X (HR 04-07-2017) - Arrest

X (HR 04-07-2017, ECLI:NL:HR:2017:1219)

Casus

Op 6 februari 2013 kwam de politie de woning van de verdachte in Capelle aan den IJssel binnen, in het kader van een doorzoeking. De man verzette zich. Daarom hadden de politieagenten de verdachte aangehouden en vastgegrepen, om hem over te brengen naar het politiebureau. De man heeft zich met geweld verzet, door opzettelijk gewelddadig te handelen en te worstelen met de agenten. Waardoor de politieagenten enig lichamelijk letsel hebben opgelopen.

In de procedure die volgt wil de verdediging van de gelegenheid gebruik maken om een verzoek tot het (doen) horen van betrokken politieagenten en nog meer getuigen zoals o.a. zijn broer en de rechter-commissaris. De getuigen zijn bij de aanhouding aanwezig geweest en kunnen mitsdien uit eigen waarneming een verklaring afleggen omtrent de gang van zaken bij de aanhouding. De verdachte betwist namelijk de rechtmatigheid van de aanhouding en wil een beroep op noodweer doen. De verklaringen van de getuigen kunnen mogelijk dienen als onderbouwing van het beroep op noodweer. Dit wordt echter afgewezen.

Hierna moet de rechter zich buigen over de motivering van verzoeken tot het oproepen en horen van getuigen.

Hoge Raad

De Hoge Raad buigt zich over de motivering van verzoeken tot het oproepen en horen van getuigen in het licht van de rechtspraak van het EHRM. Hiervoor geeft de Hoge Raad beschouwingen over hoe de eisen die in de rechtspraak van de HR worden gesteld aan de onderbouwing van een verzoek tot het oproepen en horen van een getuige, zich verhouden tot het in art. 6 EVRM bedoelde recht van de verdachte op een eerlijk proces. De Hoge Raad verwijst naar Schatschaschwili/Duitsland. Het is beslissend of het strafproces als geheel beschouwd eerlijk is verlopen en die uiteindelijke balans kan pas achteraf worden opgemaakt.

De Hoge Raad staat stil bij de eisen die worden gesteld aan een verzoek tot het horen van een getuige ("à charge" / "à décharge"), de rechterlijke motiveringsplicht bij een afwijzing van een getuigenverzoek, de toetsing in cassatie en de verantwoordelijkheid van de rechter om zich ervan te vergewissen dat de procedure in haar geheel voldoet aan het door art. 6 EVRM gewaarborgde recht op een eerlijk proces.

I.c. meent de klacht dat het Hof bij de beoordeling van het verzoek tot het horen van getuigen een onjuiste maatstaf (noodzakelijkheidscriterium) heeft gebezigd. Volgens de Hoge Raad faalt dit, omdat de verdediging het verzoek eerst in hoger beroep heeft gedaan. De afwijzing van het verzoek tot het horen van getuigen omdat de noodzaak tot het horen van de getuigen niet is gebleken, is niet onbegrijpelijk en toereikend gemotiveerd, gelet op de vooropstelling en in aanmerking genomen dat de onderbouwing van het verzoek naar de kern bezien niet meer inhoudt dan de enkele betwisting van de rechtmatigheid van de aanhouding en de enkele, niet nader onderbouwde stelling dat "de verklaringen van de getuigen mogelijk kunnen dienen als onderbouwing van het beroep op noodweer". De Hoge Raad verwerpt het beroep.

Kern

De Hoge Raad heeft een overzichtsarrest gewezen over de motivering van verzoeken tot het oproepen en horen van getuigen. Daarbij heeft de Hoge Raad stilgestaan bij de rechtspraak van het EHRM.