Deze samenvatting is gebaseerd op het studiejaar 2013-2014.

Hoorcollege Inleiding Hoofdlijnen : week 3

Internationaal en Europees recht
Het internationale recht is de afgelopen tientallen jaren flink gegroeid. Het gaat over een scala van onderwerpen, vastgelegd in een groot aantal verdragen en organisaties. Deze grote diversiteit wekt de vraag op of dit rechtsgebied nog wel enige samenhang vertoont. Dit heeft geleidt tot fragmentatie. Er bestaat weinig samenhang omdat er geen centraal gezag is die de rechtseenheid bewaakt. Het is een gedecentraliseerd orde met een horizontaal karakter. Internationaal recht moet niet worden gezien als politiek. Het heeft namelijk een eigen juridisch karakter: het komt voort uit rechtsbronnen en er worden juridisch sancties opgelegd bij het niet naleven ervan. Er is een aantal redenen waarom het internationaal recht door staten wordt nageleefd. Een daarvan is de dreiging van sancties.
Rechtsbronnen van internationaal recht
De belangrijkste bronnen van internationaal recht zijn verdragen, gewoonterecht en besluiten van internationale organisaties. Er bestaan bilaterale en multilaterale verdragen. Bilateraal betekent tussen twee staten. Multilateraal betekent dat er verdragen worden gesloten tussen drie of meer staten. Het voordeel van verdragsrecht ten opzichte van het gewoonterecht is dat het redelijk snel tot stand kan komen en de formulering van de verplichtingen zijn preciezer geformuleerd. Bij gewoonterecht kan er juist snel discussie ontstaan over de interpretatie van het recht. Voor gewoonterecht bestaan twee vereisten: statenpraktijk en rechtsovertuiging (opinio juris). Met statenpraktijk worden de gedragingen van staten bedoeld. Rechtsovertuiging duidt er op dat staten het gevoel moeten hebben dat het recht op een bepaalde manier behoort te zijn. Als aan beide voorwaarden is voldaan dan is er sprake van gewoonterecht. Dit is lastig vast te stellen. Verder zijn de besluiten van internationale organisaties in steeds grotere mate belangrijk als bron van recht. De E.U. is hiervan een duidelijk voorbeeld. Omdat de staten bepaalde bevoegdheden hebben overgedragen aan internationale organisaties worden er soms besluiten genomen waar de staten het niet mee eens zijn.
Verder zijn er nog drie minder belangrijke rechtsbronnen: algemene rechtsbeginselen, jurisprudentie en doctrine. Algemene rechtsbeginselen zijn bepaalde waarden zoals ‘goede trouw’ en ontoerekenbaarheid als schulduitsluitingsgrond. Jurisprudentie geldt in strikte zin alleen maar voor de.....read more