbintenissen waaruit geen tijdstip van nakoming voortvloeit (art. 6:38 BW): 

1.  Debiteur mag terstond nakomen 

2. Crediteur kan terstond nakoming eisen 

Verbintenissen waarin wel een tijdstip van nakoming ligt besloten (art. 6:39 BW): 

1. Debiteur mag eerder nakomen 

2. Crediteur kan niet vorderen voor dat tijdstip 

Een opschortingsrecht is de bevoegdheid die een debiteur heeft om de nakoming van zijn verbintenis op te schorten tot zijn crediteur voldoet aan een opeisbare vordering die de debiteur op hem heeft. Dit is een pressiemiddel. 

Wettelijke regeling opschortingsrechten: 

Algemene bepalingen: 

1. a. Bron van velerlei onbenoemde opschortingsrechten (art. 6:52 BW) 
   b. Geven van regels die voor alle benoemde/onbenoemde opschortingsrechten gelden 

Speciale regelingen: 

1. De exceptio non adimpleti contractus (art. 6:262 BW) en de onzekerheidsexceptie (art. 6:263 BW) 

2. Het retentierecht: opschortingsrecht van verplichting tot afgifte van een zaak (art. 3:290 jo. 6:57 jo. Art. 6:52) 

Geen opschortingsrecht indien (art. 6:54 BW): 

1. In crediteursverzuim verkeert 

2. Voor zover nakoming door de ander blijvend onmogelijk is 

3. Voor zover op de vordering van de ander geen beslag is toegelaten 

Gevolgen van bevoegde opschorting: 

1. Crediteur kan geen nakoming vorderen 

2. Er is geen sprake van tekortkoming 

3. Indien opschorting aan hem is toe te rekenen door omstandigheden dan ontstaat crediteursverzuim 

Opschortingsrecht eindigt indien 

1. Wederpartij komt alsnog na 

2. Wederpartij stelt zekerheid voor de nakoming van haar verbintenis 

3. Wederpartij biedt correcte nakoming aan opschortende partij maar weiger medewerking te verlenen. Opschorter in crediteurverzuim waarmee opschortingsrecht vervalt 

4. Nakoming wordt voor wederpartij blijvend onmogelijk 

5. Nakoming wordt voor debiteur zelf blijvend of tijdelijk onmogelijk ten gevolge van een omstandigheid die aan hem kan worden toegerekend 

Schadevergoeding kan verschillende vormen aannemen: 

1. Aanvullende schadevergoeding --> hierop heeft de crediteur recht naast nakoming, vervangende schadevergoeding of ontbinding 
   a. Vertragingsschade: Schade die crediteur lijdt doordat de prestatie vooralsnog uitblijft 
   b. Gevolgschade: Schade die crediteur ten gevolge van een ondeugdelijke prestatie in zijn overige vermogen lijft (zieke koe besmet veestapel) 

2. Vervangende schadevergoeding --> waarde van de prestatie treedt in de plaats van de verbintenis tot prestatie. Hierdoor verliest hij recht op nakoming of ontbinding 

Ontbindingsschade 

Vereisten voor schadevergoeding (art. 6:74 BW): 

1. Tekortkoming in nakoming van verbintenis 

2. Toerekenbaarheid van de tekortkoming aan de debiteur 

3. Schade 

4. Causaal verband 

Bij het positief (contracts)belang wordt er gekeken naar de huidige situatie enerzijds en de situatie anderzijds als de verbintenis goed was nagekomen. De teleurgestelde crediteur heeft recht op vergoeding van het positief belang. 

