Verbintenissenrecht Werkcollege 3 - UL - B2

1. Welke onderwerpen worden behandeld in het werkcollege?

• Casus 1 - Uitleg inhoud overeenkomst
• Casus 2 - Toepasselijkheid & aantasting
• Casus 3 - Toetsing exoneratiebeding

Casus 1

Partij A wil zijn bedrijf aan de buitenkant laten schilderen door schildersbedrijf B. In de offerte van B staat het volgende opgenomen:

'Kosten materialen: € 10.000

Arbeidsloon: € 20.000

De helft van de kosten moet direct vooruitbetaald worden'

A gaat met de offerte akkoord, en vlak nadat B begonnen is met de werkzaamheden stuurt hij een rekening van € 15.000. A stelt dat dit niet uit de overeenkomst voortvloeit, B stelt dat de overeenkomst volstrekt duidelijk was en dat met 'kosten' de totale kosten bedoeld worden.

Hoe moet de overeenkomst uitgelegd worden?

Belangrijk voor de uitleg van de inhoud van overeenkomsten zijn art. 6:248 en het Haviltex-arrest. In dit arrest is bepaald dat het niet alleen om een strikt taalkundige uitleg gaat, maar dat andere factoren ook een rol spelen, zoals de maatschappelijke positie van de betrokken partijen en welke juridische kennis aan de hand daarvan van hen verwacht kan worden. Bij een taalkundige uitleg valt 'loon' niet onder het begrip 'kosten'. Beide partijen zijn weliswaar professionals, maar geen grote bedrijven met een juridische afdeling. Het doel van de bepaling is om aan B zekerheid omtrent de betaling te bieden. Omdat het arbeidsloon de grootste kostenpost is, kan het in dit geval ook onder de 'kosten' begrepen worden. A had moeten begrijpen dat B ook de arbeidskosten bedoelde, omdat die voor hem het hoogst waren. De onduidelijkheid komt dus niet (altijd) voor rekening van de professional in zaken waarin er onenigheid met een wederpartij is.

Casus 2

Meneer C is aardappelhandelaar. Hij overlegt met de directeur van aardappelgroothandel D over de aankoop van een partij aardappelen. D zendt aan C een offerte. Onderaan de offerte staat vermeld dat op de levering de Algemene voorwaarden van de VAN van toepassing zijn. Op verzoek wordt een exemplaar van deze voorwaarden toegezonden. C aanvaardt de offerte via een brief. Op de  brief die hij verstuurt staat vermeld dat zijn eigen algemene voorwaarden op de transactie van toepassing zijn, en de algemene voorwaarden zij ook op de achterkant afgedrukt. C heeft van D geen exemplaar van de algemene voorwaarden gekregen.

Zijn er algemene voorwaarden op de overeenkomst van toepassing, en zo ja, welke dan?

Of er een overeenkomst tot stand gekomen is moet getoetst worden aan de hand van art. 6:217 lid 1. De overeenkomst van verkoop en levering van de aardappelen is tot stand gekomen, alleen treden er complicaties op m.b.t. de algemene voorwaarden. Art. 6:225 lid 3 biedt uitkomst in zo'n 'battle of forms'. C heeft bij de aanvaarding van de offerte (het aanbod) van D niet uitdrukkelijk aangegeven dat hij de algemene voorwaarden van D afwijst. Dit expliciete afwijzen is echter wel een voorwaarde van art. 6:225 lid 3. Zodoende zijn de algemene voorwaarden van D van toepassing op de overeenkomst.

Stel dat de algemene voorwaarden van D van toepassing zijn. Bij aflevering van de aardappelen blijkt echter dat één derde van de aardappels bedorven is. C weigert daarom de rekening te betalen. D beroept zich op art. 6 van de algemene voorwaarden, waarin een verbod op opschorting van de overeenkomst te vinden is. C stelt dat hij nooit gebruikmaakt van andere algemene voorwaarden dan zijn eigen, en dat ze daarom nooit van toepassing zijn op koopovereenkomsten die hij sluit. C stelt daarom dat het beding in art. 6 nietig is, omdat hij nooit een redelijke mogelijkheid aangeboden gekregen heeft de algemene voorwaarden van D in te zien (art. 6:234 lid 1 jo. 6:230c). D stelt dat hij wel aan deze verplichting heeft voldaan, doordat de verkoopvoorwaarden eenvoudig via internet te vinden zijn.

