1. Belangrijke begrippen bij argumenteren

In dit eerste hoofdstuk van het boek Taaltopics: Argumenteren worden de belangrijkste begrippen met betrekking tot argumenteren uitgelegd.

Definitie argumentatie

Argumentatie is een samenstel van uitspraken waarbij een of meer uitspraken ter ondersteuning van een andere uitspraak (het standpunt) naar voren worden gebracht met het kennelijke doel anderen van dat standpunt te overtuigen.

(C. Braas, E. van der Geest en A. de Schepper (derde druk, 2006), Taaltopics. Argumenteren (Wolters-Noordhoff, Groningen – Houten), p. 16)

De gerichtheid op anderen is bij deze definitie een essentieel onderdeel. Je probeert anderen ergens van te overtuigen. Dit is gelukt wanneer de ander zwijgt, geen tegenargumenten geeft en geen kritische vragen stelt.

Er valt onderscheid te maken tussen twee soorten uitspraken: standpunten en argumenten. Een standpunt is een uitspraak waarbij je de ander van de waarheid probeert te overtuigen. Standpunten hoeven niet subjectief te zijn. Een feitelijke uitspraak kan ook een standpunt zijn, mits deze door de ander betwist wordt. Een argument is een uitspraak waarmee je het standpunt onderbouwt. Een standpunt en een argument of meerdere argumenten samen wordt argumentatie genoemd.

Bij argumentatie horen ook redeneringen. Dit zijn uitspraken die de standpunten en argumenten aan elkaar koppelen. Ze liggen als het ware ten grondslag aan de argumentatie. Een argument plus een verbindende uitspraak leidt tot een bepaalde conclusie. Vaak worden redeneringen echter niet uitgesproken (of opgeschreven).

In het volgende voorbeeld wordt duidelijk wat een redenering is:

Volgens mij kan je beter geen magnetronmaaltijden eten (standpunt). In een test van Radar werd laatst aangetoond dat deze erg ongezond zijn (argument). Als Radar voeding als ongezond beoordeelt, dan kan je het maar beter niet eten (verbindende uitspraak).

Het komt ook voor dat het argument of het standpunt wordt weggelaten in de argumentatie. Dit is mogelijk wanneer het publiek het weggelaten gedeelte in gedachten kan aanvullen.

Soorten argumentatie

Een betoog bestaat uit een combinatie van argumenten. Deze combinatie kent meestal een bepaalde structuur: enkelvoudig, meervoudig, nevenschikkend, of onderschikkend.

Enkelvoudig: Er is sprake van een standpunt en een argument.

argument standpunt

Meervoudig: Het standpunt wordt onderbouwd met meerdere argumenten. Door meerdere argumenten in te brengen, zal je een ander beter kunnen overtuigen. Hierbij moet je uitkijken dat je alle argumenten niet in één keer geeft. Dit komt ongeloofwaardig over. Bovendien is het beter om een aantal argumenten achter de hand te houden.

argument 1

argument 2 standpunt

argument 3

Nevenschikkend: Hierbij is er geen sprake van één of meerdere argumenten, maar van deelargumenten. Een deelargument is op.....read more