Verbintenissenrecht Hoorcollege 5 - Rechten UL B2 - Overeenkomst en derden en koop

1. Welke onderwerpen worden in het hoorcollege behandeld?

• Overeenkomst en derden
• Bijzondere overeenkomsten (algemeen)
• Koopovereenkomst

Overeenkomst en derden

In principe werken overeenkomsten tussen partijen. Derden ontlenen er dus geen rechten of plichten aan. In de wet staan uitzonderingen op deze hoofdregel. Let wel: opvolging onder algemene titel (art. 6:249) en vertegenwoordiging gelden niet als uitzondering!

De wettelijke uitzonderingen staan in de artikelen 6:251-257. Volgens art. 6:250 is dit grotendeels dwingend recht.

Er zijn ook uitzonderingen in de rechtspraak. Ten eerste over de derdenwerking van exoneraties:

1. Gegaste uien: De vraag was hier wat de verhouding was tussen een exoneratiebeding en een derde partij. De betreffende overeenkomst was aangegaan ten behoeve van de derde partij. Er werd gehandeld op het gezag van een derde, in een bepaald vertrouwen. Dit betekent dat de derde partij de exoneratie in redelijkheid tegen zich moest laten gelden, ook al was hij geen partij.
2. Securicor: Hier was sprake van bedrijfsmatig geldvervoer. Er was dagelijks contact tussen de ene contractspartij en de derde partij; er bestond dus een bijzondere relatie. Dit betekent dat de derde partij het bestaande exoneratiebeding in redelijkheid tegen zich moest laten gelden.
3. Citronas: De uitzonderingen op het uitgangspunt dat overeenkomsten alleen tussen partijen werken hebben een rechtvaardiging nodig voortvloeiend uit de aard van het geval. In deze casus was er geen sprake van de bijzondere omstandigheden uit bovenstaande twee casus. Dit betekent dat het exoneratiebeding hier geen derdenwerking had.   

Ten tweede over het onrechtmatig profiteren van andermans wanprestatie:

1. Pos/Van den Bosch: hier ging het om een derde die profiteerde van de wanprestatie van een contractspartij. Dit vormde een onrechtmatige daad van de derde, omdat hij het geschonden beding in het contract kende en er sprake was van een vertrouwensrelatie en invloed van die derde.
2. Curacao/Boyé: Voor het ontstaan van de vereiste onrechtmatige daad is kenbaarheid van de wanprestatie onvoldoende. Er moeten ook verdere omstandigheden zijn, zoals de kennis op het moment van de koop en de ernst en voorzienbaarheid van het nadeel en de mate waarin de wanprestatie is beïnvloed.

Bijzondere overeenkomsten (algemeen)

Bijzondere overeenkomsten zijn overeenkomsten die nader door de wet geregeld zijn in Boek 7 e.v. Het is een open systeem, met in principe regelend recht. 

Koopovereenkomst

De koop is algemeen geregeld in titel 7.1. Wel is er in veel andere lagen van het BW toepasselijk recht te vinden. In principe gaat koop over een zaak, dus over stoffelijke goederen. Maar: arrest Beeldbrigade/Hulskamp. Het ging hier om software die niet voldeed. De vraag was daarom of er sprake was van een koopovereenkomst. De Hoge Raad vond de volgende zaken van belang: er was sprake van standaardsoftware, waarvan het gebruik niet in tijd beperkt was, en het werd geleverd tegen betaling. Op basis van deze overwegingen concludeerde de HR dat software onder het toepassingsbereik van titel 7.1 valt.

Consumentenkoop

Dit is geregeld in art. 7:5. Dit is beperkt tot roerende zaken, tussen een professionele verkoper en een natuurlijk persoon als koper. Het gaat om 'business to consumer'. Woningen vallen hier niet onder, daarvoor geldt een andere bescherming (7:2). De consument wordt extra beschermd. Art. 7:6 geeft aan dat de betrokken regels dwingend recht zijn. Schending hiervan kan tot vernietigbaarheid volgens art. 3:40 lid 2 leiden. 

Er gelden verschillende bijzonderheden voor de consumentenkoop. Deze zijn bepaald in een Europese richtlijn, en verwerkt in het BW.

• 7:22 lid 1 sub b: prijsverminderingsrecht voor de consument. Dit komt overeen met de mogelijkheid van gedeeltelijke ontbinding, wat vorige week behandeld is.
• 7:22 lid 2: 'getrapt stelsel'. Er moet dus eerst herstel of vervanging geprobeerd worden.
• 7:24 lid 2: Productaansprakelijkheid, week 8.

Verbintenissen uit koop (algemeen)

De verkoper moet de eigendom overdragen (art. 7:9) en afleveren, en de zaak die hij zodoende aflevert moet aan de overeenkomst beantwoorden (art. 7:17). Dit is het vereiste van conformiteit. De koper heeft volgens art. 7:26 de verplichting om de overeengekomen koopprijs te betalen. Er is geen ontvangstplicht voor de koper.

Conformiteit is een ingewikkeld leerstuk. De zaak moet de eigenschappen hebben die de koper mocht verwachten. Dit is erg afhankelijk van de omstandigheden. Soms geldt een onderzoeksplicht. Het peilmoment is het moment van aflevering van de zaak.

HR Oldtimer: Met een auto moet je veilig aan het verkeer deel kunnen nemen. Als dit niet het geval is, is er in de regel sprake van non-conformiteit, behalve als er sprake is van een door de koper aanvaard risico. In dat geval zijn ook uitlatingen van de verkoper van belang, heeft hij bijvoorbeeld meegedeeld dat er gebreken waren?

Er bestaan verschillende remedies bij non-conformiteit. Art. 7:21: na-aflevering, herstel of vervanging. De overeenkomst wordt dan dus nog steeds nagekomen. Er is echter ook schadevergoeding, opschorting en ontbinding mogelijk. Volgens art. 7:23 geldt er wel een klachtplicht.

2. Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

3. Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden behalve de bovenstaande arresten, geen recente ontwikkelingen in het vakgebied besproken.

4. Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gedaan over het tentamen.

5. Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Er worden geen tentamenvragen behandeld.