Slaagt het beroep van C?

Aan de vereisten van art. 6:230c wordt door D niet voldaan. Hij heeft de algemene voorwaarden niet op eigen initatief aan de afnemer versterkt, of ze gemakkelijk toegankelijk gemaakt. Het initiatief ligt bij de gebruiker van de algemene voorwaarden, in casu D. Het beroep van C op de nietigheid van bepaling 6 slaagt dus.

Casus 3

Partij E is kweker van hanggeraniums. Al jaren krijgt hij advies van het gespecialiseerde vakbedrijf F. De laatste tijd heeft E veel last van insecten die zijn planten beschadigen. Daarom vraagt hij aan een werknemer van F om langs te komen met een apparaat waarmee de insecten verdelgd kunnen worden. In de betreffende overeenkomsten zitten ook algemene voorwaarden, die volgens art. 6:230c aan E ter beschikking gesteld zijn. Na de behandeling met het apparaat gaan echter ook de geraniums dood. Het apparaat was door de werknemer verkeerd gebruikt. E spreekt F daarom aan op vergoeding van de schade. F verweert zich door te verwijzen naar een exoneratiebeding in de algemene voorwaarden. F betaalt alleen de schade terug voorzover deze gelijk is aan het bedrag dat E voor de dienst betaald heeft. Dat is in deze branch gebruikelijk.

Hoe sterk is het verweer van F als E een particulier is die geraniums kweken als hobby uitoefent?

De hoedanigheid van partijen is altijd belangrijk bij de uitleg van overeenkomsten. De vraag is of het beding onredelijk bezwarend voor de consument (E) is. Omdat het beeding op de grijze lijst van art. 6:237 staat, wordt het vermoed onredelijk bezwarend te zijn, behoudens tegenbewijs van F. Nu een medewerker van F verwijtbaar heeft gehandeld is het bestaan van dit tegenbewijs onwaarschijnlijk. Het verweer van F zal dus niet slagen.

Hoe sterk is het verweer van F als E samen met zijn zoon het kwekersbedrijf uitoefent?

Omdat er hier sprake is van (kleine) professionals is er niet de aanvullende consumentenbescherming. Het feit dat F een grotere partij is dan E, en E mogelijk ernstige schade heeft geleden, kan de balans in het voordeel van E doen uitvallen. Daarnaast is het duidelijk dat F verwijtbaar heeft gehandeld, vanwege de fout van zijn werknemer. Het verweer van F zal zeer waarschijnlijk niet slagen.

Hoe sterk is het verweer van F als E een groot bedrijf met 60 werknemers heeft?

Dit maakt van E een grote professional. Dit betekent dat geen beroep op art. 6:233 sub a mogelijk is. Het beding moet nu volgens art. 6:248 lid 2 naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zijn, als E gelijk wil krijgen. Dit is echter een erg strenge eis. Daarvan is in dit geval geen sprake. Het verweer van F zal dus slagen.

2. Welke onderwerpen worden besproken die niet worden behandeld in de literatuur?

Er worden geen onderwerpen besproken die niet worden behandeld in de literatuur.

3. Welke recente ontwikkelingen in het vakgebied worden besproken?

Er worden geen recente ontwikkelingen in het vakgebied besproken.

4. Welke opmerkingen worden er tijdens het college gedaan door de docent met betrekking tot het tentamen?

Er worden geen opmerkingen gedaan met betrekking tot het tentamen.

5. Welke vragen worden behandeld die gesteld kunnen worden op het tentamen?

Zie bovenstaande.