Tekortkomen is het niet voldoen aan wat een verbintenis vergt. Hierin liggen vier elementen: 

1. Verbintenis opeisbaar --> Schuldenaar verplicht tot presteren en schudeiser recht op nakoming 

2. Prestatie blijft uit of geschiedt ondeugdelijk --> Resultaatsverbintenis (resultaat wordt niet bereikt). Inspanningsverbintenis (niet voldoende zorg) moeilijk te bewijzen er zorgt voor bewijslast 

3. Uitblijven van prestatie mag niet worden gerechtvaardigd door opschortingsbevoegdheid 

4. In gevallen voor schadevergoeding waarin verzuim wordt geëist is pas sprake van een tekortkoming als verzuim intreedt 

Een toerekenbare tekortkoming (wanprestatie) is de schending van een verbintenis op een wijze die de debiteur is toe te rekenen, zodat hij de daardoor ontstane schade moet vergoeden. Hier is weer sprake van een bewijslast. Een niet-toerekenbare tekortkoming (overmacht) is de schending van een verbintenis op een wijze die de debiteur niet toegerekend kan worden. Vereisten voor overmacht: 

1. Niet te wijten aan schuld (eigen nalatigheid, verwijtbare keuze hulppersonen of ongeschikte zaken) 

2. Krachtens rechtshandeling (contractueel toerekenbare factor uitbreiden --> garanties, of beperken --> exoneratie 

3. Krachtens wet (hulppersonen art. 6:76 BW, gebruikte zaken art. 6:77 BW) 

4. Krachtens in het verkeer geldende opvattingen (omstandigheden die ten aangaan van verbintenis voorzienbaar waren, omstandigheden die debiteur persoonlijk betreffen zoals financieel onvermogen en gebrek aan bekwaamheid) 

Gevolgen van overmacht: 

1. (Geen) schadevergoeding 

2. Nakoming; opschorting 

3. Ontbinding 

Blijvende (on)mogelijkheid van nakoming: 

1. Wanneer de tekortkoming de debiteur niet kan worden toegerekend is hij niet tot schadevergoeding verplicht 

2. Wanneer de tekortkoming de debiteur wel kan worden toegerekend is hij schadeplichtig 
   a. Nakoming is nog mogelijk. Nu dus eerst via ingebrekestelling in verzuim zijn gekomen voordat schadevergoeding is gehouden 
   b. Nakoming is wel blijvend onmogelijk. Nu behoeft schuldenaar niet in verzuim te zijn en is er sprake van een tekortkoming 

Blijvende onmogelijkheid: 

• Onmogelijkheid van nakoming --> gevaar voor leven, gezondheid, conflict met wettelijke plicht of ernstige zedelijke plicht) 

• Blijvend karakter van de onmogelijkheid --> tekortkoming ook later niet meer door een nadere nakoming alsnog presteren, herstel, aanvulling, vervanging kan worden geheeld 

Om van verzuim te spreken is het volgende vereist (art. 6:81 BW): 

1. Nakoming is niet blijvend onmogelijk 

2. Tekortkoming van debiteur 
   a. Verbintenis opeisbaar 
   b. Prestatie blijft uit of geschiedt ondeugdelijk 
   c. Uitblijven van de prestatie wordt niet gerechtvaardigd door opschortingsbevoegdheid 
   d. Eisen van 6:82-83 voldaan 

3. Toerenbaarheid van de vertraging aan debiteur 

Intreden van verzuim gaat eerst gebrekestelling (art. 6:82 BW) vooraf, een schriftelijke aanmaning waarbij de crediteur de debiteur een redelijke termijn voor nakoming stelt. In twee gevallen kan ingebrekestelling plaatsvinden zonder redelijke termijn behoeft worden gesteld: 

1. Als debiteur tijdelijk niet kan nakomen 

2. Uit zijn houding blijkt dat aanmaning nutteloos zou zijn 

Verzuim zonder ingebrekestelling (art. 6:83 BW): 

1. Wanneer bepaalde termijn verstrijkt zonder verbintenis is nagekomen (overeenkomst bevat datum) 

2. Uit onrechtmatige daad of wanprestatie voortvloeiende schadevergoedingsverbintenis niet terstond wordt nagekomen (schadevergoeding over de schadevergoeding geen ingebrekestelling nodig, uitblijven van meteen betalen schadenvergoeding--> iemand breekt been door aanrijding) 

