Children’s experiences and perceptions of street culture, parental supervision, and parental mediation in an urban neighborhood - Van Dijken - Universiteit Utrecht

Van Dijken

Children’s experiences and perceptions of street culture, parental supervision, and parental mediation in an urban neighborhood

Inleiding

Veel kinderen die opgroeien in achtergestelde wijken worden blootgesteld aan de straatcultuur: conflictsituaties en geweld zijn normaal. Jongeren passen zich aan aan de normen die gelden op de straat en vertonen vaak gedrag dat als antisociaal wordt gezien in vergelijking met gedrag in de mainstream society. In dit artikel wordt gefocust op de ervaringen van jonge kinderen met straatcultuur, en de rol die ouders daarin spelen. Definitie straatcultuur: subcultuur die gedrag stuurt, vooral geweld, en is een informeel systeem dat benadrukt dat jongeren respect moeten verdienen van peers door een bepaald image op te bouwen.

Brede range van straatcultuur. Focus ligt nu op codes van gedrag en gebruik van geweld. Veel gelijkenissen over verschillende landen: een gebrek aan werk, voortdurend racisme in de mainstream society, gebrek aan hoop in de wijk. De bron van geweld is ecologisch: ingebed in de bredere sociale context. Het karakter hangt ook af van hoe extreem contextfactoren zijn.

Onderzoeksvragen:

• Hoe ervaren kinderen tussen 7 en 12 jaar de straatcultuur in een Nederlandse wijk?
• Hoe zien zij de rol van hun ouders op straat, zowel in aanwezigheid en beschikbaarheid als in het nemen van een actieve rol?

Gebaseerd op de Vreedzame Wijk: promoot democratisch burgerschap tussen kinderen en hun ouders, stimuleert actieve participatie van kinderen (door hen een stem te geven) en ouders en verhoogt sociale cohesie bij het opvoeden van kinderen.

Methode

Data is verzameld in 12 focusgroep sessies > erachter komen wat de ervaringen en behoeften zijn van kinderen in hun straatcultuur, hun eigen en de conflictoplossende vaardigheden van hun ouders, en de rol die volwassenen spelen in de straten waar zij leven en spelen. Daarnaast waren er 12 semi-gestructureerde interviews met drie thema’s: ervaringen met straatcultuur; conflictoplossing thuis; conflictoplossing op straat en de rol die ouders spelen.

Resultaten

              Straatleven en straatcultuur in Kanaleneiland

Respondenten beschrijven de straat als een plek waar kinderen spelen en rondhangen. Ouders bemoeien zich over het algemeen weinig met kinderen. Daarnaast is de straat een plek waar veel geweld is (je moet je sterk tonen). Oudere respondenten (11/12 jaar) zeggen zich veilig te voelen, de jongere respondenten voelen zich niet altijd veilig.

Conflicten op straat zijn normaal. Drie manieren om te reageren op conflict: negeren, oplossen (agressief of constructief (vaker bij jongere kinderen/kleine conflicten)) of hulp zoeken (vooral bij vrienden, oudere broers/neven).

Oudere jongeren (16-19 jaar) leren de jongeren (8-12 jaar) hoe ze sterk moeten zijn, hoe ze moeten vechten. Uit resultaten blijkt dat oudere jongeren in de meeste gevallen een escalerende invloed hebben in het bang maken van kinderen, het vechten en een verkeerd voorbeeld geven.

              Rol van ouders in het straatdomein

Thuis zijn ouders het niet eens over het gedrag op straat. Vaders: goed om voor jezelf op te komen. Moeder: beter om de situatie te verlaten en hulp te vragen van een volwassene. Respondenten geven aan dat jongeren echter meer waarde hechten aan de sociale norm op straat, dan aan advies van ouders.

Aanwezigheid van ouders: kinderen zullen zich niet anders gedragen wanneer ze de volwassene niet goed kennen. Wanneer bekende volwassenen aanwezig zijn, zullen de meeste kinderen geen gedrag tonen dat hun ouders niet goedkeuren. Ze zijn bang straf te krijgen en bang dat hun ouders erop aangesproken zullen worden. Wanneer ouders weer weggaan, continueren kinderen het conflict/straatgedrag.

Kinderen geven aan dat correcties van volwassenen alleen impact op hen heeft als ze de volwassene kennen. Wanneer volwassenen kinderen aantreffen in een conflict, kan het dat ze de kinderen aanmoedigen sorry te zeggen, ze kunnen de kinderen uit elkaar halen, maar het kan ook gebeuren dat ouders bij het conflict betrokken raken. Hulp van ouders kan dus zowel constructief als escalerend zijn.

Ouderlijke mediatie: onderdeel van de Vreedzame Wijk. Een aantal respondenten gaven aan dat ze er positieve ervaringen mee hadden, anderen vonden het een slecht idee. Respondenten gaven aan dat mediatie bemoeienis is. Daarnaast zouden ouders niet in staat zijn neutraal te zijn.

Discussie

Ook al is het gedrag in de subcultuur antisociaal vergeleken met de mainstream society, verwijderde groepen van jongeren zoeken ook voor erkenning, rechtvaardigheid en gelijke kansen > effectief om nabijheid met andere residenten te vergroten en de jongeren te laten merken dat ze ertoe doen. Naast formele controle, lijkt informele controle een manier om geweld te laten afnemen.

Wanneer ouders aanwezig zijn, lijken kinderen meer prosociaal gedrag te vertonen. Aanwezigheid van ouders kan conflicten ook laten escaleren.

Kinderen gaan eerder naar oudere jongeren op straat dan naar ouders. Ze geloven dat oudere jongeren kunnen dienen als mediator (zij hebben meer affiniteit met kinderen dan de ouders). Het is nog niet duidelijk of jongeren een goed rolmodel zijn.

Het Vreedzame Wijk programma denkt dat conflictoplossingsvaardigheden nodig zijn voor kinderen. Ouderlijke mediatie kan daarbij helpvol zijn en de ouders steunen om kinderen te benaderen op straat. Kinderen verwachten hier echter weinig van: ouders zouden niet neutraal zijn, en ze zouden de ouder niet kennen. Public familiarity: dit zou alleen werken als ze de ouders zouden kennen en ze zouden vertrouwen.

Met elkaar bekend zijn in de wijk zou ook een belangrijke conditie zijn om veiligheid te vergroten. Ook hebben verschillende wijkfactoren, zoals sociale controle en publieke bekendheid een positieve invloed op het afnemen van negatief straatgedrag.

Limitaties

• Respondenten komen alleen uit Kanaleneiland. Het is dus niet te generaliseren naar alle Nederlandse kinderen.
• De focusgroep discussies vonden plaats in een school waar gebruik werd gemaakt van de Vreedzame School methode, waardoor sociaal gewenste antwoorden gegeven kunnen zijn.
• Er is geen gedetailleerde demografische informatie over de respondenten gevraagd > niet mogelijk om bevindingen aan andere demografische variabelen te relateren.