3. Uit mededeling van debiteur moet afleiden dat nakoming zal tekortschieten 

Gevolgen van verzuim: 

1. Risico-omslag ten nadele van de debiteur --> overmacht ten koste van debiteur (art. 6:84) 

2. Ontstaan van de verplichting tot vergoeding van vertragingsschade (art 6:85 BW) 

3. De crediteur is bevoegd de verbintenis om te zetten in een verbintenis tot vervangende schadevergoeding (art. 6:87 BW) --> door schriftelijke verklaring waarmee hij crediteur meedeelt dat hij schadevergoeding ipv nakoming vordert 

4. Crediteur is slechts in het geval van verzuim bevoegd tot ontbinding van een wederkerige overeenkomst (art. 6:265 BW) 

Einde van verzuim: 

1. Debiteur komt alsnog na 

2. Intreden van schuldeisersverzuim 

3. Verval van verbintenis (door omzetting in vervangende schadevergoeding, ontbinding van wederkerige overeenkomst, vernietiging rechtshandeling 

4. Nakoming blijvend onmogelijk 

Een obligatoire overeenkomst is wederkerig. Overeenkomsten die niet obligatoire zijn heten eenzijdig. 

Vereisten exceptio non adimpleti contractus (art. 6:262 BW): 

1. Wederkerige overeenkomst 

2. Vordering op wederpartij opeisbaar 

3. Niet-nakoming door wederpartij 

4. De niet-nakoming berust niet zelf al op bevoegde opschorting 

5. Tekortkoming moet deze opschorting rechtvaardigen 

6. De geschonden verbintenis en de verbintenis ten aanzien waarvan de debiteur wil opschorten staan tegenover elkaar 

Vereisten onzekerheidsexceptie (art. 6:263 BW) 

1. Wederkerige overeenkomst (betaling en levering van goed) 

2. Debiteur is zelf verplicht eerst te presteren 

3. Door omstandigheden de debiteur hem goede grond te vrezen dat wederpartij niet zal nakomen 

4. De te vrezen tekortkoming moet deze opschorting rechtvaardigen 

5. Verbintenis van wederpartij en de verbintenis ten aanzien waarvan de debiteur wil opschorten staan tegenover elkaar --> ruilkarakter, de twee partijen namen verplichting op zich met doel het verkrijgen van recht van de wederpartij 

Koop (art. 7:1 BW) is de overeenkomst waarbij de ene partij (verkoper) zich verbindt een zaak te geven en de andere partij (koper) zich verbindt om daarvoor een prij in geld te betalen. Dit kan voor roerende en onroerende zaken en vermogensrecht. Ruil (art. 7:49 BW) is de overeenkomst waarbij partijen zich verbinden elkaar over en weer een zaak in de plaats van een andere zaak te geven. 

In het recht van reclame (art. 7:39 BW) heeft de verkoper de mogelijkheid om bij wanbetaling de eindendom van afgeleverde zaken te herkrijgen als de koopprijs niet (volledig) is betaald. Vereisten: 

1. Koopovereenkomst met betrekking tot een roerende zaak 

2. Zaak is aan de koper afgeleverd 

3. De zaak bevindt zich in dezelfde staat als waarin zij werd afgeleverd 

4. Eisen van gewone ontbinding voldaan 

5. Inroepen van recht van reclame moet plaatsvinden binnen één van twee termijnen (of binnen zes weken nadat de koopprijs opeisbaar is geworden, binnen zestig dagen nadat zaak door de koper of door iemand van zijnentwege is opgeslagen 

Gevolgen inroeping reclamerecht: 

1. Koop wordt ontbonden --> dus geen terugwerkende kracht, maar wel goederenrechtelijk effect 

2. Recht van koper of zijn rechtsverkrijger eindigt 

Nakoming (art. 3:296 BW) 

Opschorting (art. 6:262, art 6:52 BW) 

Schadevergoeding (art. 6:74 BW) 
 
Ontbinding (art. 6:265 BW)